براي اين که مسئله ي اصالت وجود را از حالت ذهني محض درآورده، به گونه ي جدّي ارائه کنيم که مي تواند از جنبه هاي گوناگون نظري و عملي، منشأ اثر باشد، به باور من بايد آن را به گونه اي که عرفا گفته اند مطرح...

براي نقد و ارزيابي بهتر، اين دو ديدگاه را از چند جنبه بررسي مي کنيم. براي سهولت بحث، ديدگاه عرفا را با همين نام و ديدگاه صدرا را نيز با نام خودش مشخص مي کنيم. اينک هر چند کوتاه، به سنجش، بررسي و ارزيابي...

ما همگي موجوداتي انديشمند و داراي حواسّ متعدد و گوناگون هستيم و از همان آغاز که با جهان پيرامون خود روبه رو مي شويم، پديده هاي پيرامون را تشخيص مي دهيم و هويّت هر يک از آنها را جداگانه پذيرفته، از هر کدام،...

اصالت وجود، در حکمت متعاليه ي صدرالمتألهين محمد بن ابراهيم شيرازي معروف به ملّاصدرا ( م 1050 هـ ) يک اصل بنيادي است. او علاوه بر تأکيد و تکيه بر اصالت وجود، به عنوان يک گزاره ي درست در هستي شناسي و جهان...

جنبه هاي مدني و ابعاد تمدني منظومه معرفتي ملاصدرا يا همان نظام حکمت متعاليه، هنگامي برجسته مي شود و منزلت خود را پيدا مي کند که به علل سقوط نظام صفوي، نيم نگاهي داشته باشيم. البته نمي خواهيم به طور مفصل...

در نگاه معنوي، قدسي و الهي ملاصدرا به علوم، هيچ تفکيکي بين الهيات، رياضيات و طبيعيّات نيست. او انبياء را منشاء و ناشر همه اين علوم مي داند. از نظر او تنها اين علوم الهي و معارف توحيدي نيستند که ريشه در...

عرفان و حکمت صدرايي ظلم ستيز و انقلاب خيز است. استبداد مطلق و مالکيت مطلق العناني، در نزد او پذيرفته شده نيست. از نظر او خواص و مردم يا گروههاي مرجع آن زمان، تحت عناوين شيخ و فقيه و حکيم و عارف، نبايد...

درست است که ملاصدرا در کهک قم و در شهر شيراز نوشت و آثارش را پديد آورد، اما افکارش و نوشته هايش که فلسفه اجتماعي او را رقم زده و ابعاد سياسي و فرهنگي حکمت متعاليه را پرورانده، همه ناظر به پايتخت صفويه...

نه در مورد فلسفه ملاصدرا كه در مورد هيچ مكتب فلسفي، فكري يا علمي، ‌نمي توان اينگونه قضاوت كرد كه چون فيلسوفان و دانشمندان به انديشه ها و مكاتب رقيب نپرداختند و مثلاً فقط به تدريس آثار فلان مكتب پرداختند،...

حکمت متعاليه، برآمده از حکمت ايماني شيخ بهايي و حکمت يماني ميرداماد و در حقيقت نقطه ي اوج و شکوفايي مکتب فلسفي اصفهان در عصر صفوي است. حکمت متعاليه يکي از بزرگترين نظام هاي فلسفي در طول تاريخ بشر است و...