یادداشت روزنامه‌های پنجشنبه ۲۷ خردادماه
روزنامه کیهان **
پیش به سوی عمل صالح!/جعفر بلوری
۱- چیزی نزدیک به ۳۰۰ سال است که، مبحث مهمی تحت عنوان «توسعه اقتصادی» بین اندیشمندان این حوزه مطرح و کمتر از ۱۰۰ سال است که این مبحث، به‌طور آکادمیک و تخصصی در حال بررسی است. جامعه‌شناسان و اقتصاددانان زیادی در این حوزه ورود کرده و نظریه‌های متعددی نیز تولید و به کار گرفته شده است. برخی قائلند، توسعه اقتصادی از دل توسعه سیاسی خارج می‌شود. برخی برعکس، اقتصاد را زیربنای همه انواع توسعه می‌دانند و... با بررسی تاریخ این نظریه‌ها متوجه می‌شویم که نظرات بسیار متعدد و بعضا حتی متناقضی در این حوزه بیان شده و چندین دهه است که یک «تقابل علمی جدی» بین اندیشمندان این حوزه جریان دارد، اما حتی یک مورد- تأکید می‌شود- یک مورد هم گفته نشده «قهر با صندوق‌های رای باعث توسعه و بهبود شرایط اقتصادی یا سیاسی یک کشور می‌شود»!
۲- درباره اینکه چرا یک کشور شکست می‌خورد (توسعه پیدا نمی‌کند) نیز کتاب‌ها نوشته شده و اندیشمندان زیادی در این حوزه در حال تحلیل و تحقیقند. در این بین از نقش آب و هوا و موقعیت جغرافیایی کشورها گرفته تا نقش رسانه‌ها و سلبریتی‌ها در فاسد کردن دموکراسی و مردم‌سالاری و در نتیجه، به قدرت رسیدن افراد ناکارآمد، سخن‌ها گفته شده است. به‌طور قطع، روی کار آمدن یک «دولت کارآمد» یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت کشورها در پیشبرد امورشان است. با این حساب منطقی است بگوییم داشتن یک دولت ناکارآمد می‌تواند یکی از دلایل اصلی شکست سیاست‌های یک کشور و در نتیجه عدم توسعه‌یافتگی آن باشد. روی کار آمدن دولت کارآمد هم، تنها یک راه دارد: «مشارکت حداکثری و انتخاب درست». تصور نمی‌کنم حتی یک آدم عاقل در دنیا وجود داشته باشد که معتقد باشد، «مشارکت حداقلی یا حتی حداکثری و انتخاب غلط» باعث رشد و توسعه کشوری شود. آنچه ۸ سال پیش در کشور عزیز ما ایران رخ داد و تبعات آن را امروز با گوشت و پوست خود حس می‌کنیم، «مشارکت حداکثری و انتخاب غلط» بود. این یک تحلیل سیاسی- جناحی نیست. یک مسئله کاملاً علمی است. پیامد‌های یک انتخاب، بهتر از هر تحلیلگری به ما می‌گوید، آن انتخاب درست بوده یا غلط! شما بفرمایید! چنین وضعیتی از دلِ یک انتخاب درست بیرون آمده؟!
۳- قاتلین سردار بزرگ دل‌ها سلیمانی، تحریم‌کنندگان ایران، حامیان داعش و گروه‌های تروریستی و تکفیری، رژیم صهیونیستی، صد‌ها شبکه تلویزیونی و ماهواره‌ای فارسی‌زبان خارج از کشور، پلیدترین چهره‌های خارجی و بعضا حتی داخلی، مرتجع‌ترین کشور‌های عربی و هزاران سایت و کانال و شبکه‌های مجازی از هفته‌ها پیش، در تلاشند، مردم ایران را از صندوق‌های رای دور کنند. آیا همین، «دلیلِ لازم و کافی» نیست که فردا همه پای صندوق‌های رای بیاییم؟!
۴- معتقدیم، «یکی» از موثرترین و بهترین راه‌ها برای غلبه بر مشکلات و رسیدن به توسعه در هر کشوری، «مشارکتِ گسترده» مردم در سرنوشت کشورشان و «انتخاب درست» است، نه «انتخاب غلط»؛ و در شرایط ویژه امروز ایران، شاید بهتر باشد بگوییم، «موثرترین و بهترین راه‌حل» همین است. به قول حاج حسین، فردا جمعه، همه و ۱۰۰ درصد واجدان شرایط در انتخابات کشور مشارکت خواهند کرد. چه آن کسانی که رای می‌دهند چه آن‌هایی که رای نمی‌دهند. گروه دوم، خواه ناخواه، چه بفهمند و چه نفهمند، در انتخابات مشارکت می‌کنند: «کسانی که در مراکز اخذ رای حضور پیدا نمی‌کنند و برگه رای خود را به صندوق‌ها نمی‌اندازند نیز برخلاف تصور خود، هم در انتخابات شرکت کرده‌اند و هم رای داده‌اند و نکته درخور توجه آنکه این افراد به نامزدی که قبولش ندارند رای داده‌اند؛ چرا که اگر رای خود را به صندوق می‌ریختند به‌حساب نامزد مورد علاقه‌شان و یا نامزدی که به خواسته آنها نزدیک‌تر بود نوشته می‌شد. این عده به نفع نامزدی که مورد قبولشان نیست رای داده‌اند و نباید تصور کنند که از شرکت در انتخابات و رای دادن خودداری کرده‌اند».
۵- «مشارکت حداکثری» فقط در حوزه مسائل و سیاست داخلی نیست که «مهم» و «موثر» است. چنین مشارکتی در حوزه سیاست خارجی نیز بسیار حائز اهمیت است. رئیس‌جمهوری که با میزان مشارکت بالا به قدرت می‌رسد، با قدرت، روحیه و پشتوانه محکم‌تری در مجامع بین‌المللی حاضر می‌شود. تردید نداشته باشید بسیاری از کشور‌های دنیا به‌خصوص دشمنان، دقیق‌تر، جزئی‌تر و حتی جدی‌تر از خود ما، در حالِ رصد این انتخابات هستند. بسته به میزان مشارکت و ویژگی‌ها و توانایی‌هایی که رئیس‌جمهور منتخب دارد، طرح‌ها و برنامه‌هایشان را تنظیم کرده و به جلو خواهند برد. اهمیت اینکه، چه کسی در یک کشورِ مهم (به لحاظ سیاسی، اقتصادی یا حتی موقعیت ژئوپلیتیکی) به قدرت می‌رسد، چیزی نیست که کسی بر آن واقف نباشد. اینکه مثلا در عراق، کشور همسایه ایران، چه کسی به قدرت می‌رسد، آیا برای ما مهم نیست؟! پاسخ روشن است. اینکه چه کسی، با چه پشتوانه مردمی، و با قدرت و روحیه‌ای در یک کشور مهم و تأثیرگذار به قدرت می‌رسد آن‌قدر مهم هست که در «روابط بین‌الملل» درسی تحت عنوان Simulation یا «شبیه‌سازی» گنجانده شده است. خلاصه اینکه، پیروزی یک رئیس‌جمهور با میزان مشارکت بالا، در محاسبات سایر کشورها برای چگونگی تنظیم روابط، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به زبان ساده، اگر حتی قائل به این هستید که، راه‌حل تمام مشکلات کشور در خارج نهفته، باید رئیس‌جمهور را با آرای بسیار بالا به قدرت برسانیم و مشارکت ضعیف مساوی است با، ادامه یا افزایش فشار‌های خارجی.
۶- درست مثل ۱۲ انتخابات ریاست جمهوری که تاکنون در کشور برگزار شده، انتخابات فردا هم برگزار خواهد شد. بنا به دلایلی که برشمردیم، یک رای هم کم نیست. هر رای یک قطره است. کسانی که به هر دلیلی می‌گویند، در انتخابات شرکت نمی‌کنند هم، قطره‌هایی هستند که اگر به میدان بیایند و به باقی مردم بپیوندند، می‌شوند دریا. در غیر این صورت، همان قطره خواهند ماند. بماند که، در ادامه وضع موجود، مقصر خواهند بود!
