نویسنده: محمّدمهدی تهرانچی




 

حاج اکبر فرزند حاج علی رباطی، منسوب به محله‌ی رباط کاشان است، که در آن محل سکونت داشته‌اند. پدر پهلوان اکبر یکی از ثروتمندان کاشان بود که از ورزشکار بودن فرزندش و محشور شدن او با زورخانه کارها، زیاد خرسند نبود. به این علت اکبر سعی می‌کرد دور از چشم پدر، به کار ورزش و کشتی‌گیری بپردازد. اکبر خیلی زود مدارج ترقی را در کشتی طی کرد، و در مدت کمتر از ده سال به مقام پهلوانی رسید. یعنی در سن 25 سالگی، در زورخانه‌ها برایش زنگ می‌زدند.
از شرح حال این پهلوان که توسط «نیکخو» در سال 1324 تهیه شده، چنین بر می‌آید که در شکارگاه اطراف کاشان، از اسب به زمین خورده و دستش شکسته است، و چون در آن زمان معالجه کافی انجام نشده مجبور شده‌اند دستش را از آرنج قطع کنند و تا آخر عمر با همان یک دست به محافل ورزشی و زورخانه‌ها رفت و آمد داشته و دست از ورزش نکشیده است.
اما شرحی را که «پرتو بیضایی»، از زندگی پهلوان در سال 1337 می‌دهد، اشاره‌ای به قطع دست پهلوان نمی‌کند، بلکه می‌نویسد در کشتی خصمانه‌ای که با «پهلوان غلام شتردار» گرفته چشمش معیوب شده، و پس از معالجه، لکه سیاهی در چشم چپ وی مشهود بوده است.
به هر حال این پهلوان علاوه بر اینکه کشتی‌گیری بی‌نظیر و توانمند بود، در شیرینکاریهای چرخ و پا زدن و میل بازی هم مهارت بسزایی داشت.
پهلوان اکبر مردی بود بسیار خوش اخلاق، جوانمرد و کدخدامنش، که در کلیه‌ی محافل ورزشی تهران و کاشان از او به نیکی یاد می‌کردند. «پرتو بیضایی» درباره او چنین می‌نویسد:
«... تا آنجا که بنده دیده‌ام، هنوز کسی مانند او به وجود نیامده، در فن زیر گرفتن که یکی از فنون دشوار کشتی است، مهارت عجیبی داشت و بنده خود بارها دیده بودم کشتی‌گیرانی را که در برابر او وزن داشتند، با یک حرکت به وسیله‌ی زیرگیری، از جای می‌کند. چنان‌که در کاشان موقع کشتی گرفتن با «پهلوان گلاویردی» گرجی، به همین فن متوسل شد، و او را حرکت داد. اما مرحوم پهلوان اکبر دلاک، فوراً لنگ انداخت، و نگذاشت کشتی آنها به آخر برسد.»
«پهلوان اکبر، حق بزرگی به گردن ورزش ایران دارد، زیرا وی وقتی قد علم کرد، که این فن در مسیر زوال بود و پهلوانهای آن روز کاشان، بعضی در تهران بودند و بعضی ترک ورزش کرده بودند. او بود که در کاشان با ساختن یک زورخانه بسیار خوب، که در آن تاریخ در تمام ایران بی‌نظیر بود، ورزشکاران را به دور خود جمع کرد و نگذاشت ورزش باستانی در آن شهر از بین برود.»
زورخانه‌ای که او ساخته بود تا سال 1314 (خورشیدی) باقی بود و کار می‌کرد. پهلوان و کشتی‌گیران سنوات اخیر کاشان، عموماً از شاگردان او به شمار می‌روند.
مرحوم پهلوان اکبر در سالهای آخر عمر به مرض قند دچار شده بود. سال فوت او را حدود سال 1327 ذکر کرده‌اند.
منبع مقاله :
تهرانچی، محمّدمهدی؛ (1388)، ورزش باستانی از دیدگاه ارزش، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم