معرفی فندق و خواص درمانی آن

نام علمی:

Corylus avellana L.، نام فرانسه درخت Noisetier Commun، فرانسه فندق Aveline، نام انگلیسی درخت Hazel nut tree و نام انگلیسی فندق Filbert می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، فندق، بُندُق، جُلّوز و جِلّوز نامیده شده است.

تیره گیاه:

فندق Corylaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری:

درختچه‌ای است به ارتفاع حدود 5 متر با برگ‌هایی سبز، متناوب، تقریباً گرد و نوک‌تیز با دو ردیف دندانه، قاعده برگ‌ها قلبی شکل و قسمت تحتانی برگ‌ها کرکدار می‌باشد. گل‌های آن نر و ماده، گل‌های نر به صورت سنبله، آویخته و زردرنگ و گل‌های ماده آن کوچک، منفرد و تقریباً صورتی هستند. میوه‌اش فندقه، تقریباً گرد و پوشیده شده از کاسبرگ‌های سبز و دارای پوستی سخت و قهوه‌ای رنگ می‌باشد. درون میوه (فندق) مغزی سفید و دو لپه‌ای با پوستی نازک است.

طبیعت مغز فندق:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب کشورها بخصوص در اروپا، آسیا و در نواحی مختلفی از ایران کاشته می‌شود. در بعضی موارد به صورت خودرو نیز انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مغز فندق:

آب، پروتئین، چربی، خاکستر، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، تیامین، نیاسین، انرژی غذایی، هیدرات کربن، مس و ویتامین‌های K, E, D, C, B6, B2, B1, A در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده:

مغز میوه (مغز فندق) و روغن آن. در ضمن پوست میوه و ریشه، برگ، گل و گرده‌ی گل نیز خواص دارویی دارند.  

نحوه مصرف:

مغز فندق مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی و شیرینی‌سازی نیز کاربرد دارد.

خواص درمانی:

پیشگیری کننده از بیماری‌های قلبی عروقی و تقویت کننده هوش و حافظه، مسکن سرفه‌های مقاوم و خارج کننده اخلاط، دفع کننده سموم از بدن و حاوی مواد معدنی فراوان، رفع کننده سوزش مجاری ادراری و تصفیه کننده خون، تنظیم کننده عادت ماهیانه و ضد کرم‌های ریز روده، دفع کننده شن‌های کلیه و تحلیل برنده ورم روده، سرشار از مواد غذایی و جلوگیری کننده از ابتلاء به سرطان (پروستات، تخمدان، دستگاه گوارش و ریه)، تقویت کننده نیروی جنسی و افزاینده اسپرم، کاهنده کلسترول و رفع کننده عفونت‌های انگلی، بندآورنده خونریزی و تقویت کننده مغز، مقوی معده و روده و خون‌ساز، افزاینده کلسترول خون و مغز مناسبی برای بیماران دیابتی می‌باشد. در ضمن برای سوزش مجاری ادرار و خفقان نیز مفید است. دم کرده پوست سبز خارجی فندق قبض کننده و دم کرده غشای نازک بین پوست و مغز قطع کننده اسهال‌های کهنه می‌باشد. در استعمال خارجی، جوشانده پوست سخت فندق التیام‌بخش زخم‌های واریسی است.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف مغز فندق بیماری‌های قلبی را تشدید کرده و سبب ایجاد باد و نفخ می‌شود. اشخاصی که مبتلا به کلسترول اضافی خون، تصلب شرائین، میگرن، واریس و چاقی زیاد می‌باشند از مصرف مغز فندق پرهیز کنند.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.