۷- دیروز رهبر معظم انقلاب با استناد به آیه‌ای از قرآن کریم فرمودند: «هر عملی و اقدامی از شما که دشمن از آن ناخشنود باشد، در پیشگاه پروردگار عمل صالح است. می‌بینید که با انتخابات شما به شدت مخالفند دشمنان دین، دشمنان اسلام، دشمنان ایران؛ بنابراین اقدام به انتخابات یک عمل صالح است. همه کسانی که دنبال عمل صالح هستند بدانند حضور در انتخابات یک عمل صالح است».
پس... پیش به سوی عمل صالح!
********************
روزنامه وطن امروز**
گفتوگوی بایدن و پوتین زیر سایه سنگین کینه قدیمی/ثمانه اکوان
دیدار جو بایدن با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز گذشته در شرایطی انجام شد که رسانه‌های آمریکایی اعتقاد داشتند این دیدار به دلیل اهمیت آن، دارای حاشیه‌های بسیار بوده و در عین حال ممکن است اهمیت زیادی نیز در نوع برخورد آمریکا با روسیه در سال‌های آینده داشته باشد.
بایدن و پوتین هیچ کدام دل خوشی از یکدیگر ندارند. این مساله‌ای نیست که این ۲ رئیس‌جمهور در خفا اعلام و سعی کنند در محیط رسانه‌ای و بین‌الملل مطرح نشود. چند ماه پیش، یعنی در ماه مارس میلادی، بایدن در گفتگو با شبکه ای‌بی‌سی آمریکا به صراحت اعلام کرد از نظر او پوتین «یک قاتل» است. این صحبت به اندازه‌ای شگفت‌آور بود که مجری برنامه دوباره از او پرسید، پس شما فکر می‌کنید پوتین قاتل است و او پاسخ داد: بله! پوتین نیز در پاسخ به این صحبت‌ها گفت: «هر که گفته، خودش قاتل است!»
این درگیری‌های لفظی، اما به نظر می‌رسد از یک کینه پنهان و قدیمی سرچشمه گرفته باشد؛ کینه‌ای که دموکرات‌ها از روسیه بر سر انتخابات سال ۲۰۱۶ دارند. آنها با وجود اینکه هیچ‌گاه نتوانستند ادعای خود را ثابت کنند، مرتبا بیان می‌کردند روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ به نفع ترامپ وارد میدان شد و توانست افکار عمومی آمریکا را به نفع ترامپ بسیج کند. این مساله به موضوع اصلی در تحقیقات اف‌بی‌آی نیز تبدیل شد و تا یک سال ابتدایی فعالیت ترامپ در کاخ سفید، سایه ارتباط او با روسیه یا فرمان گرفتنش از این کشور، همیشه در رسانه‌های آمریکایی او را تعقیب می‌کرد. دموکرات‌ها حالا با به کف آوردن ریاست‌جمهوری فرصت یافته‌اند دوباره رودرروی روسیه قرار گیرند و به قول خودشان اقداماتی انتقام‌جویانه علیه این کشور انجام دهند. به همین دلیل هم مطرح شده است که یکی از موضوعات مهم دیدار بایدن و ترامپ در ژنو، صحبت بر سر حملات سایبری روسیه علیه زیرساخت‌های اقتصادی آمریکا بود.
به نظر می‌رسد بایدن با دستی پر از گلایه و تهدید به دیدار پوتین رفته بود. موضوعات و مشکلات بین ۲ کشور بیشتر از چیزی است که بخواهد در یک جلسه حل‌و‌فصل شود. از این پس اگر تمایل و اراده سیاسی برای حل مشکلات وجود داشته باشد، ۲ رئیس‌جمهور باید در موضوعات بسیار مهمی با یکدیگر گفتگو کنند؛ موضوعاتی از قبیل جرایم سایبری علیه حاکمیت کشورها، مساله حمایت روسیه از لوکاشنکو در بلاروس، مساله کرونا در جهان و تلاش برای مدیریت عرصه جهانی در جهت واکسیناسیون گسترده کل جهان و در عین حال موضوع گرمایش زمین و بحران‌های زیست‌محیطی. با این حال دولت آمریکا طبق معمول رویه دولت‌های پیشین، زمانی که به روسیه می‌رسد برخی مسائل حاشیه‌ای دیگر را نیز به بحث‌ها اضافه می‌کند. از موضوع نوع برخورد دولت پوتین با الکسی ناوالنی، یکی از معروف‌ترین افراد اپوزیسیون حکومت روسیه گرفته تا موضوع قدیمی جدایی کریمه از اوکراین و فروش اس۴۰۰ به ترکیه، از مسائلی است که باز هم ممکن است بحث‌های مهم را به کنار زده و آنها را به مسائل حاشیه‌ای تبدیل کند.
پوتین هم بخوبی می‌داند چگونه باید مسائل حاشیه‌ای را با صحبت‌های حاشیه‌ای پاسخ دهد. او اخیرا در گفتگو با «ان بی‌سی» ترامپ را شخصی «فوق‌العاده» و بسیار «پراستعداد» خوانده و گفته بود بایدن با ترامپ به کلی تفاوت دارد! تنها تعریفی که پوتین از بایدن کرده بود، این بود که او تمام «زندگی‌اش را در سیاست گذرانده است»!
حالا این ۲ سیاستمدار کهنه‌کار دنیا با تمام مشکلات شخصی و بدگمانی‌هایی که نسبت به یکدیگر دارند، قرار است در صورتی که از نتیجه دیدارشان راضی بودند، باز هم در طول دوره ریاست‌جمهوری بایدن درباره مسائل مهمی به گفتگو بنشینند. باید دید اختلافات موجود و کینه ۵ ساله دموکرات‌ها از روسیه و پوتین می‌تواند به همکاری‌های بعدی ۲ کشور صدمه بزند یا نه.
********************
روزنامه خراسان **
مرجعیت صندوق رای/میرزا رضا توکلی
یکی از مسائلی که پیوسته ذهنم را به خود درگیر کرده بود، توجه بی حد و حصر رهبر انقلاب در بیانات و سخنرانی‌های مختلف خود به موضوع مشارکت مردم در انتخابات مختلف به ویژه انتخابات ریاست جمهوری بود. با نگاهی به بیانات رهبر حکیم انقلاب و مقایسه آن با سخنان دیگر اندیشمندان، مقامات و فعالان اجتماعی و سیاسی کشور، می‌توان به طور قطع اذعان کرد که هیچ کدام به اندازه حضرت آیت ا... خامنه‌ای به موضوع مشارکت در انتخابات توجه نکرده و البته که در کنار توصیه‌های اکید خود نسبت به مشارکت، دلایل اهمیت حضور مردم در پای صندوق را تبیین کرده اند. در این بین برخلاف باور بسیاری که امنیت، ثبات، پیشرفت و مسائلی از این قبیل را مهم‌ترین دلیل برای حضور مردم در پای صندوق‌های رای متصور می‌شوند، رهبر حکیم انقلاب علت العلل همه پیامد‌های مثبت مشارکت مردم را نفس «مرجعیت صندوق‌های رای» اعلام می‌کنند (۱۲/۵/۱۳۹۲) و تاکید می‌کنند در جامعه اسلامی که بنیاد آن بر جمهوریت بنا شده، این مردم در نهایت حرف اول و آخر را می‌زنند و مهم‌ترین پایگاه برای تصمیم آنها نیز همین صندوق‌های رای است. از این رو می‌بینیم که بنیان گذار فقید انقلاب حضرت امام (ره) نیز هیچ گاه اسلام را بدون جمهوریت ذکر نکرده و در سخنرانی‌های مختلف خود تاکید می‌کنند که انتخاب اصلی در فرایند انتخابات، انتخاب جمهوریت است یا در بیان دیگر خود تبیینی دقیق‌تر از انتخابات دارند و تصریح می‌کنند که رای به رئیس جمهور در حقیقت رای به جمهوریت اسلامی است. جالب‌تر آن که برخلاف آن چه در ذهن بیشتر ما نقش بسته که نقطه قوت اصلی نظام جمهوری اسلامی مواردی از قبیل موشک‌های دوربرد و غنی سازی هسته‌ای است، رهبر انقلاب در یکی دیگر از سخنرانی‌های خود در تبیین این که چرا ضد انقلاب و معارضان با این نظام، درصدد کاهش مشارکت در انتخابات هستند؛ تاکید می‌کنند آن قدرت اصلی که جمهوری اسلامی دارد و دشمن توانایی معارضه با آن را ندارد، همین حمایت مردم از این نظام و حضور در پای صندوق‌های رای است: «یکی از برکات حضور مردم همین است که وقتی دشمنان نگاه می‌کنند و می‌بینند