هنگامي كه بخواهيم به وضعيت حرفهي روزنامهنگاري در يك جامعه بينديشيم، به گونهاي اجتنابناپذير بايد به انديشه دربارهي دولت و رسانهها و متعاقبا به تفكر دربارهي رابطهي دولت و ملت روي آوريم؛ زيرا ميان اين مقولهها، كنشي متقابل وجود دارد. آيزايا توماس كه از نخستين مورخان رسانههاست، ميگويد در طول تاريخ، حكومتهاي اقتدارگرا چندان تمايلي به روي آوردن مردم به مطبوعات نداشتهاند زيرا ناآگاهي آنان ميتوانست در مطيع بودنشان موثر باشد.
وقتي ميگوييم «دولت»، مقصودمان مجموعهاي از نهادهاست كه قواي اجرايي، قانونگذاري، ادارهي امور مركزي و محلي، دادگستري، پليس و نيروهاي مسلح را در بر ميگيرد و آنگونه كه آبركرامبي در فرهنگ جامعهشناسي ميگويد، حق انحصاري به كار بردن مشروع زور را در اختيار دارد.
عامل تشكيل دولت، «ملت» است؛ يعني تا ملتي نباشد، دولت و حكومتي نيست؛ البته ميتوان گونههاي مختلفي از رابطهي دولت – ملت را در طول تاريخ ديد. در واقع هرچه اصالت بيشتري به جامعه داده شده، دولت به عنوان نمايندهي جامعه، تلقي و بر اقتدار دولت افزوده شده است. از همين رويكرد است كه دولتهاي اقتدارگرايي چون فاشيسم ايتاليا و آلمان خلق شدهاند.
در واقع دولتها همواره اعتبار يكساني براي ملتهاي تحت حكومت خود قائل نشدهاند. هرگاه كشوري در معرض خطر يا تجاوز قرار ميگرفته، مفهوم «ملت» جان تازهاي مييافته است و هرگاه ملت عليه حكومت سر به شورش برميداشته و انقلاب آغاز ميشده، حكومت از واژه «ملت» ميگريخته است. از سوي ديگر، گاه دولتها آنچنان ملتها را كنار ميگذاشتهاند و همه چيز را در دست ميگرفتهاند كه شرايط دولتمداري به وجود ميآمد و از همين دولتمداري بود كه «ياساي چنگيزي» يا مقررات استاليني شكل ميگرفت. هزاران سال است كه ملتها با اين سوال مواجهند كه چه نوع دولتي، دولت آرماني است.
شايد اگر توانمنديهاي امروز رسانهها در جهان در اختيار انديشمنداني چون افلاطون، ارسطو، ابن خلدون و ديگران قرار ميگرفت، صورت مساله دربارهي رابطهي آرماني دولت – ملت كمي تغيير ميكرد."(1)
خبرنگار تاريخ ايسنا به مناسبت روز جهاني آزادي مطبوعات در گفتوگويي با دكتر مهدي محسنيانراد، عضو هيات علمي دانشگاه امام صادق(ع) چالشهاي پيش روي مطبوعات در شرايط فعلي كشور و بحث رابطه دولت، ملت و مطبوعات را به بحث گذاشت.
دكتر مهدي محسنيانراد در گفتوگو با خبرنگار تاريخ ايسنا درباره مهمترين چالشهاي پيش روي مطبوعات در ايران با بيان اينكه برخي عوامل چالش برانگيز مطبوعات در ايران كلي و ديرينه و بخشي به زمان حال نزديكترند، خاطرنشان كرد: عوامل بزرگ، كلان و ديرينه اثرات زيادتري دارند.
وقتي ميگوييم «دولت»، مقصودمان مجموعهاي از نهادهاست كه قواي اجرايي، قانونگذاري، ادارهي امور مركزي و محلي، دادگستري، پليس و نيروهاي مسلح را در بر ميگيرد و آنگونه كه آبركرامبي در فرهنگ جامعهشناسي ميگويد، حق انحصاري به كار بردن مشروع زور را در اختيار دارد.
عامل تشكيل دولت، «ملت» است؛ يعني تا ملتي نباشد، دولت و حكومتي نيست؛ البته ميتوان گونههاي مختلفي از رابطهي دولت – ملت را در طول تاريخ ديد. در واقع هرچه اصالت بيشتري به جامعه داده شده، دولت به عنوان نمايندهي جامعه، تلقي و بر اقتدار دولت افزوده شده است. از همين رويكرد است كه دولتهاي اقتدارگرايي چون فاشيسم ايتاليا و آلمان خلق شدهاند.
در واقع دولتها همواره اعتبار يكساني براي ملتهاي تحت حكومت خود قائل نشدهاند. هرگاه كشوري در معرض خطر يا تجاوز قرار ميگرفته، مفهوم «ملت» جان تازهاي مييافته است و هرگاه ملت عليه حكومت سر به شورش برميداشته و انقلاب آغاز ميشده، حكومت از واژه «ملت» ميگريخته است. از سوي ديگر، گاه دولتها آنچنان ملتها را كنار ميگذاشتهاند و همه چيز را در دست ميگرفتهاند كه شرايط دولتمداري به وجود ميآمد و از همين دولتمداري بود كه «ياساي چنگيزي» يا مقررات استاليني شكل ميگرفت. هزاران سال است كه ملتها با اين سوال مواجهند كه چه نوع دولتي، دولت آرماني است.
شايد اگر توانمنديهاي امروز رسانهها در جهان در اختيار انديشمنداني چون افلاطون، ارسطو، ابن خلدون و ديگران قرار ميگرفت، صورت مساله دربارهي رابطهي آرماني دولت – ملت كمي تغيير ميكرد."(1)
خبرنگار تاريخ ايسنا به مناسبت روز جهاني آزادي مطبوعات در گفتوگويي با دكتر مهدي محسنيانراد، عضو هيات علمي دانشگاه امام صادق(ع) چالشهاي پيش روي مطبوعات در شرايط فعلي كشور و بحث رابطه دولت، ملت و مطبوعات را به بحث گذاشت.
دكتر مهدي محسنيانراد در گفتوگو با خبرنگار تاريخ ايسنا درباره مهمترين چالشهاي پيش روي مطبوعات در ايران با بيان اينكه برخي عوامل چالش برانگيز مطبوعات در ايران كلي و ديرينه و بخشي به زمان حال نزديكترند، خاطرنشان كرد: عوامل بزرگ، كلان و ديرينه اثرات زيادتري دارند.
