بهارنارنج

به ارتفاع ۳ تا ۵ متر با تاج پوششى گرد كه به صورت كاشته شده در نواحى شمالى و جنوبى ايران وجود دارد. در طول شاخه خارهاى باريك و بلندى پراكنده است. برگ ها داراى پهنك بيضوى پهن و يا تخم مرغى كشيده. نوك برگ تقريباً تيز و كشيده و قاعده آن گوه اى يا گرد است.
گل ها دوجنسى، گلبرگ ها سفيد درخشان، ترد و شكننده و معطر هستند. ميوه گياه از نوع سته و نيم كروى است كه اندكى در دو انتها تخت شده است. پوست ميوه ضخيم، خشن و در زمان رسيدن نارنجى رنگ با مزه ترش ملايم است. شاخه تنه درخت تيغدار، تيغ ها بلند و نوك تيز است.اندام دارويى بهارنارنج گل هاى آن است كه در حالت تازه داراى بويى معطر و مطبوع است ولى پس از خشك شدن بوى آن ضعيف مى شود. براى مصارف دارويى بهارنارنج را به حالت غنچه نشكفته هنگام صبح پس از آنكه ذرات شنبم خشك شد از درخت مى چينند و به سرعت در تاريكى خشك مى كنند. موسم گل دهى اين گياه فصل بهار است. گل هاى بهارنارنج حداقل ۲/۰ درصد حجمى اسانس دارد كه به آن اسانس نرولى گويند و به رنگ زرد مايل به سبز است. از بهارنارنج به عنوان داروى آرام بخش استفاده مى شود همچنين در صنايع غذايى و آرايشى- بهداشتى به عنوان ماده معطر كننده مورد استفاده قرار مى گيرد. در طب گذشته بهارنارنج در تقويت اشتها، درمان اسپاسم هاى شكمى و نيز به عنوان آرام بخش و درمان تپش قلب مورد استفاده قرار مى گرفته است. از فرآورده هاى موجود در بازار مى توان به شربت كالمودين اشاره كرد. منشاء اوليه گياه نواحى شمالى هندوستان تشخيص داده شده است ولى امروزه در غالب نواحى معتدل و مساعد از جمله ايران و به طور عمده در استان هاى گيلان، مازندران و فارس پرورش داده مى شود.