در قرون وسطی قوانین کلیسائی و دریائی تا حدودی به حفظ روح قوانین رم و سازمانهای مربوطه کمک کرد و بعداً قوانین رم و توتُن درهم بیامیخت و عجین شد و از این ترکیب و تلفیق مجموعه های بزرگی تنظیم و تدوین گردید.

از عناصر جدیدی که وارد حقوق رُم شد اصل آزادی و برابری را می توان متذکر شد. جنبه های خاص ملّی و محلّی شهر رُم رو به تحلیل گذاشت و برای اینکه جهان متمدّن حتی الامکان از یک قانون جهانی و عمومی برخوردار شود...

قدیمترین مجلس ملّی را در رُم « کُمیتیا کوریاتا » می خواندند. قاطبه ی اهالی اصیل رُم و اصیل زادگان و افراد آزادی که به سنّ رشد رسیده و عنوان « سیویس » داشتند می توانستند در این مجلس شرکت کنند.