آنها از مرگ نمى‏ترسند

امروزه همه جا سخن از خطر تازه‏اى است. خطرى كه نسل جوان و نوجوان جهان را نشانه رفته است و سلامت و بقاى آنها را تهديد مى‏كند. اعتياد در مدارس، خطرى است كه هر روز با صدايى بلندتر به گوش مى‏رسد؛ ولى هنوز هيچ كس راه حل مناسبى براى آن پيدا نكرده است.پژوهش‏هاى انجام شده در ايالت متحده آمريكا نشان مى‏دهد كه از هر 10 نوجوان، چهار نفر معتاد به مواد مخدر هستند. 28 درصد از معلمان دبيرستان‏ها و 19 درصد از معلمان مقاطع پايين‏تر اعلام كرده‏اند كه حداقل هفته‏اى يك بار با دانش‏آموزى كه مشروبات الكلى مصرف كرده است، مواجه هستند. آنها استفاده از مواد مخدر، به خصوص مارى جوانا و مشروبات الكلى را بين دانش‏آموزان مقاطع مختلف تحصيلى، امرى شايع قلمداد مى‏كنند.
متأسفانه مواد مخدر، جايگاهى بسيار با اهميت در فرهنگ نسل جوان و نوجوان جهان، به خصوص در كشورهاى غربى دارد. هجوم مواد مخدر به شكل قرص‏هاى رنگى و با طرح‏هاى شخصيت‏هاى محبوب كارتونى، حتى كودكان آمريكايى را نيز تهديد مى‏كند و بايد براى مقابله با اين بلاى خانمان‏سوز، راه چاره‏اى انديشيده شود. پژوهش‏گران بر اين باورند كه شيوع استفاده از مواد مخدر در مقاطع پايين تحصيلى، به دليل كم بودن آگاهى جوانان و نوجوانان است. جوان و نوجوان نسل امروز در دنياى عجيبى زندگى مى‏كند كه در هر لحظه و ثانيه، يك موضوع تازه از طريق اخبار تلويزيون، ماهواره، اينترنت، مجلات، روزنامه‏ها، فيلم‏ها و سى‏دى‏ها مى‏آموزد. او با خيل عظيمى از پيام‏هاى مختلف مواجه است. پيام‏هايى كه هر يك باعث حركت وى به سمتى مى‏شود و جوان را در دنيايى از ابهام غرق مى‏كند. او هر روز شاهد فيلم‏هايى است كه در آنها افراد بعضى خانواده، مبالغ كلانى را صرف خريد مواد مخدر مى‏كنند.
او مى‏بيند كه فرد معتاد با چه زحمتى مواد را تهيه مى‏كند و از مصرف آن ماده مخدر، احساس رضايت و آرامش مى‏كند؛ ولى هيچ كس به جوان نشان نداده كه در پس اين آرامش، چه مارى نهفته است. قهرمان محبوب او همواره سيگار مى‏كشد و يك خواننده در شعرش از احساس خوشايندى كه پس از مصرف مواد مخدر خواهد داشت، حرف مى‏زند. تمامى اينها باعث ايجاد انگيزه مى‏شود تا نوجوان و جوان ناآگاه، به دنبال يك تجربه جديد باشد. تجربه‏اى كه دنياى تازه را به روى او مى‏گشايد. دنيايى كه آغازش نورانى و پايانش تاريكى مطلق است.
واقعيت اين است كه بزرگ‏سالى، مرحله بسيار حساس و سخت زندگى بشر است. فردى كه در حال گذار از نوجوانى به جوانى است، شاهد تغييرات عظيم فيزيكى و روحى در خود است.موضوعات تازه‏اى فكر او را مشغول مى‏كند و دنياى جديدى پيش چشم وى گشوده مى‏شود. فرد، شاهد فروپاشى وجود قديمى خود است و احساس عدم امنيت مى‏كند و براى پر كردن خلأ ايجاد شده در اين مرحله، به سراغ مواد آرامش‏زا مى‏رود؛ موادى كه در ظاهر براى او آرامش به ارمغان مى‏آورد؛ اما وجودش را ذره ذره از هم مى‏پاشد و او را در نيستى غرق مى‏كند. آمار نشان مى‏دهد كه اغلب معتادان آمريكايى براى اولين بار در سن 12 سالگى سيگار كشيدن را آغاز كرده‏اند و در 13 سالگى به سمت مشروبات الكلى گرايش پيدا كرده‏اند و پس از آن، با ورود به سن 14 سالگى، مصرف مارى جوانا و ديگر مواد مخدر جزء برنامه‏هاى روزانه آنها مى‏شود. به گزارش مركز بهداشت و خدمات انسانى آمريكا، 23.7 درصد از دانش‏آموزان سال آخر دبيرستان به مارى جوانا معتاد هستند و 20.5 درصد از دانش‏آموزان سال دهم تحصيلى و 10.2 درصد از دانش‏آموزان سال هشتم، هر روز مارى جوانا مصرف مى‏كنند.
