به گزارش راسخون؛ ۱۱۰ اثر از آثار هنرهای تجسمی مدرن و معاصر امروز جمعه ۲۶ دی ماه در سیزدهمین دوره حراج تهران با اجرای حسین پاکدل چکش خورد. حراجی که با اعلام روابط عمومی این رویداد به صورت نیمه حضوری و تلفنی برای خریداران برگزار شد و تنها تعدادی محدود از خریداران بدون هیچ همراهی در این مراسم حضور دارند.

در سیزدهمین حراج تهران اثر چند هنرمند بیشتر از یک میلیارد تومان چکش خورد: منوچهر یکتایی، آیدین آغداشلو، نصراله افجه ای، صادق تبریزی، تیمو ناصری، رضا درخشانی، مسعود عربشاهی، فریده لاشایی، ابوالقاسم سعیدی، ژازه طباطبایی. همچنین اثر تابلوی «خاطرات امید» آغداشلو که با کمینه و بیشینه یک میلیارد و ۲۰۰ تا یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در این دوره از حراج تهران عرضه شده بود، با قیمت ۱۲ میلیارد تومان به فروش رسید تا رکورد گرانقیمت‌ترین اثر به فروش رسیده در حراج را از آن خود کند. تابلویی از محمد احصایی نیز به قیمت ۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان، اثری از حسین زنده‌رودی با قیمت ۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و اثر برنزی پرویز تناولی با قیمت ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان عنوان گران‌ترین آثار حراج را به خود اختصاص دادند.

تابلوی نقاشی بدون عنوان قربانعلی اجلی که ترکیب مواد روی بوم است و با قیمت پایه ۶۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود، به عنوان اولین اثر حراج سیزدهم با قیمت ۷۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی «عاشورا: ی صادق تیرافکن که بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود، با قیمت ۱۹۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی «الله اکبر» رضا بانگیز که چاپ لینوکات روی بوم است و با قیمت پایه ۱۵۰ میلیون تومان عرضه شده، ۱۸۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان رضا مافی که پیش از این یعنی اکتبر ۲۰۱۶ در حراج کریستیز دوبی ارائه شده بود، با قیمت پایه ۴۰۰ میلیون تومان، به قیمت ۴۰۰ میلیون تومان خریداری شد.

نقاشی خط بدون عنوان علی شیرازی نیز ۲۰۰ میلیون تومان فروخته شد. این اثر با قیمت پایه ۲۰۰ میلیون تومان در حراج سیزدهم عرضه شده بود.

اثر بدون عنوان جلال شباهنگی به قیمت ۲۶۰ میلیون تومان به فروش رفت. این اثر با قیمت پایه ۲۰۰ میلیون تومان عرضه شده.

تابلوی نقاشی عبدالرضا دریابیگی با عنوان «سطح آب» با قیمت ۴۴۰ میلیون تومان چکش خورد. این اثر با قیمت پایه ۴۰۰ میلیون تومان ارائه شده بود.

«آرامش و سکوت عمیق در طبیعت پاک» عنوان اثر حسین محجوبی بود که با قیمت ۲۸۰ میلیون تومان فروخته شد. این اثر ۲۰۰ میلیون تومان ارزشگذاری شده بود.

اثر بعدی اختصاص به سیراک ملکونیان داشت که با قیمت ۶۵۰ میلیون تومان به فروش رسید. این اثر ۵۰۰ میلیون تومان ارزشگذاری شده بود. این تابلو به قیمت ۶۵۰ میلیون تومان فروخته شد
.
دهمین اثری که چکش خورد، اثر پری‌یوش گنجی با عنوان «پنجره‌ها از مجموعه قرمز» بود که ۱۵۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر بدون عنوان از مجموعه بیا تا گل برافشانیم همایون سلیمی به قیمت ۱۵۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان منصوره حسینی معروف به نقاش گل‌ها، که از یک مجموعه معتبر به این دوره حراج راه یافته است، با قیمت ۴۲۰ میلیون تومان چکش خورد. این اثر ۴۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده بود.