که مردم پشت سر نظام هستند، احساس می‌کنند که نمی‌شود با این نظام معارضه کرد؛ چون با یک ملت نمی‌شود معارضه کرد. ۶/۱۲/۱۳۸۸» از همین رو ایشان تاکید فراوانی بر حفظ این مرجعیت صندوق‌های رای داشته و در یکی از سخنرانی‌های خود تاکید می‌کنند که مهم‌ترین خواسته دشمن این است که این مرجعیت از بین برود: «افتخار ما این بوده است که در امنیت و آرامش کامل، دو نفر رفیق پای صندوق رأی می‌روند؛ یکی به این آقا رأی می‌دهد، یکی به آن آقا رأی می‌دهد. دشمن می‌خواهد این محیط امن و امان از بین برود. ۲۵/۳/۱۳۸۴» موضوع جمهوریت و پیوند آن با مشارکت حتی به سخنرانی اخیر رهبر انقلاب نیز راه پیدا کرد و معظم له به صراحت هر چه تمام‌تر تاکید کردند که جمهوریت تنها با مشارکت مردم تحقق پیدا خواهد کرد، اما نباید فراموش کنیم همان طور که مرحوم امام (ره) نیز بار‌ها اعلام کردند پابرهنگان و کوخ نشینان نقش محوری را در پازل انقلاب و نظام جمهوری اسلامی دارند، نقشی که متاسفانه طی سال‌های اخیر آن طور که باید و شاید به آن توجه نشد و حالا این قشر محروم که رکن اصلی جمهوریت هستند، به دلیل این گلایه‌ها تردید‌هایی برای حضور در انتخابات دارند. موضوعی که رهبر انقلاب نیز در بیانات روز گذشته خود به آن اشاره و تصریح کردند: «این قشر‌ها توقعات و گلایه‌های بجایی دارند که عمده آنها درباره معیشت، مسکن و اشتغال است و مسئولان کشور باید واقعاً به این مسائل رسیدگی می‌کردند و انتظار این است که دولت آینده در رأس برنامه‌های خود به این مسائل رسیدگی کند... این افراد به علت گلایه‌های بجا، دست و دلشان به انتخابات نمی‌رود، اما بحث اصلی این است که نرفتن پای صندوق رأی و قهر کردن با آن، مشکل را حل نمی‌کند. مشکل هنگامی حل خواهد شد که اولاً همه پای صندوق‌های رأی بروند و ثانیاً به فردی رأی بدهند که توانایی حل این مشکلات را داشته باشد.» این دوره انتخابات را می‌توان با توجه به مسائل و موضوعاتی که تاکنون در فرایند بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان و رقابت‌های انتخاباتی آن مطرح شده است فصلی دیگر از رشد و توسعه فرایند مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران دانست فرایندی که در کنار نقاط قوت بسیار، نقاط ضعفی را هم به ما نشان داد که باید در اولین فرصت مناسب رفع و اصلاح شود چرا که بدون شک پیشرفت، امنیت و امیدواری به آینده در گرو حفظ مرجعیت صندوق‌های رای است و این حفظ نخواهد شد مگر آن که مردم به آن روی خوش نشان دهند و با مشارکت بالای خود اعتماد شان به این مرجعیت را نشان بدهند.
********************
روزنامه ایران **
چرا استفاده از حق رأی اهمیت دارد/سید حسین مرعشی*
در فاصله ٢۴ ساعت تا آغاز رأی‌گیری شاهد یکی از متفاوت‌ترین انتخابات ریاست جمهوری در کشور هستیم. اصل این تفاوت هم در مسأله «مشارکت» متبلور شده. در انتخابات ادوار گذشته و خصوصاً شش دوره اخیر ریاست جمهوری که بحث رقابت وضعیتی به مراتب جدی‌تر داشت، همواره برای کلیت نظام مسأله اول مسأله سطح مشارکت مردم بود و همواره نتیجه انتخابات سطوح بعدی اهمیت را به خود اختصاص می‌داد. این بار، اما به نظر می‌رسد برای نهاد‌هایی از حاکمیت موضوع برعکس شده است. تا آنجا که طیفی از اصولگرایان میانه و اصلاح‌طلبان معتدل مانند آقایان لاریجانی یا جهانگیری هم موفق به ورود به صحنه رقابت نشدند. مهم‌تر از این هم مناقشه‌ای است که بر سر دلایل کنار گذاشتن این چهره‌ها ایجاد شده و اقدامی برای شفاف‌سازی آن صورت نمی‌گیرد. در چنین فضایی است که منطق رأی ندادن و یا رفتار منفعلانه توانسته قوت بگیرد و به مراتب بیشتر از قبل برای خود مقبولیت‌سازی کند. به این جمله روز گذشته آقای روحانی توجه کنید؛ «ما گله داریم سرجای خودش، اما نباید با صندوق قهر کنیم؛ حتی با اکراه پای صندوق بروید.» این شاید برای اولین بار است که رئیس جمهوری مستقر با چنین جملات واضحی وضعیت نگاه مردم به صندوق‌های رأی را شرح می‌دهد و از آنها مطالبه مشارکت دارد. این بدان معناست که مجموعه رویداد‌ها تأثیر خود را به نفع کاهش و نه بالا بردن مشارکت گذاشته‌اند. رأی دادن اساساً یک حق مدنی و شهروندی است که هر فردی می‌تواند از آن استفاده کند یا آن را کنار بگذارد. اما در کنار این وقتی داریم از حق رأی دادن نام می‌بریم، باید به مسئولیت ناشی از آن هم اشاره کنیم. به عبارتی هر حقی در پی خود یک مسئولیتی هم دارد و از همین منظر است که باید گفت هر شهروندی می‌تواند از حق رأی خود استفاده بکند یا نکند، اما در هر صورت در کنار آن باید مسئولیت رفتار خویش را هم بپذیرد. با این منطق و توجه به شرایطی که کشور دچار آن است باید نگاهی واقع‌بینانه‌تر به مسأله مشارکت داشته باشیم. در این انتخابات استفاده از حق رأی از سه جنبه اهمیت زیادی دارد؛ اول اینکه حتی با همین امکان حداقلی انتخاب که در اختیار برخی قرار گرفته، نباید بگذاریم افراد و مراکزی فرایند‌های سیاست‌ورزی کشور را از حق انتخاب به طور کلی تخلیه کنند. ما اکنون در شرایط مناسبی نیستیم، اما قطعاً ساقط کردن کامل حق انتخاب، شرایط را به مراتب بدتر از این خواهد کرد. دوم اینکه ما هم اکنون در مقطع تعیین کننده پرونده هسته‌ای کشور و حرکت به سمت رفع تحریم‌ها هستیم.
رئیس جمهوری برخاسته از مشارکت کم مردم در چنین صحنه‌ای قدرت زیادی نخواهد داشت، مضافاً اینکه بخش زیادی از نامزد‌های موجود هم اساساً توان حل این مسائل را ندارند. این در حالی است که بپذیریم آنها با حل این مسائل از روش دیپلماتیک موافق باشند.
هر نوع توافق این مذاکرات به دلیل تغییر شرایط در فردای انتخابات ضرری هنگفت و مضاعف برای کشور دارد. در این میان باید یادآور شد که کشور ما چهار سال طلایی را به دلیل روی کار آمدن دولتی تندرو و غیرتعاملی در واشنگتن از دست داد.
اکنون که شرایط در آنجا تغییر کرده، شایسته است که اجازه ندهیم مسیر کشور از ریل میانه‌روی خارج و منجر به فرصت سوزی شود. نکته سوم این است که حتی به فرض حل و فصل مسأله اتمی، ایران نیازمند فراهم شدن زمینه‌های جهش در توسعه است و رئیس جمهوری که توان بسیج و فراخوان عمومی نداشته باشد، نمی‌تواند از پس این کار بربیاید. در واقع تسلط نگاه ایدئولوژیک به واقعیت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در دولت امکان چنین حرکتی را از ما خواهد گرفت.
در هر صورت رأی ندادن در این شرایط به معنای رأی دادن به کسی است که بیشترین فاصله فکری را از ما دارد. اگر از تشریفاتی شدن رأی خود بیم داریم با این کار به بدترین شکلی حق رأی خود را به یک عامل بی اثر و تشریفاتی تبدیل خواهیم کرد.
*سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی
********************
روزنامه شرق**
روایت یک دیدار/مهدی رحمانیان*
دیدار جمعی از مدیران رسانه‌های اصلاح‌طلب با آقای ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه و یکی از نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، واکنش‌های متفاوت و تندی را برانگیخت. به منظور روشن‌شدن زوایای پنهان این دیدار برای مخاطبان همیشگی روزنامه «شرق» و مردمی که نسبت به مسائل جامعه هنوز حساسیت‌شان را از دست نداده‌اند و این جای خشنودی بسیار دارد، خود را ملزم به روشنگری و روایت این دیدار می‌دانم.
به‌روال مرسوم در گذشته، همواره مدیران تعدادی از رسانه‌های اصلاح‌طلب به دعوت نامزد‌های انتخاباتی یا مقامات مسئول، بدون مرزبندی‌های سیاسی به دیدار آنها رفته و درباره مواضع نامزد‌ها و آینده پیش‌رو و مسائل کشور با آنان بحث و گفتگو کرده‌اند و می‌کنند. امسال نیز طبق روال سال‌های گذشته، مدیران مسئول برای دیدار با نامزد‌ها آماده بودند که مدیرمسئول روزنامه «ابتکار»، آقای محمدعلی وکیلی از ابراز تمایل دفتر آقای رئیسی برای دیدار خبر داد. هماهنگی توسط ایشان انجام شد و حدود ۱۰ نفر از مدیران رسانه‌های اصلاح‌طلب با تمایل و دعوت دفتر ابراهیم رئیسی به دیدار ایشان رفتند. گرچه از سوی ما درخواستی برای دیدار صورت نگرفته بود، اما این فرصت مغتنمی بود تا دیدگاه‌های خودمان را با یکی از نامزد‌های ریاست‌جمهوری در میان بگذاریم؛ بنابراین از این دیدار استقبال کردیم. جلسه با آقای رئیسی برگزار شد و مدیران مسئول ابتدا به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند و آقای رئیسی با دقت به بحث‌ها گوش فرا داد. در این جلسه همه صحبت‌ها حول محور مسائل کشور اعم از سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، البته عمدتا معیشت و اقتصاد بود و هیچ‌یک از مدیران مسئول درخواستی صنفی یا شخصی مطرح نکردند. اصلا از همان ابتدا نیز درصدد ارائه مسائل خودمان نبودیم و تنها هدف ما ارائه مطالبات مردم از یکی از نامزد‌های ریاست‌جمهوری بود. این مطالبه‌گری کار پسندیده‌ای است و اساسا کار مطبوعات غیر از مطالبه‌گری از صاحبان قدرت نیست. گفتنی است هیچ‌کدام از نامزد‌ها چنین درخواستی نداشتند وگرنه ما با همه آنها آمادگی گفتگو و تشکیل جلسه داشتیم. بنده هم در آن جلسه گفتم که ما هیچ درخواست جریانی و شخصی از شما در صورت موفقیت‌تان در انتخابات نداریم و تنها خواسته ما این است که کاری کنید تا حال مردم خوب شود و این امر در گروِ روی کارآوردن مدیران شایسته و لایق و کارآمد است. مسئله دیگر مبارزه با فساد است که دامن‌گیر کشور شده و گرچه مبارزه با فساد وظیفه دستگاه قضائی است، اما دولت نیز می‌تواند با مدیریت صحیح در از بین‌بردن فساد نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند و اینکه یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تحقق این موارد تعاملِ منطقی با جهان و بهبود روابط بین‌المللی است. بعد از طرح دیدگاه‌های دوستان، آقای رئیسی هم به نظرات مطرح‌شده واکنش مثبتی نشان داد و با بخش قابل‌توجهی از نظرات ما همدلی و همراهی کرد. به‌خصوص در واکنش به نگرانی حضار از اینکه بعد از پیروزی احتمالی او برخی از چهره‌های تندرو در مسند امور اجرائی و دستگاه‌های دولتی قرار بگیرند، به‌صراحت و روشنی گفتند دولت او نسبتی با ستادهایش نخواهد داشت و تلاش می‌کند از نیروهای شایسته جامعه در کابینه‌اش استفاده کند. در عین حال، تعامل با جامعه بین‌المللی را اولین کار و از اولویت‌هایشان دانستند. این مواضع بی‌شباهت با دیدگاه‌های اصلاح‌طلبان در متن‌های منتشرشده در رسانه‌ها نیست که همگی موجودند.
دور از انصاف است اگر نگویم که ایشان نیز هیچ خواسته‌ای از ما نداشتند؛ اما متأسفانه پس از انتشار عکس دیدار مدیران مسئول با آقای رئیسی و خبر این جلسه، ناگهان با حجم عظیمی از واکنش‌های متفاوت مواجه شدیم که برخی از این واکنش‌ها چنان تند و احساسی بود که هیچ تناسبی با رویکرد‌های اصلاح‌طلبانه نداشت. چراکه ما مفتخریم که لیدر اصلاحات، جناب آقای محمد خاتمی، منادی و بنیان‌گذار گفتوگوی تمدن‌ها در جهان بودند و سال ۲۰۰۱ به پیشنهاد ایشان به‌عنوان سال گفتوگوی تمدن‌ها نام‌گذاری شده است. ما در این پیچ مهم سیاسی همچنان به اصلاحات و ایده‌های اصیل آن باور داریم و معتقدیم که قهر سیاسی و پرهیز از گفتوگوی درون‌جناحی و برون‌جناحی، نه‌تن‌ها موجبِ انفعال سیاسی در میان نخبگان سیاست خواهد شد بلکه جامعه را دچار یأس و سرخوردگی مضاعف می‌کند و چه‌بسا به خشونت دامن زده شود. وگرنه رویکرد روزنامه «شرق» و کارنامه آن به‌عنوان یک روزنامه مستقل و خصوصی متمایل به باور‌های اصلاحات، مبرهن است و جای تردید ندارد که یک دیدار موجب چرخش فکری این روزنامه و مدیر آن نخواهد شد. گویا مخالفانِ این دیدار توجه ندارند که گفتگو اغلب بین کسانی صورت می‌گیرد که دیدگاه‌های متفاوت و حتی متعارضی دارند و گفتگو با سلام آغاز می‌شود نه با ناسزا. به باور من، اگر ما نتوانیم با چهره‌های داخلی گفتگو کنیم و در سیاست داخلی مؤثر باشیم، قطعا نمی‌توانیم در گفتگو‌های خارجی هم نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشیم و چگونه انتظار داریم در بیرون از مرز‌ها هم‌صدایان صادقی را پیدا کنیم که صرفا به‌دنبال منافع خویش نباشند. پس ابتدا باید گفتگو را با چهره‌هایی در داخل کشورمان تجربه کنیم که کاملا با دیدگاه‌های سیاسی و باور‌های اجتماعی ما متفاوت هستند.
*مدیرمسئول
اخبار ویژه پنجشنبه ۲۷ خردادماه
روزنامه کیهان
با این کلیشه‌ها حتی یک بسته پفک هم نمی‌دهند
سایت حامی دولت می‌گوید: روحانی به وعده‌هایش عمل نکرد، اما از رای دادن به او پشیمان نیستیم بلکه افتخار هم می‌کنیم، چون به یک گفتمان رای دادیم (؟!)نویسنده عصر ایران نوشت: «این روز‌ها خیلی از ما را به یاد سال‌های ۹۲ و ۹۶ می‌اندازد. روز‌هایی که بسیاری از مردم به صحنه انتخابات آمدند و به حسن روحانی رای دادند.
سوالی که این روز‌ها در میان مرور خاطرات به سراغ آدم می‌آید این است که از رای دادن به حسن روحانی پشیمانم؟
من هیچ‌وقت از رای دادن به حسن روحانی پشیمان نیستم. من و بسیاری از ما در رای خود به دنبال یک هدف مهم بودیم. ما می‌خواستیم دولتی سرکار بیاید که حرف جهانیان را بفهمد و بتواند با آنها مذاکره کند و ثبات اقتصادی را به کشور هدیه دهد.
