بسته تحلیلی خبری (یک شنبه 28 شهریور 1400)
▼حرف روز   

ساخت درونی قدرت و توجه به استعدادهای داخلی

رهبر معظم انقلاب دیروز با قهرمانان و مدال‌آوران المپیک و پارالمپیک کشورمان در بازی‌های ۲۰۲۰ توکیو دیدار کردند و بیانات ره‌گشا و توصیه‌های مدیریتی تعیین‌کننده‌ای هم به ورزش‌کاران و هم به مدیران ورزشی و هم به مسئولان کشور داشتند. معظم‌له در فرازی از این بیانات فرمودند: «قهرمانی در مسابقات ورزشی بخصوص در سطح بین‌المللی، حامل یک پیام مهمی است؛ آن پیام عبارت است از پیام توانایی، نشاط، همت و قدرت اراده». رهبر معظم انقلاب با تعمیم موضوع «قهرمانی و امیدآفرینی» المپیکی‌ها به مسائل کلان‌تر اجتماعی و سیاسی کشور، دستاوردهای مهم جمهوری اسلامی در عرصه‌های مختلف دیگر، ازجمله؛ علمی، فناوری، هنری و فرهنگی را نیز حاصل همین نگاه و رویکرد «ساخت درونی قدرت در پرتو توجه به استعدادها و ظرفیت‌های داخلی» دانستند. به نظر می‌رسد روح بیانات دیروز رهبر معظم انقلاب همین موضوع است.

این بیان انگیزشی بسیار قوی از سوی فرد اول کشور باید سرلوحه عمل و بیان خیلی از مسئولان قرار گیرد. درستی و اثربخش بودن این راهکار راهبردی در عرصه‌های زیادی از اول انقلاب تاکنون؛ دفع خطر استعمار خارجی و استبداد داخلی اوایل انقلاب تا بیرون کردن مهاجمان جهانی جنگ تحمیلی، تا ساخت و رشد علمی و فنی و خدماتی، زمینه‌سازی برای ایستادن ایران اسلامی در قله کنونی پیشرفت و رشد، منوط و وابسته به قدرت ایمان و باور استعدادهای سرشار داخلی بوده است. هر جا به نگاه درونی و فعال‌سازی استعدادها و ظرفیت‌های ملی و بومی بها دادیم و متکی بودیم، سربلند و پیروز شدیم و در اوج ناباوری دنیا، باوجود امکانات محدود و دشمنان و موانع بسیار، کارهای سترگی به منصه ظهور و بروز رسید؛ اما بالعکس، رویکرد به بیرون و تقلیل استعداد داخلی، سم کشنده و ترمز توسعه و رشد ما بوده است.

البته در این عرصه نباید از تأثیرگذاری تبلیغات رسانه‌ای و عملیات روانی روی ذهنیت جامعه و البته ویژه‌تر روی افکار و اراده‌های مسئولان به‌منظور نائل شدن به این هدف غافل شد. ممکن است حتی جامعه انقلابی ایران که اثر این رویکرد را بارها چشیده است، در اثر اغواگری و تغییر ذهنیت جامعه و محاسبات مسئولان، دچار تحول منفی شود. لذا یکی از وظایف مسئولان و نخبگان این است که نگذارند این وضعیت و تغییر نگاه و عزیمت در افکار عمومی شکل بگیرد. در همین راستا، رهبر معظم انقلاب خواستار ‌توجه بیشتر مسئولان به بازتاب دادن داشته‌ها و توانمندی‌های داخلی، ازجمله قهرمانی‌های ارزشمند و هویت‌محوری شدند که با صرف امکانات بسیار محدود، در مقیاس جهانی به دست پهلوانان ایرانی از زن و مرد به دست می‌آید. (نویسنده: فتح‌الله پریشان)

▼گزارش روز                            

بیانیه‌ای از سر استیصال!

شورای همکاری خلیج‌فارس پنج‌شنبه گذشته در پایان نشست خود در سطح وزرای خارجه، با صدور بیانیه‌ای، ضمن بیان ادعاهای گذشته خود علیه ایران، بار دیگر خواستار حضور اعضای این شورا در روند مذاکرات هسته‌ای شد. در این بیانیه بار دیگر ادعا شده است که جزایر سه‌گانه تنب بزرگ و کوچک و بوموسی متعلق به امارات است.

