استاندار آذربایجان‌شرقی در آیین افتتاحیه همایش بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار در تبریز گفت: بارش درونی شعرهای انقلابی شهریار، زائیده فطرتی نورانی و الهی بود.
به گزارش راسخون به نقل از روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی، آنچه در نگاه نخست، از تماشای باغ پرسبز و نگار دیوان استاد سیدمحمدحسین شهریار، در دل و جان خواننده مینشیند، سرودههای روان و زلالِ عشقی ناکام است که از اوان جوانی، دامنگیر روحِ عاشقی دلشکسته شده و آرام آرام، جان شعرهایش را آتشینتر کرده است. با این حال شگفت اینجاست که امواجِ این عشق ناکام، نه تنها شاعر را به ورطة ناامیدی نکشانده، بلکه او را از «جهان صورت» به «عالم معنی» برده و از رهگذر این عشق پاک و آسمانی، گوهرهای نابِ اجلالی در جانش درخشیدن گرفته و روزنهای از نور و معرفت برای وصال حضرت احدیّت به رویش گشوده است.
وی افزود: بیگمان در میان شاعران دورة بیداری و پس از عصر مشروطه، استاد سیدمحمدحسین شهریار، از حیث اشتهار و محبوبیت و مقبولیت، هیچ بدیل و همانندی ندارد. او برخلاف بسیاری از ادیبان روزگار معاصر، که اغلب در سالهای پایانی حیات شعری به شهرت رسیدهاند، از همان دورة جوانی و آغاز شاعری، همواره بلندآوازه زیسته و هرگز گسترة نفوذ مردمیاش، در فراز و فرود رخدادها و دگرگونیها، کاستی نگرفته است.
جبارزاده گفت: براین موقعیت ممتاز شاعری، باید آوازة بلند او در آن سوی مرزها را هم اضافه کرد. نام شهریار نه تنها در جغرافیای وسیع شعر فارسی، بلکه در میان ترک زبانان جهان به ویژه ترکیه و قفقاز هم نامی آشناست. حتی در سالهایی که دیوار آهنین کمونیسم، بر قفقاز کشیده شده بود، شعر شهریار، همچنان در آن دیار طنین انداز بود و اهالی آن سامان را به اسلام فرا میخواند.
وی افزود: در این میان، آنچه شهریاری بلامنازع و بیهمتای او را بر اریکة شعر معاصر مسلم میکند، تسلّط و تبحّر او، در هر دو زبان فارسی و ترکی است. راز عمده اشتهار و محبوبیت شهریار که شگفت داستانی در طول تاریخ ادبیات ایران است، این است که او در هر دو زبان فارسی و ترکی شاهکار آفریده است.
استاندار آذربایجان‌شرقی با اشاره به شصتمین سالگرد انتشار منظومه‌ی حیدربابا، گفت: با انتشار منظومة حیدربابا، حادثهای شگفت در ادبیات آذربایجان رخ داد. شاعری که پیش از این توانایی خویش را در سرودن انواع شعر فارسی از جمله غزل، اثبات کرده بود، حالا کوه بینام و نشان حیدربابا را ورد زبانها ساخته و قلّه آن را بر سرفرازی سهند و سبلان برتری داده است.
وی افزود: استقبالهای بینظیر از حیدربابا و ترجمه های متعدد به زبانهای مختلف دنیا، گوشهای از محبوبیت این منظومه است و حیدربابا ریشه در حیات ما دارد و بندبند آن، با بندبند پیکر اجتماع و تاریخ و فرهنگ و ملت و میهن ما گره خورده و پیونده یافته است. حیدربابا تنها کوه یا کوهوارة افراشته از تودة خاک نیست؛ کوه انباشته از مهر و عطوفت است، کوه صفا و پاکی است، کوه مناعت و شرافت است. سرود درد است.
جبارزاده با اشاره به ابعاد شعری استاد شهریار، گفت؛ در بحث پیرامون جایگاه شعری شهریار، نباید نقش بسیار مهمِ سرودههای مذهبی و دینی او را انکار نمود. ادبیات آذربایجان، ادبیات اهل بیت است و در این میان استاد شهریار جایگاه برجستهای دارد. راز عمدة موفقیت شهریار در سرودن آثار مذهبی، این است که وی این اشعار را از عمق دل و سویدای جان سروده و به اصطلاح، اشعار ساختگی را به دنبال هم و در قالب اصطلاحات عروض و قافیه نظم نکرده است و شعر بسیار والای «علی ای همای رحمت»، «شب و علی»، «قیام محمد»(ص)، تنها نمونهای از دهها شعر دینی اوست که بر زبان افواه جاری است. باید دانست که شهریار شاعری ذاتاً مسلمان است.
