مصر از بزرگترين كشورهاي عربي است كه داراي موقعيت جغرافيايي و استراتژيكي ويژهاي در منطقه است. اما مقايسه موقعيت كنوني اين كشور، با گذشته نشان ميدهد در تحولات منطقهاي نقش مؤثري ندارد.
شكست مصر در مقابل رژيم صهيونيستي در جنگ شش روزه كه موجب حقارت آن در دنياي عرب شد، يكي از عوامل عقبماندگي اين كشور است. از سوي ديگر با توجه به روابط دوستانه مصر با رژيم پهلوي، وقوع انقلاب اسلامي موجب تيرگي روابط مصر و ايران شد. گسترش روابط ابرقدرتهايي چون آمريكا با عربستان نيز موجب انزواي بيشتر مصر گرديد. در حالي كه اين دو كشور از ديرباز براي رياست بر دنياي عرب، رقابت داشتند. همچنين مصر در ديگر تحولات مهم منطقه مانند جنگ هشت ساله ايران و عراق، اشغال كويت و جنگ نفت، اشغال افغانستان و عراق ، آزادسازي جنوب لبنان توسط حزبالله لبنان، پرونده هستهاي ايران و... ديپلماسي فعالي نداشت.
اما اخبار هفتههاي اخير رسانهها گوياي عزم جدي قاهره براي بازيابي نقشي فعال در منطقه است:
- وزير خارجه مصر در يك موضع جديد خواهان گسترش مناسبات با تهران گرديد.
- مصر براي حل اختلاف فلسطينيان پيشنهادي 14 بندي ارائه داد كه 11 بند آن را حماس پذيرفته است.
- مشاركت مصر با سوريه در روند آشتي با حماس.
- تلاش سازمان اطلاعات مصر براي بازسازي سرويسهاي امنيتي كرانه باختري و نوار غزه.
- مذاكرات فتح با رئيس سازمان اطلاعات مصر درباره خروج از بحران كنوني فلسطين.
- اعلام مواضع تند مصر در سازمان ملل در قبال روند كند خلع سلاح هستهاي در خاورميانه با توجه به زرادخانههاي رژيم صهيونيستي
- برگزاري نشست 1+ 5 درباره برنامه هستهاي ايران در 6 آذرماه در شرمالشيخ مصر
- بازگشايي قريبالوقوع سفارت مصر در عراق و ديدار وزير خارجه اين كشور با طالباني
- ارسال نامه از سوي حسني مبارك براي طالباني براي برقراري روابط دوجانبه
به نظر ميرسد با توجه به شرايط جهاني و بحران مالي آمريكا و اروپا، ناكاميهاي آمريكا در منطقه، افزايش ارتباطات برخي از سران عرب با تل آويو، ضربات متعدد حزبالله و حماس به رژيم صهيونيستي و حضور فعال ايران در منطقه، موجب تحول در سياست خارجي مصر شده است. به گونهاي كه سران قاهره با ديپلماسي وسيع و حضور جدي در تحولات خاورميانه، در صدد احياي قدرت گذشته هستند.
