آیین‌نامه قراردادها در فوتبال ایران؛ "چراغ قرمزی" که همیشه خاموش است!

در بیان کاستی‌های فوتبال ایران، همیشه مطالبی برای گفتن هست. یکی از این نواقص به آیین‌نامه ثبت قرارداد بازیکنان مربوط می‌شود؛ جایی که خلاء قانونی باعث شده باشگاه‌های ایران تاکنون میلیارد‌ها تومان ضرر کنند و در مقابل برخی بازیکنان هم در شرایط خاص به آن چه استحقاقش را داشته‌اند، نرسند.

به گزارش راسخون به نقل از ایسنا، برای بررسی مشکل آیین‌نامه ثبت قراردادهای فوتبال ایران، به سراغ چند کارشناس رفته است. هوشنگ نصیرزاده، رئیس کمیته تدوین مقررات فدراسیون فوتبال، حسین عبداللهی، دبیر کمیته انضباطی فدراسیون و منصور قنبرزاده، مدیرعامل باشگاه نفت تهران پاسخگوی سوالات ایسنا در این ارتباط بودند. حاصل این گفت‌و‌گوها را در ادامه می‌خوانید.

مدیران فوتبال ایران به مشاور حقوقی اعتقاد ندارند

یکی از بحث‌های بسیار قابل توجه در فوتبال ایران، مسئله نبود مشاوران حقوقی در کنار باشگاه‌ها است. معدود باشگاه‌هایی در فوتبال ایران هستند که در هنگام ثبت قرارداد با بازیکن یا مربی خود از مشورت یک حقوقدان بهره می‌برند.

هوشنگ نصیرزاده که به تازگی مسئولیت کمیته تدوین مقررات فدراسیون فوتبال را بر عهده گرفته است در این رابطه می‌گوید: در ایران مربیان به مشاوره اعتقادی ندارند و مدیران، مشاوران حقوقی را جدی نمی‌گیرند. مدیران باشگاه‌های ما باید اطلاعات بین‌المللی خود را افزایش دهند. می‌توانم قراردادی را به شما نشان دهم که اگر باشگاه ملک پدری آن بازیکن بود هم چنین امتیازهایی به او نمی‌داد! بیشتر قراردادها را کارگزار بازیکنان تنظیم می‌کنند، در حالی که مدیران ما ترفندهای بین‌المللی را نمی‌دانند و وقتی بازیکنی از باشگاه شکایت می‌کند، فیفا طبق همان آیین‌نامه که هرگز آن را مطالعه نمی‌کنیم، باشگاه‌های ما را محکوم به پرداخت پول به بازیکن می‌کند.

عالیجناب بلاتر!

ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. متاسفانه آگاهی نداشتن باشگاه‌های ایرانی از قوانین بین‌المللی جنبه‌های دیگری هم دارد که انسان را به تامل بیشتری وامی‌دارد. در باشگاه‌های ایرانی کمتر کسی به زبان بین‌المللی مسلط است.

نصیرزاده در این رابطه هم می‌گوید: باشگاهی را می‌شناسم که پاسخ مکاتبات فیفا را به فارسی می‌نوشت و در راس نامه‌هایش هم می‌نوشت "عالیجناب بلاتر"! همین طور مدیرعاملی را می‌شناسم که چند سال پیش بازیکن خارجی تیمش نامه فیفا را شخصا برایش آورده و گفته بود که به مفاد نامه کاری نداشته باشید، اگر کمتر از پولی که در نامه آمده به من پرداخت کنید رضایت می‌دهم. آن وقت مدیرعامل مذکور چه کرد؟ نامه را پاره کرد و مجبور شد چهار برابر پول قرارداد آن بازیکن غرامت بپردازد. البته او دیگر در آن باشگاه نیست. خیلی از باشگاه‌های ما به دلیل آگاهی نداشتن از زبان انگلیسی متضرر می‌شوند. به همین دلیل بیشترین پرونده‌های مورد بررسی در هیات حل اختلاف فیفا به بازیکنان خارجی شاغل در ایران مربوط می‌شود که متاسفانه بیشترین ضرر را هم به باشگاه‌های ما وارد می‌کنند.

تهیه قرارداد تیپ برای جلوگیری از ضرر

اتحادیه باشگاه‌های فوتبال ایران با همکاری کمیته تدوین مقررات فدراسیون فوتبال در حال تهیه یک قرارداد تیپ هستند که بر اساس آن دیگر باشگاه‌ها به دلیل ضعف در دانستن قانون متضرر نشوند.

رییس کمیته تدوین مقررات فدراسیون می‌گوید: در کلاس‌های بین‌المللی AFC گفته می‌شود که سه کشور ایران، چین و ژاپن در زبان انگلیسی ضعیف‌ترین کشورها در آسیا هستند. به همین دلیل هم هست که برخی افراد فقط به اعتبار همین دانستن زبان، با کمترین تخصص وارد تشکیلات فوتبال می‌شوند و در عوض خیلی از متخصصین به دلیل ندانستن زبان از قافله عقب می‌مانند.