نویسنده با ادعای اینکه در چهار سال اول، ثبات اقتصادی را تجربه کردیم، می‌افزاید: «در چهار سال دوم به هزار علت طبیعی و غیرطبیعی روحانی موفق نبود. ترامپ آمد که زبان جهان را نمی‌فهمید، کرونا از راه رسید، زلزله، سیل نازل شدند و خود رئیس‌جمهور هم دچار یک انفعال شدید بعد از خروج آمریکا از برجام شد.
خیلی طول کشید تا رئیس‌جمهور از شوک خروج آمریکا از برجام خارج شود و این طولانی شدن انفعال روحانی، شرایط کشور را به مرحله بسیار سختی رساند.
اما اگر روحانی رئیس‌جمهور نبود و ما به فرد دیگری رای می‌دادیم، شرایط کشور بهتر بود؟ دلار همان ۳ هزار تومان مانده بود؟ قطعا نه. حداقل با روحانی توانستیم جلوی هم‌زبانی آمریکا با دیگر کشور‌های جهان را بگیریم. کاری که شاید با افراد دیگر امکان داشت و ایران شاهد موج حملات شدید از شرق و غرب بود.
بله، روحانی در چهار سال دوم آنی نبود که ما می‌خواستیم. در مسائل فرهنگی و اجتماعی همچون اقتصاد موفق نبود و با شعار‌هایی که در انتخابات داد فاصله‌های زیادی داشت. او حرف‌هایی زد که عصبانی‌ام کرد؛ مثل صبح جمعه‌ای که فهمید بنزین گران شده است!
از عملکرد روحانی ناراحت هستم، اما از رای دادن به او پشیمان نیستم. چون می‌دانم به خاطر فردای بهتر به شیخ حسن روحانی رای دادم. به خاطر آینده خودم و مردم کشورم که از شر تحریم‌ها و فشار‌های اقتصادی راحت شویم.
یادمان نرود بسیاری از ما برای زندگی بهتر وام می‌گیریم، اما شاید این وام به جای اینکه عصای دست مان باشد، بلای جان‌مان می‌شود. هدف ما در گرفتن وام؛ رسیدن به زندگی بهتر بود، اما نشد که بشود. شما را نمی‌دانم، اما به رایی که در ۹۲ و ۹۶ دادم افتخار می‌کنم. چون این رای به خاطر ایران و مردم ایران بود.
ما به نام‌ها رای نداده‌ایم و به یک گفتمان رای داده‌ایم. گفتمانی که طرفدار ایران آباد و بدون تحریم است».
البته مخاطبان این نوشته شاید به یاد بیاورند که همین سایت عصر ایران زمانی مجیزگوی دولت قبل از روحانی بود، اما با تغییر ریل دولت، او هم ریل عوض کرد و خودش حق‌العمل‌کاری را تغییر داد؛ بنابراین قضاوت یکسانی نمی‌شود کرد درباره اینکه اگر وضعیت زندگی مردم در این ۸ سال عقبگرد داشت، ما و رسانه‌هایی از این دست هم گرفتار مشکلات اقتصادی بوده باشند.
ثانیا ادعای اینکه بی‌خیال وعده‌های برعکس شده، «ما به گفتمان رای دادیم» هم زیادی طنز است. نویسنده با زبان بی‌زبانی می‌گوید، چون به وعده‌های بی‌پایه و چک‌های برگشت خورده و (حرفهای بی‌تضمین) رای داده، حالا هم که سرانجام این روند، پسرفت اقتصادی بی‌سابقه بوده، به رای داده شده افتخار می‌کند! آیا تفاوت این ادعا که «مردم را از درآمد سرشار و از یارانه بی‌نیاز می‌کنیم»، با ادعا‌های بعدی که «نگذاشتیم قحطی‌های دوره احمدشاه قاجار تکرار شود» و «اگر ما نبودیم، دلار الان ۵۰ هزار تومان بود»، قابل فهم نیست؟!
ثالثا برجام از همان ابتدا برای اعتیاد و شرطی‌سازی و کانالیزه کردن دخل و خرج دولت ایران بود؛ یا به عبارتی، نوعی شیرینی آدامسی و دام و دانه‌پاشی که تاریخ مصرفش انتخابات مجلس ۹۴ و ریاست جمهوری ۹۶ بود. به همین دلیل نیز، شرکای نفتی ایران در همان دولت اوباما مهلت‌های ۳، ۴ ماهه می‌گرفتند و طرف‌های تجاری ایران تحت فشار و تهدید‌های دولت اوباما قرار داشتند تا از سرمایه‌گذاری و همکاری پایدار با ایران اجتناب کنند. به همین دلیل در همین دوره، تحریم‌های ویزا، سیسادا و آیسا (و سپس کاتسا) پایه‌گذاری شد که در فرآیندی ۵-۶ ساله، دو برابر شدن تحریم‌ها را به‌دنبال داشت. همچنین صاحب‌نظران بار‌ها به آقای ظریف و روحانی هشدار داده بودند که برجام فاقد تضمین و مکانیسم شکایت است و برخی نامزد‌های انتخاباتی آمریکا نظیر ترامپ هم گفته‌اند زیر برجام خواهند زد. عدم پیش‌بینی این واقعیت هم قصور و تقصیر دولت است و ربطی به بلایای طبیعی و غیرطبیعی و شانس ندارد. بدتر اینکه، حتی پس از خروج ترامپ هم دولت روحانی به مدت ۳ سال، هیچ تدبیر جایگزین پیشه نکرد و کشور را در رکود تورمی عمیق فرو برد.
رابعا می‌گویند بی‌مایه فطیر است. اینکه حرف جهانیان را باید فهمید و مذاکره کرد یا ما طرفدار گفتمان ایران آیا بدون تحریم هستیم، دیگر کمترین اعتباری ندارد و با این کلیشه‌ها و شعار‌های بی‌پشتوانه حتی نمی‌شود یک بسته چیپس و پفک و آدامس خریداری کرد؛ و بالاخره اینکه؛ وام گرفتن برای حل مشکلات، با نزول دادن و خود را غرق در بدهکاری کردن، آن هم در وضعیت طلبکاری و قرار داشتن در موضع ذی‌حق، نه تنها مایه افتخار نیست، بلکه مایه شرمندگی و نشانه سبک‌سری است.
«نگذاشتیم ایران، ونزوئلا شود» برای دولت کارنامه نمی‌شود
مدیرمسئول روزنامه زنجیره‌ای شرق می‌گوید شکل دفاع دولت از خود قابل دفاع نیست.
مهدی رحمانیان در گفتگو با روزنامه فرهیختگان گفت: فقط دولت بی‌کارنامه نیست، اما تاکنون چیزی را ارائه نداده است.
وی درباره ارزیابی و تراز کارنامه دولت، گفت: وضعیت فعلی قابل دفاع نیست و بعید می‌دانم کسی حاضر باشد از وضع فعلی دفاع کند، اینکه گفته می‌شود ما از کره‌شمالی شدن ایران جلوگیری کردیم هنر نیست، چرا ما نباید بگوییم که می‌خواهیم مانند نروژ شویم درحالی که نروژ نیز کشوری نفتی و پیشرفته است و مشابهت‌هایی با ایران دارد.
شاید مشابهت ما با فنلاند یا دانمارک کمتر باشد، اما می‌توانیم با نروژ مشابهت‌هایی داشته باشیم، بنابراین چرا یک کاندیدا نباید بگوید که ما تلاش کرده‌ایم به‌طور مثال مانند نروژ شویم و همواره افتخار ما این بوده که می‌گوییم ما باعث شدیم کشور شبیه ونزوئلا نشود.
وی اضافه کرد: در کشور ما در برخی امور که باید مواجهه حرفهای صورت گیرد، این‌گونه نمی‌شود و ما همواره شاهد این امر هستیم و از این‌رو این مسائل خیلی عجیب و غریب نیست. در خود مناظره‌ها نیز همه کاندیدا‌ها حتی دو کاندیدای اصلاح‌طلب سعی می‌کردند به هر نحوی به ضعف‌های دولت اشاره کنند، بنابراین کاندیدا‌ها به دولت حمله می‌کردند و دولت نیز می‌خواهد از خود دفاع کند، اما شکل دفاع دولت قابل پذیرش و دفاع نیست. دولت می‌توانست با ارائه کارنامه بهتر از خود دفاع کند؛ چراکه دولت قطعا در مواردی نیز موفق بوده، اما ناموفق بودن قوه مجریه لزوما به بد عمل کردن آن بازنمی‌گردد و عوامل مختلفی ازجمله ناکارآمدی مدیریتی هم در این وضعیت سهیم بوده است.
