تفسیر سوره حمد: آیه اول

سخنرانی حجت الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره حمد - آیه اول
«ربّ» به کسی گفته می‏شود که هم مالک وصاحب چیزی است و هم در رشد و پرورش آن نقش دارد.
خداوند هم صاحب حقیقی عالم است و هم مدبّر و پروردگار آن. پس همه هستی حرکت تکاملی دارد و در مسیری که خداوند معیّن کرده، هدایت می‏شود.
علاوه بر سوره حمد، چهار سوره‏ انعام، کهف، سبأ وفاطر نیز با جمله «الحمدللّه» آغاز گردیده، ولی فقط در سوره حمد بعد از آن «ربّ العالمین» آمده است.
مفهوم حمد، ترکیبی از مفهوم مدح و شکر است. انسان در برابر جمال و کمال و زیبایی، زبان به ستایش و در برابر نعمت و خدمت واحسان دیگران، زبان به تشکّر می‏گشاید. خداوند متعال به خاطر کمال و جمالش، شایسته‏ ستایش وبه خاطر احسان‏ها و نعمت‏هایش، لایق شکرگزاری است.
«الحمدللّه»، بهترین نوع تشکّر از خداوند است. هر کس در هرجا، با هر زبانی، هرگونه ستایشی از هر کمال و زیبایی دارد، در حقیقت سرچشمه‏ آن را ستایش می‏کند. البتّه حمد خداوند منافاتی با سپاسگزاری از مخلوق ندارد، به شرط آنکه به امر خداوند و در خط و مسیر او باشد....
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن -