يک محقق و استاد دانشگاه در انگليس معتقد است که در جهان پست مدرن گرايش هاي مذهبي مجددا احيا شده و بخش هاي سياسي، اقتصادي و اجتماعي را در دنياي غرب تحت تاثير قرار داده است.
دکتر "کريس هور" طي سخناني در سمينار "احياي مذهب در جهان پست مدرن و چالش هاي پيشرو" که در "ابرار هاوس" لندن برگزار شد، تاکيد کرد: بر خلاف تصور رايج مبني بر کاهش نفوذ مذهب در جهان معاصر، امروز شاهد اين هستيم که انديشه هاي مذهبي حتي در جهان غرب رو به گسترش است.
اين محقق مرکز مطالعات مسيحي-اسلامي بيرمنگهام با مروري بر فراز و نشيب هاي نقش مذهب در جوامع انساني گفت: در دوره اي از تحولات مذهب در جامعه بويژه در دوره مدرن شاهد اين بوديم که مذهب به موضوعي کاملا فردي و غيراجتماعي تبديل شده بود و نقش چنداني در تحولات سياسي و اقتصادي و اجتماعي جوامع انساني بويژه در غرب و کشورهاي توسعه يافته نداشت.
وي افزود: اروپا در دوران پس از جنگ جهاني دوم بشدت سرگرم بازسازي اقتصادي و توسعه فني بود و به همين دليل همه مسائل را به کارکردهاي اقتصادي بازار واگذار کرد، در اين دوره ما شاهد هرچه خصوصي تر و فردي تر شدن مذهب در جامعه هستيم، ولي با بروز مشکلات و بحران هاي اقتصادي متعدد طي دو دهه اخير و افزايش مشکلات فرهنگي و معنوي شاهد اين هستيم که گرايش به مذهب در جامعه افزايش مي يابد.
دکتر هور اظهارداشت: افزايش مهاجرت به اروپا بويژه اروپاي غربي که بعد از دوران شکوفايي اقتصادي پس از جنگ جهاني دوم صورت گرفت نيز باعث شد که تغييراتي از نظر ترکيب مذهبي جمعيت اين کشورها به وجود آيد.
اين استاد مطالعات مذهبي سپس به برخي شرايط و عواملي که باعث احياي مذهب در جهان پست مدرن و در عين حال مواجهه آن با چالش هاي جديد شده است، اشاره کرد.
وي گفت: حضور اقليت هاي مذهبي متعدد نظير مسلمانان، سيک ها، هندوها و ... در اروپاي غربي و ترکيب آنها با جمعيت مسيحي اين کشورها باعث شده است که موضوع چگونگي تعامل با جامعه چند مذهبي در دوره پست مدرن به يکي از دغدغه هاي دولتمردان و رهبران مذهبي تبديل شود.
وي افزود: اروپاي سکولار با حضور اقليت هاي مختلف مذهبي مجددا وارد مباحث مذهبي و معنوي شده و توجه عمومي از گرايش هاي مختلف مذهبي به مسائل اجتماعي و فعاليت ها در حوزه عمومي بيشتر شده است.
دکتر هور اظهارداشت: يکي از ويژگي هاي دوران پست مدرن اين است که هر کس راه خاص خود را براي زندگي تعقيب مي کند و در اين مسير تلاش مي کند برخي عناصر مذهبي مورد نظر خود را از يک کل مذهبي استخراج کند و اين چالشي در مقابل رهبران و موسسات مذهبي است.
وي، افزايش نقش زنان بويژه زنان مذهبي در جامعه، تاثيرات نظام هاي آموزشي بر نحوه تعامل جوانان با سوالات مذهبي و تلاش افراد مذهبي اعم از مسيحي و مسلمان براي بازگشت به ريشه هاي گذشته خود از ديگر ويژگي ها و چالش هاي پيش روي رهبران مذهبي و مقامات سياسي در جهان پست مدرن است.
وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به حضور اقليت هاي مسلمان در جوامع اروپاي غربي گفت: در حال حاضر بيش از 15 ميليون مسلمان در کشورهاي اروپاي غربي زندگي مي کنند و برخي از دولت هاي اين کشورها تلاش مي کنند يک سلسله مراتب شبه کليسايي را بر اقليت هاي مسلمان تحميل کنند.