وی افزود: از دیگر مضامین محوری اشعار شهریار که عنصر ماندگاری نام و شعر او را تحکیم بخشیده، همراهی شاعر با نهضت خروشان مردم ایران در انقلاب اسلامی و همگامی او با دفاع مقدّس است. شهریار در دوران نوپایی نهال انقلاب، بسان باغبانی وفادار و دلسوز نقش موثری در نگهبانی از این درخت ایفا کرد. او در دورهای زبان به حمایت از انقلاب گشود که هنوز نمایههای نفاق از سوی گروهکهای ضد انقلاب و نیروهای چپگرا در گوشه و کنار وطن شنیده میشد. این مخالفان اگرچه بسیار تلاش کردند تا با لطایف الحیل، نیروی شاعرانگی پرچمدار شعر معاصر را در مخالفت با انقلاب شکل دهند، لکن شهریار، یک تنه در برابر این هجومها مثل کوه ایستاد و خم به ابرو نیاورد. به یقین بارش درونی شعرهای انقلابی شهریار، زائیده فطرتی نورانی و الهی بود.
استاندار آذربایجان‌شرقی گفت: شهریار از آغازین روزهای پیروزی انقلاب تا واپسین لحظات عمر خود، بارها شادمانی خویش را از پیروزی انقلاب، با سرودن شعرهای متعدد نشان داد و او به معنای واقعی کلمه، دلداده امام و ولایت فقیه بود و مراودات عاطفی و ادبی بسیاری با مقام معظم رهبری داشت.
وی افزود: از زیباترین و رساترین سرودههای شاعر، اشعار مربوط به رزمندگان و دوران هشت سال دفاع مقدّس است. تعداد شعرهایی که او برای جنگ و دفاع مقدس سروده و حضوری که خود در مراکز اعزام نیرو به جبههها داشت و مدحی که از بسیج و ارتش به عمل میآورد، به قدری زیاد است که اگر آدمی به چشم خود نمیدید، به دشواری میتوانست باور کند که مردی با این سن و سال، در مجامع شعری حضور پیدا کند و برای هر مراسم شعری بگوید.
جبارزاده گفت: شهریار تا زنده بود، همچنان عشق به ایران را در جان و دل داشت و از ذکر سرافرازیهای ایران و تاریخ پرشکوه و والایش، در شور و شعف میآمد. او آذربایجان را جزو جداییناپذیر ایران میدانست. وهیچ گاه، خود را بدون ایران و ایران را بدون اجزای ارجمند آن که همانا اقوام مختلف ایرانی است، احساس نمیکرد. هرگاه چکامهای به نام ایران به خاطرش میآمد، آذربایجان را به وفاداری برای ایران خطاب میداد.
وی افزود: جوشش احساس ایران دوستی در شعر شهریار، از چنان تموّجی برخوردار است که ذکر تمام آن، از حوصلة این سخنرانی خارج است. شهریار با بازتاب این احساس لطیف و حقیقی، علاقة وصف ناپذیر خود به مام وطن را آشکار ساخته و البته میان این احساس لطیف با عقاید افراطی و ناسیونالیسم تفاوت ماهوی برقرار ساخته است و احساس میهن دوستی شهریار از نوع «حبُ الوطن من الایمان» است. به عبارتی ستایش سرزمین یک نمود آرمانی است و این نمود برای شهریار دارای ارزش ذاتی است. شهریار هویت خود را از ایران میگیرد و سرزمین نیز به سبب وجود مردم با ایمان هویت مییابد.
استاندار آذرباجان‌شرقی در پایان با بیان این حقیقت که استقبال عمومی از دیوان شهریار، بشارت دهنده این حقیقت است که پیوند ذوقی و عاطفی ایرانیان با شعر و ادب اصیل، ناگسستنی و پیمان جاودان بین روح و شعر ایرانی، ناشکستنی است و تا زمانی که سفینة حافظ و سعدی و شهریار را چون کاغذ زر میبرند، میتوان یقین داشت که آتشی که نمیرد همیشه و همچنان فروزان است.
گفتنی است همایش بین‌المللی بزرگداشت استاد شهریار با محوریت علمی "فرهنگ مردم در شعر استاد شهریار" با حضور مقامات کشوری و استانی و همچنین جمعی از شهریارپژوهان و اصحاب فرهنگ و ادب از داخل و خارج کشور، بیست و ششم و بیست و هفتم شهریورماه جاری در تبریز برگزار می‌شود.
/117/
