سید احسان خاندوزی در موافقت با این طرح گفت: اجرای این قانون عامل موثری در افزایش فعالیت‌های تولیدی است و فاصله طبقاتی را کاهش می‌دهد و نوسانات قیمتی در حوزه مسکن، خودرو، ارز و طلا را مهار می‌کند.
نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: این طرح به ۹۹ درصد جامعه که نیاز مصرفی دارند کمک می‌کند و صرفا برای کسانی است که بیش از حد نیاز خود، کالا جمع‌آوری کرده‌اند و تنها ناراضیان آن سوداگران و دلالان هستند.
سیدغنی نظری خانقاه در موافقت با این طرح گفت: ۸ درصد مالیات بر CGT (مالیات بر افزایش ارزش یا مالیات بر سود سرمایه) در کشور آمریکا، ۷ درصد در سوئد، ۶ درصد در کره جنوبی و صفر درصد در ایران لحاظ می‌شود و این در حالی است که قشر معلمان مالیات می‌دهند اما دلالان هیچ مالیاتی نمی‌پردازند لذا این طرح از سوداگری، دلالی و رانت‌خواری جلوگیری می‌کند.
نماینده مردم خلخال و کوثر تصریح کرد: این طرح می‌تواند مانع احتکار شود، مالیات بر عایدی سرمایه انگیزه تبدیل سرمایه به موارد مولد به جای غیرمولد را افزایش می‌دهد و ضمن افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری، سهم مهمی در اصلاح منابع مالی خواهد داشت که در راستای اصلاح ساختار بودجه خواهد بود.
محمد صفائی دلوئی از دیگر موافقان این طرح گفت: در حال حاضر نظام مالیاتی با در نظر گرفتن مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر عملکرد در حال تنبیه تولیدکننده است، این در حالی است که سوداگران هیچ مالیاتی پرداخت نمی‌کنند که موجب افزایش فاصله طبقاتی و فقر شده است.
نماینده مردم گناباد و بجستان خاطرنشان کرد: برخی افراد ۷۰۰ خانه دارند و یا در جریان ثبت‌نام خودرو بیش از ۶ هزار خودرو ثبت‌نام کردند و میلیاردها تومان در جریان آن سود کردند اما یک ریال نیز مالیات نمی‌دهند لذا این طرح باعث سوق دادن سرمایه به سمت تولید خواهد شد و ایران را به سمت افزایش تولید می‌برد.
همچنین در این نشست عبدالعلی رحیمی مظفری در مخالفت با این طرح گفت: اگر قرار است طرح مالیات بر عایدی سرمایه، سرمایه ای را از بخش‌های اراضی کشاورزی و مسکونی، خودرو و باغ شهرها به سمت تولید هدایت کند باید محل مصرف آن مشخص باشد.
نماینده مردم سروستان و کوار و خرامه خاطرنشان کرد: افزایش روزانه مالیات‌ها مشکلات موجود در زمینه خودرو و مسکن را برطرف نمی‌کند، مگر چه میزان از سرمایه مردم در بخش خودرو سرمایه گذاری شده است، این طرح نه تنها مانع از حرکت نقدینگی به سمت بخش‌های مسکن و خودرو نمی‌شود بلکه قیمت آن‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
وی افزود: با وضع مالیات‌های مختلف که فشار آن بر مردم وارد می‌شود و مجددا تورم تولید می‌کند نمی‌توان نقدینگی را کنترل کرد و کلیات طرح مذکور پاسخگوی مطالب مطرح شده نیست.
همچنین محمدحسین فرهنگی در مخالفت با طرح مالیات بر عایدی سرمایه، گفت: طی سال‌های اخیر برخی قصد داشتند مجوز دریافت مالیات بر عایدی سرمایه را از مجلس بگیرند تا به امروز در این زمینه موفق نبودند.
نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو با اشاره به اینکه دولت موضوع مالیات بر عایدی سرمایه را به اسم طرح آورده تا اگر آسیبی داشته باشد به مجلس برگردد، افزود: مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهایی که اقتصاد با ثبات دارند تاثیر خوبی دارد اما در کشوری که با تحریم و تورم درگیر است اثرات منفی به بار می آورد.
وی افزود: کشورهای اجرا کننده مالیات بر عایدی سرمایه هیچ کدام با تحریم و تورم شدید مواجه نیستند، آوردن الفاظی مانند سوداگری باعث نادیده گرفتن فشار مضاعف بر مردم نمی شود، این طرح افزایش قیمت خودرو، طلا و ارز را به همراه دارد.
حسن نوروزی نیز در مخالفت با طرح مذکور، گفت: چرا کمیسیون اقتصادی بر روی وظایف اصلی خود متمرکز نمی شود، ۴۲ سال از انقلاب می گذرد چه اقدامی در خصوص بانک بدون ربا و بانکداری اسلامی صورت گرفته است.
نماینده مردم رباط کریم و بهارستان تصریح کرد: اگر در زمینه اخذ مالیات از کشورهای کاپیتالیستی (سرمایه داری) الگوبرداری می‌کنیم باید بدانیم سود تسهیلات تولید در این گونه کشورها نیم درصد است، در کشور ما از مولدین و تولیدکنندگان براساس بررسی های انجام شده حدود ۳۰ درصد سود تسهیلات دریافت می شود.
نورورزی با بیان اینکه در یک سال گذشته فشارها بر روی اخذ مالیات متمرکز شده است، گفت: فشار بر سرمایه گذاران داخلی باعث می شود تا سرمایه خود را به کشورهایی مانند ترکیه و ترکمنستان ببرند که از آن ها هیچ گونه مالیاتی دریافت نمی شود.
وی افزود: چرا در زمینه موضوعاتی مانند اقتصاد مقاومتی، فعال سازی کلیه امکانات و منابع مالی، محور قرار دادن رشد بهره وری در اقتصاد، سهم بری عادلانه عوامل در زنجیره تولید، حمایت همه جانبه از صادرات کالاها و ارزش افزوده، تسهیل مقررات و گسترش مشوق های لازم و افزایش صادرات برق، گاز و پتروشیمی اقدام نمی کنیم.
.jpg "کلیات طرح قانون مالیات بر عایدی سرمایه توسط مجلس تصویب شد")
مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
مالیات بر عایدی سرمایه یا CGT (Capital Gains Tax) بدین معناست که دولت بر درآمد حاصل از سرمایه گذاری در تملک دارایی های سرمایه ای مالیات وضع می کند. به عبارت ساده تر مالیات بر عایدی سرمایه نوعی از مالیات محسوب می‌شود که بر سود ناشی از انتقال اموال غیر مولد اعمال می‌شود. درواقع در این نوع مالیات، افراد از سود ناشی از فروش سرمایه و مایملک خود مالیات پرداخت می‌کنند.
یک مثال ساده برای آشنایی با مالیات بر عایدی سرمایه
مثال ساده برای آشنا شدن با مالیات بر عایدی سرمایه این است که فرض کنید شما مسکنی را سال گذشته به قیمت 100 میلیون تومان خریداری کرده‌اید و حال قصد فروش آن را دارید. مشتری مسکن شما را به قیمت 120 میلیون تومان خریداری می‌کند. در این میان شما 20 میلیون تومان از فروش مسکن خود سود کرده‌اید. حالا باید برای این 20 میلیون تومان که عایدی مسکن است، مالیات پرداخت کنید.تفاوت مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر ارزش افزوده
احتمالاً بسیاری از شما حالا به این فکر می‌کنید که پس مالیات بر عایدی سرمایه همان مالیات بر ارزش افزوده است. می‌توان گفت تا حدودی این دو نوع مالیات بسیار به یکدیگر شباهت دارند، اما ماهیت آن‌ها کاملاً متفاوت است؛ مالیات بر عایدی سرمایه ازجمله مالیات‌های مستقیم است، درحالی‌که مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیرمستقیم است.مالیات بر ارزش افزوده، به سودی تعلق می‌گیرد که ناشی از کار انجام‌شده بر روی یک محصول است. درواقع مالیات بر ارزش افزوده دقیقاً به کالاها و خدماتی تعلق می‌گیرد که مولد هستند و یا در چرخه تولید قرار دارند.
اما مالیات بر عایدی سرمایه، به سود ناشی از فروش چیزهایی تعلق می‌گیرد که مولد نیستند و مالکان آن چیزی به ارزش‌های آن نیفزوده‌اند. مثلاً یک زمین که فرد «الف» به فرد «ب» می‌فروشد و «ب» نیز آن را به «ج» می‌فروشد. در این مبادله هیچ‌چیزی به زمین افزوده نشده است. به‌طورکلی تمامی چیزهایی که در زنجیره تولید تا عرضه قرار نداشته و بدون تغییر توسط افراد خریدوفروش می‌شوند مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند.
مالیات بر عایدی سرمایه شامل چه چیزهایی می‌شود؟
مالیات بر عایدی سرمایه شامل سود ناشی از فروش تمامی مایملک غیر تولیدی شما می‌شود. این مایملک شامل مسکن، زمین، سهام، اوراق بهادار، عتیقه‌جات، آثار هنری و سایر چیزهایی است که شما بدون انجام کار بر روی آن از آن به سود رسیده‌اید. حتی می‌توان خودرو را نیز جزو کالاهایی به‌حساب آورد که شامل مالیات بر عائدی سرمایه می‌شوند. اینکه چه چیزهایی در زمره کالاهای شامل مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند در کشورهای مختلف متفاوت است و این بستگی به شرایط اقتصادی و سیاسی آن‌ها دارد.توجه داشته باشید که مالیات بر عایدی سرمایه تنها در صورتی اعمال می‌شود که مایملک خود را به فروش رسانید و از آن سود کنید. مادامی‌که مایملک خود را در اختیاردارید، مالیاتی بر آن تعلق نمی‌گیرد. به‌طور خلاصه می‌توان این‌گونه گفت تمامی چیزهایی که خریدوفروش آن‌ها به‌نوعی دلالی محسوب می‌شود، شامل مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند. اصلی‌ترین منابع مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر عایدی مسکن و مالیات بر عایدی سهام است.
مالیات بر عایدی مسکن
اولین چیزی که با آوردن نام مالیات بر عائدی سرمایه به ذهن خطور می‌کند، مالیات بر عایدی مسکن است. در حاضر مسکن، املاک و زمین اصلی‌ترین منبع دریافت مالیات بر عایدی سرمایه در سراسر جهان است و دلالان مسکن ازجمله بزرگ‌ترین پرداخت‌کننده مالیات بر عایدی مسکن هستند.در کشورهای مختلف قانون مالیات بر عایدی مسکن به اشکال مختلف اجرا می‌شود. معمولاً هر فرد برای یک مسکن نیاز به پرداخت مالیات بر عایدی مسکن ندارد و در برخی موارد مسکنی که مؤدی در آن ساکن است از پرداخت مالیات بر عایدی مسکن معاف است. از سویی دیگر در برخی قوانین، فاصله بین خریدوفروش مسکن، و یا تعداد آن عامل تعیین‌کننده‌ای در نرخ مالیات بر عایدی آن است.
می‌توان ادعا کرد که هسته اصلی شکل‌گیری مالیات بر عایدی سرمایه، جلوگیری از سوداگری، احتکار و سودجویی در بخش مسکن و جلوگیری از ایجاد تورم در آن است؛ چیزی که در کشور ما به شکل گسترده‌ای مشاهده می‌شود.
