آسیب‌های ‌روحی - روانی خودارضایی

عوارض استمنا از جنبه‌ی روانی نیز بسیار است که تشریح همگی آن‌ها در این بحث، میسّر نیست و برای رعایت اختصار، به توضیحی کوتاه و برشمردنی برخی از آن‌ها بسنده می‌کنیم:

1. درون گرایی:

کسی که استمنا می‌کند، چه معتقد و چه بی‌اعتقاد، استفاده از خودش به جای همسری که باید آرامش‌بخش وی باشد، سبب عزلت‌گزینی و در خود فرورفتن و افسردگی‌اش می‌شود، که تشدید کننده‌ی آن هم مهیاست؛ یعنی محلی پنهان و دور از دیگران برای این کار.
موضوع درون‌گرایی آن قدر اهمیت دارد که حتی مکتب‌داران، سوای مکتب‌های آسمانی هم آن را نوعی ابتلای خطرناک برای بشریت دانسته و می‌گویند: در نتیجه‌‌ی آن، شخص، دور از اجتماع، ترسو، حساس و... بار خواهد آمد. (1)

2. عقده‌ی حقارت و عدم میل دختران برای ازدواج:

برخی از دختران وقتی مدت‌ها استشها کردند، دیگر میلی برای شوهر کردن از خود نشان نمی‌دهند، البته این حالت بدان سبب نیست که آنان واقعاً تمایل یا علاقه‌ای برای برگزیدن شوهر ندارند، بلکه از این جهت است که خود را در اثر اعتیاد به خودارضایی، معیوب دانسته و از این‌رو، مبتلا به عقده‌ی حقارت می‌شوند و همین امر آن‌ها را از شوهر کردن منصرف می‌کند. (2)

3. ضعف حافظه و حواس‌پرتی:

خودارضایی‌های مکرّر، باعث تحریک بیش از حدّ سیستم عصبی «پاراسمپاتیک» و افزایش تخلیه‌ی «اَسِتیل کولین» (3) از انتهای این رشته‌ها در مغز می‌گردد که خود باعث پاره‌ای از عوارض جسمانی و روانی، چون حواس‌پرستی و کمی حافظه، سیاهی رفتن چشم و ... می‌شود. (4) علاوه بر این، شخص مبتلا به خودارضایی، به خاطر تمرکز در این عمل و توجه نسبتاً مداوم به موضوعات جنسی، حواس‌پرت و در تمرکز فکری ناتوان است. (5)
4. لذت نبردن از دوستی‌ها و مهر و محبت‌ها در روابط با پدر و مادر، بستگان و دوستان و بالاخره بریدن از آنان.
5. از بین رفتن عزت، غیرت، پاک‌دامنی، شرف و حیا.

6. احساس محرومیت:

در صورتی که استمنا، بدون انزال باشد که گاهی این چنین است، احساس محرومیت جسمی و روحی پدید خواهد آمد که این احساس محرومیت، آسیب‌های خاص خود را در پی دارد. ارضای ناکامل جنسی و بعد هم پشیمانی از خودارضایی (6)، سبب ضعف روحی در افراد می‌شود.
7. تمرکز نداشتن، بی‌مبالاتی، مشغول شدن شدن و آشفتگی روحی و اخلاقی، به علت احساس دائمی گناه و کش و قوس دائمی با خیالات جنسی که از دلایل پایین آمدن سطح موفقیت تحصیلی است.
8. کاهش اعتماد به نفس، ضعف اراده و گرفتاری در اخذ تصمیم‌های لازم. به طور کلی هر اعتیادی به دلیل این که انسان خود را قادر به ترک آن نمی‌داند، باعث ضعف اراده و اعتماد به نفس خواهد شد.
9. کم‌رویی، ترسویی و خواهان تنهایی و انزوا بودن، در افرادی که در سنین پایین و کودکی گرفتار خودارضایی می‌شوند.
10. عذاب وجدان و در هم کوبیده شدنِ شخصیت فرد به دلیل سرزنش و تحقیر خود از انجام گناه.
11. اضطراب دختران، به دلیل وحشت از پاره شدن پرده‌ی بکارت.
12. کم حوصلگی، زودرنجی، تندخویی، حساسیت بسیار در برابر نور، صدا و امثال آن. احساس نارضایتی و به دنبال آن بدبینی به دیگران و حسادت. پدید آمدن عکس‌العمل‌های مالیخولیایی و وسواسی.
در کل باید گفت که خودارضایی در دوران دبستان که دوره‌ی خواب هورمونی است و حتی در مراحل نوجوانی، تغییرات و آسیب‌هایی برای وضع روحی افراد پدید می‌آورد که مدّت‌ها دوام خواهد داشت. (7)

