امام خمینی (ره) از نگاه دیگران

دیدگاه بزرگان درباره امام خمینی (ره)
 

چکیده
سال 1378 به تدبیر زیبای مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی) و با انگیزه شناخت امام و اهداف او، سال امام خمینی (ره) نام گذاری شده است. این اقدام شایسته وبه جا، ما را بر آن داشت تا به منظور تجلیل از مقام شامخ و رفیع معمار انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی و شناخت زوایای علمی و خصوصیات اخلاقی و عرفانی آن عزیز، دیدگاه های اندیشوران و سیاست مداران را درباره آن حضرت جمع آوری کرده تا تقدیم پویندگان طریقت و حقیقت آن جلال و جمال گردد و گوشه هایی از زندگی سراسر گهربار این بزرگ مرد تاریخ را چراغ راهمان کنیم و سیره عملی ایشان را در زندگی خویش به کار بندیم. ان شاءالله

تعداد کلمات 2730/ تخمین زمان مطالعه 14 دقیقه

*مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله العالی): «شخصیت امام تا حد بسیار زیادی به اهمیت و عظمت آرمان های او مربوط می شد. او با همت بلندی که داشت، هدف های بسیار عظیمی را انتخاب می کرد. تصور این هدف ها برای آدم های معمولی دشوار بود و می پنداشتند آن هدف های والا، دست نیافتنی هستند؛ لیکن همت بلند و ایمان وتوکل و خستگی نا پذیری و استعدادهای فراوان و توانایی های اعجاب انگیزی که در وجود این مرد بزرگ نهفته بود، به کار می افتاد ودر سمت هدف های مورد نظرش پیش می رفت و ناگهان همه می دیدند که آن هدف ها محقق شده اند. نقطه اساسی کار او این بود که در اراده الهی و تکلیف شرعی محو می شد. هیچ چیز برایش غیر از انجام تکلیف، مطرح نبود. واقعاً او مصداق ایمان و عمل صالح بود. ایمانش به استحکام کوه ها می مانست و عمل صالحش با خستگی ناپذیریِ باور نکردنی توأم بود. آن چنان در تداوم عمل صبور و کوشا بود که انسان را دچار حیرت می کرد. به همین خاطر، هدف های بزرگ قابل وصول شد و دست یافتن به قلم ها امکان پذیر گردید.» 1
«شخصیت عظیم رهبر کبیر و امام عزیز ما حقاً و انصافاً پس از پیامبران خدا و اولیای معصومین، با هیچ شخصیت دیگری قابل مقایسه نبود. او ودیعه خدا در دست ما، حجت خدا بر ما، و نشانه عظمت الهی بود. وقتی انسان او را می دید، عظمت بزرگان دین را باور می کرد. ما نمی توانیم عظمت پیامبر(صلی الله علیه و آله)، امیر المؤمنین(علیه السلام)، سید الشهدا(علیه السلام)، امام صادق(علیه السلام) و بقیه اولیا را حتی درست تصور کنیم؛ ذهن ما کوچک تر از آن است که بتواند عظمت شخصیت آن بزرگ مردان را در خود بگنجاند و تصور کند. اما وقتی انسان می دید شخصیتی با عظمت امام عزیزمان و با آن همه ابعاد گوناگون [نظیر] ایمان قوی، عقل کامل، دارای حکمت، هوش مندی، صبر وحلم و متانت، صدق و صفا، زهد و بی اعتنایی به زخارف دنیا، تقوا و ورع و خدا ترسی و عبودیت مخلصانه برای خدا، دست نیافتنی است و مشاهده می کرد که همین شخصیت عظیم چگونه در برابر آن خورشید های فروزان آسمان ولایت اظهار کوچکی و تواضع و خاکساری می کند و خودش را در مقابل آن ها ذره یی به حساب می آورد، آن وقت انسان می فهمیدکه پیامبران و اولیای معصومین (علیهم السلام) چه قدر بزرگ بوده اند.»2 «آن بزرگوار، قوت ایمان را با عمل صالح و اراده پولادین را با همت بلند و شجاعت اخلاقی را با حزم و حکمت و صراحت لهجه و بیان را با صدق و متانت و صفای معنوی و روحانی را با هوش مندی و کیاست و تقوا و ورع را با سرعت و قاطعیت و ابهت و صلابت رهبری را با رقت و عطوفت و خلاصه بسی خصال نفیس و کمیاب را که مجموعه آن در قرن ها و قرن ها به ندرت ممکن است در انسان بزرگی جمع شود، همه وهمه را با هم داشت. الحق شخصیت آن عزیز یگانه، شخصیتی دست نیافتنی و جایگاه والای انسانی او جایگاهی دور از تصور و اساطیر گونه بود.» 3شخصیت عظیم رهبر کبیر و امام عزیز ما حقاً و انصافاً پس از پیامبران خدا و اولیای معصومین، با هیچ شخصیت دیگری قابل مقایسه نبود. او ودیعه خدا در دست ما، حجت خدا بر ما، و نشانه عظمت الهی بود. وقتی انسان او را می دید، عظمت بزرگان دین را باور می کرد.
