مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون
 

درمان مؤثر مدفوع سفت شده بر روی اجتناب از محرک‌ها و پیروی از درمانهای خانگی متمرکز می‌باشد. چند نکته‌ای که جهت غلبه بر اجابت مزاج سخت می‌توان بکار بست، نوشیدن آب کافی، وارد نمودن مواد غذایی فیبردار به رژیم غذایی خود و داشتن تحرک و انجام فعالیتهای ورزشی را شامل می‌شود.
دفع مدفوع سفت اغلب اوقات نشانه‌ی خاص یبوست است. غیر از آن، یبوست، کاهش در میزان اجابت مزاج، دفع سخت و مشکل، دفع ناکامل و وارد آمدن فشار در حین دفع مدفوع را نیز دربرمی‌گیرد. دلیل اصلی این وضعیت آزار دهنده، نقص در عملکرد روده است. برای هر مورد از مدفوع سخت یا جمع شده، یافتن علت آن به اندازه‌ی یادگیری رهنمودهای درمانی دارای اهمیت است. این کار عوامل مسبب را به حداقل رسانده و از بروز چنین مشکلات روده‌ای در آینده جلوگیری می‌کند.

علل سفت شدن مدفوع

افرادی که اغلب اوقات دچار یبوست می‌شوند، ناراحتی و درد مرتبط با آن را می‌دانند. دفع مدفوع سفت شده معمولاً در نوزادان نیز گزارش می‌شود. علت اصلی اجابت مزاج سخت، به تأخیر انداختن تخلیه‌ی شکم است. در حالی که این وضعیت برای هرکس و در هر زمانی ممکن است رخ دهد، آن را به نوعی عادت ساختن می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را بوجود آورده که یبوست یکی از آنها است. افرادی که در آنها کم کاری تیروئید و دیابت تشخیص داده شده ممکن است دچار اشکال در اجابت مزاج و سفت شدن مدفوع گردند. در ادامه فهرستی از علل احتمالی سفت شدن مدفوع و شروع کننده‌های آن آورده شده است.
• ننوشیدن آب و مایعات کافی
• کمبود فیبر در رژیم غذایی روزانه
• مصرف غذاهای فرآوری شده و رژیم غذایی نامناسب
• مصرف بیش از حد محصولات لبنی
• در پیش گرفتن یک شیوه زندگی کم تحرک
• استفاده بیش از حد از مواد نرم کننده‌ مدفوع و مسهل
• رفتن به سفر و انجام فعالیت‌هایی که روال عادی زندگی را برهم می‌زنند
• اختلالات خوردن و شرایط استرس زا
• کشیدن سیگار و مصرف الکل
• تنگی روده بزرگ، بواسیر و سرطان روده بزرگ

درمان مدفوع سفت شده

در حالی که هیچ تعریف مشخصی برای اجابت مزاج وجود ندارد، هرگونه انحراف از دفعات معمول و بافت مدفوع نشانه‌ی خوبی نمی‌تواند باشد. پیش از آنکه مترصد استفاده از درمانهای مدفوع و داروهای بدون نیاز به نسخه‌ باشید، تغییرات لازم را در عادت معمول اجابت مزاج خود (در صورت امکان) صورت دهید. همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که هر زمان احساس نیاز به دفع در خود دیدید، به دستشویی بروید. به تأخیر انداختن آن تنها یبوست و مشکلات ناراحتی معده را وخیم‌تر می‌سازد.

آب و مایعات بیشتر

همانطور که پیش از این عنوان شد، کمبود آب و مایعات علت اصلی سفت شدن مدفوع است. هنگامی که مقدار کافی مایعات وجود نداشته باشد، کولون یا روده بزرگ رطوبت را از مواد زائد جذب کرده، منجر به فشرده شدن مدفوع می‌گردد. بنابراین راه حل ساده‌ی اطمینان از اجابت مزاج طبیعی، نوشیدن مقادیر کافی آب و دیگر مایعات سالم می‌باشد. به منظور درمان مدفوع سخت و سفت در نوزادان، اجازه دهید از طریق شیشه شیرشان چند جرعه آب گرم بنوشند.