گزاره تحلیلی: اعضای شورا در این نشست تلاش داشته‌اند تا بیانیه پایانی را به شکلی تنظیم کنند که همه تحولات منطقه را در نظر بگیرند. جای هیچ‌گونه تردیدی نیست که این بیانیه با اصرار و فشار عربستان سعودی و امارات تنظیم شده است؛ چراکه بخش اصلی و تأکیدی متن این بیانیه مذبوحانه، صرفاً بر مبنای توجه به خواسته‌های نامشروع طرف سعودی و اماراتی تهیه شده است. در این خصوص تأکید بر پایان حملات مقاومت مردمی یمن که البته بدون توجه به جنایت‌های سعودی در این سرزمین انجام شده و همچنین ادعای واهی اماراتی‌ها نسبت به جزایر سه‌گانه که مالکیت ایرانی آن در اسناد تاریخی و حقوقی اثبات شده، بر همین مبناست.

نکته درخور تأمل در این است که طرف‌های مدعی هرگاه در موضع ضعف و استیصال قرار می‌گیرند و روند تحولات در منطقه به زیان آنان به‌پیش می‌رود، رو به طرح ادعاهای متوهمانه می‌آورند. این توهم اکنون تا جایی پیش رفته است که مدعی حضور در فرایند مذاکرات آتی جمهوری اسلامی ایران و ۵+۱ هم شده‌اند. اکنون روند تحولات در منطقه از جنگ تحمیلی علیه مردم یمن گرفته تا سوریه، عراق و لبنان و البته پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌هیچ‌عنوان مطلوب حاکمان جائر منطقه‌ای نیست. در حال حاضر عربستان سعودی و امارات بازندگان اصلی در منطقه هستند. چراکه آن‌ها در سال‌های اخیر در شرایطی به نقش‌آفرینی غیرسازنده در منطقه پرداخته‌اند که به دلیل شکل‌گیری مقاومت منطقه‌ای، دچار انسداد راهبردی شده‌اند و در هیچ رقابت و منازعه‌ای پیروز نشده‌اند.

جمع‌بندی: این بیانیه به‌هیچ‌عنوان ارزش راهبردی ندارد؛ چراکه فاقد پشتوانه حقوقی، امنیتی و سیاسی است. این بیانیه منعکس‌کننده وضعیت طرف‌هایی است که عرصه میدانی را در رقابت‌های منطقه‌ای واگذار کرده‌ و صرفاً به بیانیه‌خوانی رو آورده‌اند. گره زدن سرنوشت و موجودیت خود به قدرت‌های فرامنطقه‌ای نتیجه‌ای جز شکست‌های پی‌درپی و نهایتاً طرح ادعاهای بدون پشتوانه در بر نخواهد داشت. (نویسنده: احمد بنافی)

▼ خبر ویژه                

چرا ایران در زمان روحانی به سازمان شانگهای ملحق نشد؟

ایران حدود 15 سال پیش از سازمان همکاری شانگهای درخواست عضویت دائم کرده بود؛ با این حساب، تمامی امتیازهای دیپلماسی عضویت دائم ایران در این سازمان را نمی‌توان در سبد دولت جدید ریخت؛ اما چرا باوجود آماده بودن زمینه‌ها و فرصت هشت‌ساله روحانی، این امر به تأخیر افتاد تا در دولت رئیسی شاهدش باشیم؟ پاسخ را باید در سیاست خارجی دولت روحانی جستجو کرد؛ عمر چهارساله دولت یازدهم به سرمستی از توافق برجام و رابطه با غرب گذشت و این معنای خوبی برای دوستان شرقی دوران سختی و تحریم نداشت. پس از خروج آمریکا از برجام نیز دولت همچنان ترجیح داد تا همچنان در توافقی که دستاورد آن «تقریباً هیچ» بود باقی بماند.

کشورهای عضو شانگهای و ازجمله چین، با نحوه تعاملی که دولت روحانی با غرب در پیش گرفته بود، هیچ‌گاه نمی‌توانستند خیال خود را از عضویت دائم ایران در این سازمان راحت ببینند و همواره نگاهی تردیدآمیز به این اتفاق داشتند. ظریف در روزهای پایانی دولت در اعترافی دیرهنگام گفت: «اگر در مورد ضرورت کار متوازن با شرق و غرب به اجماع ملی رسیده بودیم و با خوش‌خیالی، دوستان دوران سختی را در سراب طمع سرازیر شدن شرکت‌های غربی از خود نرنجاده بودیم، دوستان ما سرخورده نمی‌شدند و در دوران سختی ما را رها نمی‌کردند». بااین‌وجود، سید ابراهیم رئیسی از روزهای آغاز کار خود، بر نگاه به شرق و چندجانبه‌گرایی و تمرکز بر همسایگان تأکید دارد.