مشاور حقوقی؛ حلقه گمشده فوتبال ایران

در بین باشگاه‌های ایرانی، کمتر باشگاهی را می‌توان سراغ گرفت که در امور حقوقی مثل عقد قراردادها از حضور یک مشاور حقوقی توانمند بهره ببرد. یکی از باشگاه‌هایی که خود را از این امکان محروم نکرده و تا این جای کار هم از این ماجرا سود برده، باشگاه‌ نفت تهران است.

منصور قنبرزاده، مدیرعامل این باشگاه تهرانی در این رابطه به ایسنا می‌گوید: باشگاه‌ها باید خیلی زیاد به حقوق خود دقت کنند و قراردادها را طوری تنظیم کنند که اگر کارشان با بازیکنی به مشکل برخورد، دست‌شان پر باشد. باشگاه‌ها باید از افراد قوی در کنار خود استفاده کنند. آقای آل‌اسحاق که معاون حقوقی ماست یکی از توانمندترین افراد در این زمینه است که من برای پرداخت یک سکه 2 ریالی هم با او مشورت می‌کنم! خوشبختانه در سال‌هایی که در باشگاه بوده‌ام حتی یک مورد هم پیش نیامده که بازیکن یا مربی به خاطر مسائل مالی از ما شکایت کرده باشد و یا بر سر قراردادی اختلاف داشته باشیم. حتی دو بازیکن عراقی که از ما جدا شدند برای‌مان مشکلی ایجاد نکردند. مثلا فرید مجید، چون در اردوی تیم ملی عراق مصدوم شده بود و باید به آلمان اعزام می‌شد، به صورت توافقی از ما جدا شد و فقط 50 درصد قراردادش را گرفت. همین طور "خلدون" هنگام جدا شدن از ما مشکلی درست نکرد.

هوشنگ نصیرزاده هم تایید می‌کند که تعداد زیادی از باشگاه‌های ایرانی به دلیل نداشتن مشاور حقوقی، اطلاعات چندانی از نحوه صحیح قرارداد بستن ندارند. او می‌گوید: زمانی که عزیز محمدی در سازمان لیگ بود، قراردادهای 20 کشور معتبر فوتبال را استخراج کرد که نشان می‌داد در برخی کشورها قرارداد بازیکنان تا 30 صفحه است و باشگاه حتی به زندگی خصوصی بازیکن هم ورود کرده و ساعت خواب، نحوه تفریح، زندگی و تغذیه او را در قرارداد آورده است. قراردادهای ما بیشتر از 3 – 4 صفحه نیستند و همه موارد را هم پوشش نمی‌دهند. مهم‌تر از همه این که حق فسخ در قراردادهای ما لحاظ نمی‌شود.

آیین‌نامه فدراسیون نقص دارد

نصیرزاده معتقد است که بخشی از آیین‌نامه فیفا در آیین‌نامه فدراسیون فوتبال ایران نیامده و همین مورد باعث بروز مشکلات عدیده‌ای برای باشگاه‌ها شده است.

وی می‌گوید: ماده 13 آیین‌نامه فیفا می‌گوید که باشگاه و بازیکن می‌توانند به صورت توافقی قرارداد را فسخ کنند. این ماده در آیین‌نامه ما هم آمده است اما در فیفا موادی هست که دنباله ماده 13هستند و مفاد آن در مواد 14 ، 15 و 16 آمده است. در این مواد آمده است که هر کدام از طرفین قرارداد (یعنی بازیکن و باشگاه) در شرایط خاص می‌توانند قرارداد را یک‌طرفه فسخ کنند. این در شرایطی است که برای این کار دلیل موجه داشته باشند. برای مثال وقتی بازیکن با مربی تیم درگیر شود یا آن طور که چندی پیش در فوتبال ما رخ داد، بازیکنی به سرپرست تیم سیلی بزند، باشگاه می‌تواند قرارداد او را یک طرفه فسخ کند و پولی هم به او ندهد. باشگاه‌ها از این حق بین‌المللی خود استفاده نمی‌کنند. از طرف دیگر اگر بازیکنی در کمتر از 10 درصد بازی‌ها حضور داشته باشد یا بیش از چهار ماه حقوق نگرفته باشد، می‌تواند قراردادش را یک‌طرفه فسخ کند.

حق فسخ در آیین‌نامه فدراسیون ایران نیست

حسین عبداللهی، دبیر کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال هم به ایسنا می‌گوید: قراردادهای باشگاهی ایران باید با آیین‌نامه سازمان لیگ و فدراسیون فوتبال تطبیق داده شوند و در فدراسیون ثبت شوند. قرارداد تیپی وجود دارد که قراردادها بر اساس آن تنظیم می‌شوند ولی تاکنون با حق فسخ قرارداد برخورد نکرده‌ایم. ممکن است طرفین در یک قرارداد داخلی حق فسخ را پیش‌بینی کنند، ولی کمیته‌ انضباطی اجازه ورود به این قراردادها را ندارد، مگر این که قرارداد داخلی در فدراسیون ثبت شود.

