آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در نوشتاری به مناسبت روز عرفه تصریح کردند: جامعهاي كه چنين ذخائر عرفاني و تربيتي را در اختيار دارد بايد از همه اوضاع و احوال و برنامههايش نور و معنويت و بياعتنائي به مال و منال و اعتبارات دنيا ظاهر باشد.
به گزارش راسخون به نقل از خبرگزاری حوزه نوشتار این مرجع تقلید بدین شرح است:
عرفه، روز عبادت و خداپرستي است؛ روزی است که انسان‌ها در آن، خود را به رحمت خدا نزديكتر از ساير روزها ميبينند.
دعای عرفه، نور است
دعا‌هايي كه انسان در این روز می خواند همه عروج دهنده و بينش آفرين و كمال بخش روح است، مخصوصاً دعاي عرفه حضرت امام حسين عليهالسلام كه نميتوان رقائق و معارف آنها را توصيف كرد.
هر جمله از آن نور است كه بر باطن شخص ميتابد و آن را روشن ميكند و كدورات و زنگارهاي آن را زايل ميسازد و حيات و سعادت را تفسير ميكند و نعمت‌هاي خدا را بر ميشمارد و قصور و تقصير آن را در اداي شكر اين نعمتها شرح ميدهد كه هر انساني در هر اوج از معرفت كه باشد از خواندن آنها لذت ميبرد و خود را در عوالم روحاني مشاهده كرده و هر دم حضور خود را در درگاه خداوند تعالي بيشتر ميبيند.
واقعاً جامعهاي كه چنين ذخائر عرفاني و تربيتي را در اختيار دارد بايد از همه اوضاع و احوال و برنامههايش نور و معنويت و بياعتنائي به مال و منال و اعتبارات دنيا ظاهر باشد.
سعادت دنیا و آخرت، مرهون عافیت
یکی از مهمترین حوائجی که حضرت سید الشهداء علیه السلام در دعای عرفه از خداوند می خواهد، عافیت در بدن و دین است؛ «اللّهم .... عَافِني في بَدني و ديني» که هر كسي این دو نعمت خداوند را داشته باشد، سعادت دنيا و آخرت را دارا شده است.
عافیت در بدن
عافيت در بدن، عبارت از تندرستي و سلامتي از بيماري ها و نقص هاي عضوي و كمال استواي خلقت و آفرينش است كه از نعمت هاي بزرگ خداست كه با توجه به انواع و اقسام امراض، سلامتي از هر يك از آنها نعمتي جداگانه به شمار ميرود و غالب مردم از شكر اين نعمتها غافلند چون از خود نعمت غافلند؛ يا اصلاً آن را نميشناسند؛ زيرا اطلاع بر اين نعمت ها نياز به اطلاع وافي و كامل در علوم متعدده دارد كه همه مربوط به جسم انسان از گوشت، پوست، استخوان، رگ، پيه، خون، مفاصل، سلولها، اعضا و جوارح ظاهره و باطنه ميباشد كه به فرض اين كه كسي از اين همه علوم مطلع باشد چون اين علوم كامل نشده است باز هم از شناخت نعمت هاي خدا در اين رابطه و شكر آنها قاصر است.
عافيت دين و انواع آن:
و امّا عافيت در دين كه اهميّت آن بيشتر است و اگر آن نباشد عافيت در بدن وسيله احتجاج بر عبد و استحقاق توبيخ و معاقبه زيادتر است بر سه قسم است:
* عافيت فكري و اعتقادي
عافيت فكري و اعتقادي اين است كه شخص در شناخت خدا و صفات و اسماءالحسناي او در شناخت ملائكه و مسائل نبوّت پيغمبران و وحي و امامت خصوصاً شناخت حضرت خاتمالأنبياء صلي الله عليه وآله و اوصيا و خلفاي آن حضرت و در شناخت معاد و خلاصه كلّ امور اعتقادي، ايمانش سالم از انحرافات و پاك از بدع و شبههها باشد و از خطي كه انبياء خصوصاً حضرت ختمي مرتبت صلي الله عليه وآله ترسيم فرمودهاند بيرون نباشد و همه را با معيارهاي صحيح عقلي و نقلي تحصيل كرده باشد و به آنچه بر حضرت محمّد بن عبدالله صلي اللهعليه وآله نازل شده است؛ اعم از اصول يا فروع ايمان داشته باشد كه حتّي به جزئيترين امري از امور اعتقادي و كوچكترين فرع از فروع و احكام شرعي و عملي، ايمان مطمئن داشته باشد و ميل نفس خود را در همه امور، تابع شرع قرار دهد، بديهي است گاه يك انحراف و انكار يك موضوع مسلّمِ دينِ اسلام، شخص را زير سؤال برده و موجب كفر او ميشود.
