زاهدان سرزمین پارچه های رنگارنگ

شهر زاهدان کانون بزرگ صنعت پارچه در ایران
سیستان و بلوچستان سرزمین پارچه های رنگارنگ است. چرخ تولید در سرزمین پارچه های رنگارنگ

بازارهای استان سیستان و بلوچستان از بزرگترین بازارهای پارچه کشور محسوب می شود. تنوع پارجه ها و رنگارنگی آنها باعث شده است گرمی این بازار بخصوص در ایام عید بیشتر و بیشتر شود . وجود این پارچه ها باعث شده است که چرخ های خیاطی سیستان و بلوچستان پرکارتر شوند .

در سالهای اخیر لباس های محلی هم به اقلام وارداتی اضافه شده بود که با طرح های اقتصاد مقاومتی این تولید داخل در حال جان گرفتن است . برای تقویت این تولیدات در 6 ماه گذشته 12 کارگاه با اشتغالزایی 340 نفر ایجاد شده است
لباس زنان بلوچ این قابلیت را دارد که به کمک مدل و لباس ملی بیاید . صنعت پوشاک آرزو دارد جلوی واردات انواع لباس های خارجی گرفته شود زیرا ما هم هنر و هم سلیقه آن را داریم .

بازار رسولی در قسمتی از شهر مرزی زاهدان واقع است که از قدیم‌الایام به آن "چهارراه رسولی" گفته می‌شود. بازاری که از دیرباز محل فروش اجناس وارداتی از کشورهای پاکستان، افغانستان و هند است و به سبب مرزی بودن شهر زاهدان این اقلام با قیمتی مناسب در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.

در واقع بازار رسولی زاهدان را می‌توان "مقصد خرید گردشگران" نامید. این بازار از دهه 50 و بعد از انقلاب با توجه به تجمع فروشندگان در آن محل شهرت پیدا کرد. مهم‌ترین ویژگی شهر زاهدان با توجه به موقعیت مرزی آن ویژگی "تجاری" آن بوده است و مردم بیشتر از طریق تجارت زندگی خود را در این منطقه می‌گذرانند و همین موضوع سبب شکل‌گیری بازاری مانند بازار رسولی و یا بازار مشترک در این شهر شده است که اکنون اجناس آن مورد توجه گردشگران است.

تنوع اجناس یکی از ویژگی‌های بارز در بازار رسولی زاهدان است و شاید گزافه نباشد اگر ضرب‌المثل معروف "از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا می‌شود" را برای آن به کار برد. پارچه‌های رنگارنگ، انواع چای، خوراکی‌، ادویه و داروهای پاکستانی و هندی، انواع لباس، لوازم الکترونیک، لوازم خانگی و بسیاری از اقلام دیگر در بازار رسولی زاهدان موجود است که باعث شده تا سوغات شهر زاهدان به واسطه اجناس بین‌المللی آن منحصربه‌فرد باشد.

یکی از گردشگران تهرانی درباره این بازار اظهار داشت: تنوع اجناسی که در چهارراه رسولی زاهدان وجود دارد را در هیچ بازار دیگری ندیده‌ام. وقتی وارد این بازار شدم تصور کردم مغازه‌های آن محدود به دو سمت خیابان است و بازار کوچکی است اما بعد از مدتی متوجه شدم مغازه‌های فراوانی در کوچه و پس‌کوچه‌های این بازار وجود دارد که قیمت اجناس آن‌ها خیلی مناسب‌تر از مغازه‌های خیابان اصلی است.

وی ادامه داد: علاوه بر تنوع اجناس، چیدمان کالاها و مغازه‌ها متناسب با فرهنگ بومی این استان جاذبه‌ فراوانی برای گردشگران سایر استان‌ها دارد و مشابه بازارهایی است که پاکستان و هندوستان وجود دارد.

مهمان‌نوازی مثال‌زدنی فروشندگان
منصوری از مسافران مشهدی است که امسال سیستان و بلوچستان را به‌عنوان مقصد سفرهای نوروزی خود انتخاب کرده است و به همراه خانواده خود بعد از بازدید از مناطق دیدنی زابل به زاهدان آمده است و پس از آن نیز قصد سفر به سواحل چابهار را دارد و معتقد است: خونگرمی فروشنده‌های بازار رسولی برایم جالب و تا حدی عجیب بود چرا که بسیاری از فروشندگان به مسافران فقط به چشم خریدار نگاه نمی‌کنند بلکه آن‌ها را مهمان خود می‌دانند.

