کروز یا "هدایت‌شونده" نوعی سامانه است و اطلاق این عبارت تنها برای موشک صحیح نیست. مهمترین قابلیت موشک‌های کروز، پرواز در ارتفاع پایین است که این قابلیت به خودی خود، کشف موشک را برای رادارها سخت می‌کند.

قادر؛ دست بلند ایران در دریا

"قادر" کروزی با برد 200 کیلومتر به عنوان یکی از مشهورترین کروزهای ضدکشتی ایران به شمار می‌رود. کروز قادر دارای ویژگی‌های ممتازی است که مهمترین آنها پرواز در ارتفاع پایین و مقابله با شناورها و تجهیزات ساحلی دشمن با سطح مقطع راداری بسیار کم است.
البته به‌لحاظ فنی، قادر از یک کلاهک جنگی بسیار مخرب بهره می‌برد به طوری که در تست‌های میدانی، این موشک توانست با یک کلاهک بسیار کوچکتر که دارای وزن 16 درصد وزن واقعی یک کلاهک جنگی، توانست شناوری با طول 63 متر را منهدم کند.

شلیک کروز قادر از لانچر متحرک ساحلی
قادر توانایی پرتاب از لانچر مستقر در ساحل و همچنین لانچر مستقر روی ناوها و کشتی های جنگی را دارد. به غیر از این، به تازگی وزارت دفاع موفق شده که نمونه‌ای از موشک‌های کروز قادر را هواپایه کرده و روی جنگنده‌ها نصب کند.

** نور؛ قدرتمند با صلابت

موشک نور، یک موشک کروز دریایی و سطح به سطح است که از برد حدود 120 کیلومتری برخوردار است. این موشک به‌گونه‌ای طراحی شده که قابل رهگیری نیست و می‌تواند هر هدفی را ضمن شناسایی، با توان تخریبی بالا، منهدم کند.
موشک نور در ارتفاع 20 تا 30 متری از سطح دریا حرکت کرده و به‌ کمک یک سیستم‌ هدایت داخلی و فعال، اهداف را تعقیب و منهدم می‌کند.

شلیک کروز نور از روی ناو
پرواز در ارتفاع پایین و در نتیجه عدم توانایی رادارها در شناسایی این موشک‌، نقطه قوت کروز نور است.

*** نصر؛ کروز مادون صوت

"نصر" عضو دیگر خانواده کروزهای ایرانی است که به دست متخصصان صنایع دریایی کشورمان ساخته شده است. این موشک، یک کروز مادون صوت محسوب می‌شود، کوتاه برد بوده و دارای ویژگی‌های ممتازی است.
با توجه به اینکه سرعت کروز نصر 0.8 تا 0.9 ماخ است، می‌توان با یک محاسبه ساده دریافت که این کروز ضدکشتی با سرعتی معادل 270 تا 300 متر بر ثانیه به سمت هدف خود در ارتفاع پایین حرکت می‌کند.
در واقع نصر نه تنها با کمک سامانه‌های پرتاب ساحلی قادر به هدف قرار دادن اهداف است، بلکه با قابلیت پرتاب از روی جنگنده و هلی‌کوپترها (در مدل هواپایه) قدرت مقابله با شناورهای متخاصم را افزایش دهد.
در دسته‌بندی جهانی، موشک‌های کروز از نصر1 به عنوان یک موشک کوتاه‌برد سبک نام برده شده است.