تابلوی نقاشی رنگ روغن روی بوم بدون عنوان ناصر عصار که ۱۳۴۴ خلق شده است، ۱۵۰ میلیون تومان چکش خورد. این اثر در مارچ ۲۰۱۶ در حراج کریستیز دوبی ارایه شده است.

تابلوی عکس بدون عنوان عباس کیارستمی که از مجموعه «سفید برفی» در این حراج عرضه شده بود، ۷۰۰ میلیون تومان فروخته شد. این عکس از کیارستمی ۶۰۰ میلیون تومان قیمتگذاری شده بود.

در ادامه تابلوی نقاشی عادل یونسی با عنوان «میدانچه یخ زده» هم ۸۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر حسین کاظمی با عنوان «منظره انتزاعی» با قیمت ۵۵۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی نقاشی فریده لاشایی نیز ۱۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

عکسی از رضا کیانیان که ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

«آرامش آبی» شهرام کریمی ۲۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی عکس «دیگر مپرس از من نشان» رضا کیانیان ۱۰۰ میلیون تومان و تابلوی نقاشی آرمان یعقوب‌پور ۶۰ میلیون تومان به فروش رسیدند.

تابلوی نقاشی دو لته‌ای ابوالقاسم سعیدی بدون عنوان یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به فروش رسید. این اثر با قیمت پایه ۶۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری شده بود و عنوان اولین اثر میلیاردی حراج سیزدهم را به دست آورده است.

اثر بدون عنوان حسین شاه‌طاهری با قیمت ۱۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان علی خسروی از مجموعه «زنان خنیاگر» به قیمت ۴۲ میلیون تومان چکش خورد.

اثر حجمی «بدنساز از مجموعه محله ما» که توسط بیتا فیاضی خلق شده، ۳۴۰ میلیون تومان فروخته شد. این اثر ۲۵۰ میلیون تومان ارزشگذاری شده بود.

تابلوی نقاشی «تشنگی» اثر علیرضا اسپهبد که رنگ‌روغن روی بوم است و در کتاب «علیرضا اسپهبد، برگزیده نقاشی ۱۳۷۶-۱۳۵۰» (ص ۴۱)، نشر هنر ایران (۱۳۷۷) به چاپ رسیده است، ۷۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی بدون عنوان هانیبال الخاص که ۱۵۰ میلیون تومان ارزشگذاری شده بود، ۲۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

مجسمه فلزی «کجاست؟ آن‌قدر می‌گردم تا پیدا کنم» اثر ژازه تباتبایی که با قیمت پیشنهادی ۲ میلیارد تومان در حراج حضور داشت، با قیمت ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

مجسمه برنزی «گروگان» بهمن دادخواه که سال ۱۳۵۹ خلق شده است، با قیمت ۴۲۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی نقاشی «در جستجوی سیمرغ» محسن کیانی نیز ۹۵ میلیون تومان فروخته شد. قیمت پایه این اثر ۴۰ میلیون تومان بود.

تابلوی نقاشی بدون عنوان داور یوسفی به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان و تابلوی نقاشی بدون عنوان هادی جمالی نیز به قیمت ۱۳۰ میلیون تومان فروخته شدند.

تابلوی بدون عنوان مسعود عربشاهی با قیمت یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان چکش خورد. این اثر سومین فروش میلیاردی حراج سیزدهم بود.

تابلوی آلومینیوم و استیل علیرضا آستانه از مجموعه «عملکرد گل‌ها»، ۱۸۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی «مبارزه با بی‌سوادی» غلامحسین نامی از مجموعه سپید و سه بعدی ۳۲۰ میلیون تومان فروخته شد. این اثر که جایزه جهانی یونسکو را در کارنامه دارد در سال ۱۳۹۶ نیز در هفتمین حراج تهران ارایه شده بود.