«به اعتقاد من، مهم ترین و تعیین کننده ترین راز موفقیت او[امام]، همان اخلاص و توجه و اتصال به خدا بود. ایشان توانست معنای«ایاک نستعین» را در عمل خود مجسم کند و به منبع لایزال قدرت الهی متصل شود. وقتی یک انسان کوچک و ضعیف و ظرف محدودی، خودش را به اقیانوس بی پایانی وصل می کند، دیگر هیچ عاملی وجود ندارد که بتواند بر او فایق آید. اگر هر انسانی همین کار را بکند، همان گونه خواهد شد. البته انسان ها به آسانی نمی توانند این کار را بکنند؛ ولی ایشان توانست و کرد.» 4 * حضرت آیه الله العظمی بروجردی(قدس سره): «آقای حاج آقا روح الله[امام خمینی] چشم و چراغ حوزه اند.»5 * حضرت آیه الله العظمی اراکی(ره): «کار او[امام] فقط و فقط برای رضای خداست و این مرد از آن مردهایی است اگر در روز عاشورا بود، این هفتادو دو تن می شدند هفتادو سه تن. می رفت جنگ و سینه اش را سپر می کرد جلوی شمشیر و نیزه، و این از این جور اشخاص بود. یک هم چو شخص جانش را، حیثیتش را، ریاستش را، حالش و فرزند و عیالش را، فدای اسلام کرده و حاضر برای همه چیز است، برای اسلام و از هیچ چیز باک ندارد. هیچ چیز، هیچ چیز.» 6 * حضرت آیه الله العظمی بهاء الدینی (قدس الله نفسه الزکیه): «بعضی از خصوصیات ایشان [امام] عبارت است از: 1. خدمت گزاری روحانیت: امام از همان ابتدا تا وقتی که به جماران آمد، خدمت گزار روحانیت بود. 2. اخلاق و فضل: در این بعد، نظیر امام را در حوزه نجف و قم ندیدم. جهات معنوی و اخلاقی امام متکی به تبلیغات نبود، بلکه به واقعیت اتکا داشت؛ درست مثل اجدادش. 3. احترام به شاگردان: از خصوصیات امام این بود که با شاگردانش جلسه داشت و مسئله شاگرد و استادی در برنامه امام نبود و چنین مرامی نداشت. با شاگردان می نشست و جلسه داشت. گاهی ریاست جلسه با یکی از شاگردان خودش بود. بزرگی روح امام تا این حد بود. 4. احترام به دوستان: در جلساتی که با دوستانش داشت، همیشه دوستانش را جلو می انداخت و خودش دنبال آن ها می آمد. با این حرکت از دوستانش تجلیل می کرد.» 7
 

* استاد شهید مرتضی مطهری(ره): «چند روز پیش،«کارتر» به آیه الله خمینی راجع به بختیار اخطار کرد که هر دو ابر قدرت بر روی این دولت توافق دارندو شما حساب کارخودتان را بکنید، اما این مردِ بزرگ اعتنایی به این تهدید نکرد. من که قریب دوازده سال در خدمت این مرد بزرگ تحصیل کرده ام، باز وقتی که در سفر اخیر به پاریس به ملاقات و زیارت ایشان رفتم، چیز هایی از روحیه او درک کردم که نه فقط بر حیرت من بلکه بر ایمانم افزود.» 