پس از رأی قاطع نمایندگان مجلس شورای اسلامی مبنی بر عدم كفایت سیاسی بنی‌صدر رییس جمهور مخلوع سابق و عزل وی توسط امام امت، در مورد صفات و شرایط رییس جمهور آینده با شهید مظلوم آیت‌الله دكتر بهشتی مصاحبه‌ای انجام شده است(روزنامه جمهوری اسلامی 27 تیر1360) كه متن آن به شرح زیر از نظرتان می‌گذرد:
مردم در این مرحله حساس و سرنوشت ساز باید چه رییس جمهور را انتخاب كنند؟
بسم‌الله الرحمن الرحیم : نقش اساسی رییس جمهور در جامعه این است كه بتواند ارگان‌ها و سازما‌های مختلف اداره كننده كشور و تنظیم كننده روابط اجتماعی در كشور را هماهنگ كند و ضمنا از جهات مختلف بتواند نماینده كشور در داخل و خارج و مجامع بین‌المللی در دیوارهای جهانی باشد برای جمهوری اسلامی ما به این ترتیب رییس جمهور باید واجد شرایط زیر باشد:
1ـ اعتقاد قلبی و جزمی به اسلام . واقعا مسلمان و مؤمن باشد و پایبندی عملی به مقررات و تعالیم اسلام داشته باشد. رییس جمهور یك جامعه اسلامی باید ره جا می‌رود در داخل خانه‌اش در بیرون خانه‌اش در دفتر ریاست جمهوریش ، در مهمانی‌ها و ملاقات‌ها و دیدارهای داخلی و خارجی نشان بدهد كه یك انسان پایبند به تعالیم اسلام است، از نظر اخلاقی هم باز نمونه یك انسان مسلمان باشد، صداقتش ، راستیش ، قابلیت اعتمادش برای همكاران و عموم مردم ، برخوردش برخورد متواضعانه باشد، با مردم به فروتنی برخورد كند.
2ـ باید مردی باشد آشنا به سیاست، آشنا به كشورداری ، آشنا به تنظیم روابط جمهوری اسلامی ایران با كشورهای مسلمان و غیر مسلمان، چون تنظیم این روابط ساده نیست، نكته‌های ظریف و ریزه‌كاری‌هایی در این زمینه هست كه خیلی در خور توجه است، گاهی یك نفر در برخورد با یك سفیر از كشور یك جمله نابجا می‌گوید و ورابط میان این دو كشور را تیره می‌كند. یا یك جمله نابجا می‌گوید و یك كشوری را نسبت به قدرت و استقرار یك نظام در كشور خودش دچار شك و تردید می‌كند بنابراین باید انسانی باشد آشنا به سیاست و به رموز سیاست.
3ـ باید قدرت جذب همكاران فعال و مؤمن را داشته باشد یعنی كسی باشد كه افراد با ایمان و انقلابی و فعال و خلاق این جامعه را جذب كند. بعضی از چهره‌ها هستند كه افرادی را می‌توانند جذب كنند. كه چندان به نظام حكومت اسلامی آشنا نیستند، یا معتقد نیستند، ملتزم نیستند بعضی‌ها هستند كه نه مبانی و رفتار و موضع اجتماعی آنها طوری است كه افراد و عناصر فعال مؤمن به اسلام و نظام جمهوری اسلامی را جذب می‌كند. رییس جمهور آینده ما باید قدرت جذب اینگونه همكاران را داشته باشد به خصوص برای تشكیل دولت هر نخست وزیری و هر وزیری بدرد اداره جمهوری اسلامی آینده نمی‌خورد نخست وزیر و وزرایی و معاونانی و مسئولانی برای اداره آینده جمهوری اسلامی ما لازم است كه اینها خودشان به مبانی جمهوری اسلامی مؤمن باشند و به انقلاب اسلامی معتقد باشند. اگر رییس جمهور كسی است كه نمی‌تواند این عنار را جذب كند، طبعا این افراد نمی‌توانند در دولتی كه او دعوت بكار می‌كند شركت كنند.