اثر حجمی برنج، چوب و لاتکس با عنوان «پیون» تیمو ناصری، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروش رفت تا عنوان چهارمین فروش میلیارد حراج سیزدهم را به نام خود ثبت کند.

اثر دو لته‌ای بدون عنوان منصور قندریز فروش نرفت.

تابلوی نقاشی بدون عنوان طلیعه کامران ۱۵۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان جعفر روحبخش نقاش سقاخانه‌ای، ۲۶۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی نقاشی بدون عنوان حسین کاظمی ۷۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی رضا درخشانی یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان به فروش رسید تا پنجمین فروش میلیاردی حراج سیزدهم باشد.

اثر بدون عنوان مهدی سحابی ۱۲۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان مهدی حسینی ۱۳۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان ترکیب مواد روی تخته ایرج اسکندری ۱۵۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان بهجت صدر ۷۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی خط برجسته محمود زنده‌رودی ۳۲۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی خط بدون عنوان محمد احصایی از مجموعه «نجوای عشق» با قیمت پایه ۵ میلیارد تومان، ۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان اکریلیک روی بوم گلناز فتحی ۴۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی چهار لته‌ای بدون عنوان از مجموعه «راز نهان» صداقت جباری ۶۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان محمدعلی ترقی جاه ۱۷۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی «گلفروشان» ناصر اویسی ۸۵۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی «تعجب» ژازه تباتبایی، ۲۸۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی «اسب مهاجر» واحد خاکدان یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی دو لته ای «خاطرات امید» از مجموعه «خاطرات انهدام» آیدین آغداشلو که با قیمت پایه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان عرضه شده بود، به قیمت ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان فروش رفت. این اثر توانست رکورد دوازده دوره حراج تهران را بشکند.

تابلوی بدون عنوان افشین پیرهاشمی ۳۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی نقاشی بدون عنوان مهدی ویشکایی ۵۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی تک چهره مصدق اثر محمدرضا منزه ۶۰ میلیون تومان فروخته شد.

نقاشی با عنوان «فیلسوف» اثر حمید هادی نژاد ۱۵۰ میلیون تومان فروش رفت.

تابلوی نقاشی بدون عنوان کیومرث هارپا با قیمت ۱۱۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی طاهره صمدی‌طاری از مجموعه «بی‌ثباتی» ۱۰۰ میلیون تومان فروش رفت.

اثر حجمی توکل اسماعیلی (مش اسماعیل) از مجموعه بزها ۴۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی «نبرد ضحاک و شیر ایرانی» از مجموعه اسطوره‌های خاموش اثر علی ندایی ۸۵ میلیون تومان فروش رفت.

تابلوی نقاشی «اندرونی» از مجموعه شکارگاه اثر میترا کاویان ۲۴۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان از صادق تبریزی که یک میلیارد تومان قیمتگذاری شده بود، یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان به فروش رفت.

تابلوی بدون عنوان ترکیب مواد روی سیمان و چوب از گارنیک در هاکوپیان ۱۵۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی «پرده سفید» محمدحبیب محمدی ۱۰۰ میلیون تومان فروش رفت.

اثر بدون عنوان پروانه اعتمادی، ۲۰۰ میلیون تومان فروش رفت.

تابلوی بدون عنوان منوچهر یکتایی با قیمت یک میلیارد تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان حمیدرضا اندرز ۹۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی رنگ روغن روی فیبر اثر لیلی متین دفتری ۴۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی ترکیب مواد روی کاغذ ابوالقاسم سعیدی ۲۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان گواش روی مقوا اثر سهراب سپهری، یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی بدون عنوان از احمد اسفندیاری نقاش سقاخانه‌ای ۱۳۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی نقاشی بدون عنوان از منوچهر نیازی ۳۶۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان نصرالله افجه‌ای یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان فروش رفت.

تابلوی نقاشی خطی از حسین زنده‌رودی با عنوان «دی جی ای- دی جی آ- دی ایو»، ۶ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر دیگری از بهجت صدر که رنگ روغن روی بوم است، ۸۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلویی با عنوان «درخت خون سیاوشان» اثر نیلوفر قادری‌نژاد ۲۰۰ میلیون تومان فروش رفت.

اثر دیگری از مسعود عربشاهی که ترکیب مواد روی بوم و متعلق به یک مجموعه معتبر است، ۷۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر حجمی برنزی بدون عنوان از پرویز تناولی ۵۵۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی ترکیب مواد روی فیبر «پرسنلی فوری» اثر مهدی سحابی، ۲۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان از تک چهره اردشیر محصص اثری از قاسم حاجی زاده ۴۲۰ میلیون تومان فروش رفت.

اثر بدون عنوان بهروز دارش ۳۲۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی «سواران صبحگاه» رضا درخشانی ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر «عبور» رضوان صادق‌زاده ۱۳۰ میلیون تومان به فروش رسید.

تابلوی بدون عنوان محمدعلی ترقی‌جاه ۶۵۰ میلیون تومان فروخته شد.

«کرمان تا خراسان» از مجموعه خاطرات قرن اول هجری اثر شهریار احمدی یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان احمد امین‌نظر ۱۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان کریم نصر ۱۶۰ میلیون تومان به فروش رفت.

تابلوی بدون عنوان ابراهیم صاحب اختیاری ۵۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان جلال‌الدین مشمولی از مجموعه «گلدان‌ها» ۱۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

«خوشنویسی ساقط» با امضای آیدین آغداشلو ۶۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان منوچهر معتبر، ۲۸۰ میلیون تومان چکش خورد.

«دو جریب زمین» اثر مارکو گریگوریان، یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر بدون عنوان پرویز کلانتری، یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.

اثر حجمی «دیوار و جوانه» از آثار مونا پاد، ۲۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر برنزی پرویز تناولی با عنوان «استاد و شاگرد»، ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثری دیگر از نصرالله افجه‌ای ۸۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

اثر بدون عنوان احمد وکیلی ۱۲۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر بدون عنوان فریده لاشایی نیز ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان به فروش رسید.

«خنجرها سایه ندارند» اثر جواد نوبهار ۹۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی «عروسک‌ها» اثر سیامک عزمی ۱۹۰ میلیون تومان به فروش رسید.

اثر بدون عنوان شیده تامی نیز ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر بدون عنوان جمشید سماواتیان ۱۳۰میلیون تومان به فروش رسید.

عکس سعید صادقی با عنوان «والفجر» ۱۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر فایبرگلاس و پلاکسی‌گلاس کامبیز صبری از مجموعه «تا جایی که به یاد دارم» ۵۵۰ میلیون تومان فروخته شد.

تابلوی بدون عنوان محمدابراهیم جعفری، ۴۰۰ میلیون تومان چکش خورد.

تابلوی نقاشی بدون عنوان دیگری از پروانه اعتمادی با قیمت ۷۵۰ میلیون تومان به فروش رسیدند.

تابلویی از محسن وزیری‌مقدم که یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان فروخته شد.

اثر بدون عنوان و رنگ‌روغن روی گونی از منصور قندریز ۵۰۰ میلیون تومان فروش رفت.

آیینه‌کاری، نقاشی پشت شیشه و گچ روی چوب اثر منیر شاهرودی فرمانفرماییان که به قیمت ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان فروخته شد، آخرین اثر عرضه شده در سیزدهمین حراج تهران بود که با مجموع فروش ۸۷ میلیارد و ۹۴۲ میلیون تومان به کار خود پایان داد.

