پرسش از نسبت ایدئولوژى با عقل و دین، یکى از اهم ارکان تئوریک جامعه مدنى را در غرب‏تشکیل مى‏دهد. آنچه در زیر مى‏آید، مى‏تواند پیش درآمدى بر بررسى این مناسبات جهت درک‏و تحلیل دقیقتر مفاهیم‏دخیل در ماهیت...

مقاله حاضر به كاركردهاى سرنوشت ساز معارف عقلى، در باب پاسخگويى به پرسشهاى موجود درباره مبدأ، معاد و وحى پرداخته است و تأكيد مى كند كه بر خلاف ديدگاه حس گرايانِ جهان معاصر و متكلمان غربى كه معرفت عقلى و...

نام‌ برتراند راسل‌ و - تا حد‌ی‌ - شخصیت‌ علمی‌ و فلسفی‌ او، برای‌ مخاطبان‌ این‌ بحث‌ ناآشنا نیست؛ در عین‌ حال، به‌ آن‌ دسته‌ از خوانندگان‌ محترم‌ که‌ خواهان‌ آشنایی‌ بیشتر با ابعاد شخصیت‌ او هستند، توصیه‌...

کاربرد زبان در بیان اوصاف و افعال خداوند و معنى و مقصود گزاره‏ها حاوى این اوصاف و افعال، یکى از بحث‏هاى عمده زبان دین است. اینکه این اوصاف از کجا به دست مى‏آیند، یعنى خاستگاه اولیه آنها و نیز اینکه معناى...

نكته‌اي را كه پيش از ورود در اين بحث بايد اشاره كنم، اين است كه، بحث هرمنوتيك‎، يك بحث كاملاً تخصصي و در يك حوزه‎ي بسيار خاص از مباحث فلسفي و تفسير متون است كه متأسفانه اين بحث از ابتداي طرحش در كشور ما،...

بحث ما درباره «زبان دين‏» است. اين بحث‏با همين نام درفرهنگ و فلسفه غرب مطرح و بحث گسترده‏اى است و در تحت آن مسايل‏بسيارى مطرح است. گرچه در فلسفه و كلام و اصول مبحثى مستقل با اين نام وجودندارد، اما اگر...

ولي گاهي خداوند الزاماتي را قصد كرده كه مردم آنها را انجام نمي‌دهند. خداوند قصد كرده كه مردم راست بگويند ولي اين كار را نمي‌كنند. آيا بايد گفت خداوند عاقل نيست؟ اين بسيار دور از ذهن است. بنابراين اين تعبير...

نسبت اخلاق و دين از سه جهت قابل بررسي است. اولین آن از ديدگاه متافيزيكی و آنتولوژيكی است. اينكه آيا وجود اخلاق، هويت‌هاي اخلاقي و ويژگي‌هاي اخلاقي مثل خوبي، بدي، نادرستي، وابسته به وجود دين است؟ به این...

از پلوراليسم دينى، تفسيرها يا برداشت‏هاى مختلفى صورت گرفته است كه ازمشهورترين آن‏ها كه مورد قبول برخى از صاحب نظران از جمله، جان هيك (2) قرارگرفته اين است كه همه‏ى اديان موجود، مى‏توانند مايه‏ى رستگارى...

در متون اسلامى، مكاشفه و شهود به عنوان يكى از منابع معرفت تلقّى مى گردد. عرفاى اسلامى به نقش معرفتى اين منبع توجه كرده اند. بعضى از آنها از نقش ديگر منابع شناخت، همچون عقل، غفلت نموده اند و تا آنجا پيش...