رحمانیان در این گفتگو نمونه‌ای از موفقیت احتمالی دولت را ارائه نکرد. او همان کسی است که پس از قطعی شدن اجرای برجام، اعتراف کرد دولت و اصلاح‌طلبان برای جا انداختن برجام مجبور شدند غلو کنند و دروغ بگویند (!)
دولت چگونه رکود ۸ ساله را به اقتصاد تحمیل کرد؟
بر اساس آمار‌های موجود، تولید ناخالص داخلی طی ۸ سال گذشته نه‌تن‌ها هیچ افزایشی نداشته بلکه نسبت به روز اول حضور حسن روحانی در ساختمان پاستور، کاهش هم یافته است. به بیان ساده می‌توان گفت کیک اقتصاد ایران امروز کوچک‌تر از سال ۹۱ است.
به گزارش روزنامه وطن امروز صادرات غیرنفتی ایران که از اواسط دهه ۸۰ روند رو به رشدی به خود گرفته بود و از رقم ۴ میلیارد دلار در اوایل دهه ۸۰ به نزدیک ۵۰ میلیارد دلار در اوایل دهه ۹۰ رسیده بود، طی دهه ۹۰ نه‌تن‌ها افزایشی نداشت بلکه روندی کاهشی را تجربه کرد. شاید کاهش تولید ناخالص داخلی و صادرات غیرنفتی ایران را بتوان به عنوان ۲ نماد بارز کوچک‌تر شدن اقتصاد ایران در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نام برد. با این حال حسن روحانی در روز‌های گذشته دهه ۹۰ را دهه پیشرفت و نجات ملی ایران نامیده است.
فارغ از اظهارات رئیس‌جمهور، سوال اصلی این است: مگر از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم چه اتفاقی در اقتصاد ایران رخ داده که اقتصاد ما برخلاف دهه‌های گذشته نه تنها هیچ پیشرفتی نداشته بلکه در شاخص‌های مرتبط با اقتصاد از جمله تولید ناخالص، صادرات غیرنفتی و مجموع رشد اقتصادی طی این سال‌ها روندی معکوس را طی کرده است؟
فارغ از مشکلات ساختاری اقتصاد، شرایط امروز اقتصادمان چیزی فراتر از تاثیرات تحریم یا حتی سوءمدیریت صرف است. به نظر می‌رسد برای ریشه‌یابی دلیل اصلی ایجاد چنین شرایطی در اقتصاد ایران باید سیر تاریخی شرطی شدن اقتصاد ایران در ۸ سال گذشته را بررسی کرد؛ ۸ سالی که در تمام ایام آن دولت منتظر بوده. انتظاری که البته عمدتا منشأ این انتظار نیز داخلی نبوده است! انتظار برای توافق با غرب، انتظار برای ورود شرکت‌های خارجی به ایران و انتظار برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، موضوعاتی بوده که از بدو روی کار آمدن دولت یازدهم آغاز شده و تا خود امروز (ماه‌های پایانی دولت) ادامه دارد. سوال این است: اگر در اقتصادی، رئیس قوه مجریه از روز اول روی کار آمدن تا ماه‌های آخر (!) وعده آغاز روز‌های خوب را به مردم بدهد، اما زمان مشخصی برای این روز‌های خوب تعیین نکند آیا در این اقتصاد، مردم به‌عنوان مصرف‌کنندگان (طرف تقاضا) و فعالان اقتصادی به‌عنوان تولید‌کنندگان (طرف عرضه) در انتظار روز‌های وعده شده، دست از فعالیت اقتصادی نخواهند کشید؟ آیا شهروند ایرانی تحت تاثیر اتفاقات احتمالی آینده و با احتمال ایجاد شرایطی بهتر برای خرید، دست از خرید نخواهد کشید یا تولیدکننده ایرانی با احتمال ایجاد تغییرات در واردات کالا‌های اولیه یا نرخ ارز و... تحت تاثیر اتفاقات وعده شده، تولید خود را متوقف نخواهد کرد؟
اتفاقی که طی ۸ سال گذشته به‌طور بی‌سابقه‌ای رخ داد، این بود که از سال ۹۲ تا امضا و اجرای توافق برجام هر ۲ طرف بازار (عرضه و تقاضا) منتظر اجرای برجام بودند، از سال ۹۴ تا پایان دولت اوباما همه در انتظار به بار نشستن عواید توافق برجام و تاثیر آن در اقتصاد ایران بودند، از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید تا زمان خروج او از برجام همه در انتظار واکنش برجام به این اقدام و تبعات خروج وی از برجام بودند. این انتظار در تمام این سال‌ها از متن اظهارات و سخنان مسئولان دولتی به مشام می‌رسید.
دنیای اقتصاد: دولت بحران بدهی و نقدینگی ایجاد کرد
یک روزنامه حامی دولت با اذعان به سوءمدیریت دولت در حوزه نقدینگی و افزایش بدهی نوشت: این دو بحران، اقتصاد کشور را تهدید می‌کند.
روزنامه دنیای اقتصاد می‌نویسد: وقوع بحران بدهی از خطرات جدی است که اقتصاد ملی را تهدید و با چالش مواجه می‌کند. دلخوش بودن دولت به جبران ناکارآمدی خود از طریق خلق نقدینگی و انتشار اوراق و انباشت بدهی در واقع به نوعی وقت خریدن برای تاخیر در ریزش بهمن سهمناک در آینده است غافل از آنکه تداوم این شیوه به فروپاشی اقتصاد ملی می‌انجامد. متاسفانه آمار و ارقام بدهی‌های انباشته دولت نسبت به تولید ناخالص داخلی بسیار نگران‌کننده است. در بند «ت» ماده ۸ قانون برنامه توسعه ششم سقف مجاز این نسبت ۴۰ درصد ذکر شده است. چنانچه حداکثر ۴۰ درصد را ملاک و استاندارد نسبت بدهی به GDP در نظر بگیریم مروری بر ارقام بدهی دولت و شرکت‌های دولتی نشان می‌دهد اقتصاد کشور به سمت مرز هشدار بحران بدهی پیش می‌رود. چنانچه بر اساس اطلاعات موجود مروری بر کل بدهی مجموعه دولت به نظام بانکی داشته باشیم ملاحظه می‌شود:
بدهی دولت به نظام بانکی کشور حدود ۱۹۵ هزار میلیارد تومان و بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها بالغ بر ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان است. همچنین بدهی دولت به صندوق‌های بازنشستگی کشور برابر با ۳۵۰ هزار میلیارد تومان است. از طرفی بدهی دولت از طریق انتشار و عرضه اوراق برابر با ۲۰۰ هزار میلیارد تومان و بدهی دولت به صندوق توسعه افزون بر ۱۲/۸ میلیارد دلار به‌علاوه ۲۰ هزار میلیارد تومان در بخش ریالی است.
آنچه از میزان بدهی دولت به‌ویژه با شتاب‌بخشی آن در سال‌های اخیر ملاحظه می‌شود نگران‌کننده است، زیرا از نسبت مصرح در برنامه ششم پیشی گرفته و حاصلی جز فرو غلتیدن در دام بدهی نخواهد داشت و به‌عبارتی بدهی، بدهی افزون کند و تهدید رکود را تشدید می‌کند. با بررسی این دو نسبت اهمیت و جایگاه نقدینگی و کاربرد آن بیش از پیش مشخص می‌شود؛ «مدیریت نقدینگی و جریان‌سازی بازار‌های واسطه‌ای مانند سکه و ارز از دیگر دلایل ناکامی دولت در مهار نقدینگی سرکش است».
