لیست عملیاتهای دلاور مردان ایران در دفاع مقدس

59/09/07 - عملیات مروارید نام یکی از عملیات نیروی دریایی ایران، در جنگ ایران و عراق است.در این عملیات که در روزهای ابتدایی آذر ماه سال ۱۳۵۹ توسط نیروی دریایی ارتش با پشتیبانی نیروی هوایی ارتش انجام شد، ۴ فروند ناوچه موشک انداز عراقی کلاس «اوزا» و ۷ فروند شناور دیگر عراقی غرق شدند و نیروی دریایی عراق پس از این عملیات عملاً فلج و تا پایان جنگ قادر به ایفاء نقشی نبوده‌است. ناوچه پیکان نیز در این عملیات توسط نیروی دریایی عراق منهدم گردید.
  
 
16/10/59 - حماسه هویزه يکي از صحنه هاي عاشورايي در جريان تهاجم ارتش عراق به ايران است که با حضور جمعي از دانشجويان پيرو خط امام نقطه عطفي در تاريخ جنگ تحميلي گرديد.
 
 
21/03/60 - عملیات فرمانده کل قوا-خمینی روح خدا با در محور آبادان - دارخوئین به صورت نیمه گسترده در تاریخ ۲۵/۳/۱۳۶۰ به فرماندهی سپاه انجام شد.  
 
 
05/08/60 - عملیات ثامن الائمه (ع)  پنجم مهر ماه 1360 نقطه عطفی درتاریخ8 سال دفاع مقدس به شمار می آید. در این روز اولین عملیات گسترده ایران در مقابل ارتش متجاوز عراق كه یك سال بود در داخل سرزمین اسلامی ما جا خوش كرده بود.آغاز شد و با موفقیت كامل پایان یافت . هفته دفاع مقدس فرصتی است تا با هم مروری بر گزارش این عملیات داشته باشیم . 
 
 
 08/09/60 - عملیات طریق القدس جمهوری اسلامی ایران تنها دو ماه پس از پیروزی در عملیات ثامن الائمه (ع)، عملیات طریق القدس را در سال دوم جنگ (آذرماه سال 1360) با سرعت بسیار و بر پایه تحولات جدید و شور و هیجان ایجاد شده در کشور، به عنوان بزرگ ترین عملیات خود در مقیاس گسترده، طرح ریزی کرد. سازماندهی نیروهای داوطلب با انگیزه شهادت طلبی در سازمان سپاه و در آستانه فرا رسیدن ماه محرم، برجسته ترین ویژگی این عملیات بود.  
 

02/01/61 - عملیات فتح المبین  اول فروردين ماه 1361 در حاليكه رزمندگان اسلام براي حمله آماده‌اند و بي‌صبرانه منتظر شنيدن رمز عمليّات هستند، اما از اعلام شروع حمله خبري نمي‌شود. سلحشوران اسلام همچنان منتظر مي‌مانند تا قرارگاه فرماندهي آغاز حمله را اعلام كند. روز دوّم فروردين ماه، مقر فرماندهي سپاه و ارتش آماده صدور دستور عمليّات مي‌شود. استخاره برادر محسن رضايي، به قرآن كريم آية 17 سوره مباركه فتح را در مقابل ديدگان فرماندهان جنگ مي‌گذارد و بدين ترتيب عمليّات، فتح‌المبين نامگذاري مي‌شود.

زماني كه عقربه ساعت روي 30 دقيقه بامداد قرار مي‌گيرد، پيام رمز شروع عمليّات توسط فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی(سردار محسن رضایی) و فرمانده نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ایران(سپهبد شهیدصیاد شیرازی)صادر مي‌شود.

 
10/02/61 - عملیات بیت‌المقدس با رمز «یا علی ابن ابی‌طالب (ع)» در محور اهواز - خرمشهر - دشت آزادگان، به صورت گسترده در ۳ خرداد ۱۳۶۱ به فرماندهی مشترک انجام شد. 
 

07/05/61 - عملیات رمضان با رمز یا صاحب الزمان ادرکنی در محور شرق بصره به صورت گسترده در تاریخ ۷/۵/۱۳۶۱ به فرماندهی مشترک انجام شد.نخستین عملیات نظامی پس از آزادسازی خرمشهر در سوم تیرماه ۱۳۶۱ عملیات رمضان در وسعتی حدود ۱۵۰۰ کیلومتر مربع برای تصرف نهایی بصره انجام شد و با شکست مواجه گردید.