8 * حضرت آیه الله العظمی فاضل لنکرانی(مد ظله العالی): در آستانه دهمین سال گرد ارتحال امام خمینی(ره) آیه الله العظمی فاضل لنکرانی اظهاراتی را بیان داشتند که به این شرح است: «این که امسال، سال امام نامیده شده است، هدف این نیست که صرفاً یک نام گذاری باشد؛ باید بر روی ابعاد زندگانی امام امت و شناخت نسبت به ایشان کار بشود. ایشان خاطر نشان ساختند: امام نه تنها شخصیت منحصر به فرد عصر ما بود، بلکه در طول1400 سال گذشته به جز ائمه معصومین که از آن ها بگذریم، در بین علمای اسلام- اعم از شیعه وسنی- چنین فردی را نداریم وتاریخ به ما نشان نداده است. این نعمتی بود که خدا وند به ما عنایت کرد. ایشان اضافه کردند: ما تئوری انسان کامل را در کتاب ها دیده ایم که چه خصوصیاتی باید داشته باشد، ولی تجسم انسان کامل را ندیده بودیم و خداوند عالم به ما منّت گذاشت و حضرت امام را که تجسم عینی انسان کامل بود، به ما نشان داد. آیه الله العظمی فاضل لنکرانی با اشاره به این که امام در تمام جهات یک شخصیت فوق العاده بود، تأکید کردند: امسال که سال امام نام گذاری شده است، امام را کماهو حقه باید به جوانان بشناسیم و این وظیفه همه ماست.» 9 *
از خاطرات مرحوم جلال آل احمد: «در طول راه، همه ذکر و خیرمان امام خمینی بود. جلال می گفت: باید این سید را کمک کرد، خیلی مرد است، شاخ دربار[شاه] را این سید خواهد شکاند.» 10 * آقای ظفر بنگاش، سر دبیر روزنامه«کرنست انترنشنال»: ظفر بنگاش مدت 26 سال است که در کانادا روزنامه کرنست انترنشنال را منتشر می کند. از وی درباره آثار امام سؤال شد که کدام یک از آن ها برای مخاطبان شما اهمیت و جذابیت بیش تری دارد، در جواب گفت: «نظریات بسیاری از امام مطرح شده و مردم را به خود جلب کرده است، ولی من معتقدم مردمی که بیرون از کشور های مسلمان زندگی می کنند، به خصوص در کشورهای غربی، ظلم جوامع غربی را مستقیماً در زندگی خود تجربه می کنند. به همین دلیل سخنرانی هایی که مربوط به مبارزه و محکومیت روش های غیر عادلانه غرب- به خصوص ستم گری آمریکا و تهاجم این کشور به مردم مسلمان و مظلوم است- جذابیت بیش تری دارند. هنگامی که امام بر ضد آمریکا صحبت می کرد، آرامشی به مسلمانان خارج دست می داد که حداقل یک رهبر مسلمان وجود دارد که می تواند در مقابل آمریکا بایستد و از حق مسلمانان دفاع کند. این قبیل موضوعات خیلی مسلمانان را به خود جلب[می] کرد. امروز هم وقتی رهبر، آیه الله سید علی خامنه ای، علیه آمریکا یا سلطه غرب سخن می گوید، مردم را به خود جلب می کند، زیرا آن ها سخنان قلبی خودشان را می شنوند. آن ها هم همین احساس را دارند و می بینند که یک رهبر مسلمان وجود دارد که نمی ترسد، به آمریکا و قدرت نظامی اش اهمیت نمی دهد، کسی است که به حد کافی برای گفتن سخن حقیقت از جانب مردم مظلوم قدرت مند است و اهمیتی به آمریکا یا هیچ کشور دیگری در جهان نمی دهد. این چیزی است که مسلمانان خارج را خیلی به خود جلب می کند.» 11 * پروفسور نیکولاس میشین، نویسنده روسی: نیکولاس میشین مقاله ای با عنوان «انقلاب اسلامی به عنوان یک نمونه الهام بخش برای مردم روسیه» در دومین کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی ارائه داده است. او در این مقاله می نویسد: «پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی باعث شد تا ارزش های مذهبی و دینی و در تعالیم اسلام و مسیحیت احیا شود. وی هم چنین از امام خمینی به عنوان یک شخصیت با نفوذ در جهان اسلام نام می برد و می افزاید: ایران یک دولت مستقل سیاسی است و قوانین و فرامین الهی در روح و جان مردم ایران ریشه دوانیده است. میشین در ادامه با اشاره به وضعیت مردم روسیه گفت: در حال حاضر مردم روسیه امید به آینده را در خود از دست داده اند و به همین خاطر با تأسی از انقلاب اسلامی ایران به دنبال راه نجات در میان روحانیون هستند. وی گفت: شکی نیست که میراث فلسفی امام خمینی گره مودّت را میان مردم روسیه مستحکم تر خواهد کرد، خصوصاً اجداد ایرانیان و اسلاوها آریایی بودند. این اندیشمند روسی نظرات فلسفی امام خمینی در خصوص ماهیت انقلاب را جذاب خواند و افزود: هم اکنون بروز یک انقلاب اخلاقی در روسیه کاملاً احساس می شود و ما سعی خواهیم کرد تا در انقلاب جدید خود از افکار و اندیشه های امام خمینی الهام بگیریم.» 12
* ایگور نوویچ لیاپین، شاعر توانای روسی: لیاپین که به منظور نوشتن کتابی در باره امام خمینی و ترجمه اشعار معظم له به روسی به ایران سفر کرده بود، می گوید: «وقتی که من یک سری مطالب را درباره کشور شما مطالعه می کردم که در این مملکت چه رخ می دهد، دعا می کردم و از خدا می خواستم یک نفر مثل امام خمینی را برای مردم روسیه بفرستد تا ایمان را به مردم القا کند، ارزش ها را احیا کند و بتواند مردم را متحد نماید، و خلاصه به زبان ساده اگر بخواهم بگویم: آمریکایی ها را از کشور پرت کند بیرون و آن ها گورشان را گم کنند و بروند.» 13 * دیمیتری آناتولی ژوکف، نویسنده معروف روسی: ژوکف درباره پیام امام خمینی به گورباچف- آخرین رئیس جمهور شوروی سابق – می گوید: «من پیام امام خمینی به گورباچف را دقیقاً مطالعه کرده ام. فکر می کنم ایشان واقعاً یک پیش بینی جالب و خارق العاده کرده اند. ایشان از قبل پیش بینی کردند که چه بلایی سر روسیه خواهد آمد، اگر ما از الگوی غربی کپی برداری کنیم. در سال1989 که امام نامه را فرستادند، هنوز هیچ چیز مشخص نبود، مفهوم نبود؛ اما حالا که هفت یا هشت سال گذشته ما می بینیم حق با امام خمینی بوده و ایشان درست فرموده بودند. ایشان چه انسان حکیمی بود و می دانست که چنین مسائلی رخ خواهد داد.» 14 *لیاپین که به منظور نوشتن کتابی در باره امام خمینی و ترجمه اشعار معظم له به روسی به ایران سفر کرده بود، می گوید: «وقتی که من یک سری مطالب را درباره کشور شما مطالعه می کردم که در این مملکت چه رخ می دهد، دعا می کردم و از خدا می خواستم یک نفر مثل امام خمینی را برای مردم روسیه بفرستد تا ایمان را به مردم القا کند، ارزش ها را احیا کند و بتواند مردم را متحد نماید، و خلاصه به زبان ساده اگر بخواهم بگویم: آمریکایی ها را از کشور پرت کند بیرون و آن ها گورشان را گم کنند و بروند.»