مالیات بر عایدی سهام
دومین منبع بزرگ دریافت مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر عایدی سهام و اوراق بهادار است. سهامداران پس از فروش سهم خود، از میزان سود حاصل از فروش سهم خود مالیات بر عایدی سرمایه پرداخت می‌کنند. این نوع مالیات به دلیل شفافیت در خریدوفروش سهام به‌راحتی قابل‌محاسبه و دریافت است.درباره دریافت مالیات بر عایدی سرمایه از سود سهام نظریات متفاوتی وجود دارد، ازجمله اینکه ممکن است افراد را از سرمایه‌گذاری در بورس فراری دهد. به همین دلیل نوع اخذ مالیات بر عائدی سهام در کشورهای مختلف متفاوت است.
مالیات بر عایدی سرمایه در 187 کشور اجرا می شود
در اهمیت مالیات بر عایدی سرمایه همین بس که گفته شود حدود یک قرن از معرفی مالیات بر عایدی سرمایه در جهان می گذرد اما سرعت گسترش این نوع مالیات در 50 سال اخیر خیره کننده بوده است. در سال 1913 ایالات متحده آمریکا برای اولین بار مالیات بر عایدی سرمایه را به اجرا گذاشت. تا سال 1965 این کشور، تنها کشوری بود که قانون مجزا و کاملی برای مالیات بر عایدی سرمایه داشت تا اینکه در این سال، جهش قیمت مسکن در انگلیس باعث شد تا این کشور نیز به صورت رسمی این نوع مالیات را تصویب و اجرا کند. بر اساس آمارهای موجود تا سال 2001 تنها 114 کشور از عایدی سرمایه مالیات اخذ می کردند اما این تعداد طبق آمار در پایان سال 2017 به 187 کشور افزایش یافته است.
اولین تجربه ایران در مالیات ستانی از عایدی سرمایه به دهه 60 باز می گردد
در ایران نیز مالیات بر عایدی سرمایه در دهه 60 شمسی به اجرا درآمد اما به دلیل پاره ای از مشکلات اجرای این نوع مالیات متوقف شد. در چند سال اخیر به دلیل کاهش درآمدهای نفتی از یک سو و همچنین افزایش سوداگری در بازارهای مختلف از جمله ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو از سوی دیگر، دوباره موضوع مالیات ستانی از عایدی سرمایه مطرح شده است.وعده های مسئولین دولتی برای ارسال لایحه مالیات بر عایدی سرمایه به مجلس جهت تصویب در یک سال گذشته چند بار تکرار شده است اما در آخرین اظهار نظر در این مورد فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد در مورخه 15 بهمن ماه 1398 در دومین نشست خود با نمایندگان رسانه های گروهی گفت که این لایحه در این وزارتخانه تکمیل شده و در حال بررسی در دولت است ولی در هر حال به سال آینده نمی رسد، ضمن این که بسیاری از مفاد لایحه اصلاح مالیات های مستقیم نیازمند فرهنگ سازی و چکش کاری است بنابراین برای اجرای آن دو سال دیگر وقت نیاز است.
نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورها مختلف چند است؟
نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهای مختلف متفاوت است اما دانمارک با اخذ 42 درصد مالیات از عواید سرمایه، بالاترین نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در دنیا را دارد. این نرخ در آمریکا و انگلستان حدود 28 درصد، در آلمان و استرالیا حدود 25 درصد و در کانادا حدود 22 درصد است.
مزایای مالیات ستانی از عایدی سرمایه چیست؟
کارشناسان مزایای زیادی را برای اخذ مالیات از سرمایه بر شمرده اند اما مهمترین مزایا عبارتند از:کاهش اختلاف طبقاتی و توزیع عادلانه تر درآمد
کاهش نوسانانت قیمتی در بازارهای مختلف و قابل پیش بینی شدن قیمت
کاهش نرخ تورم
سوق سرمایه های به بخش های اقتصادی و مولد
کاهش فرارهای مالیاتی
منبع:
1. ایرنا/ کلیات طرح قانون مالیات بر عایدی سرمایه تصویب شد
2. تابناک/ مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟
3. پرشین تکس/ مالیات بر عایدی سرمایه چیست و کدام اموال شما را شامل می شود؟