فتوای امام خمینی در خصوص اعزام جوانان «بالغ» (۱۵ سال قمری) به جبهه‌ها در همین راستا بود. که چنین فتوا می‌داد: «مادامی که جبهه‌ها نیاز به نیرو دارد، رفتن به جبهه به بالغین واجب کفایی است»

 
10/08/61 - عملیات محرم با فرا رسيدن ماه پيروزي خون بر شمشير، شوري در جبهه‌ها در مي‌گيرد. گردان‌هاي عزادار امام حسين‌(ع)  با دسته‌هاي سينه‌زني در خطوط جنگي و يگان‌ها به راه مي‌افتد و خاطرات جنگ‌هاي صدر اسلام متجلي مي‌شود.

آواي مناجات براي سرور شهيدان همه جا مي‌پيچد. نيروهاي عراقي از وحشت حملة رزمندگان در ماه محرم به دستور فرماندهان در آمادگي كامل به سر مي‌برند.

ماهواره‌هاي غرب با پرواز در آسمان منطقه عملياتي، اين هشدار را به صداميان مي‌دهند كه حمله‌‌اي در شرف وقوع است، ولي به خاطر استتار نظامي نيروهيا رزمنده نمي‌توانند منطقه درگيري را شناسايي كنند. عراق براي جلوگيري از عمليات احتمالي، طي پيامي از ايران مي‌خواهد به خاطر ماه حرام از جنگ خودداري شود، غافل از اين خودش در ماه ذي‌الحجه كه از ماه‌هاي حرام محسوب مي‌شود، حمله سرتاسريش را آغاز كرده بود.
 
 
17/11/61 - عمليات‌ والفجر مقدماتي با هدف‌ تصرف‌ پل‌ «غزيله» و سپس‌ پيشروي‌ به‌ سوي‌ شهر «العماره» عراق‌ طرح‌ ريزي‌ شده‌ بود. البته‌ انجام‌ عمليات‌ محرم‌ دسترسي‌ به‌ اين‌ مهم‌ را آسان‌ جلوه‌ مي‌داد.

دراين‌ عمليات‌48  گردان‌ از سپاه‌ و16  گردان‌ از ارتش‌ به‌ مصاف‌80  گردان‌ از عراق‌ رفتند. در ساعت‌21  و30  دقيقه‌18  بهمن‌ ماه‌1361  رمز عمليات‌ از قرارگاه‌ «خاتم‌الانبيا9)») به‌ گوش‌ رزمندگان‌ مستقر در خطوط‌ «فكه» رسيد: «ياالله‌ يا الله‌ يا الله».  حمله‌ از سه‌ محور آغازشد و نيروها در تاريكي‌ مطلق‌ شب‌ به‌ منظور شكستن‌ خطوط‌ دفاعي‌ دشمن‌ پيش‌ رفتند.
  
 
03/12/62 - عملیات خیبر پس از فتح خرمشهر و عقب نشینی سراسر ارتش عراق، دشمن برای دست یابی به پدافند مطمئن تدابیری به کار بست؛ به گونه ای که در مناطق کوهستانی، ارتفاعات مرزی را همچنان در اشغال خود نگه داشت؛ و در مناطق پست، با به کارگیری موانع مصنوعی موقعیت خود را تحکیم بخشید. در عین حال، دشمن از موانع طبیعی نیز به منظور ایجاد اطمینان بیشتر بهره می گرفت.

در این میان، رودخانه عریض اروند و منطقه وسیع هورالعظیم از نگرانی دشمن نسبت به تهاجم قوای ایران کاسته بود. این موضوع در منطقه هورالعظیم بیشتر مشهود بود، به طوری که دشمن هیچ گونه مانعی را برای ایجاد پدافند در غرب این منطقه در نظر نگرفته بود. عراق هرگز نمی پنداشت آب گرفتگی وسیع هورالعظیم برای نیروهای پیاده ایران قابل عبور باشد؛ و نیز گمان نمی کرد قوای مسلح ایران تلاش اصلی خود را در این منطقه قرار دهند.
 
 
20/11/64 - عمليات والفجر 8 با رمز يا زهرا (س) در جبهه جنوب در منطقه فاو و در وسعت 800 کيلومتر مربع از بيستم بهمن ماه 1364 آغاز شد. در اين عمليات هزاران تن از نيروهاي ايراني از رودخانه خروشان اروند رود گذشتند و در اولين روز عمليات، شهر مهم فاو را در جنوب شرقي عراق فتح کردند.