چند نکته و حاشیه درباره نقاشی آیدین آغداشلو و شکسته‌‌شدن رکورد فروش حراج تهران

حراجی تهران را خیلی‌ها بهانه خوبی برای دور هم جمع‌شدن هنردوستان و معرفی آثار هنری می‌دانند. خیلی‌ها هم این سؤال را درباره‌اش مطرح می‌کنند: آیا این رویداد می‌تواند جای مناسبی برای ارزیابی اثر هنری باشد؟ مهم‌ترین رویداد اقتصادی هنر‌های تجسمی هربار یک حاشیه جدید رو می‌کند؛ فروش تابلو‌های جعلی سهراب سپهری و پولشویی یکی از حواشی همیشگی این تجمع هنری بوده است؛ این حرف‌وحدیث‌ها آن قدر پررنگ هستند که در قسمت‌های ابتدایی سریال «آقازاده» کنایه‌های صریحی به حراج تهران زده شد؛ مافیای هنر، بحث آثار جعلی و سرمایه‌های هنگفتی که در این رویداد جابه جا می‌شود. اما بدون شک مهم‌ترین حاشیه و اتفاق این حراجی دیروز اتفاق افتاد که البته بی‌ارتباط به حواشی قبلی نیست؛ تابلو «خاطرات امید» آیدین آغداشلو در این حراجی با قیمت ۱۲ میلیارد و پانصد میلیون تومان فروش رفت تا سیزدهمین دوره حراج تهران چند حاشیه و گمانه‌زنی را دوباره زنده کند. تا پیش از این گران‌ترین تابلوی فروخته‌شده در حراجی تهران تابلویی از سهراب سپهری بود که سال ۱۳۹۷ با قیمت ۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان چکش خورد. برخی می‌گویند شکسته‌شدن رکورد فروش اثر هنری در دوره جدید حراج تهران که به آثار «هنر مدرن و معاصر ایران» اختصاص داشت به دلیل شیوع کرونا و افزایش قیمت دلار بوده است، اما نکته‌های دیگری هم در این بین هست.

آیدین آغداشلو و اتهامات آزار جنسی

روزنامه نیویورک‌تایمز آبان امسال در یک گزارش جنجالی با تعدادی از شاگردان قدیمی آغداشلو مصاحبه کرد؛ کسانی که مدعی بودند آغداشلو آن‌ها را مورد آزار و اذیت جنسی قرار داده است. گزارش این روزنامه بعد از پست توئیتری یک خبرنگار ایرانی ساکن آمریکا درباره تعرض آغداشلو به او منتشر شد. اینکه این حواشی در حاشیه حرفه هنری او اتفاق افتاده‌اند کمی داستان را عجیب می‌کرد؛ پیشنهاد غیراخلاقی در قبال یک تابلو گران‌قیمت و اتفاقاتی که سر کلاس‌های او می‌افتد. این اتهامات را بار‌ها خود آغداشلو تکذیب کرده است، او در متنی که بعد از این اتهامات نوشت آورده است: «در زندگی شخصی و اجتماعی‌ام هرگز خواسته‌ای را به کسی تحمیل نکرده‌ام، چون جزئی از رفتار و روشم نبوده ‌است. باید تأکید کنم که هر نوع تحمیل جنسی را اکیداً محکوم می‌کنم» ولی خیلی‌ها فروش تابلو او در دوره اخیر حراج تهران آن هم ده‌برابر قیمت پایه‌اش را به این حاشیه‌ها مرتبط دانسته‌اند. درواقع گویا این اتفاق به‌نوعی خرید آبروی بربادرفته‌ آغداشلو بوده است.

آیدین آغداشلو و جعل آثار سهراب سپهری

شائبه جعلی‌بودن بسیاری از آثار سهراب سپهری چیز جدیدی نیست. خیلی‌ها می‌گویند مگر سهراب سپهری چند اثر ناشناخته دارد که در هر دوره از حراج تهران یکی از آن‌ها با قیمت بالا فروش می‌رود؟ بحث جعل امضای سهراب هم همیشه وجود داشته است. کوروش شیشه‌گران، از نقاشان مطرح معاصر، در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری مهر درباره این امضا‌ها گفته است: «امضا‌های سهراب در تعدادی از آثار فرخته‌شده در حراجی‌ها تقلید ناشیانه‌ای بود که می‌شد به راحتی تشخیص داد، امضا‌های او محکم و زیبا بودند.»، اما حاشیه جذابی که بار‌ها مطرح شده و با اتفاق اخیر هم بی‌مناسبت نیست این است که می‌گویند یکی از کسانی که تابلو‌های سهراب را جعل می‌کرده آیدین آغداشلو بوده است. موضوعی که سمیع‌آذر، مدیر حراج تهران، آن را در گفتگو با خبرگزاری مهر رد کرده است: «به نظر من این صحبت به کلی بی‌اساس است و آیدین آغداشلو هرگز چنین کاری انجام نداده و نمی‌کند. آغداشلو می‌تواند آثار خودش را خلق کند که ارزش هم دارد و کارهایش را نیز به وفور می‌فروشد.» از طرف دیگر خود آغداشلو در گفت‌و‌گویی با خبرگزاری ایبنا درباره آثار سهراب سپهری گفته است: «سهراب سپهری عمر طولانی نداشت، در قیاس با عمر خود بنده مثلا! اما عمر پرباری داشت و حجم کارهایش فوق‌العاده زیاد هستند به نحوی که گاهی اوقات آدم متعجب می‌شود که او چگونه فرصت کرده است همه این کار‌ها را انجام بدهد.»

آیدین آغداشلو و برتر بودن از سهراب سپهری

یکی از شایعه‌های داغ درباره حراج تهران مربوط به فروش آثار است. برخی می‌گویند قیمت آثار ارائه‌شده در این حراج به‌صورت مصنوعی بالا می‌رود و قیمت‌ها کاذب هستند. برخی‌ها هم خرید و فروش‌ها را صحنه‌سازی می‌دانند. تقریبا هربار که رکورد فروش حراج تهران شکسته می‌شود، یک حاشیه هم به دنبال خودش می‌آورد: با وجود شرایط بد اقتصادی چطور کسانی هستند که پول‌های میلیاردی به یک تابلو نقاشی می‌دهند؟ آیا پشت حراج تهران پولشویی و فساد مالی هست؟ در جواب این سؤال‌ها کسانی هستند که می‌گویند چرا باید در ملأ عام و جلو دوربین‌ها این‌چنین پولشویی کرد، وقتی می‌توان خیلی راحت‌تر و بدون اینکه کسی متوجه شود این کار را انجام داد. سمیع آذر در گفت‌و‌گویش با خبرگزاری مهر در این‌باره گفته است: «این موضوع صرفاً از ناحیه افرادی مطرح می‌شود که نه روند حراج را می‌شناسند و نه تعریف درستی از پول‌شویی دارند. اینکه فروش آثاری را صرفا به‌خاطر کسب ارقامی ناباورانه به پول‌شویی و معامله کثیف ارتباط دهیم، مطلقا قابل‌توجیه نیست. اولا رقم‌هایی که در حراج تهران مبادله می‌شود به هیچ‌وجه قابل مقایسه با ارقام پول‌شویی نیست. رقم فروش در نهمین حراج تهران ۳۱ میلیارد تومان بود که بیش از ۶۳ خریدار آن را پرداخت کردند و بالاترین خرید توسط یک‌نفر حدود ۵ میلیارد تومان بود و این رقمی است که با آن می‌شود خیلی چیز‌های دیگر را خریداری کرد و لازم نیست جلوی چشمان همه اثر هنری خرید کند. ثانیا پول‌شویی مربوط به افرادی است که پول و سرمایه کثیف دارند که از راه‌هایی مثل فروش اسلحه، مواد مخدر و دیگر مصادیق مجرمانه به دست آمده است، اما خریداران آثار هنری جزو فرهیخته‌ترین افراد متمول جامعه ما هستند و این‌ها شایسته‌ترین و معتبرترین افراد به حساب می‌آیند و خدا کند هر کسی که پول دارد بیاید در این حوزه، سرمایه خود را بگذارد.»