وی ادامه داد: برخلاف همه بازارها که مشتری باید برای تخفیف گرفتن اقدام کند در بازار رسولی بسیاری از فروشندگان خودشان با عنوان "عیدی" مبلغی را به مسافران تخفیف می‌دهند که این موضوع برای من خیلی جالب بود. قبلاً تعریف بازار رسولی را از برخی همشهریانم شنیده بودم اما حالا که خودم به زاهدان آمده‌ام متوجه شدم واقعاً مردم این شهر خونگرم و مهمان‌نواز هستند.

دنیای رنگارنگ پارچه‌ها
پارچه‌های رنگارنگ با انواع سنگ‌دوزی و سوزن‌دوزی یکی دیگر از جاذبه‌های بازار رسولی زاهدان است که پیش چشم مسافران چشم‌نوازی می‌کند. طرح‌ها و نقش‌هایی که شاید در هیچ جای ایران یافت نشود. به گفته یکی از فروشندگان پارچه در بازار رسولی اکثر پارچه‌های موجود در این بازار ابتدا از طریق منطقه آزاد چابهار وارد ایران می‌شود و بعد از آن توسط زنان بلوچ در شهرهایی مانند قصرقند و نیکشهر توسط زنان بلوچ به انواع سنگ‌ها و منجوق‌ها تزئین شده و سپس برای فروش به بازار رسولی می‌آید.

این پارچه‌ها که بیشتر برای دوخت و دوز لباس سنتی زنان بلوچ به کار می‌رود در عین زیبایی فرهنگ مردم این استان را نیز در بازار رسولی به نمایش می‌گذارد. علاوه بر آن پارچه‌های رنگارنگ بسیار دیگری با طرح‌ها و نقوش منحصربه‌فرد در این بازار عرضه می‌شود.

چای سوغات معروف زاهدان

فروش انواع چای یکی دیگر بخش‌های این بازار است که هرساله مشتری‌های فراوانی را به خود جذب می‌کند. چای سفید، سبز، قرمز و چای سیاه انواع چای است که در بازار رسولی زاهدان به‌صورت فله‌ای به فروش می‌رسد و برای هر یک از انواع خواص مختلفی وجود دارد و همین موضوع سبب شده است تا چای به یکی از معروف‌ترین سوغات زاهدان باشد.

علاوه بر آن فروش انواع میوه‌های گرمسیری خاص این منطقه مانند انبه، چیکو و زیتون، در کنار انواع ترشی و ادویه‌جات تند و تیز پاکستانی و هندی جذابیت خاصی به مغازه‌های این بازار بخشیده است که سوغاتی منحصربه‌فرد و به یادماندنی را در اختیار گردشگران و مسافران قرار می‌دهد.

بازار رسولی زاهدان در کنار ارائه اجناس ذکر شده، محلی برای عرضه اجناس تاناکورا با قیمت پایین نیز به شمار می‌رود که بیشترین فروش آن در ماه‌های سرد سال اتفاق می‌افتد چرا که اکثر مسافران برای خرید انواع لباس‌های گرم خارجی، انواع کفش و کیف به این بازار می‌آیند. فروش لباس‌های گرم با قیمت بسیار پایین در نوروز نیز به چشم می‌خورد.

قیمت پایین اجناس موجود در بازار رسولی مشتریان را بیشتر به خرید تشویق می‌کند و همین امر سبب شده است در زمان تعطیلاتی مانند نوروز این بازار نسبت به دیگر مراکز خرید مشتریان بیشتری داشته باشد.

باوجود آنکه قدمت این بازار نسبت به بازارهای سنتی در دیگر مناطق کشور زیاد نیست اما خونگرمی و مهمان‌نوازی فروشندگان این بازار و اجناس متنوع آن زمینه‌ساز لحظات و خاطراتی به یادماندنی برای مسافران و گردشگران به دیار زاهدان و عیاران است. -