ضررهای اجتماعی - فرهنگی

ضررهای اجتماعی و ضررهای روانی خودارضایی، با هم ارتباط تنگاتنگ داشته و گاهی زمینه‌ی بروز یک‌دیگر هستند و می‌توان گفت که همه‌ی مضرّات استمنا، به نوعی با هم ارتباط دارند. برخی از آسیب‌های اجتماعی استمنا را در زیر می‌آوریم.
توجه به لذات شخصی، سبب سستی روابط اجتماعی می‌شود و حیات جمعی را دچار مخاطره می‌کند. فرد خودارضا به غیر از میل به انزواجویی، در عرصه‌ی اجتماعی نیز با مردم جوششی ندارد و از زندگی در جمع، احساس لذت نمی‌کند و در او یک حسّ گریز از اجتماع پدید می‌آید که بر اثر افراط و تکرار، ریشه‌دار خواهد شد. گاه نیز شخص خودارضا در گوشه‌ای به افکاری دورودراز سرگرم می‌شود و به آینده و جهانی نامعلوم می‌اندیشد.
خود ارضایان به دلایل گوناگونی، به تدریج از ازدواج دور می‌شوند که این مسئله (ازدواج نکردن)، علاوه بر عوارض جسمانی و روانی، سبب پیدایش اختلال در نظم جامعه است. از طرفی، بعد از ازدواج هم، از دست دادنِ لذت مقاربت و همسرداری، دلیلی است برای جدایی زوج‌ها و سستی پیوند زناشویی و سردی در روابط بعد از ازدواج؛ برای مثال: همان‌گونه که پیش‌تر بیان شد: انزال‌های زودرس در مقاربت با همسر، از عوارضی است که روابط صحیح را به خطر می‌اندازد، هم چنین گفته می‌شود که مبتلایان به استمنا پس از ازدواج و در روابط جنسی با همسر، فقط به فکر ارضای خویش هستند نه ارضای همسر خود، که این موضوع نیز در روابط صحیح جنسی و به تبع آن در تفاهم زوجین، نقش به سزایی دارد.

پی‌نوشت‌ها:

1. ر.ک: سیدرضا پاک‌نژاد، اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 16، ص 192-196.
2. امیر شریفی‌خضارتی، انحرافات جنسی: مطالعه‌ی تطبیقی‌ جرم‌شناسی و فقیهی، ص 253.
3. پیام‌رسان عصبی؛ Acetyle choline .
4. حمیدرضا شاکرین و جمعی از محققان، پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی: دفتر هفتم، ص 288.
5. مؤسسه‌ی پژوهشی فرهنگی اشراق، خودارضایی یا ارضای انحرافی جنسی، ص 16.
6. پشیمانی به دلیل گناه کردن و عملی که مضرّات متعددی دارد.
7. ر.ک: علی قائمی، خانواده و مسائل جنسی کودکان، ص 139 و 140.

منبع مقاله :
علیزاده آملی، علی؛ (1392)، اعتیاد پنهان (خودارضایی، مضرات، پیش‌گیری و درمان)، قم: مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول