نهضت سازنده‌ی اندیشه‌ی قرن هفدهم به مسائل علوم طبیعی توجه کرد و مسائل تاریخ را به یک سو نهاد. دکارت، مانند بیکن، شعر، تاریخ و فلسفه را مشخص کرد و قلم دیگری، لاهوت، را به آنها افزود.

ثمرات مثبت این نهضت جدید قبل از همه با پاکسازی عظیم در تاریخ نگاری خیالاتی و بی پایه ی قرون وسطایی به دست آمد. مثلا، ژان بدن در میانه ی قرن شانزدهم نشان داد طرح پذیرفته شده ی دوره ها، یعنی چهار امپراتوری،...

مورخ قرون وسطایی برای داده های خویش هنوز به روایت متکی است و هیچ سلاح مؤثری برای نقد آن ندارد. در این جا او همپای لیوی است و هم ضعفها و هم قوت وی را حفظ می کند. او هیچ وسیله ای برای مطالعه ی تحول روایاتی...