مسجد اباذر تهران در يكى از جنوبى ترين مناطق واقع شده بود و امام خامنهاى مدتى بود كه در آنجا ـ پس از نماز ظهر و عصر ـ برنامه هفتگى سخنرانى و پرسش و پاسخ برگزار مى كرد.
به گزارش راسخون به نقل از مشرق، روز 6 تیر 1360 حجت‌الاسلام سيدعلي خامنه‌اي نماينده امام خميني در شوراي عالي دفاع و امام جمعه تهران بر اثر انفجار بمبي كه در يك ضبط صوت در مسجد ابوذر تهران كار گذاشته شده بود به شدت مجروح شد. در پي اين حادثه از سوي امام خميني پيامي براي ايشان ارسال شد.
آغاز علنى مرحله فعالیت‌های نظامى سازمان مجاهدین خلق در سال 1360، باعث تنفر عميق مردم از اين حركت و توقع آنها از دولت برای سركوب قاطع منافقين و برخورد محكم مقامات قضايى، كميته‌های انقلاب و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شده بود.
درگيرىهاى پراكنده مسلحانه و اقدام به بمبگذارى و آمادگى براى ترورهاى گسترده توسط سازمان از فرداى سىام خرداد 1360 آغاز شد. روز دوم تيرماه يك بمب در سالن راه آهن قم در لحظه پياده و سوار شدن مسافرين منفجر گرديد و 7 شهيد و بيش از 50 زخمى به جاى گذاشت. روز سوم تير با هوشيارى مردم يك بمب قوى در جنب يك هنرستان دخترانه در تهران كشف و خنثى مىشود.
روز جمعه پنجم تيرماه، انتخابات مياندورهاى مجلس شوراى اسلامى در 19 شهر كشور برگزار شد و حضور گسترده مردم در نمازهاى جمعه در آن روز با تظاهرات و شعارهاى گروههاى مختلف مردم در مخالفت با بنى صدر و سازمان همراه بود. آيت اللّه خامنهاى امام جمعه تهران در سخنان خود ضمن ارائه تحليلى از عملكرد سازمان خطاب به سران سازمان گفت:
«من سوابق و ضعفهاى آنها را مىدانم و خود آنها مىدانند كه ما به خوبى آنها را مىشناسيم. من مىگويم كه خودتان را در تاريخ رسوا كرديد و حرفهاى [قبلى] خود را تخطئه نموديد... شما اى مجاهدين خلق مقابله خود را با دولت و حكومت اسلامى به حساب مقابله با ارتجاع مىگذاريد. ارتجاع با منطق اسلام يا منطق كمونيسم؟ ارتجاع در منطق اسلام يعنى ارتداد و شماها هستيد كه مرتجعيد.»(1)
وى همچنين در سخنان خود جوانان و نوجوانان هوادار سازمان را به تفكر و توجه به واقعيات و پذيرش نصايح خيرخواهان فراخواند و آنان را از دنباله روى بدفرجام سران سازمان تحذير نمود. بعدها، سودابه سديفى، مشاور بنى صدر، پس از دستگيرى اعتراف كرد كه پس از عزل قانونى رييس جمهور و پنهان شدن او، بنى صدر به رجوى پيام داد كه «بايد شروع به زدن رأس هاى آنها ( = حاكميت نظام جمهورى اسلامى) نمود، چاره ديگرى نيست.» (2)
حسين نواب صفوى يكى از رابط هاى اصلى بنى صدر و سازمان نيز بعد از بازداشت، به رغم اينكه تأكيد داشت كه بنى صدر براى مقابله با نظام بر «بسيج مردم» تكيه مى كرد، با ترديد تصريح كرد كه اين نكته هم مطرح شد كه «اگر نتوانيم مردم را بسيج كنيم، بايد اينها را فلج كرد، يك چيزى در همين حدود، شايد گفت بايد سران را از بين برد.» (3)
رجوى بعد از اختلاف با بنى صدر ديدگاههاى او را در مورد ترورهاى سال 60 چنين تبيين مىنمايد: «آقاى بنى صدر به خوبى به ياد دارند كه در آن اوايل... رفسنجانى را در شمار «خمسه خبيثه» واجبالقتل دانسته و به تأكيد خواستار آن بودند كه در رديف بهشتى ملعون ـ كه هر دو نفر به اضافه سه نفر ديگر دستشان تا مرفق به خون و جنايت آلوده بود ـ مهدورالدم و شايسته مجازات شناخته شود.» (4)
رجوى در بيانى ديگر با تحقير ديدگاه بنى صدر مى نويسد:
... آنچه بنى صدر از مبارزه مسلحانه مجاهدين انتظار داشت، اساسا چيزى جز دفع شرّ تعدادى از مهره هاى بالاى رژيم نبود...(5)