دليل گرايش دانش‏آموزان به سمت استفاده از مواد مخدر چيست؟ پژوهش‏گران در اين مورد مى‏گويند: والدين تصور مى‏كنند دوستان ناباب باعث روى آوردن فرزندان آنها به مصرف مواد مخدر مى‏شوند؛ اما واقعيت اين است كه اغلب دانش‏آموزان، خود شخصاً به اين مسئله روى مى‏آورند و پس از آغاز اين كار، به سمت دوستانى گرايش پيدا مى‏كنند كه با آنها همراه مى‏شوند.به هر حال، مصرف مواد مخدر در سنين پايين عواقب بسيار بدى براى فرد و اجتماع به همراه دارد. پژوهش‏ها نشان مى‏دهد كه افرادى كه در سنين كودكى سيگار كشيدن را آغاز كرده‏اند، سريع‏تر به مارى جوانا و ديگر مواد مخدر روى مى‏آورند. همچنين اين قشر، مشكلات بيشترى در اجتماع ايجاد مى‏كنند و در سنين آغازين جوانى، راهى پايگاه‏هاى آسيب‏رسان به اجتماع خواهند شد. آمار، حاكى از اين مطلب است كه كودكانى كه در سنين پايين سيگار كشيدن را آغاز مى‏كنند، 5.9 برابر بيشتر از ديگر كودكان اقدام به كارهاى غيرقانونى مى‏كنند. احتمال مصرف مارى جوانا از سوى اين قشر، 12.1 برابر و احتمال مصرف كوكائين، 19.3 برابر افراد ديگر است.
فاكتورهاى ژنتيكى، اجتماعى و محيطى بسيارى روى گرايش فرد به سمت مواد مخدر يا عدم تمايل وى به مصرف آن تأثير دارد. كودكانى كه والدين آنها مصرف‏كننده مواد مخدر يا مشروبات الكلى هستند، به دليل دارا بودن ژن بيمار، بيشتر به سمت استفاده از اين مواد آسيب‏رسان گرايش دارند. همچنين افرادى كه همواره به دنبال كشف يك حس تازه يا يك تجربه جديد هستند نيز ممكن است در شرايط مذكور قرار بگيرند. افرادى كه عاشق ريسك كردن هستند و يا نابسامانى‏هاى ذهنى و مشكلات رفتارى دارند، به اين سمت گرايش پيدا خواهند كرد.
يكى از اصلى‏ترين دلايلى كه جوانان به سمت استفاده از مواد مخدر گرايش دارند، اين است كه آنها تصورى از مرگ ندارند. آنها از مرگ نمى‏ترسند؛ زيرا نمى‏دانند استفاده از مواد مخدر، ممكن است منجر به مرگ شود. آنها تنها به حالات موقت استفاده از مواد مخدر اكتفا مى‏كنند و به آينده فكر نمى‏كنند. هيچ يك از افراد استفاده كننده از مواد مخدر، تصور نمى‏كنند كه روزى گرفتار آن شوند؛ اما پس از اولين بار، شرايط زندگى فرد كاملاً تغيير مى‏كند. آنها گروه دوستانشان را تغيير مى‏دهند و به گزينش افرادى مى‏پردازند كه روش زندگى مشابهى با آنها دارند.
پژوهش‏ها نشان مى‏دهد كه گاهى انضباط سخت نظامى در خانه و يا سخت‏گيرى‏هاى بيش از حد والدين در امور مختلف، مى‏تواند باعث تمايل فرزندان به استفاده از مواد مخدر شود و از آن جا كه هميشه اين عمل توسط گروه همسالان مورد تأييد قرار مى‏گيرد، انجام آن توسط نوجوان يا جوان ادامه پيدا مى‏كند. از طرف ديگر، فرزندانى كه نسبت به خانواده خود احساس نزديكى مى‏كنند و والدينشان را صميمى‏ترين دوستان خود مى‏دانند، كمتر به مصرف مواد مخدر روى مى‏آورند و از پشتيبانى محكم و حمايت استوار والدين خود احساس امنيت مى‏كنند.
به هر حال، موضوع مواد مخدر در سنين نوجوانى و جوانى از آن جهت اهميت دارد كه به دنبال آن، نه يك فرد، بلكه يك اجتماع به منجلاب كشانده مى‏شود. دزدى، فساد، قتل و جنايت در كنار شيوع بيمارى‏هايى از قبيل ايدز و انتقال آن به افراد بى‏گناه ديگر، از جمله پيامدهاى اعتياد است كه باعث نابودى يك جامعه مى‏شود.نوجوانان و جوانان براى فرار از تنهايى و مشكلات و همگام شدن با دوستان خود، وارد اين وادى مى‏شوند. آنها براى ارضاى حس كنجكاوى و تجربه بزرگ شدن به مصرف روى مى‏آورند؛ زيرا حس مى‏كنند، به اندازه دوستانشان باهوش، جذاب و دوست‏داشتنى نيستند و اين وظيفه والدين است كه به آنها اعتماد به نفس بدهند و خوبى‏هاى آنها را برايشان بيان كنند. نوجوانان براى فرار از فشارهاى اجتماعى، به سمت مواد مخدر روى مى‏آورند و تنها والدين مى‏توانند به آنها كمك كنند تا از اين منجلاب خارج شوند يا اين كه اصلاً به اين وادى سرك نكشند.