4ـ در ایجاد هماهنگی باید مقتدر باشد، مدیریت رییس جمهور غیر از مدیریت یك وزیر است، غیر از مدیریت حتی یك نخست وزیر است، غیر از مدیریت یك مدیر كل و یك رییس اداره است غیر از مدیریت یك شركت است. نقش مهم رییس جمهور در مدیریت این است كه بتواند میان قوه اجرایی یعنی دولت ، قوه قانون‌گذاری یعنی مجلس شورای اسلامی و قوه قضایی در رابطه با مردم و در رابطه با رهبری هماهنگی ایجاد كند. بنابراین باید از نظر قدرت هماهنگی، از نظر قدرت درك یك یك این نیروها و سازمان‌ها و مراكز تصمیم‌گیری یا اجرا فردی باشد كه اینها را خوب درك كند و بعد بتواند اینها را خوب به هم نزدیك نگاه دارد و هماهنگ كند.
5ـ باید قاطع باشد چون هماهنگی ایجاد كردن معمولا به مقدار قابل توجهی از قاطعیت احتیاج دارد، البته قاطعیت غیر از خشونت است، قاطعیت یعنی به موقع تصمیم بگیرد و در تصمیم گیری‌ها دچار تزلزل نباشد، باز قاطعیت غیر از عجله كردن در تصمیم‌گیری است، اتفاقا باید بسیار مرد دورنگر و همه سونگر باشد كه قدرت تصمیم‌گیری را پس از همه سونگری داشته باشد.
6ـ در زمینه سیاست خارجی مخصوصا رییس جمهور باید فرد آگاهی باشد، برای اینكه پذیرش سفرا در قانون اساسی به عهده او گذاشته شده است. پذیرش رؤسای كشورهیا دیگر كه به ایران می‌آیند با شركت در دعوت‌هایی كه رؤسای كشورها از ایران می‌كنند. بر عهده اوست بنا بر این باید به سیاست خارجی مخصوصا آشنا و آگاه باشد و در هر جا بتواند عمل یا عكس‌العمل مناسبی را انجام دهد.
7ـ رییس جمهور باید در جمع به عنوان یك نمونه مطلوب در جامعه قدرت درخشیدن داشته باشد و واقعا انسان‌ها و افراد و اعضای جامعه وقتی به او و رفتار او می‌نگرند ، احساس اعتماد و اطمینان كنند. اطمینان به اینكه مدیریت درجه اول و رهبری درجه اول كشور را پس از مقام رهبری بدست انسانی داده‌اند كه آن انسان نسبت به این امت و نسبت به این نظام و نسبت به امامت این امت وفادار است به همین دلیل هم هست كه چون اصل ولایت فقیه ، یعنی رهبری و امامت یك اسلام شناس عادل درست كار مورد قبول مردم در قانون اساسی ما به عنوان یك وسیله اعتماد و اطمینان برای جامعه تصویب شده است رییس جمهور ما باید نسبت به این اصل هم كاملا آشنا باشد و هم ایمان داشته باشد، به این مناسبت من لازم می‌دانم یاد‌آوری كنم كه مردم ما هم باید در انتخاب رییس جمهور هم دقیق باشند و هم در شناخت رییس جمهور از هر نوع مبالغه و گزاف‌گویی ، گزاف‌اندیشی پرهیز كنند، هم در تبلیغ برای رییس جمهور مورد علاقه‌اش از هر گونه دروغ ، خلاف واقع‌گویی، مبالغه گویی پرهیز كنند و هم اینكه در مورد نامزدهای مورد علاقه افراد و گروه‌های دیگر منصفانه داوری و موضع‌گیری كنند تا نوع انتخاب و تبلیغات ریاست جمهوری در جامعه اسلامی و انقلابی ما نعی اسلامی باشد از آن آلودگی‌هایی كه در انتخاب رییس جمهور یا انتخاب نمایندگان مجلس در جامعه‌های غیر اسلامی و جامعه های منحط پیش می‌آید دور باشد، از خدای متعال آروز می‌كنم و خواستارم كه ملت ما را در شناخت صحیح و دقیق رییس جمهور آینده و انتخاب او و همچنین در شناخت دقیق نمایندگان مجلس و انتخاب آنها موفق بدارد و رییس جمهور آینده و نمایندگان و دولت برخاسته از آنها بتوانند جامعه انقلابی ما را به سوی پیروزی های نهایی پیش ببرند.