رييس جمهور معزول كه خود به دستاويزى براى شورش مسلحانه سازمان تبديل شده بود، با تأكيد يا در واقع اعلام موافقت خود با آغاز ترور مسئولان بلندپايه نظام جمهورى اسلامى، تسريع در اقدام برنامه ريزى شده قبلى سازمان را خواستار شده بود. روز ششم تيرماه با انفجار بمب كار گذاشته شده در ضبط صوت بزرگى كه روى تريبون سخنرانى آيت اللّه خامنه اى در مسجد اباذر تهران قرار داده شده بود، پروژه حذف رهبران اصلى جريان پيرو خط امام توسط سازمان كليد خورد. خوشبختانه امام جمعه محبوب تهران و نماينده امام در شورايعالى دفاع از اين سوءقصد كه مى توانست به فاجعه اى بزرگ منجر شود، بر اثر كامل عمل نكردن بمب، جان سالم به در برد ولى جراحات شديدى بر ايشان وارد گشت. براساس خبر منتشره در همان زمان، آيت اللّه خامنه اى «از نقطه بالاى كتف راست و بالاى ران سمت راست» مجروح شد و «استخوان ترقوه» او شكست و چند رگ و عصب دست راست وى نيز قطع شده بود. (6)
مسجد اباذر تهران در يكى از جنوبى ترين مناطق واقع شده بود و آيت اللّه خامنه اى مدتى بود كه در آنجا ـ پس از نماز ظهر و عصر ـ برنامه هفتگى سخنرانى و پرسش و پاسخ برگزار مى كرد. همزمان با انفجار بمب مزبور، بمبى نيز در ميدان انقلاب تهران منفجر شد و يك بمب هم در تقاطع خيابان ولىعصر(عج) و طالقانى پيش از انفجار كشف و خنثى گرديد. (7)
روزنامه كيهان در سرمقاله خود با عنوان «تودههاى مردم از ماجراى ترور خامنه اى مىگويند» چنين نوشت:
ديروز بخش وسيعى از مردم در مقابل بيمارستان جمع شده بودند... دست به دعا برداشته بودند و با چشمهاى اشك آلود از خداى خود مىخواستند كه امام جمعه تهران زنده بماند و توطئه آمريكا نقش برآب گردد... از هر كس و هر دستهاى كه سؤال مى كرديم، مردم بلافاصله پاسخ م ىدادند كه اين كار، كار جنبشى ها [ = سازمان] است... عمو حسين گفت مگر در نماز جمعه اين هفته شركت نكرديد؟ در آنجا آقاى خامنه اى به سران مجاهدين گفت شماها را خوب مى شناسيم، شماها كار آمريكا را آسان كرديد... اما معلوم بود كه جنبشى ها نمى توانستند كيفر آقاى خامنه اى را فى المجلس ادا كنند! لذا «به زودى و به طور مضاعف» يعنى در همين ديروز به مسجد اباذر رفتند و در ضبط صوت مواد منفجره گذاشتند. (8)
حضرت امام خمينى (ره) طى پيامى خطاب به آيت اللّه خامنه اى، ترور شخصيت هاى انقلاب را موجب افزايش قدرت مقاومت در صفوف فشرده ملت توصيف كرده ضمن اشاره تلويحى ولى روشن به مسئوليت منافقين در اين اقدام، در مورد ابعاد و آثار آن چنين نگاشت:
اكنون دشمنان انقلاب به سوءقصد به شما كه از سلاله رسول اكرم(ص) و خاندان حسين بن على(ع) هستيد و جرمى جز خدمت به اسلام و كشور اسلامى نداريد و سربازى فداكار در جبهه جنگ و معلمى آموزنده در محراب و خطيبى توانا در جمعه و جماعات و راهنمايى دلسوز در صحنه انقلاب مىباشيد، آن قدر از بينش سياسى بىنصيبند كه بىدرنگ پس از سخنان شما در مجلس و [نماز] جمعه و پيشگاه ملت به اين جنايت دست زدند و به كسى سوءقصد كردند كه آواى دعوت او به صلاح و سداد در گوش مسلمين جهان طنينانداز است... آيا با اين اعمال وحشيانه و جرايم ناشيانه وقت آن نرسيده است كه جوانان عزيز فريب خورده از دام خيانت اينان رها شوند، و پدران و مادران، جوانان عزيز خود را فداى اميال جنايتكاران نكنند و آنان را از شركت در جنايات آنان برحذر دارند؟ (9)
آيت اللّه بهشتى؛ رييس ديوانعالى كشور، محمدعلى رجايى؛ نخست وزير ، مجلس شوراى اسلامى و ساير نهادهاى انقلابى و آقاى منتظرى در پيامهاى جداگانه اى ضمن محكوم كردن سوءقصد به آيت اللّه خامنه اى منافقين را به تلويح يا تصريح مسئول اين اقدام بر شمردند.