عدم استفاده مناسب و کارآ و به‌موقع از ابزار‌هایی نظیر بازار اوراق اعم از اوراق مشارکت و خزانه در کنترل و مدیریت نقدینگی از دیگر کاستی‌های دولت و بانک مرکزی است، زیرا بالا بودن نرخ سود بازار‌های واسطه‌ای و سفته‌بازی مانند سکه و ارز از نرخ سود اوراق دولتی بالاتر و حاشیه سود و قدرت نقدشوندگی بیشتری برای سفته‌بازان دارد لذا به‌جای جریان نقدینگی در بازار اوراق شاهد سرازیر شدن نقدینگی به فعالیت‌های سفته‌بازانه هستیم. از این رو جریان‌سازی و مدیریت سیالیت نقدینگی در مهار تورم و رکود از اهمیت بسیاری برخوردار است. ایجاد توازن بین بازار‌های سفته‌بازی و بازار اوراق دولتی از وظایف مهم و هنرمندی مدیریت بانک‌ها و به‌طریق اولی بانک مرکزی به‌عنوان متولی سیاست‌های پولی به‌خصوص در شرایط تحریم و کسری بودجه به‌شمار می‌رود. ناگفته نماند در سال‌های اخیر برخی بانک‌ها به‌ویژه بانک‌های خصوصی بخشی از جریان سفته‌بازی و سوداگرانه بوده‌اند که در صورت هدایت و سیاستگذاری مناسب نظام پولی کشور می‌توانست نقش سازنده‌ای را در توازن‌بخشی بازار‌های واسطه‌ای و بازار اوراق ایفا کند. بانک‌های مرکزی به‌طور معمول برای توازن‌بخشی بازار پول از سه ابزار شامل عملیات بازار باز، نرخ تنزیل و تنظیمات نرخ سپرده قانونی استفاده می‌کنند که در این رهگذر نرخ‌های بهره و تورم نیز بالانس خواهند شد. دو فاکتور مهم که منجر به گسترش پایه پولی و نهایتا افزایش نقدینگی می‌شود؛ اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی در فضای بدون شفافیت و رعایت ریسک و رتبه‌بندی بانک‌ها به‌ویژه بانک‌های زیان‌ده است و دیگری برداشت دولت از بانک مرکزی است که عمدتا ناشی از سیاست‌های مالی و تامین کسری‌های دولت است. قاعده بازی و فرم نرمال جهت کنترل نقدینگی و تورم این است که بانک‌ها از دولت اوراق خریداری کنند و در صورت لزوم جهت برقراری تعادل بانک مرکزی اقدام به بازخرید اوراق از بانک‌ها کند و در صورت مازاد نقدینگی با انتشار اوراق قرضه دولتی نسبت به جذب مازاد و جمع‌آوری پول مبادرت می‌کند. بانک مرکزی در سال‌های اخیر به‌خوبی نقش مدیریت و تعادل‌ساز را ایفا نکرده است.
به‌عنوان مثال عدم پیش‌بینی صحیح و دقیق از انتظارات تورمی ناشی از سیاست‌های پولی و مالی از جمله افزایش نرخ ارز، عدم پیش‌بینی صحیح رفتار‌های سفته‌بازی و بازار واسطه‌ای هنگام اجرای سیاست‌های اعمالی، عدم پیش‌بینی به موقع درخصوص جریان و چگونگی انتقال نقدینگی بین بخش‌های هدف، انفعال در مقابل برداشت بانک‌ها، عدم مدیریت بازار‌های بین بانکی و بی‌ارادگی درخصوص مواجهه با زیان انباشته بانک‌ها که نهایتا منجر به بحران‌های مختلف خواهد شد.
روزنامه وطن امروز**
نامه رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) به رهبر انقلاب
محمد مخبر با ارسال مرقومه‌ای به رهبرحکیم انقلاب، صدور مجوز تزریق نخستین واکسن ایرانی کرونا و پیوستن ایران به جمع ۶ کشور تولیدکننده این واکسن را تبریک گفت.
متن نامه رئیس ستاد اجرایی فرمان امام به این شرح است:
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای مدظله‌العالی
رهبر معظم انقلاب اسلامی
سلام علیکم
احتراما، با عرض تبریک پیشاپیش میلاد باسعادت ثامن‌الحجج حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام، پیرو گزارش‌های تقدیمی قبلی و رهنمود‌ها و پشتیبانی‌های بی‌دریغ حضرت مستطاب‌عالی، از میان ۶ پلتفرم تولید واکسن در ستاد اجرایی، موفق شدیم مجوز مصرف واکسن «کوو ایران برکت» را با اتکا به دانش کاملا بومی در تاریخ ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ اخذ نموده و جمهوری اسلامی ایران را به یکی از ۶ کشور تولیدکننده واکسن کرونا در جهان تبدیل و خودباوری و اقتدار ملی را در عرصه بین‌المللی آشکار نماییم. نکته مهم در فرآیند توسعه دانش فنی واکسن‌سازی این است که در میان کشور‌هایی که واکسن مشابه تولید می‌کنند، مطابق اطلاعات موجود، بازدهی تولید به ازای هر لیتر در چین ۳۰۰ دوز و در بهارات هند ۱۸۰۰ دوز در هر لیتر بوده، لکن با همت و عزم جهادی دانشمندان جوان کشور، این بازدهی در واکسن برکت به ۳۵۰۰ دوز در هر لیتر رسیده است. از سوی دیگر، به منظور تولید انبوه واکسن «کوو ایران برکت»، ۲ خط تولید پیشرفته صنعتی در مدت کمتر از ۶ ماه با عبور از موانع متعدد بین‌المللی و تحریمی راه‌اندازی شده که ظرفیت این ۲ خط مجموعا بیش از ۲۵ میلیون دوز در ماه و ۳۰۰ میلیون دوز در سال خواهد بود. همان‌طور که در گزارش تقدیمی قبلی به استحضار رسید، میزان تولید تجمیعی این واکسن تا پایان شهریورماه بیش از ۵۰ میلیون دوز خواهد بود.
خبر مهم دیگر اینکه در سایر مسیر‌های پنجگانه مشتمل بر واکسن DNA (مشابه واکسن تولیدی شرکت اینوویو آمریکا)، mRNA (مشابه واکسن تولیدی شرکت‌های مدرنا و فایزر آمریکا)، پروتئین نوترکیب (مشابه واکسن تولیدی شرکت نووکس آمریکا)، ویروس نوترکیب سرخک (مشابه واکسن تولیدی انستیتو پاستور فرانسه) و واکسن بر پایه سلول‌های بنیادی (فاقد مشابه خارجی)، مطالعات پیش‌بالینی مدل حیوانی با موفقیت سپری شده و مستندات لازم جهت اخذ مجوز تست انسانی به وزارت بهداشت ارسال شده است. نکته دیگر اینکه خط تولید مورد نیاز برای تولید واکسن DNA آماده شده و ایجاد خط تولید انبوه واکسن‌های mRNA، پروتئین نوترکیب و ویروس نوترکیب در دست اقدام می‌باشد. اینجانب این موفقیت عظیم را به محضر حضرت، ولی عصر (عج)، حضرت مستطاب‌عالی و آحاد ملت بزرگ ایران تبریک عرض می‌نمایم. بی‌شک این دستاورد بزرگ بدون عنایت خداوند متعال و دعای خیر حضرتعالی و تلاش و همت جوانان نخبه و جهادی این مرز و بوم میسر نمی‌گردید. بر خود لازم می‌دانم از رهنمود‌ها و پشتیبانی‌های بی‌دریغ دفتر حضرتعالی، کلیه محققان و دانشمندان جوان کشور، وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همکاران پرتلاش ایشان، اساتید و محققان کارآزمایی بالینی، مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، تأمین‌کنندگان و کارخانجات تولیدکننده تجهیزات و مواد اولیه دارویی، شرکت‌های دانش‌بنیان و نیز فرزندان خستگی‌ناپذیر حضرتعالی در ستاد اجرایی که در طول این مسیر پرفراز و نشیب با روحیه و عملکرد جهادی، برگ زرین دیگری را به کارنامه پرافتخار انقلاب اسلامی افزودند، تشکر و قدردانی نموده و از حضرتعالی التماس دعای خیر دارم.
***
حمایت ستاد‌های رئیسی از لیست ائتلاف انتخابات شورا‌های شهر
شورای مرکزی راهبردی ستاد‌های مردمی حجت‌الاسلام رئیسی در حمایت از لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب در ششمین دوره شورا‌های اسلامی شهر و روستا بیانیه‌ای صادر کرد. متن این بیانیه به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
واعتصموا بحبل‌الله جمیعا و لا تفرقوا
ملت بزرگ و فهیم ایران اسلامی
سلام علیکم
سجده شکر به درگاه حضرت حق می‌گذاریم که بار دیگر بر ما منت نهاد تا بتوانیم با حضور در پای صندوق‌های اخذ رای، نقشی مهم در اقتدار بیش از پیش کشور عزیزمان داشته باشیم.
