معرفی جعفری و خواص درمانی آن

نام علمی:

Petroselinum crispum(Mill). Nym.، نام فرانسه Persil و نام انگلیسی آن Parsley می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، جعفری، دیناروریه، حزاء، کرفس مَغدونَس، کرفس ماقدونی، معذانوس، بغدونس، اپلیهم و فِطراسالیون نام برده شده است.

تیره گیاه:

جعفری Umbelliferae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی، دوساله و معطر به ارتفاع حدود 30 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر، ریشه آن عمودی، دوکی شکل و به رنگ مایل به زرد، برگ‌های آن سبز تیره، شفاف، پرپشت و در قسمت فوقانی ساقه منقسم به قطعات باریک و نواری و در ضمن با برگ‌های قسمت تحتانی متفاوت می‌باشند. گل‌های آن کوچک، مجتمع به صورت چتر مرکب و رنگ آنها مایل به سبز و میوه‌اش کوچک، سبز رنگ، به قطر 1 میلی‌متر در بعضی موارد بیشتر و درازای آن حدود 2 میلی‌متر می‌باشد.  

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در نواحی معتدل اغلب کشورها و ایران کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه:

مواد روغنی، آلورون، تانن، یک ماده‌ی ملون به رنگ زرد، نوعی گلوکوزید، اسانس، مواد قندی، مواد معدنی، آپین، انرژی، چربی تام، پروتئین، کربوهیدرات، فیبر غذایی، قند، سدیم، پتاسیم، کلسیم، آهن، منیزیم، نیاسین، ویتامین‌های PP, K, B2, B1, A و ویتامین ث در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ، ساقه و تخم

نحوه مصرف:

برگ و ساقه را به صورت خام یا پخته شده استفاده می‌کنند و تخم گیاه نیز به صورت دم کرده یا جوشانده در طب سنتی کاربرد دارد.

خواص درمانی:

خرد کننده سنگ کلیه و مثانه و کاهنده فشار خون، تقویت کننده کبد و شیرافزا، ضد نفخ و ضد تب، ضد استسقاء و تقویت کننده قوای جنسی، تقویت کننده قلب و افزاینده قدرت بینایی، برطرف کننده چسبندگی روده‌ها و تمیز کننده شریان‌ها و رگ‌ها، سرخ کننده رنگ رخسار و تصفیه کننده خون، قطع کننده قاعدگی در زنان جوان به دلیل ضعف عمومی و قطع کننده ترشحات مهبلی (زنانگی)، خون‌ساز و مقاوم کننده بدن در برابر سرماخوردگی‌ها می‌باشد. در ضمن برای بیماری‌های کبد و طحال، قاعدگی دردناک، خیز عمومی، اختلالات دستگاه هضم، روماتیسم و یرقان نیز مفید است.

تذکر:

استفاده از جعفری برای اشخاصی که دچار بیماری‌های عصبی می‌باشند مضر و برای خانم‌های باردار ممنوع است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.