چهره واقعی پادشاه هخامنشی / منشور کوروش و ادعای حقوق بشر
به گزارش راسخون، فقط شاعران و نویسندگان نیستند که اسم‌شان به جعلیاتی گره می‌خورد تا عده‌ای از این طریق برای خود شاید شهرتی به دست بیاورند.

بزرگ‌نمایی ایران باستان و خود را فریب دادن، یکی از مشکلات فرهنگی ماست. از جمله‌ی بزرگنمایی‌ها، دست بردن در ترجمه‌ی منشور کوروش است.

در فضای مجازی جمله‌ها و متن‌هایی را می‌بینیم که با نام «کوروش» دست به دست می‌شوند اما واقعیت این است که این‌ها هم همانند هزاران متن دیگر که به اسامی شناخته‌شده نسبت داده می‌شوند، جعلیاتی بیش نیستند.

کمپین مبارزه با نشر جعلیات هم‌زمان با هفتم آبان‌ماه که از آن به عنوان «روز کوروش» یاد می‌شود و البته همین عنوان هم همواره با چالش‌هایی مواجه بوده، یکی از این متن‌های جعلی را با عنوان «سخن کوروش بزرگ به دخترش آتوسا» منتشر کرده است .

این کمپین همچنین در توضیحی نوشته است: ترجمه منشور «کوروش کبیر» تنها مکتوبی است که از او باقی مانده، و باقی جمله‌های منسوب به «کوروش» جعلی هستند.
 

روز جهانی کوروش


چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
روز ۷ آبان که مصادف با روز ورود کوروش به بابل است از سال ۱۳۸۳ از طرف مردم ایران و طرفداران حقوق بشر در سرتاسر دنیا به نام روز کوروش کبیر (Cyrus the Great Day) نام گذاری شده است. روز کوروش بزرگ، روزی است که به پیشنهاد سازمان بین‌المللی نجات پاسارگاد انتخاب و نام‌گذاری شده است.

به ادعای سازمان نجات پاسارگاد، این روز در تقویم جهانی یونسکو به ثبت رسیده، در صورتی که روز کوروش در هیچ تقویم رسمی ثبت نشده است و یونسکو این مطلب را رد کرده است. در هیچ یک از تقویم‌ها و گاهشمار‌های رسمی بین‌المللی، نامی از روز جهانی کوروش وجود ندارد. هیچ یک از سازمان‌ها و نهاد‌های جهانی روزی را به نام «کوروش بزرگ» نامگذاری نکرده‌اند. نگاهی به تارنمای رسمی سازمان ملل متحد www.un.org/en و سازمان یونسکو www.en.unesco.org این مساله را تایید می‌نماید.

کوروش در چنین روزی وارد شهر بابل شده و خود را «شاه بابل، شاه سومر و آکاد و شاه چهار گوشه دنیا» اعلام کرد. او همراه با استوانه کوروش که اولین منشور حقوق بشر است به این شهر آمد تا تبعیضات نژادی را از بین برده و به مردم اجازه دهد دین و مذهب و محل اقامتشان را خودشان انتخاب کنند.

او در حالی وارد این شهر شد که مردم با شاخه‌های نخل به استقبال او آمده بودند. در میان این افراد کسانی وجود داشتند که ۵۰ سال پیش از آن، زمانی که امپراتوری بابل به خاورمیانه حمله کرده بود، به اسارت گرفته شده و به بابل آورده شده بودند.

در میان آن‌ها یهودیانی بودند که نه تنها شاهد نابودی ملت خود بودند، بلکه نابودی معبد اورشلیم توسط آن‌ها را نیز به چشم خود دیده بودند. کوروش به آن‌ها اجازه داد که به سرزمین خود بازگردند و محل زندگی خویش را بازسازی کرده و به پیروی از مذهب خود و به جای آوردن احکام آن ادامه بدهند

کوروش با فتح بابل، یهودیانی را که توسط بخت النصر به اسارت گرفته شده بودند و به بابل آورده شده بودند آزاد کرد و به بیت المقدس فرستاد.

ایرانیان کوروش کبیر را پدر و یونانیان، که وی سرزمین‌های ایشان را تسخیر کرده بود، او را سرور و قانونگذار می‌نامیدند. یهودیان کوروش کبیر را به منزله مسح‌شده توسط پروردگار بشمار می‌آوردند، ضمن آنکه بابلیان کوروش بزرگ را مورد تأیید مردوک می‌دانستند.
 
کوروش کبیر همسری به نام کاساندان از خاندان هخامنشی برگزید که از او دارای 4 فرزند بود. دو تن از فرزندان کوروش کبیر پسر و دو تن دیگر دختر بودند. پسران کوروش کمبوجیه دوم و بردیا نام داشتند و یکی از دخترانش آتوسا  نام داشت اما در منابع تاریخی نام  دیگر دختر کوروش کبیر ذکر نگردیده است. 
 

منشور کوروش





چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
«استوانه کوروش» یا «منشور کوروش» لوحی از گل پخته ‌است که در سال ۵۳۸ پیش از میلاد به فرمان «کوروش» هخامنشی نگاشته شده ‌است. «استوانه کوروش» در ماه مارس ۱۸۷۹ میلادی (برابر با اسفند - فروردین ۱۲۵۷/۸ خورشیدی) توسط هرمزد رسام در جریان کاوش‌های او در بابل، بر تپه موسوم به «عَمران» پیدا شد. پس از آن نیز بخش‌هایی از نسخه دیگری از متن استوانه بر روی دو قطعه لوح گلی در مجموعه بابلی موزه بریتانیا شناخته شده ‌که بازمانده نسخه بایگانی‌شده همین استوانه است. نیمه نخست این لوح از زبان رویدادنگاران بابلی است و در نیمه پایانی آن، سخنان و دستورهای کوروش به‌ زبان و خط میخی اکدی (بابلی نو) نوشته شده‌ است. 
 

متن منشور کورش هخامنشی:

نبونید مانع مراسم قربانی می‌شد. او مردوک، شاه خدایان را نمی‌پرستید. مردوک همه کشورها را جستجو کرد و آنگاه دست شاه واقعی و محبوب خودش را گرفت و نام کورش پادشاه انشان را برخواند. از او بنام پادشاه جهان یاد کرد. مردوک خواست تا تمام سرزمین‌ها و مردم در برابر پاهای کورش به خاک بیفتند.
مردوک کورش را برانگیخت تا راه بابل را در پیش گیرد. لشکر پر شمار کورش که همچون آب رودخانه شمارش ناپذیر بود، آراسته به انواع جنگ‌افزارها در کنار او ره می‌سپردند. مردوک مقدر کرد تا کورش بدون درگیری (به دلیل تشنگی و تسلیم مردم بابل) به شهر وارد شود. همه مردم بابل، سراسر سرزمین سومر و اَکد و همه اشراف و فرمانداران در برابر کورش به سجده افتادند و پای او را بوسیدند.

منم کورش، شاه جهان، شاه بزرگ، شاه توانمند، شاه بابل، شاه سومر و اکد، شاه چهار گوشه جهان.

من با لذت و شادی بر تخت پادشاهان بابل نشستم. آنگاه مردوک خدای بزرگ، قلب بابلیان را متوجه جبروت من کرد. چون من هر روز به خدمت او می‌رفتم (به نزد مجسمه مردوک).قوای مسلح من فارغ‌بال در بابل حرکت می‌کردند. نگذاشتم کسی در همه سومر و اکد تهدیدی باشد. من شهر بابل و معابد مقدسش را سعادتمند کردم. او بر من، کورش، که ستایشگر او هستم، بر پسر من کمبوجیه و همچنین بر همه سپاهیان من، برکتش را اعطا کرد. ما همگی در برابر او جایگاه والای خدایی‌اش را ستودیم.

همه شاهانی که بر اورنگ پادشاهی نشسته‌اند، از همه چهار گوشه جهان، از دریای بالا تا دریای پایین، همه آنان که در شهرها زندگی می‌کنند، همه پادشاهان آموری که در چادر زندگی می‌کنند، برای من باج سنگین آوردند. در بابل در جلوی پای من به زمین افتادند و بر پاهای من بوسه زدند.من خانه‌های خدایانی که به حال خود رها شده بودند، دوباره مجسمه‌های خدایانشان را بازگرداندم. همه آن خدایان را گرد آوردم و در منزل‌های ابدی‌ مستقر کردم. و همچنین پیکره خدایان سومر و اَکد را که نبونید بدون واهمه از خشم خدای خدایان به بابل آورده بود؛ به فرمان مَردوک و برای خوشنودی‌اشان به معابد خود بازگرداندم.

