دين اسلام در قسمت شرقي سرزمين فارسي زبان، در جنب دين زردشت که دين ملّي ايرانيان بود، با يک دين جهاني ديگري که تقريباً از 150 سال قبل از ميلاد مسيح، نيز در بين ايرانيان رواج يافته بود، روبرو شد: يعني با...

براي آميزش و پيوندِ حسّ مليت ايراني با تديّن به اسلام، اين معني بسيار حائز اهميت و ملاک قاطعي است که حتي در نسل اول بعد از رحلت پيغمبر اسلام ( صلي الله عليه و آله ) يعني از زمان خلافت علي ( عليه السلام...

در مورد به خاک سپردن اموات تا مدتي عادات قديمي در کنار مراسم اسلامي، هستي خود را حفظ نمود. چنانچه از خراسان ( ابيورد ) و فارس در سال 985 خبر داده مي شود که ساکنان آنجا - « با آنکه شافعي مذهب بودند. » ......

از اين بيان صريح که دليل عمده ي گرويدن اکثريت ايرانيان به اسلام جهات سياسي، اجتماعي، اقتصادي و يا خصلت روحي انساني که هميشه به افکار و تجلّيات نو و متناسب روز مي گرود، بوده است، طبعاً اين معني نيز مفهوم...

هر کس بخواهد واقعاً از اوضاع مملکتي از ممالک مشرق زمين عميقاً اطلاع حاصل کند، بايد بکوشد تصوري از وضع ديني آن مملکتِ موردِ نظرش به دست آورد. در مورد ايران اين نکته بخصوص در دوره هاي واقع بين قرون هفتم...

طغرل بيگ پس از رفع تهديد غزنويان با نظم و ترتيب تمام پيشروي مي کرد. نخست گرگان را که از لحاظ داخلي متشنج بود تصرف نمود و مرداويچ ابن بشو ( باسو ) هم پيمان خود را در جنب انوشيروان بن منوچهر به فرمانروايي...

در زمان مرگ محمود حادثه اي رخ داد که از ده ها سال قبل از آن مي بايستي پيش بيني مي شد، حادثه اي که به سبب اختلافات مداوم و کشمکشهاي پي در پي داخلي در سرزمين ايران به هيچ وجه کسي آماده ي وقوع آن نبود، ولي...

پس از سقوط سامانيان، محمود غزنوي فرد شاخص عرصه ي سياست ايران محسوب مي شد: موقعي که قسمت ماوراء النهر از کشور سامانيان به دست قراخانيان افتاد، محمود غزنوي بر آن شد که قسمت هاي جنوبي رود جيحون را، که تا...

به موجب مهاجرتهاي قومي که در قرن هشتم ( قرن دوم هجري ) اتفاق افتاد قَرُلقهاي ترک ( به زبان فارسي خَلّخ - به زبان تبتي گرُلگ ) به طرف هفت رود « يتي سو » - jeti su - ( قسمت جنوب درياچه ي بلخش = Balchasch...

با در نظر گرفتن تثبيت مجدّد موقعيت قدرت سامانيان - چنانکه درست در همان موقع ابوعلي بن محتاج توانست به مأموريت از طرف اين سلسله شهر ري را از آل بويه پس بگيرد - ظاهراً از نزديک بود، با وجود اختلافي که ميان...