به دنبال شروع پروسه انتخابات ششمین دوره شورا‌های اسلامی شهر و روستا و پس از اعلام تایید صلاحیت‌ها، «اعضا محترم شورای ائتلاف نیروهای انقلاب» به نیت قرب الی الله، در سراسر کشور، گرد هم آمدند و با در نظر گرفتن تمامی ضوابط و معیار‌های مدنظر امام راحل (ره) و پیروی از منویات رهبر فرزانه انقلاب (مدظله‌العالی) و در راستای عمل به وصایای شهدای گلگون‌کفن، نسبت به تهیه لیست و معرفی به ملت قهرمان این سرزمین در تمام شهر‌ها و روستا‌ها اقدام نمودند؛ لذا «شورای راهبردی ستاد‌های مردمی حضرت آیت‌الله رئیسی» ضمن اعتماد به این شورا و طبعاً لیست‌های اعلامی در جهت حضور افراد «جوانگرا، انقلابی، وفادار، متعهد، کاردان و متخصص» اعلام حمایت کامل ستاد‌های مردمی آیت‌الله رئیسی را از افراد حاضر در لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی (شانا) اعلام می‌نماید و همگان را به حضور پرشور و باشکوه در پای صندوق‌های اخذ رای و انتخاب حضرت آیت‌الله رئیسی برای تصدی جایگاه ریاست‌جمهوری و افراد «انقلابی و متخصص» معرفی‌شده در لیست‌های شورای ائتلاف نیروهای انقلاب جهت حضور در صحن شورا‌های شهر خصوصا در کلانشهر‌های «تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، اهواز و تبریز» دعوت می‌نماید.
خدایا چنان کن سرانجام کار
تو خشنود باشی و ما رستگار
روزنامه خراسان **
جزئیات جدید از تسهیلات کارت اعتباری سهام عدالت
باشگاه خبرنگاران- مسئول کارت‌های اعتباری سهام عدالت در پاسخ به این سوال که میزان تسهیلات کارت اعتباری سهام عدالت چقدر است؟ گفت: هم اکنون این تسهیلات توسط بانک ملی و تجارت پرداخت می‌شود و رقم آن برای هر سهامدار متفاوت است. اما مبنای آن بر اساس سهام قابل معامله است. در این خصوص با توجه به این که ۶۰ درصد سهام عدالت تاکنون قابل معامله است، از این ۶۰ درصد، ۵۰ درصد آن را سهامداران می‌توانند کارت اعتباری دریافت کنند.
روزنامه ایران
حمایت «جو بایدن» از تسهیل مبادلات انسانی با ایران
خبر اول اینکه، «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری امریکا وعده داده مبادلات انسانی با ایران را از طریق کانال سوئیس تسهیل خواهد کرد. به گزارش ایرنا، «ایگنازیو کاسیس»، وزیر امور خارجه سوئیس ضمن اعلام این خبر که بعد از دیدار با رئیس‌جمهوری امریکا مطرح کرد، گفت: «تاکنون از این کانال به اندازه کافی استفاده نشده است، زیرا برخی وجوه هستند که انتقال آنها هنوز نیازمند مجوز هستند و تصور می‌کنم در این زمینه، امریکا آماده تسریع روند‌های تصمیم‌گیری به‌گونه‌ای است که بتوان از تمامی ظرفیت‌های این کانال استفاده کرد.»
احیای کانال مالی سوئیس برای تبادل کالا‌های بشردوستانه در حالی است که در پی خروج دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق امریکا از برجام و تصویب یکجانبه تحریم‌ها علیه ایران و همچنین پیگیری سیاست فشار حداکثری، سوئیس که به‌عنوان کشور حامی منافع امریکا در ایران به شمار می‌آید، تصمیم گرفت یک کانال مالی برای تبادل کالا‌های بشردوستانه بویژه غذا و دارو را دور از تحریم‌های امریکایی راه‌اندازی کند. بهمن ماه سال ۹۸ بود که «مارکوس لایتنر» سفیر سوئیس در تهران از ورود ۱۸۰ هزار بسته اقلام دارویی مورد نیاز بیماران پیوند اعضا به ایران خبر داد.
در واکنش به این خبر هم «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن اعلام اینکه دو مورد عملیات انتقال اقلام دارویی با استفاده از منابع موجود مالی ایران در سوئیس صورت گرفته است، تأکید کرد که ایران نسبت به اقدامات مخرب ایالات متحده در قبال این کانال مالی تردید جدی دارد و اگر این کانال با رهایی از فشار‌های امریکا بتواند با بهره‌برداری از سپرده‌های ایران نزد کشور‌های دیگر ارسال کالا و دارو را تسهیل کند، از آن استقبال می‌شود. حالا به نظر می‌رسد که دولت جدید امریکا همزمان با رایزنی‌هایی که در وین به منظور احیای توافق هسته‌ای در جریان است، قصد دارد مسیر انتقال کالای بشردوستانه و حیاتی ایران را تسهیل کرده و به این ترتیب حسن نیت خود را برای حل موضوعات اختلافی با کشورمان بر سر برجام نشان دهد.
پیشنهاد اردوغان برای بازسازی قره باغ با حضور ایران
دست آخر اینکه، رئیس‌جمهور ترکیه گفت که برای بازسازی منطقه قره‌باغ خواستار همکاری شش جانبه‌ای با حضور ایران و سایر بازیگران مربوطه است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری تاس، رجب طیب اردوغان در نشست خبری مشترک با الهام علی‌اف، همتای خود از جمهوری آذربایجان گفت: ما پیشنهاد داده‌ایم که در یک قالب شش‌جانبه‌ای با حضور روسیه، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان و ایران برای بازسازی قره‌باغ همکاری کنیم. ما خواهان توسعه این منطقه براساس این چارچوب هستیم. وی در ادامه تأکید کرد که ترکیه و آذربایجان متعهد به توسعه قره‌باغ هستند. اردوغان همچنین تصریح کرد: پایان خصومت‌ها در قره‌باغ فرصت همکاری‌های بین دولتی در منطقه را ایجاد کرده است. ارمنستان نیز باید از این فرصت برای ساختن یک آینده مشترک استفاده کند.
روزنامه شرق**
اعدام معترض جوان در عربستان
عربستان سعودی یکی از متهمان جوان شرکت در اعتراضات ضدحکومتی اقلیت شیعیان ساکن این کشور را اعدام کرد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، این در حالی است که یک گروه مدافع حقوق بشر با انتقاد شدید از روند قضائی این پرونده، چگونگی محکومیت این جوان در دادگاه را زیر سؤال برده است.
حمله اسرائیل به غزه و خان یونس
اسرائیل در واکنش به پرتاب بالن‌های آتش‌زا از سمت فلسطین، به مواضع حماس در غزه و خان‌یونس حمله هوایی کرد. اعلام شده که ۲۰ مزرعه و زمین در مناطق مرزی دستخوش حریق شده‌اند.
موافقت حوثی‌ها با برگزاری مذاکرات
حوثی‌های یمن با برگزاری مذاکرات در قطر در صورت پاسخ مثبت ائتلاف عربی به پیام ارسال‌شده به آنها از سوی هیئت عمانی موافقت کردند. محمد علی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی جنبش انصار الله، در توییتی گفت: اگر کشور‌های عضو ائتلاف عربی پاسخ مثبتی به جواب رهبر انقلاب به نامه سلطان معظم بدهند، گمان نمی‌کنم مانعی برای مذاکره و تکمیل گفتگو در قطر وجود داشته باشد.
رهبر کره‌شمالی لاغرتر از همیشه
وضعیت سلامت رهبر جوان کره‌شمالی بازهم مناقشه‌برانگیز شد؛ چون تصاویر جدیدی که روز گذشته از وی منتشر شده، نشان می‌دهد او لاغرتر از قبل شده است. این تصاویر گمانه‌زنی‌ها در‌این‌باره را افزایش داده که آیا او بیشتر وزن کم کرده و اینکه آیا حین یک پیاده‌روی کوتاه نفس کم می‌آورد یا خیر؟ همچنین رسانه دولتی کره‌شمالی گزارش داد رهبری این کشور گفته اقتصاد در سال جاری میلادی بهبود داشته، اما خواستار اقداماتی برای مقابله با وخامت اوضاع غذایی در نتیجه کرونا و توفان ۲۰۲۰ شده است.