نقطه جالب داستان آن‌جاست که برخی می‌گویند آغداشلو خودش را از سهراب سپهری بهتر می‌داند. سمیع آذر در همان گفتگو حرف‌های جالبی درباره آغداشلو و سپهری زده است: «او نیازی به جعل ندارد و اگر بخواهد قدرت خودش را به رخ بکشد که توانایی بازآفرینی اثر یک هنرمند دیگر را دارد چرا باید سراغ هنرمند معاصری برود که خودش را از او سَرتر می‌داند؟ او به راحتی می‌تواند یکی از شاهکار‌های تاریخ هنر مثل رضا عباسی را بازتولید و چیزی از خودش به آن اضافه کند و اثر جدید را اثر هنری خودش بر مبنای اثر رضا عباسی به فروش برساند. در دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ که کمتر هنرمندی می‌توانست کارهایش را بفروشد اگر به خانه آیدین آغداشلو می‌رفتید دو کار بیشتر پیدا نمی‌کردید، چون کارهایش را همیشه می‌فروخت درحالی‌که اگر به خانه هنرمندان دیگر می‌رفتید با انباری از تابلو‌های نقاشی مواجه می‌شدید. اینکه آیدین آغداشلو مهارت خلق اثر هنرمند دیگری را دارد، هرگز به این معنا نیست که او ممکن است چنین کاری کرده باشد.»

آیدین آغداشلو، حضور مداوم در حراج تهران، کپی و بازآفرینی

نقاشی‌های آیدین آغداشلو تقریبا در تمام ادوار حراج تهران حضور داشته‌اند. موضوعی که برخی را نسبت به کیفیت آثار او، کپی‌بودن آن‌ها یا بازآفرینی یک طرح ثابت حساس کرده است. درواقع آغداشلو سعی می‌کند با گرته‌برداری از آثار نقاشان نامدار پیشین ارتباط بیننده با اثر اصلی را بازسازی کند که خیلی‌ها معتقدند در نقاشی‌های آغداشلو این امر اتفاق نمی‌افتد.

خبرگزاری مشرق سال ۱۳۹۷ در گزارشی با بررسی چند اثر آغداشلو و مقایسه‌شان به این نتیجه رسیده است که آثاری که از این نقاش معروف در حراج تهران حضور دارند طرح‌های ثابتی هستند. سال ۱۳۹۷ تابلوی «معمای ۵.۶» ا آیدین آغداشلو - پای ثابت حراج تهران - ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون برآورد قیمت شد و با رقم ۶۵۰ میلیون تومان در حراج به فروش رفت.

«نکته جالب اینجاست که آغداشلو همین طرح را در قالب دیگری با عنوان «خاطرات انهدام، سال صفر سال یک» (نامی مشابه با معمای ۵،۶) تصویر کرده و این تابلو در حراج خرداد ۱۳۹۵ به مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان فروخته شد.» البته این آثار همه از مجموعه خاطرات انهدام هستند. اما نکته اساسی این است که از سال ۱۳۹۵ تا حالا تابلو‌های آغداشلو از قیمت ۳۰۰ میلیون تومان به قیمت ۱۲ میلیارد تومان رسیده‌اند؛ یعنی ارزش آثار آغداشلو ۴۰ برابر شده است. موضوعی که می‌تواند شائبه افزایش کاذب قیمت‌ها در این حراجی را دوباره پررنگ کند و البته قیمت پایه آثار آغداشلو و ارزش ثابت همه آثار این حراجی را هم افزایش دهد.