حق فسخ باید خیلی جدی مطرح شود

مدیرعامل باشگاه نفت تهران در خصوص حق فسخ قراردادها هم معتقد است که این ماده باید خیلی جدی در آیین‌نامه فدراسیون فوتبال بیاید. او معتقد است که آیین‌نامه فدراسیون ایرادهای زیادی دارد که یکی از آنها همین نبود حق فسخ قرارداد است.

وی در این رابطه می‌گوید: در باشگاه یک آیین‌نامه داخلی داریم که خیلی چیزها در آن لحاظ شده است که البته باید با قوانین فیفا و فدراسیون ایران منطبق باشد، هر وقت هم رأیی را بر اساس این آیین‌نامه صادر می‌کنیم به کمیته‌ انضباطی فدراسیون ارجاع می‌دهیم تا به عنوان حکم رأی دهد. هر چند این کمیته‌ به قراردادهای داخلی باشگاه‌ها ورود نمی‌کند. البته ما برای بازیکنان ایرانی‌مان قرارداد داخلی نداریم و فقط برای خارجی‌ها، آن هم در چارچوب همین قرارداد رسمی فدراسیون، قراردادی را ثبت می‌کنیم و در این قرارداد نحوه پرداخت پول و مکانیزم آن را لحاظ می‌کنیم.

قانونی که مخالفان زیادی دارد!

نصیرزاده نیز در ادامه می‌گوید: هر چه سریع‌تر باید مواد 14 تا 16 آیین‌نامه فیفا وارد آیین‌نامه داخلی فدراسیون ما شود تا در سال 2013 مدرن تر عمل کنیم. متاسفانه هر وقت که از این مساله حرفی به میان می‌آید، خیلی‌ها می‌ترسند که آن را مطرح کنند! در نبود چنین ماده ای، فوتبال ایران برای بازیکنان به بهشتی بدل شده که هر کاری می‌خواهند در آن انجام می‌دهند. بازیکن قرارداد سه، چهار ساله می‌بندد، خود را به مصدومیت می‌زند و دو سال حقوق مفت می‌گیرد، در حالی که در اروپا بازیکن باید خود را بیمه کند تا در صورت مصدومیت، پولش را از بیمه بگیرد نه باشگاه .

خیلی از باشگاه‌ها به تعهداتشان عمل نمی‌کنند

دبیر کمیته‌ انضباطی فدراسیون فوتبال هم از مساله دیگری صحبت می‌کند و آن عمل نکردن باشگاه‌ها به تعهدات خود است. وی می‌گوید: موضوع بیشتر پرونده‌هایی که به کمیته‌ انضباطی ارجاع داده می‌شوند، مخصوصا در این اواخر، تخلفات باشگاه‌ها از ایفای تعهدات خود هستند. معمولا این تعهدات در پشت قراردادها قید می‌شوند. معمولا شکایت بازیکنان یا مربیان به این دلیل است که باشگاه پیش از آن که وضعیت آنها را روشن کند، آنها را از حضور در تمرین منع می‌کند. از طرف دیگر هم بازیکنانی هستند که برای مرخصی به کشور خود می‌روند، ولی به موقع باز نمی‌گردند و این مساله باعث شکایت باشگاه‌ها می‌شود.

قرارداد بازیکنان خارجی به ریال یا دلار؟

مدیرعامل باشگاه نفت تهران که تاکنون بازیکنان خارجی متعددی را جذب کرده است در پاسخ به این سوال که به جز مساله فسخ قرارداد چه نکات دیگری را می‌توان به عنوان ایراد در آیین‌نامه قراردادهای فدراسیون وارد دانست، می‌گوید: ما اکنون سه بازیکن خارجی بیشتر نداریم و خوشبختانه قرارداد دو نفر از آنها را به صورت ریالی بسته‌ایم، آن یک نفر را هم که قراردادش به دلار است، حساب ارزی‌اش را داریم که در پرداخت به مشکل نخوریم. قاعدتا در هر کشوری باید قرارداد بازیکن خارجی به پول رایج آن کشور ثبت شود و این مساله باید در آیین‌نامه فدراسیون فوتبال بیاید. همچنین بحث قراردادها را هم باید اصلاح کنند چون با سقفی که تعیین شده بازیکنان درجه دو اروپایی هم به ایران نمی‌آیند. ضمن این که نحوه پرداخت‌ها در فوتبال ایران اشتباه است، کدام حرفه را سراغ دارید که 30 درصد از قرارداد فرد را پیش از شروع کار بپردازند؟ یا این قانون که می‌گوید بازیکن زیر 28 سال باید قرارداد سه سال داشته باشد چه قانونی است؟ اگر بازیکن 28 ساله قرارداد سه ساله ببندد در پایان آن 31 ساله می‌شود و ممکن است در این سه سال کار مفیدی انجام ندهد و چون حق فسخ قرارداد در فوتبال ما نیست، اگر آن بازیکن را از لیست خارج کنیم مجبور می‌شویم که کل پولش را بدهیم.
/2759/