اين استاد دانشگاه افزود: از نظر اين دولت ها، مسلمان خوب مسلماني است که آرام باشد و مذهب را بيشتر به عنوان يک موضوع فردي و خصوصي ببيند، نظير آنچه که در جهان مسيحي اتفاق افتاده است.
اين محقق مرکز مطالعات مسيحي-اسلامي بيرمنگهام با مروري بر فراز و نشيب هاي نقش مذهب در جوامع انساني گفت: در دوره اي از تحولات مذهب در جامعه بويژه در دوره مدرن شاهد اين بوديم که مذهب به موضوعي کاملا فردي و غيراجتماعي تبديل شده بود و نقش چنداني در تحولات سياسي و اقتصادي و اجتماعي جوامع انساني بويژه در غرب و کشورهاي توسعه يافته نداشت.
وي افزود: اروپا در دوران پس از جنگ جهاني دوم بشدت سرگرم بازسازي اقتصادي و توسعه فني بود و به همين دليل همه مسائل را به کارکردهاي اقتصادي بازار واگذار کرد، در اين دوره ما شاهد هرچه خصوصي تر و فردي تر شدن مذهب در جامعه هستيم، ولي با بروز مشکلات و بحران هاي اقتصادي متعدد طي دو دهه اخير و افزايش مشکلات فرهنگي و معنوي شاهد اين هستيم که گرايش به مذهب در جامعه افزايش مي يابد.
دکتر هور اظهارداشت: افزايش مهاجرت به اروپا بويژه اروپاي غربي که بعد از دوران شکوفايي اقتصادي پس از جنگ جهاني دوم صورت گرفت نيز باعث شد که تغييراتي از نظر ترکيب مذهبي جمعيت اين کشورها به وجود آيد.
اين استاد مطالعات مذهبي سپس به برخي شرايط و عواملي که باعث احياي مذهب در جهان پست مدرن و در عين حال مواجهه آن با چالش هاي جديد شده است، اشاره کرد.
وي گفت: حضور اقليت هاي مذهبي متعدد نظير مسلمانان، سيک ها، هندوها و ... در اروپاي غربي و ترکيب آنها با جمعيت مسيحي اين کشورها باعث شده است که موضوع چگونگي تعامل با جامعه چند مذهبي در دوره پست مدرن به يکي از دغدغه هاي دولتمردان و رهبران مذهبي تبديل شود.
وي افزود: اروپاي سکولار با حضور اقليت هاي مختلف مذهبي مجددا وارد مباحث مذهبي و معنوي شده و توجه عمومي از گرايش هاي مختلف مذهبي به مسائل اجتماعي و فعاليت ها در حوزه عمومي بيشتر شده است.
دکتر هور اظهارداشت: يکي از ويژگي هاي دوران پست مدرن اين است که هر کس راه خاص خود را براي زندگي تعقيب مي کند و در اين مسير تلاش مي کند برخي عناصر مذهبي مورد نظر خود را از يک کل مذهبي استخراج کند و اين چالشي در مقابل رهبران و موسسات مذهبي است.
وي، افزايش نقش زنان بويژه زنان مذهبي در جامعه، تاثيرات نظام هاي آموزشي بر نحوه تعامل جوانان با سوالات مذهبي و تلاش افراد مذهبي اعم از مسيحي و مسلمان براي بازگشت به ريشه هاي گذشته خود از ديگر ويژگي ها و چالش هاي پيش روي رهبران مذهبي و مقامات سياسي در جهان پست مدرن است.
وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به حضور اقليت هاي مسلمان در جوامع اروپاي غربي گفت: در حال حاضر بيش از 15 ميليون مسلمان در کشورهاي اروپاي غربي زندگي مي کنند و برخي از دولت هاي اين کشورها تلاش مي کنند يک سلسله مراتب شبه کليسايي را بر اقليت هاي مسلمان تحميل کنند.
اين استاد دانشگاه افزود: از نظر اين دولت ها، مسلمان خوب مسلماني است که آرام باشد و مذهب را بيشتر به عنوان يک موضوع فردي و خصوصي ببيند، نظير آنچه که در جهان مسيحي اتفاق افتاده است.