** ظفر؛ مقتدر و پنهانکار

ظفر نمونه‌ای از موشک‌های کروز کوتاه‌برد ضدکشتی جمهوری اسلامی ایران است که البته فازهای توسعه‌ای و پیشرفت آن همچنان در حال انجام است.
این موشک پس از شلیک و مدت کوتاهی پس از آن، ارتفاع خود را کاهش می‌دهد تا از دید رادارهای دشمن پنهان بماند و همان‌طور که مطرح شد، کاهش ارتفاع یکی از روش‌هایی است که موشک‌های کروز از آن بهره می‌جویند.
از دیگر مزایای موشک کروز ضدکشتی ظفر می‌توان به ابعاد کوچک آن و رعایت اصول طراحی در دو حوزه آیرودینامیکی و مقطع راداری است.
ظفر دارای مقطع راداری بسیار کمی است و همان‌طور که دریادار فدوی نیز اعلام کرده، این موشک به دور از دید دشمن به هدف اصابت می‌کند و این یعنی قابلیت بالای پنهان‌کاری این کروز ضدکشتی است.
از سوی دیگر ظفر سرعتی زیر سرعت صوت دارد و این خود در عدم رؤیت توسط رادارهای دشمن بسیار موثر خواهد بود.
در واقع بال‌های میان این کروز ضدکشتی تامین‌کننده نیروی اصلی جهت پرواز در هواست و همچنین بالک‌هایی که در عقب موشک قرار گرفته‌اند به منظور متعادل نگهداشتن موشک، تامین پایداری و انطباق محور موشک با زاویه حرکت در مسیر پرواز است.

** کوثر؛ "یل دریایی ایران"

موشک کوثر یک موشک کروز ضد کشتی سبک برد کوتاه با سطح مقطع راداری (RADAR CROSS SECTION- RCS) پایین است که قادر است با کشتی‌ها و ناوچه‌های کلاس سبک درگیر و آنها را نابود سازد.
این موشک دارای یک سرجنگی الکترواپتیکی و یک رادار جستجوی میلیمتری است که این دو سیستم در مجموع، کنترل موشک را برعهده دارند.
کوثر، برای هدایت و کنترل به یک سامانه هدایت رادار فعال و در نوع کاملاً رادار گریز آن، به یک تلویزیون دید روبه رو مجهز می‌باشد که با اتکا به آن هدف خود را دنبال و مورد اصابت قرار می‌دهد.
اصلاح اتوماتیک مسیر شلیک، انتخاب اتوماتیک هدف بعدی از توانایی‌هایی خاص این موشک است. این موشک قادر است که به طور خودکار نزدیک‌ترین هدف را در صورت خارج‌شدن هدف اول از دسترس را انتخاب و مورد اصابت قرار دهد.
این موشک ضد کشتی با برد بیشینه از 15 تا 19 کیلومتر و طول 2.6 متر به "یل دریا" معروف است.
وزن کلی این "کوثر" 100 کیلوگرم و وزن سرجنگی آن 29 کیلوگرم است که توانایی ضد زره‌شدن برای ورود به قسمت‌های داخلی‌تر هدف و تأخیر در انفجار را نیز داراست.
با رونمایی از موشک کروز قدیر، در واقع نسل سوم موشک‌های کروز ایران رونمایی شد. این موشک که تا 300 کیلومتر برد دارد، بیشترین برد را در میان کروزهای دریایی ایران داشته و در صدر لیست کروزهای ایرانی تکیه زده است.
این موشک، همچون دیگر اعضای خانواده موشک‌های کروز ایرانی قادر است از لانچرهای ساحلی و شناوری به سوی اهداف شلیک شود.
مزیت عملیاتی برجسته موشک قدیر امکان پرتاب آن با سامانه موشکی قبلی است که انعطاف و توان عملیاتی نیروهای مسلح را افزایش می‌دهد.
پیشتر، سردار احمد وحیدی وزیر سابق دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم از تست موفق این کروز دریایی خبر داده بود و گفته بود: این کروز قابلیت‌های بالاتری نسبت به بقیه کروزهای ایرانی دارد.
موشک کروز نصربصیر نیز علاوه بر چالاکی و قدرت عملیاتی، با داشتن جستجوگر بدون انتشار، به ویژگی‌های عملیات در سکوت و هوشمندی نیز مجهز شده است.
این دستاورد جدید که حاصل کار دانشمندان و صنعت‌گران سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع است، بر توان دفاع دریایی نیروهای مسلح افزوده است.
حالا، با رونمایی از این دو موشک کروز جدید و پیوستن انها به سازمان رزم نیروهای مسلح در آینده نزدیک، خانواده 5 عضو کروزهای دریایی و بومی ایران، "7 عضوی" شد.
منبع مقاله : تسنیم

/ج