معرفی خردل سفید و خواص درمانی آن

خردل گونه‌های مختلفی دارد و تمامی آنها خواص درمانی دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها اشاره شده است.

نام علمی:

Sinapis alba L.، نام فرانسه Moutarde blanche و نام انگلیسی آن White mustard می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خردل سفید، خردل زرد، خردل ابیض و حرف ابیض نامیده شده است.

تیره گیاه:

شب‌بو Cruciferae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است یک ساله به ارتفاع حدود 60 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر با ساقه‌ای سفید، استوانه‌ای یا مربعی شکل و پوشیده از کرک‌های خشن و ریشه گیاه مخروطی شکل، منشعب و به رنگ سفید مات می‌باشد. برگ‌های آن متناوب، دمبرگدار، پهن، ناصاف و با بریدگی‌های عمیق، در انتهای ساقه، گل دهنده و گل‌های آن زرد رنگ، مجتمع و کمی معطر می‌باشند. میوه‌اش خورجین که در نصف یا قسمت پایین میوه، دانه‌ها قرار دارند، شکل دانه‌ها مدور، شفاف، زردرنگ و در بعضی موارد متمایل به قرمزی و طعم آنها تند و تیز است و به صورت ادویه نیز استفاده می‌شوند.  

طبیعت دانه خردل:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خیلی خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نقاط سایه‌دار و بیشتر در خاک‌های آهکی یا رسی کشورها خصوصاً کشورهای اروپایی، آفریقایی و ایران به طور خودرو می‌روید. در ایران بیشتر در نواحی جنوبی بخصوص مسجد سلیمان، برخی از نواحی بوشهر، خوزستان و شوش انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در دانه خردل:

لعاب، لیناماراز، مایروزیناز، فسفاتاز، لاکتاز، سینالبین، آراشیدیک اسید، لیگنوسریک اسید، اورسیک اسید، لینولئیک اسید، سینیگروزید، روغن ثابت، موسیلاژ، میروزین و چند گلوکوزید در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

دانه. در ضمن برگ‌های گیاه نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

به طور معمول از دانه بیشتر به صورت پودر شده استفاده می‌کنند.

خواص درمانی:

ادرارآور و هضم کننده غذا، عطسه‌آور و رفع کننده شب‌کوری، تقویت کننده نیروی جنسی و بازکننده انسدادهای بلغمی، دفع کننده انگل و محرک اعصاب، تقویت کننده هوش و حافظه و ضد نفس تنگی، جلوگیری کننده از ریزش مو و بادشکن می‌باشد. در ضمن برای خیز عمومی بدن، تب‌های نوبه، نزله‌های مزمن (بخصوص نزله مثانه)، صرع، آسم، برونشیت، بیماری‌های ریوی، سرماخوردگی، خشونت سینه، روماتیسم و دردهای مفصلی نیز مفید است. خردل سفید دارای طعمی تند و تیز برای خوش طعم کردن غذا نیز به کار می‌رود. استفاده از خردل به مقدار محدود و کم به عنوان ادویه موجب تحریک اشتها و تسریع و تحریک ترشح بزاق می‌گردد.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف دانه هر نوع خردل مضر و باید با احتیاط و به مقدار کم استفاده شود زیرا سبب ایجاد خراش و التهاب در مجاری هاضمه می‌شود. در دوران بارداری و شیردهی استفاده از آن ممنوع و باید حتماً با نظر پزشک تجویز شود. در ضمن برای اشخاص گرم مزاج و هیجانی نیز مضر است.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.