کمبود ویتامین C

ویتامین C برای کارکرد مناسب پرولیل هیدروکسیلاز در پروتئین کلاژن ضروری است. ویتامین C نقش حیاتی در تشکیل کلاژن ایفا می‌کند که به نوبه خود به تشکیل استخوان‌ها کمک می‌کند. ویتامین C همچنین در بهبود شکستگی‌ها و صدمات دیگر نقش مهمی دارد. ویتامین C به تجزیه کلسترول به اسید‌های صفرا کمک می‌کند. کارکرد‌های دیگر این ویتامین عبارتند از تبدیل تریپتوفان به انتقال دهنده عصبی به نام سروتونین، تشکیل اسید تتراهیدروفولیک از فولاسین و بهبود جذب آهن. ویتامین C به افزایش قدرت مقاومتی بدن با تقویت گلبول‌های سفید کمک می‌کند. علاوه بر این کارکرد‌ها، ویتامین C از ویتامین A و E در مقابل اکسیداسیون و از بافت‌ها در مقابل آسیب‌دیدگی محافظت می‌کند. معمولاً، کمبود ویتامین برای بدن مضر است. بیماری پریودنتال بیماری لثه است که از کمبود ویتامین C ناشی می‌شود.

علل بروز کمبود ویتامین C

علت اصلی کمبود ویتامین C استفاده نکردن از رژیم غذایی حاوی مقدار کافی ویتامین C است. بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی کرونری، سوختگی‌ها و بیماری‌های التهابی به دریافت بیشتر ویتامین C نیاز دارند. بنابراین، وجود چنین بیماری‌هایی احتمال ابتلا به کمبود ویتامین C را افزایش می‌دهند. سیگار کشیدن و برخی اوقات قرارگیری در معرض سیگار نیز خطر ابتلا به کمبود ویتامین C را افزایش می‌دهند. قرارگیری در معرض محیط سمی نیز منجر به کمبود ویتامین C می‌شود.

علائم کمبود ویتامین C

علائم اولیه کمبود ویتامین C عبارتند از گریز از غذاخوردن، خستگی، ضعف، افسردگی و خونریزی لثه‌ها. به خاطر کمبود ویتامین C زخم‌ها بهبود پیدا نمی‌کنند چون بافت‌های اسکار که مسئول ترمیم زخم‌ها هستند تولید نمی‌شوند. التهاب و درد در مفاصل نیز به وجود می‌آید. احتباس آب در بدن به همراه عفونت نایژه‌ها نیز از علائم کمبود ویتامین C هستند. چروکیده، بی آب و قهوه‌ای به نظر رسیدن پوست نیز به خاطر کمبود ویتامین C است. کمبود ویتامین C همچنین می‌تواند منجر به کم خونی، پوسیدگی عضلات و ضعف استخوان‌ها شود. علائم بلند مدت کمبود ویتامین C عبارتند از آتروز، زردی، تشنج و در موارد شدید آسیب‌دیدگی دستگاه عصبی.

تشخیص، درمان و پیشگیری

آزمایش خون مطمئن‌ترین ابزار برای تشخیص کمبود این ماده مغذی در بدن است. نمونه خون گرفته شده از بازو برای سطح اسید آسکوربیک در گلبول‌های سفید بررسی می‌شود. درمان کمبود ویتامین C روی استفاده از رژیم غذایی حاوی ویتامین C مانند بالا تأکید می‌کند و مصرف مرکباتی مانند لیمو، پرتقال، گریپ فروت و غیره بهترین منبع خواهد بود. پزشک در ابتدا دریافت روزانه دوز 250 میلی‌گرم ویتامین C به صورت مکمل را ممکن است تجویز کند. به تدریج، دوز مصرفی می‌تواند با افزایش سطح ویتامین C در بدن به 40 میلی‌گرم کاهش پیدا کند. با شروع درمان خونریزی در صورت وجود در عرض یک هفته از بین می‌رود. ولی، تسکین درد استخوان‌ها تا چندین هفته طول خواهد کشید. همانطور که گفته شد، بهترین راه برای پیشگیری از کمبود ویتامین C مصرف روزانه 5 وعده میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C است. برخی منابع دیگر ویتامین C عبارتند از کیوی، سیب زمینی شیرین، کلم بروکلی، فلفل سبز، گوجه فرنگی، ماهی، شیر تازه و غیره.
اگر مشکوک به کمبود ویتامین C هستید، به پزشک مراجعه کنید. کمبود ویتامین C بیماری نیست که زندگی فرد را تهدید کند. استفاده از رژیم غذایی سالم غنی از ویتامین C و مواد مغذی دیگر به پیشگیری از کمبود نه تنها ویتامین C بلکه ویتامین‌های دیگر نیز کمک خواهد کرد. سالم بخورید و سالم زندگی کنید!