آیدین آغداشلو، انهدام یا امید؟

آغداشلو مجموعه انهدام را، که مضمون اصلی‌اش مرگ، فنا و نابودی است، از سی سالگی شروع کرده است. بهرام بیضایی سال ۱۳۸۷ در مقاله‌ای با عنوان «درباره آیدین آغداشلو و هنر او» که در مجله بخارا منتشر شده این مجموعه را بررسی کرده است. به گفته داریوش شایگان هدف آغداشلو در این مجمعه «به تصویر کشیدن نابودی تدریجی گران‌بهاترین چیز‌ها و عالی‌ترین رؤیاهاست.»

درباره اثر «خاطرات امید» در کاتالوگ سیزدهمین دوره حراج تهران آمده است: «اثر پیش‌رو یکی از متأخرترین آثار هنرمند از مجموعه خاطرات انهدام است؛ مجموعه‌ای که بیش از چهل سال است ادامه یافته و بخشی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آثار نقاش را شامل می‌شود. اهمیت این مجموعه جدای از استمرار سال‌های متوالی، از نگرش خاص هنرمند به هستی ناشی شده و به عنوان اصلی‌ترین وجه تفکربرانگیز خلق اثر هنری او محسوب می‌شود. انسان‌های تصویر شده در این مجموعه، به فرد خاص تاریخی و یا اسطوره‌ای اشاره ندارند، بلکه مفهوم انسان را در کلی‌ترین و اصیل‌ترین صورت خود تصویر می‌کنند که به واسطه دور شدن از مرزهای اخلاق و سنت‌های گذشته، در حال تخریب و مرگی تدریجی است.»

در معرفی این مجموعه آمده است که مجموعه «انهدام» با برداشت از نقاشی‌های رنسانس بازآفرینی و بعد منهدم می‌شوند. اما گویا در عنوان و محتوای اثر اخیر برخلاف آثار پیشین، به جای انهدام، امید دیده می‌شود: «هرچند به واسطه دارا بودن مفهوم زندگی و زوال، کمال و نقصان در ادامه مجموعه انهدام است، ولی به واسطه تغییری ظریف، نشان از ایمان قلبی و خوشبینانه نقاش در یکی از بحرانی‌ترین سال‌های قرن حاضر است. در این نقاشی، بر خلاف آثار پیشین، این بار تخریب و از میان رفتن نه در پیکره بلکه در فضای پیرامون آن‌ها بازنمایی شده است.»

در کنار همه این حواشی برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از شباهت نقاشی آغداشلو با نقاشی پیرو دلا فرانچسکا گفته‌اند. یکی از کاربران فضای مجازی با اسم مستعار «میلان مندی» که قبلا هم چندبار استوری‌ها و پست‌هایش حاشیه‌ساز شده بود، ادعا کرده است نقاشی ۱۲ میلیاردی آغداشلو را با قیمت ۲۰ میلیارد تومان می‌خرد و در لایو اینستاگرامش آتش خواهد زد. به نظر می‌رسد بازی کاربران با مفهوم مجموعه «انهدام»، در روزهای آینده بیشتر هم باشد.

رکورددار حراج تهران، یعنی تابلوی نقاشی دو لته «خاطرات امید» از مجموعه «خاطرات انهدام آیدین» آغداشلو با تکنیک گواش و مدادرنگی خلق شده است. باید ببینیم این اثر با تمام حواشی‌اش باعث انهدام آغداشلو در هنر معاصر می‌شود یا امید را دوباره برای او زنده می‌کند.

واکنش کاربران

منبع:
1. ایرنا/ رکورد شکنی سیزدهمین حراج تهران؛ ۱۲.۵ میلیارد تومان برای یک اثر هنری
2. عصر ایران/ لحظه فروش تابلویی از آیدینِ آغداشلو به قیمت ۱۲ میلیارد (فیلم)
3. شهرآرا نیوز/ چند نکته و حاشیه درباره نقاشی آیدین آغداشلو و شکسته‌‌شدن رکورد فروش حراج تهران

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.