استاد احسان توفیق بعدرانی، امام جمعه بزرگ ترین مسجد دمشق از استاد بعدرانی درباره نقش امام خمینی در احیای دین مبین اسلام و بیداری ملت های مسلمان و تلاش خستگی نا پذیر ایشان در جهت بر قراری وحدت اسلامی سؤال شد، وی گفت: «کنفرانس وحدت اسلامی یک تعبیر صادق و واقعی از اندیشه های امام خمینی در تمام ابعاد حیاتی اسلام ناب محمدی است و جمهوری اسلامی ایران را می توان به عنوان کشور پیش رو در ایجاد وحدت میان مسلمانان و نهضت امام راحل به عنوان عامل مهم بیداری کشورهای عربی و اسلامی در تجدید حیات دین مبین اسلام در جهان معاصر دانست، و هم چنین به کار گیری قوانین اسلام ناب محمدی در زندگانی روزمره مردم. امام خمینی(ره) همواره الگوی گران قدر و گران مایه ای برای تمامی مسلمانان جهان خصوصاً در زمینه ایجاد وحدت اسلامی و انقلاب اسلامی به عنوان درخت نوید بخش بازگشتِ دوباره اسلام به زندگانی و عرصه وجود- که امام راحل آن درخت را با اندیشه ها و راهنمایی ها و افکار اسلامی اش و جهاد در راه تحقق حکومت اسلامی – آبیاری نمود. امام خمینی(ره) اولین رهبر مسلمانی است که دستش را برای ایجاد وحدت اسلامی به سوی دیگر مسلمانان و کشورهای اسلامی دراز کرده و امروزه شاهد این هستیم که تأثیرات انقلاب اسلامی به اقصی نقاط جهان رسیده است. امروزه افکار و اندیشه های امام راحل به اندونزی در شرق و اسپانیا و امریکا در غرب و افریقای جنوبی در جنوب و اروپا و کشورهای شوروی سابق گسترش پیدا کرده و مسلمانان و مستضعفان و کلیه مردم جهان را بیدار و آگاه نموده [است]. 15 * میخائیل سر گیویچ گورباچف، آخرین رهبر شوروی سابق گورباچف برای نخستین بار دیدگاه های خود را درباره پیام حضرت امام خمینی(ره) در زمان ریاست جمهوری اش تشریح کرد. او درباره این پیام می گوید: «پیام آیه الله خمینی از نظر من به همه اعصار در طول تاریخ بود، و زمانی که این پیام را دریافت کردم، این گونه دریافتم شخصی که این پیام را نوشته، فردی متفکر و دل سوز برای سرنوشت جهان است. من از این پیام که با دقت به آن گوش دادم و آن را مطالعه کردم، استنباط کردم او کسی است که برای جهان نگران است و مایل است من انقلاب اسلامی را بیش تر بشناسم و درک کنم. گورباچف تصریح کرد: آیه الله خمینی توانست اثر بزرگی در تاریخ نوین جهان بگذارد. وی گفت: ما زمانی که این پیام را در جلسه کمیته مرکزی حزب کمونیست مطرح کردیم، برای اعضای حزب که نیمی از جهان را در اختیار داشتند، بسیار غیر منتظره بود و نسبت به پیام با دیده احترام نگریستند و گفتند که رهبران ایران علاقه مند به حفظ ارزش های انسانی در جهان هستند.
من متأسفم که در آن مقطع نتوانستم به ایران سفر کنم و از نزدیک با ایشان ملاقات نمایم. به هر حال من امروز از ایشان با احترام عظیم یاد می کنم و معتقدم که آیه الله خمینی فراتر از زمان می اندیشید و در بعد مکان نمی گنجید. گورباچف در پاسخ به این سؤال که آیا شما می اندیشید که سرنوشت شوروی به این جا کشیده شود و با پروستاریکا و گلاسنوست این گونه برخورد شود، گفت: ... امروز که من شاهد این اوضاع هستم، پیام آیه الله خمینی در ذهنم نقش می بندد که او گفته بود: من مارکسیسم را به زودی در موزه های تاریخ می بینم، من از همان زمان تصمیم گرفتم حرکتی را آغاز کنم، لذا اصلاحات انجام دادیم؛ آزادی سخن و بیان دادیم، تعدا مساجد و کلیسا ها افزایش یافت. آخرین رهبر شوروی در پاسخ به این سؤال که اگر امروز شما با این تجربه در هرم قدرت کشور قرار می گرفتید چه می کردید، گفت: من سعی می کردم که با درایت بیش تر عمل کنم و مانع به وجود آمدن وضعیت فعلی شوم و اگر آن روز ما پیش گویی آیه الله خمینی را جدی می گرفتیم، امروز قطعاً شاهد چنین وضعیتی نبودیم و اجازه نمی دادیم که وضعیت کشور بدین شکل درآید.» 16
 

نمایش پی نوشت ها:

1- حدیث ولایت، ج1، ص4و5.
2- همان، ص7و8.
3- همان، ص12و13.
4- همان، ص57.
5- از ظهور تا عروج، ص 31.
6- همان.
7- پابه پای آفتاب، ج2، ص316.
8- از ظهور تا عروج، ص34و35.
9- روزنامة جمهوری اسلامی، 11 خرداد 1378، سال بیست و یکم، شمارة 5784.
10- از ظهور تا عروج، ص32.
11- مجلة حضور، تابستان77، شمارة 24، ص36.
12- همان، ص283.
13- همان، زمستان76، شمارة22، ص225.
14- همان، ص225و226.
15- همان، ص33و34.
16- روزنامة جمهوری اسلامی، همان.

منبع: مجله معارف اسلامی