بشود خدایانی که آنان را به جایگاه‌های مقدس نخستین‌شان بازگرداندم، هر روز برای من دعا کنند. در برابر بِل و نَبو برایم خواستار عمر طولانی باشند. بشود که شفاعت مرا کنند و به خدای من مَردوک بگویند: «کورش، پادشاهی که از تو می‌ترسد و پسرش کمبوجیه»
 

ترجمه‌ی ایروینگ فینکل

همان‌گونه که می‌دانیم اصل منشور کوروش در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود. ترجمه‌ی بعدی آن از پرفسور ایروینگ فینکل استاد زبان‌های باستانی در موزه بریتانیا می‌باشد. پرفسور فینکل یکی از بزرگ‌ترین بابلی‌شناسان دنیا می‌باشد که منشور کوروش را در موزه بریتانیا از زبان بابلی به زبان انگلیسی ترجمه کرده است. دکتر شاهرخ رزمجو که مسئول بخش خاورمیانه موزه بریتانیا می‌باشد این ترجمه فینکل را به فارسی برگردان نموده است.

در ترجمه فینکل هم هیچ‌کدام از فضیلت‌های ادعایی باستان‌گرایان در مورد کوروش وجود ندارد و در آن کوروش در موارد متعدد به ستایش بت‌ها پرداخته است!
 

منشور کورش و ادعای نخستین متن حقوق بشر جهان


چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
اشرف پهلوی در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی، ضمن دعوت از تعدادی حقوقدان و برگزاری مراسمی در مشهد مادرسلیمان (پاسارگاد احتمالی)، از منشور کورش با عنوان «منشور آزادی» و «نخستین منشور جهانی حقوق بشر» یاد کرد و ترتیبی داد تا نام کورش به عنوان «نخستین بنیاد‌گذار حقوق بشر جهان» بر سر زبان‌ها بیفتد.

در حالیکه چنین ادعایی نمی‌توانست درست باشد و محتوای منشور کورش ارتباط و شباهتی با مفهوم امروزی یا دیروزی حقوق بشر ندارد.

اشرف پهلوی در سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۸ میلادی) رئیس بیست و ششمین نشست کمیسیون حقوق بشر، و در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) رئیس کنفرانس بین‌الملی حقوق بشر بوده است.

در ترجمه اصلی بسیاری از جعلیات و موارد نادرستی که برخی باستان گرایان تحت عنوان منشور کوروش منتشر می کنند، وجود ندارد و ثابت می کند مفاهیمی «نظیر آزادی ادیان»، «نسخ برده داری»، «آزادی بیان و انتقاد از حاکم» و ده ها مورد دیگر در منشور کوروش اشاره نشده و حتی نام اهورامزدا هم در آن وجود ندارد

در منشور کورش اشاره‌ای به لغو برده‌داری نشده است. اما اگر هم شده بود، الواح پیدا شده در بابل عکس آنرا به اثبات می‌رساندند. به موجب یکی از این الواح، یعنی لوحه شماره ۲۵۲ از سال هشتم پادشاهی کورش در بابل، دختری به نام تابموتو به دلیل اینکه پدرش به مؤسسه مالی یا رباخانه اگیبی بدهی داشت، به گرو گرفته شد تا زمانی که پدرش بدهی خود را تسویه کند. دخترانی که به گرو گرفته می‌شدند، برای بهره‌کشی جنسی اجاره داده می‌شدند تا خسارت تأخیر را جبران کنند.
 

نتیجه

با مطالعه متن واقعی استوانه کوروش واقعیت‌های مهمی برای خواننده آشکار می‌شود. در ابتدا از تحریف محتوا و بزرگنمایی بخشهایی از آن توسط برخی دست اندرکاران فرهنگی سابق شگفت زده می شویم.

اگرچه کوروش در فتح بابل بدون نبرد نظامی شخصیتی آرام و مهربان تر از خونخوارانی مثل آشوربانی پال و بخت النصر نشان داد اما بعید به نظر می رسد عبد صالح خدا مجددا دستور برپایی بت پرستی و بازسازی معابد شرک آلود را صادر نماید.

و نهایتا با پرسش پیچیده تری روبرو می شویم که آیا کوروش آنگونه که عهد عتیق معرفی می کند یهوه پرست! بوده و یا آنچنان که در متن استوانه آمده خود را منسوب به مردوک بابلی می دانسته؟
 

توییتر


چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر

چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر


چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر
 
چهره واقعی پادشاه هخامنشی / متشور کوروش و ادعای حقوق بشر



منبع:
1.ایسنا / جعلیاتی به نام «کوروش»
2.تسنیم / چهره پنهان کوروش
3.برترینها / ۷ آبان «روز جهانی کوروش»؛ دروغ یا واقعیت؟
4.اندیشکده مطالعات / خیانت در ترجمه منشور کوروش
5.تورکی تاریخ / ترجمه جعلی منشور کوروش هخامنشی - ترجمه اصلی و واقعی منشور کوروش
توییتر
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.
نسخه چاپی