در فاصله صدور قطعنامه 540 تا قطعنامه 582 چندين عمليات ديگر توسط نيروهاى ايران صورت گرفت كه مهمترين آنها عمليات والفجر 8 بود كه در تاريخ 20/11/64 در منطقه فاو آغاز و منجر به تصرف شهر فاو در خاك عراق و قسمتهاى ديگرى از منطقه مربوطه به وسعت 700 كيلومتر مربع گرديد.
 
 
03/10/65 - عمليات‌ كربلاي‌4 ؛ شكست‌ طلسم‌ خط‌ استحكام‌ دشمن سال‌- 1365 سال‌ ششم‌ جنگ‌-  به‌ نام‌ سال‌ «سرنوشت» شناخته‌ مي‌شود. فرماندهان‌ سپاه‌ پاسداران‌ توانسته‌ بودند براي‌ نخستين‌ بار300  گردان‌ رزمي‌ را براي‌ اجراي‌ يك‌ طرح‌ بزرگ‌ تدارك‌ ديده‌ و گردهم‌ آورند. در اين‌ گردهمايي‌ چهار قرارگاه‌ «نوح7)»)، «نجف»، «كربلا» و «قدس» در جنوبي‌ترين‌ نقاط‌ خط‌ نبرد با عراق‌ تجمع‌ كرده‌ بودند تا پس‌ از ده‌ ماه‌بسيج‌ امكانات‌ كشور با عمليات‌ «كربلاي4»- كه‌ در طول‌ دوران‌ پيش‌ از آن‌ بي‌سابقه‌ بود- شهر بصره‌ را از طرف‌ جنوب‌ تهديد كرده‌ و عملاً‌ به‌ سقوط‌ بكشانند.   
 
02/12/65 - کربلای 5 سنگيني شرايط دشوار پس از عمليات کربلاي 4 ضرورت انجام عمليات ديگري را ايجاب مي کرد. عملياتي که پيروزي آن تضمين شده باشد و ضمنا از جنبه نظامي و سياسي بسيار ارزشمند باشد تا آثار نامطلوب عدم فتح کربلاي 4 را جبران نمايد.

ارزشمند ترين منطقه موجود شلمچه بود که دشمن در آن مستحکم ترين مواضع و موانع را داشت، به طوري که عبور از آن ها غير ممکن مي نمود و با توجه به اصول نظامي شناخته شده و محاسبات کمي، ضريب موفقيت بسيار ناچيز بود و بالطبع تضمين پيروزي از سوي فرماندهان عمليات را غير ممکن مي ساخت؛ ليکن ضرورت غير قابل انکار ادامه جنگ در آن موقعيت و لزوم تسريع در تصميم گيري پس از عمليات کربلاي 4 سبب گرديد که صرفا براي انجام تکليف و با اميد به نصرت الهي، تمامي نيروهاي خودي اعم از رزمنده و فرمانده براي عمليات بزرگ کربلاي 5 آماده شوند.

 
18/01/66 - کربلای 8 علي‌رغم‌ عمليات‌ كربلاي۴  كه‌ به‌ شكست‌ انجاميد، كربلاي‌ ۵ توانست‌ تا حدودي‌ خواسته‌ فرماندهان‌ جنگ‌ را تأمين‌ كند. شايد مهمترين‌ دستاورد عمليات‌ بزرگ‌ كربلاي ۵ انهدام‌ بخش‌ عظيمي‌ از ماشين‌ جنگي‌ عراق‌ بود. به‌ همين‌ دليل‌ انجام‌ عمليات‌ در شرق‌ بصره‌ بار ديگر در دستور كار قرار گرفت.  عمليات‌ «كربلاي‌ ۸ » در دو محور با حضور نيروهاي‌ سپاه‌ در همين‌ راستا طراحي‌ شد تا توسط‌ دو قرارگاه‌ اجرا گردد. 
 