▼ اخبار

پیام امام‌جمعه اردبیل به رزمایش مشترک ترکیه و آذربایجان!

آیت‌الله سید حسن عاملی نماینده ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه اردبیل در خطبه‌های این هفته نماز جمعه با اشاره به رزمایش مشترک ترکیه و آذربایجان و پاکستان در کشور آذربایجان گفت: «هر کشوری حق دارد رزمایش برگزار کند و کشوری را هم که خواست شریک کند؛ اما در اینجا یک حادثه‌ای اتفاق افتاده که ما از کنار آن به‌راحتی رد نمی‌شویم. درست در آستانه رزمایش، روزنامه ینی شفق که بیانگر نظرات دولت حاکم و شخص رئیس‌جمهور ترکیه است، در مصاحبه با نماینده مجلس آذربایجان تیتر خود را این‌گونه انتخاب کرده است: ایران از روی نقشه محو می‌شود. حالا که این‌طور شد که نه آذربایجان و نه ترکیه حق همسایگی را رعایت نکردند، ما از شورای امنیت ملی می‌خواهیم اجازه دهد که سپاه معظم ما در این‌طرف جداره مرزی نمی از یم قدرت ایران را نشان بدهد و عملاً به آن‌ها بگوید این دم شیر است به بازی مگیر! حکما گفته‌اند رحم الله من عرف قدره و لم یتعد حده، یعنی خدا رحمت کند کسی را که اندازه خود را بشناسد و از حد خود خارج نشود. به نماینده مزبور هم می‌گویم: مگسی روی فیلی نشست و هنگام بلند شدن گفت: خودت را محکم بگیر که می‌خواهم بلند شوم فیل گفت: من که متوجه نشستن تو نشده‌ام تا در برخواستن تو خودم را بگیرم!». نماینده ولی‌فقیه ادامه داد: «من اطلاع دارم که سفیر اسرائیل در آذربایجان خطبه‌های ما را گوش می‌دهد. من از سفیر اسرائیل می‌خواهم به این نماینده که به خاطر خوشایند اسرائیل، آن حرف‌های مزخرف را زده انعام خوبی بدهد و به او رحم نماید و او را ناامید برنگرداند».
 

تلاش ترکیه برای هسته‌ای شدن!

رئیس‌جمهور ترکیه در مراسمی در استان «مرسین» در جنوب ترکیه، از اهمیت انرژی هسته‌ای برای آینده این کشور گفت. ترکیه و روسیه در 12 می 2010 توافقنامه‌ای برای ساخت نیروگاه هسته‌ای آق‌قویو  امضا کردند. اولین نیروگاه هسته‌ای ترکیه شامل چهار راکتور با مجموع توان تولید 4800 مگاوات برق خواهد بود. روزنامه یونانی «گریک سیتی تایمز» نیز از تلاش ترکیه برای دستیابی به تسلیحات اتمی سخن گفت و آن را مستند به بیانیه اردوغان در سپتامبر 2019 در مجمع اقتصادی آناتولی مرکزی کرد که گفته بود، «برخی کشورها موشک‌هایی با کلاهک اتمی دارند، اما به ما می‌گویند شما نمی‌توانید آن‌ها را داشته باشید. این را من نمی‌توانم بپذیرم. آن‌ها، سایر کشورها را با داشتن این سلاح‌ها می‌ترسانند». رئیس‌جمهور ترکیه همچنین در مورد انتقاد از معاهده عدم اشاعه سلاح‌های  اتمی که ترکیه در سال 1980 امضا کرد، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2019 توضیحاتی داد. بااین‌حال، «جاناتان اسپایر» مدیر مرکز گزارش و تجزیه‌وتحلیل خاورمیانه معتقد است که ترکیه اراده و مواد اولیه در این مسیر را دارد؛ اما دانش عاملی است که در حال حاضر فاقد آن است.
 

