علي اصغر سعيدي استاد دانشگاه علامه طباطبايي روز سه شنبه 31 ارديبهشت در نشست «ادبيات مقاومت، مقاومت ادبيات» كه در دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران برگزار شد به تاريخ شفاهي جنگ پرداخت.
وي گفت: متأسفانه در جامعهشناسي تاريخي ما خيلي كم كار كرديم و شما در كشورهاي ديگر با شمار زيادي از كتابهاي تاريخ شفاهي مواجهيد ولي نظريه پردازي و نقش آن در دانشگاهها كم اهميت است كه نشان ميدهد ما از اين نظر عقب هستيم و من خواهش ميكنم كه دانشجويان اين مباحث را جدي بگيرند.
سعيدي ميان دو موضوع تاريخ شفاهي و پروژه تاريخ شفاهي تفكيك قائل شد و گفت: اسنادي وجود دارند كه در حال از بين رفتن هستند ولي كسي آنها را جمع آوري نميكند.
وي در تعريف تاريخ شفاهي گفت: تاريخ شفاهي عبارت است از بازسازي يك واقعيت از طريق مصاحبه با شاهدان كه در دوره جديد رفتن به سوي مردم خيلي اهميت پيدا كرده است لذا اينجا فاصلهاي با نوع خاطرات قبلي و تاريخ قبلي پيدا ميشود به طوري كه تاريخدانان به مباحثي گذشته ميپردازند و به اتفاقات زمان حال پيرامونشان كمتر توجه دارند ولي تاريخ شفاهي دقيقا به وقايع زمان حال و اطرافش توجه دارد و از همين رو تاريخ شفاهي با علوم جديد خيلي مرتبط است.
سعيدي درباره سه وجه روايت گفت: اين سه وجه عبارتند از آنچه كه راوي روايت ميكند، آنچه به آن شاخ و برگ ميدهند و آنچه كه از روايت پنهان ميماند. در گذشته وجه سوم قوي تر بود اما هرچه با بازانديشي راوي مواجه ميشويم اين وجه كمرنگ تر ميشود و در روايتهاي جديد فضا به سمت كمرنگ شدن آن مي رود كه اين البته به شيوههاي مصاحبه بازميگردد.
استاد دانشگاه تهران خاطرنشان كرد: اگر جنگ محصول آرمانگراييها، ايثارها و شهادتها بوده است با وجود اين شما با يك عمليات عقلايي دانش محور مواجهيد. از اين رو براي جمع آوري و پرداختن به تاريخ شفاهي مسئله اولويتها و معيارها اهميت دارد و از سوي ديگر تمام پروژهها بايد نظارت علمي داشته باشند.
وي گفت: متأسفانه در جامعهشناسي تاريخي ما خيلي كم كار كرديم و شما در كشورهاي ديگر با شمار زيادي از كتابهاي تاريخ شفاهي مواجهيد ولي نظريه پردازي و نقش آن در دانشگاهها كم اهميت است كه نشان ميدهد ما از اين نظر عقب هستيم و من خواهش ميكنم كه دانشجويان اين مباحث را جدي بگيرند.
سعيدي ميان دو موضوع تاريخ شفاهي و پروژه تاريخ شفاهي تفكيك قائل شد و گفت: اسنادي وجود دارند كه در حال از بين رفتن هستند ولي كسي آنها را جمع آوري نميكند.
وي در تعريف تاريخ شفاهي گفت: تاريخ شفاهي عبارت است از بازسازي يك واقعيت از طريق مصاحبه با شاهدان كه در دوره جديد رفتن به سوي مردم خيلي اهميت پيدا كرده است لذا اينجا فاصلهاي با نوع خاطرات قبلي و تاريخ قبلي پيدا ميشود به طوري كه تاريخدانان به مباحثي گذشته ميپردازند و به اتفاقات زمان حال پيرامونشان كمتر توجه دارند ولي تاريخ شفاهي دقيقا به وقايع زمان حال و اطرافش توجه دارد و از همين رو تاريخ شفاهي با علوم جديد خيلي مرتبط است.
سعيدي درباره سه وجه روايت گفت: اين سه وجه عبارتند از آنچه كه راوي روايت ميكند، آنچه به آن شاخ و برگ ميدهند و آنچه كه از روايت پنهان ميماند. در گذشته وجه سوم قوي تر بود اما هرچه با بازانديشي راوي مواجه ميشويم اين وجه كمرنگ تر ميشود و در روايتهاي جديد فضا به سمت كمرنگ شدن آن مي رود كه اين البته به شيوههاي مصاحبه بازميگردد.
استاد دانشگاه تهران خاطرنشان كرد: اگر جنگ محصول آرمانگراييها، ايثارها و شهادتها بوده است با وجود اين شما با يك عمليات عقلايي دانش محور مواجهيد. از اين رو براي جمع آوري و پرداختن به تاريخ شفاهي مسئله اولويتها و معيارها اهميت دارد و از سوي ديگر تمام پروژهها بايد نظارت علمي داشته باشند.