 
25/10/66 - بیت المقدس 2 تلاش‌هاي دليرمردان دفاع مقدس در طول هشت سال جنگ تحميلي عراق عليه ايران و شرايطي كه فرماندهان جنگ با آن روبرو بودند، هميشه پرسشي براي نسل جوان كشور بوده است. پاسخ به پرسش‌هاي جنگ به طور يقين جزو وظيفه ذاتي رسانه‌هاي همگاني است و ايرنا به‌مناسبت هفته دفاع مقدس، بخش‌هايي از دوران جنگ تحميلي عراق عليه ايران را واكاوي مي‌كند. عمليات بيت‌المقدس دو به عنوان عمليات بزرگ زمستاني موضوع اين گزارش است. عمليات "نصر هشت" و تصرف ارتفاع "گرده‌رش" در غرب رودخانه "قلعه چولان"، "سرپل" و زمينه مناسبي را براي انجام عمليات بيت‌المقدس دو فراهم ساخت. ضمن اينكه باعمليات "نصر چهار" و تصرف "ماووت" نيز امكان اجراي عمليات در جناح چپ منطقه فراهم شد و موفقيت حاصل از سلسله عمليات‌هاي انجام شده در منطقه شمالغرب سبب شد تا شرايط لازم براي اجراي عملياتي بزرگ در شمال "سليمانيه" فراهم شود. عمليات بيت‌المقدس دو در شرايط جوي نامناسب انجام شد. به علاوه، وضعيت زمين، عقبه، انطباق روحيه فرماندهان ورزمندگان با محيط شمال غرب و مسايلي از اين دست، از جمله مشكلات اجراي عمليات بود.
 
 
03/05/67 - عملیات مرصاد منافقین با جمع آوری دیگر ضد انقلابیون سرخورده از کشورهای مختلف اروپایی، نیرویی به تعداد تقریبی 15000 نفر و با بهره گیری از جنگ افزارهای اهدایی صدام و دیگر اربابان خود از تنگه پاتاق، واقع درغرب کشور، حمله خود را به جمهوری اسلامی ایران آغاز می کنند. نیروی هوایی عراق با حمایت مقدماتی،‌آنها را برای ورود به عمق خاک ایران و در نهایت فتح تهران ترغیب می کند.

منافقین در پی حملات عراق به خاک میهن اسلامی و عقب نشینیهای موقت رزمندگان اسلام، با تصور اینکه پذیرش قطعنامه ناشی از جدائی ملت و دولت است، به خیال واهی از فرصت استفاده می کنند تا به اهداف پلید خود دست یابند.

منافقین با جمع آوری دیگر ضد انقلابیون سرخورده از کشورهای مختلف اروپایی، نیرویی به تعداد تقریبی 15000 نفر و با بهره گیری از جنگ افزارهای اهدایی صدام و دیگر اربابان خود از تنگه پاتاق، واقع درغرب کشور، حمله خود را به جمهوری اسلامی ایران آغاز می کنند. نیروی هوایی عراق با حمایت مقدماتی،‌آنها را برای ورود به عمق خاک ایران و در نهایت فتح تهران ترغیب می کند. 
 
جنگ نفتكش ها چشم انداز جديدى را به وجود آورد كه بيانگر تشديد درگيرى و مقدمه جنگ دريايى بود. بعد از آغاز جنگ در سال ۱۳۵۹ جنگ نفتكش ها با ساختار كلى جنگ در خليج فارس چنان در آميخته بود كه تفكيك جنگ دريايى از روند كلى جنگ غير ممكن بود.

براى نخستين بار عراق به ترمينال نفتى ايران در جزيره خارك در ۲۴ سپتامبر ۱۹۸۰ ميلادى (۲ مهر ۱۳۵۹) حمله كرد و بيست روز بعد تعدادى از مخازن سوخت را در تهران مورد حمله قرار داد و قبل از آن نيز ۱۵۰ مخزن ذخيره نفت را در آبادان به آتش كشيد. حمله به ميدان نفتى نوروز كه يكى از ۳ ميدان نفتى مهرگان و نزديكترين حوزه نفتى فلات قاره ايران به جبهه جنگ بود؛ نيز مورد اصابت موشك هاى دشمن واقع شد كه بر اثر تخريب لوله اصلى و نابودى كامل سكو باعث نشت روزانه ۲ تا ۲ هزار و پانصد بشكه نفت به آبهاى خليج فارس شد. تهاجمات عراق به  سكوهاى نفتى، توليد پالايشگاه هاى آبادان، تهران، شيراز و كرمانشاه را به كمتراز نصف تقليل داد. در عين حال، آنچه «جنگ نفتكش ها» ناميده شد تأثير ويژه اى بر آغاز جنگ در خليج فارس  داشت.تمايل عراق به گسترش جنگ با حمله به اهداف استراتژيك ايران در جزيره خارك و كشتى هاى در حال بارگيرى يا تردد به اين جزيره، نمايان شد.

1000