نحوه ترور شهید فخری‌زاده به روایت روزنامه آمریکایی

نیویورک‎تایمز در گزارشی به جزئیات عملیات تروریستی علیه خودروی دانشمند هسته‌ای کشورمان پرداخت و نوشت: «مقدمات ترور دانشمند ایرانی پس از دیدارهایی در اواخر سال ۲۰۱۹ و اوایل ۲۰۲۰ آغاز شد. این دیدارها میان مقام‌های اسرائیلی و ترامپ، پمپئو و رئیس وقت سیا بوده است. در اواخر ماه فوریه (اواسط اسفند) رئیس وقت موساد به آمریکایی‌ها فهرستی از عملیات بالقوه ازجمله ترور آقای فخری‌زاده را ارائه کرد. فخری‌زاده از سال ۲۰۰۷ در صدر لیست ترور اسرائیل قرار داشته و موساد هرگز چشم از او برنداشته بود. برای ترور او از ربات استفاده شد. این ربات به‌گونه‌ای ساخته شد که در بستر وانت زامیاد که خودروی رایج در ایران بوده قرار بگیرد. دوربین‌هایی کار گذاشته‌شده نیز به‌گونه‌ای بوده که به اتاق فرماندهی تصویر کاملی نه‌تنها از هدف و جزئیات امنیتی وی، بلکه از محیط اطراف نیز می‌داده است. درنهایت وانت نیز با مواد منفجره پر شده بود تا پس از ترور، منفجرشده و تمام شواهد را از بین ببرد. ارزیابی ایران مبنی بر این‌که حمله توسط یک سلاح خودکار کنترل از راه دور «مجهز به هوش مصنوعی» انجام شده بود، صحت داشت».

‌اخبار کوتاه
◄ سیاست دولت رئیسی در خصوص افغانستان/ رئیس‌جمهور در دیدار با رئیس‌جمهور تاجیکستان از سیاست کشورمان مبنی بر قطع دست بیگانگان از افغانستان سخن گفت و افزود: «افغانی‌ها خود، سرنوشت خود را با مذاکرات بین‌الافغانی رقم بزنند و دولتی که شکل می‌گیرد باید دولتی فراگیر باشد. چنین دولتی می‌تواند مشکلات افغانستان را حل کند. باید زمینه حضور جریان‌های تروریستی در منطقه را از بین برد. با حضور هرگونه جریانی که بستری برای رشد جریان‌های تروریستی در افغانستان باشد مخالفیم. حضور ایران در منطقه امنیت‌ساز بوده و تلاش داشتیم که مردم افغانستان خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند».

◄ واکسن‌های وارداتی، سفارش دولت روحانی است یا رئیسی؟!/ سفیر ایران در چین اعلام کرد که قرارداد تمامی واکسن‌هایی که در حال حاضر وارد کشور می‌شود، به‌روز بسته می‌شود. تا پیش‌ازاین برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب داخلی، علت واردات حجم بالای واکسن در دولت رئیسی را بسته شدن قراردادهای آن در دولت روحانی عنوان کرده‌اند. اگر این خبر واقعیت داشت، پس چرا کل حجم واردات واکسن در هفت‌ماهه پایانی دولت روحانی با واردات سه هفته اول دولت جدید برابری می‌کند؟

◄ مربع قدرت شرق کامل شد!/ سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس گفت: «با پیوستن رسمی ایران به سازمان همکاری شانگهای همه اضلاع «مربع قدرت شرق» کامل شد. ایران اکنون عضو رسمی یک سازمان همکاری با بازاری حدوداً سه‌میلیاردنفری است که به لحاظ اقتصادی فرصتی کم‌نظیر برای ما به شمار می‌آید». سید نظام‌الدین موسوی افزود: «شاهد شکل‌گیری نظم جدیدی در جهان هستیم که مربع قدرت شرق از بازیگران اصلی و تأثیرگذار آن به شمار می‌آید».

◄ احتمال برگزاری نشست برجامی در نیویورک/ برخی منابع رسانه‌ای از احتمال برگزاری نشست ۱+۴ با موضوع برجام در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل خبر می‎دهند. به نقل از این منابع، موضوع هنوز قطعی نیست؛ اما سالن شورای امنیت برای نشست رزرو شده است. هیئتی به سرپرستی وزیر خارجه کشورمان برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد عصر روز دوشنبه وارد نیویورک می‌شود و رئیس‌جمهور کشورمان نیز به‌صورت ویدئوکنفرانسی در این نشست سخنرانی خواهد داشت.

◄ صادرات بنزین ایران چگونه رونق گرفت؟/ نشریه آمریکایی رویترز نوشت، تحریم‌های صادرات نفت خام باعث شده ایران که واردکننده بنزین بود به صادرکننده آن تبدیل شود و با افزایش صادرات محصولات پتروشیمی و نفتی، منبع درآمدی خود را تغییر داده و هدف آمریکا برای قطع درآمدهایش را با شکست مواجه کند.
نسخه چاپی