اما سازمان رسما مسئوليت سوءقصد به آيت اللّه خامنه اى را برعهده نگرفت و حتى بر قسمتى از بدنه داخلى ضبط صوت انفجارى با ماژيك نوشته شده بود: «هديه گروه فرقان»(10) و جزوهاى نيز با امضاى اين گروه درباره اين سوءقصد انتشار يافت(11) در حالى كه مؤسس و اعضاى اصلى اين گروه در سال 58 و 59 شناسايى و دستگير شده بودند(12) و هيچ تشكيلاتى از اين گروه در سال 1360 در داخل كشور وجود نداشت كه قادر به انجام يك اقدام مسلحانه باشد. در برخى از اعلاميه ها و جزوات قبلى اين گروه از بنيانگذاران و ايدئولوژى سازمان تجليل و اعلام حمايت شده بود(13) و قرائن معدودى هم در مورد ارتباط تشكيلاتى سازمان با فرقان وجود داشت، امّا آشكار بود كه سازمان در همان آغاز عمليات تروريستى خود ـ در تيرماه 60 ـ با طرح نام گروه فرقان و انتشار اطلاعيه جعلى به نام آن گروه، كوشيد تا، هم چهره تروريستى خود را پنهان كند و هم علاوه بر انحراف افكار عمومى، مسئولان امنيتى و انتظامى را نيز گمراه نمايد.
معاون وقت دادستان انقلاب در خاطرات خود تصريح كرده است كه «جواد قديرى يكى از طراحان انفجار مسجد اباذر بود.» وى كه نام كاملش محمدجواد قديرى مدرس است و از اعضاى قديمى و مهم سازمان و نفوذى در كميته انقلاب مستقر در اداره دوم ستاد ارتش بود، بعداز سوءقصد نافرجام به آيت اللّه خامنه اى متوارى شد و از كشور گريخت. و در سال 1364، نام قديرى در ليست شوراى مركزى سازمان به عنوان «عضو مركزيت» درج گرديد(14) در همان زمان در اغلب خبرهاى مطبوعات و واكنش هاى اقشار مختلف مردم و گروه هاى سياسى، بدون كمترين ترديدى، سازمان مسئول انفجار مسجد اباذر معرفى و شناخته مىشد. بعدها نيز در بيانيه وزارت خارجه آمريكا درباره سازمان، مجروح شدن آيت اللّه خامنه اى يكى از مجموعه اقدامات تروريستى سازمان خوانده شد. سازمان نيز در نفى اين واقعيت مجددا اعلام نمود كه سوءقصد به آيت اللّه خامنه اى «قبل از شروع مبارزه مسلحانه مجاهدين» توسط گروه فرقان انجام شده «كه هيچ ربطى به مجاهدين نداشت.» كاملاً آشكار است كه سازمان بنا به دلايل سياسى، حقوقى و تبليغاتى، به رغم پذيرش رسمى مسئوليت بسيارى از اقدامات تروريستى بعدى خود، همچنان مايل و قادر نيست كه به نقش خود در انفجار ششم تير اعتراف نمايد.
پی نوشت :
1 – روزنامه کیهان 6 تیر 1360 ، ص 15
2 - غائله چهاردهم اسفند 1359 ،ص 730
3 – همان ، ص 735
4 – نشریه مجاهد ، ش 223 ، ص 7
5 - نشریه مجاهد ، ش 224 ، ص 6
6 - روزنامه کیهان 7 تیر 1360 ، ص 3
7 – همان ، صص 15 و 2
8 – همان ، صص 1 و 2 سرمقاله
9 – همان ، 8 تیر 1360 ، ص 15
10 - روزنامه کیهان 7 تیر 1360 ، ص 3
11 – رسول جعفریان ، جریانها و سازمانهای مذهبی .... ص 927
12 - همان ، 569
13 – همان ، صص 576 ، 577 ، 930 و 933
14 - نشریه مجاهد ، ش252 ، ص 47
سازمان مجاهدین خلق ، پیدائی تا فرجام ، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی ، ج 2 ، ص587 تا 591
/2759/