وارد نمودن مواد غذایی حاوی فیبر

فیبر غذایی نقش بسیار مهمی در حجیم ساختن مواد زائد پیش از اجابت مزاج بازی می‌کند. با این وجود، مصرف مواد غذایی سرشار از فیبر بدون نوشیدن کافی مایعات، بجای برطرف نمودن این مشکل، آن را تشدید می‌سازد. از اینرو به منظور درمان یبوست و مدفوع سفت، مواد غذایی حاوی فیبر (میوه‌های تازه، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و غیره) را وارد رژیم غذایی خود نموده و در عین واحد به مقدار کافی آب بنوشید.

درمانهای خانگی

شما همین حالا هم چند ماده‌ در آشپزخانه خود دارید که به عنوان درمان مدفوع سفت شده می‌توان از آنها استفاده کرد. میوه‌هایی همچون سیب، آلو، پاپایا، گلابی، آب لیمو، و پرتقال جهت درمان طبیعی یبوست مورد استفاده قرار می‌گیرند. راهکار دیگر نوشیدن محلول نمک اپسوم با حل کردن یک چهارم قاشق چایخوری از این نمک در نصف لیوان آب است. این روش برای رفع مشکل سفتی مدفوع در افراد بزرگسال بکار برده می‌شود.

حفظ فعالیت و تناسب

انجام ورزش به هضم مناسب ذرات مواد غذایی کمک می‌کند. در صورتی که هیچ گونه فعالیت حرکتی نداشته باشید، تمام تلاش شما در جهت درمان سفتی مدفوع از بین خواهد رفت. بله، فعالیت نمودن ماهیچه‌های روده برای اجابت مزاج جهت داشتن عادت دفع طبیعی ضروری است. مجبور نیستید که به فعالیتهای قدرتی بپردازید. پیاده‌روی، راه رفتن سریع و یا شنا به مدت نیم ساعت در روز هنگامی که با رژیم غذایی سالم و مصرف مقدار کافی آب همراه باشد، جهت داشتن اجابت مزاج طبیعی برای بدن کفایت می‌کند.

تعدیل شیوه زندگی

مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، عادت سیگار کشیدن و مصرف الکل همگی از عوامل مؤثر شکل گیری مدفوع سخت و یبوست به حساب می‌آیند. از این محرک‌ها اجتناب نموده و به احتمال زیاد، بروز یبوست کاهش خواهد یافت. آخرین نکته و نه کم اهمیت‌ترین این است که داروهای ملین را مصرف نکنید حتی اگر مواد تشکیل دهنده‌ی آنها طبیعی باشند. این داروها در دراز مدت ماهیچه‌های روده را ضعیف کرده و منجر به یبوست مکرر می‌شوند.
هرگز از داروهای یبوست مخصوص بزرگسالان برای کودکان و نوزادان استفاده نکنید، مگر آنکه توسط پزشک متخصص اطفال تجویز شده باشند. نوزادان به مواد تشکیل دهنده‌ی غیر معمول (هم طبیعی و یا شیمیایی) بسیار حساس بوده و ممکن است به طرز شدیدی واکنش نشان دهند. بطور مختصر بایستی گفت که مدفوع سفت شده به خودی خود یک عارضه‌ی پزشکی چندان جدی به حساب نمی‌آید. اما چنانچه علائم یبوست را به طور ناگهانی تجربه کردید، به یک پزشک مراجعه نمایید. اقدام فوری همچنین برای کسانی که بدون هیچ نشانه‌ای از بهبودی اجابت مزاج سختی را دارند، حتی پس از اتخاذ روشهای درمانی فوق‌الذکر، ضرورت دارد.