/2759/
بسم‌الله الرحمن الرحیم : نقش اساسی رییس جمهور در جامعه این است كه بتواند ارگان‌ها و سازما‌های مختلف اداره كننده كشور و تنظیم كننده روابط اجتماعی در كشور را هماهنگ كند و ضمنا از جهات مختلف بتواند نماینده كشور در داخل و خارج و مجامع بین‌المللی در دیوارهای جهانی باشد برای جمهوری اسلامی ما به این ترتیب رییس جمهور باید واجد شرایط زیر باشد:
1ـ اعتقاد قلبی و جزمی به اسلام . واقعا مسلمان و مؤمن باشد و پایبندی عملی به مقررات و تعالیم اسلام داشته باشد. رییس جمهور یك جامعه اسلامی باید ره جا می‌رود در داخل خانه‌اش در بیرون خانه‌اش در دفتر ریاست جمهوریش ، در مهمانی‌ها و ملاقات‌ها و دیدارهای داخلی و خارجی نشان بدهد كه یك انسان پایبند به تعالیم اسلام است، از نظر اخلاقی هم باز نمونه یك انسان مسلمان باشد، صداقتش ، راستیش ، قابلیت اعتمادش برای همكاران و عموم مردم ، برخوردش برخورد متواضعانه باشد، با مردم به فروتنی برخورد كند.
2ـ باید مردی باشد آشنا به سیاست، آشنا به كشورداری ، آشنا به تنظیم روابط جمهوری اسلامی ایران با كشورهای مسلمان و غیر مسلمان، چون تنظیم این روابط ساده نیست، نكته‌های ظریف و ریزه‌كاری‌هایی در این زمینه هست كه خیلی در خور توجه است، گاهی یك نفر در برخورد با یك سفیر از كشور یك جمله نابجا می‌گوید و ورابط میان این دو كشور را تیره می‌كند. یا یك جمله نابجا می‌گوید و یك كشوری را نسبت به قدرت و استقرار یك نظام در كشور خودش دچار شك و تردید می‌كند بنابراین باید انسانی باشد آشنا به سیاست و به رموز سیاست.
3ـ باید قدرت جذب همكاران فعال و مؤمن را داشته باشد یعنی كسی باشد كه افراد با ایمان و انقلابی و فعال و خلاق این جامعه را جذب كند. بعضی از چهره‌ها هستند كه افرادی را می‌توانند جذب كنند. كه چندان به نظام حكومت اسلامی آشنا نیستند، یا معتقد نیستند، ملتزم نیستند بعضی‌ها هستند كه نه مبانی و رفتار و موضع اجتماعی آنها طوری است كه افراد و عناصر فعال مؤمن به اسلام و نظام جمهوری اسلامی را جذب می‌كند. رییس جمهور آینده ما باید قدرت جذب اینگونه همكاران را داشته باشد به خصوص برای تشكیل دولت هر نخست وزیری و هر وزیری بدرد اداره جمهوری اسلامی آینده نمی‌خورد نخست وزیر و وزرایی و معاونانی و مسئولانی برای اداره آینده جمهوری اسلامی ما لازم است كه اینها خودشان به مبانی جمهوری اسلامی مؤمن باشند و به انقلاب اسلامی معتقد باشند. اگر رییس جمهور كسی است كه نمی‌تواند این عنار را جذب كند، طبعا این افراد نمی‌توانند در دولتی كه او دعوت بكار می‌كند شركت كنند.
4ـ در ایجاد هماهنگی باید مقتدر باشد، مدیریت رییس جمهور غیر از مدیریت یك وزیر است، غیر از مدیریت حتی یك نخست وزیر است، غیر از مدیریت یك مدیر كل و یك رییس اداره است غیر از مدیریت یك شركت است. نقش مهم رییس جمهور در مدیریت این است كه بتواند میان قوه اجرایی یعنی دولت ، قوه قانون‌گذاری یعنی مجلس شورای اسلامی و قوه قضایی در رابطه با مردم و در رابطه با رهبری هماهنگی ایجاد كند. بنابراین باید از نظر قدرت هماهنگی، از نظر قدرت درك یك یك این نیروها و سازمان‌ها و مراكز تصمیم‌گیری یا اجرا فردی باشد كه اینها را خوب درك كند و بعد بتواند اینها را خوب به هم نزدیك نگاه دارد و هماهنگ كند.
5ـ باید قاطع باشد چون هماهنگی ایجاد كردن معمولا به مقدار قابل توجهی از قاطعیت احتیاج دارد، البته قاطعیت غیر از خشونت است، قاطعیت یعنی به موقع تصمیم بگیرد و در تصمیم گیری‌ها دچار تزلزل نباشد، باز قاطعیت غیر از عجله كردن در تصمیم‌گیری است، اتفاقا باید بسیار مرد دورنگر و همه سونگر باشد كه قدرت تصمیم‌گیری را پس از همه سونگری داشته باشد.
6ـ در زمینه سیاست خارجی مخصوصا رییس جمهور باید فرد آگاهی باشد، برای اینكه پذیرش سفرا در قانون اساسی به عهده او گذاشته شده است. پذیرش رؤسای كشورهیا دیگر كه به ایران می‌آیند با شركت در دعوت‌هایی كه رؤسای كشورها از ایران می‌كنند. بر عهده اوست بنا بر این باید به سیاست خارجی مخصوصا آشنا و آگاه باشد و در هر جا بتواند عمل یا عكس‌العمل مناسبی را انجام دهد.
7ـ رییس جمهور باید در جمع به عنوان یك نمونه مطلوب در جامعه قدرت درخشیدن داشته باشد و واقعا انسان‌ها و افراد و اعضای جامعه وقتی به او و رفتار او می‌نگرند ، احساس اعتماد و اطمینان كنند. اطمینان به اینكه مدیریت درجه اول و رهبری درجه اول كشور را پس از مقام رهبری بدست انسانی داده‌اند كه آن انسان نسبت به این امت و نسبت به این نظام و نسبت به امامت این امت وفادار است به همین دلیل هم هست كه چون اصل ولایت فقیه ، یعنی رهبری و امامت یك اسلام شناس عادل درست كار مورد قبول مردم در قانون اساسی ما به عنوان یك وسیله اعتماد و اطمینان برای جامعه تصویب شده است رییس جمهور ما باید نسبت به این اصل هم كاملا آشنا باشد و هم ایمان داشته باشد، به این مناسبت من لازم می‌دانم یاد‌آوری كنم كه مردم ما هم باید در انتخاب رییس جمهور هم دقیق باشند و هم در شناخت رییس جمهور از هر نوع مبالغه و گزاف‌گویی ، گزاف‌اندیشی پرهیز كنند، هم در تبلیغ برای رییس جمهور مورد علاقه‌اش از هر گونه دروغ ، خلاف واقع‌گویی، مبالغه گویی پرهیز كنند و هم اینكه در مورد نامزدهای مورد علاقه افراد و گروه‌های دیگر منصفانه داوری و موضع‌گیری كنند تا نوع انتخاب و تبلیغات ریاست جمهوری در جامعه اسلامی و انقلابی ما نعی اسلامی باشد از آن آلودگی‌هایی كه در انتخاب رییس جمهور یا انتخاب نمایندگان مجلس در جامعه‌های غیر اسلامی و جامعه های منحط پیش می‌آید دور باشد، از خدای متعال آروز می‌كنم و خواستارم كه ملت ما را در شناخت صحیح و دقیق رییس جمهور آینده و انتخاب او و همچنین در شناخت دقیق نمایندگان مجلس و انتخاب آنها موفق بدارد و رییس جمهور آینده و نمایندگان و دولت برخاسته از آنها بتوانند جامعه انقلابی ما را به سوی پیروزی های نهایی پیش ببرند.
/2759/