* عافيت اخلاقي
و امّا عافيت اخلاقي عبارت از اتّصاف انسان به اخلاق اسلامي است كه در قرآن مجيد و احاديث مرويّه از پيغمبر و ائمه صلواتالله عليهم بيان شده است. مثل: صبر، زهد، تواضع، صداقت سخاوت، شجاعت، عدالت، ترحّم، حلم، عفّت، مروّت، حرّيت، فتوّت، عفو و گذشت، ايثار، صله رحم، رعايت حقّ همسايه حق پدر و مادر، مواسات، احسان، انصاف، كظم غيظ، صدق وعده، تفويض، توكّل، رضا و تسليم و ساير صفات حميده و مكارم اخلاق كه در قرآن مجيد و احاديث شريفه و ادعيه بر آنها ترغيب و توصيه شده است.
و بر حسب حديث معروف: «اِنّما بُعِثْتُ لاُتَمِّمَ مَكارِمَ الأخلاق» پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله براي اتمام و آموزش كامل اخلاق مبعوث شده است.
در موضوع اخلاق، تعاليم اسلام كاملترين و سازندهترين تعاليم است. بسياري از حكما هم كه علم اخلاق را حكمت عملي مينامند در حكمت عملي وارد نميشوند؛ زيرا معتقدند با تعاليم اسلام در اين موضوع ديگر جايي براي كلام و مقال ديگران نيست.
كتاب هاي اخلاق و اشعار شعرا و حكاياتي كه از مسلمانان تربيت شده در مكتب اسلام نقل شده، مسلمانان را در اخلاق به قدري غني و صاحب افتخار نشان ميدهد كه بالاتر از آن تصور نميشود.
شخص پيغمبر اكرم صليالله عليه وآله كه خدا به او خطاب فرموده است: «اِنَّكَ لَعَلي خُلُق عَظيم» داراي عاليترين اخلاق انساني بود و يكي از علل عمده نفوذ دعوت آن حضرت در اعراب جاهليت كه تغيير عادات آنها امري ناممكن به نظر ميآمد همان اخلاق كريمه آن حضرت بود.
همچنين اهل بيت آن حضرت، اميرالمؤمنين و ساير ائمه طاهرين عليهالسلامـ همه نمونه اعلي و مثل اكمل اخلاق انسانيت بودند كه دوست و دشمن به آن اعتراف داشتند و اين اخلاق سرّ و رمز محبوبيت فوقالعاده آنها در قلوب مردم بود.
* عافيت عملي
و امّا عافيت عملي به اين است كه انسان در اعمال و كارهاي خود خواه فردي، اجتماعي، سياسي و مالي و همچنين در عبادات و تكاليف و فرايض، رعايت كامل احكام شرع مقدّس را بنمايد و نسبت به اين دستورات كه عمده آنها در كتاب هاي فقه مدوّن است، تعهّد كامل داشته باشد و از معصيت و مخالفت پرهيز كند و تقوا پيشه سازد و حتي در گناهان صغيره نيز اگر چه وعده گذشت از آنها در صورت اجتناب از گناهان كبيره داده شده بپرهيزد و چنان عمل كند كه شاعر در اين شعر ميگويد:
خلّ الذنوب صغيرها و كبيرها فهو التقي* كُن مثل ماش في طريق الشوك تحذر ماتري*لاتحقرن صغيرة ان الجبال من الحصي؛ از گناهان کوچک و بزرگ پرهیز کن که این کار، تقوی است. مانند رونده ای باش که در یک راه پر از خار، با احتیاط گام بر می دارد و هیچ کوچکی را حقیر مشمار که کوه ها از سنگریزه ها تشکیل شده است.
/2759/
