وظایف شوهران، از نگاه روایات
«خانواده» در اسلام، آن‌چنان استوار و پابرجا بنا نهاده شده که هیچ عاملی نمی‌تواند اساسِ آن را زیر سؤال ببرد. اگر امروزه غربی‌ها علی‌رغم مسائلی که در اجتماع‌شان می‌گذرد، ادعا می‌کنند در اوج پیش‌رفت‌های اجتماعی و اخلاقی قرار دارند، خانواده‌ی اسلامی با توجه به ایده‌آل‌ها، استانداردها و معیارهایش، در سطحی فراتر از آنها قرار خواهد گرفت.
در عشق صرفه‌جویی نکنید!
چکیده
«خانواده» در اسلام، آن‌چنان استوار و پابرجا بنا نهاده شده که هیچ عاملی نمی‌تواند اساسِ آن را زیر سؤال ببرد. اگر امروزه غربی‌ها علی‌رغم مسائلی که در اجتماع‌شان می‌گذرد، ادعا می‌کنند در اوج پیش‌رفت‌های اجتماعی و اخلاقی قرار دارند، خانواده‌ی اسلامی با توجه به ایده‌آل‌ها، استانداردها و معیارهایش، در سطحی فراتر از آنها قرار خواهد گرفت.
تعداد کلمات 1772/ تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه
«خانواده» در اسلام، آن‌چنان استوار و پابرجا بنا نهاده شده که هیچ عاملی نمی‌تواند اساسِ آن را زیر سؤال ببرد. اگر امروزه غربی‌ها علی‌رغم مسائلی که در اجتماع‌شان می‌گذرد، ادعا می‌کنند در اوج پیش‌رفت‌های اجتماعی و اخلاقی قرار دارند، خانواده‌ی اسلامی با توجه به ایده‌آل‌ها، استانداردها و معیارهایش، در سطحی فراتر از آنها قرار خواهد گرفت.
تعداد کلمات 1772/ تخمین زمان مطالعه 8 دقیقه
رامین بابازاده
در این مقاله می‌خواهیم به وظایف شوهران در برابر همسران بپردازیم و سعی شده با زبانی ساده و گویا، تکنیک‌های ساده و کاربردی برای افزایش صمیمیت در زندگی، که برگرفته از کلام گهربار معصومان است، بیان گردد.
1) خوش‌اخلاقی
در دنیای امروزی که استرس‌ها و فشارهای فراوان از هر سو، ما را محاصره کرده، تنها با سلاح خوش‌رویی و خلق و خوی نرم و ملایم است که می‌توان عمر را با آرامش و رضایت سپری کرد. با اخلاقِ خوش، پل ارتباطی بین افراد مستحکم می‌شود و از آن‌جایی که هیچ ارتباطی به اندازه‌ی رابطه‌ی زناشویی مهم نیست، خوش‌اخلاقی یکی از ارکان عظیم پایداریِ خانواده به شمار می‌آید.ابوعبدالله جدل می‌گوید: «از همسرِ پیامبر پرسیدم که اخلاق پیامبر(ص) با خانوادهاش چگونه بود؟ گفت: نیکخوترینِ مردمان بود؛ نه دشنام مىداد، نه بدزبانى مىکرد، نه اهل هیاهو به راه انداختن در کوچه و بازار بود و نه بدى را با بدى جبران مىکرد، بلکه مىبخشید و گذشت مىکرد.»
شوهری که اخلاقی پسندیده و رفتاری ملایم دارد، به راحتی می‌تواند دل همسرش را تسخیر کند و آرامشی دل‌پذیر را در خانه، برای تک‌تک افراد خانواده پدید آورد. با خنده و خوش‌رویی، انرژی مثبت و روحیه‌ای شاد به دیگران منتقل شده و خستگی‌های روزمره زایل می‌شود. از پیامبر خدا(ص) روایت شده: «خوش‌خویى، دوستى (و صمیمیت) را استوار مىکند.»([1])
ابوعبدالله جدل می‌گوید: «از همسرِ پیامبر پرسیدم که اخلاق پیامبر(ص) با خانوادهاش چگونه بود؟ گفت: نیکخوترینِ مردمان بود؛ نه دشنام مىداد، نه بدزبانى مىکرد، نه اهل هیاهو به راه انداختن در کوچه و بازار بود و نه بدى را با بدى جبران مىکرد، بلکه مىبخشید و گذشت مىکرد.»([2])
ابن‌محبوب نیز نقل میکند: به امام صادق(ع) گفتم: حدّ خوش‌خویى چیست؟ فرمودند: «در رفتارت افتادگى کنى، سخنت را شیرین نمایى و برادرت را با روى گشاده دیدار کنى.»([3])
شوهری که اخلاقی پسندیده و رفتاری ملایم دارد، به راحتی می‌تواند دل همسرش را تسخیر کند و آرامشی دل‌پذیر را در خانه، برای تک‌تک افراد خانواده پدید آورد. با خنده و خوش‌رویی، انرژی مثبت و روحیه‌ای شاد به دیگران منتقل شده و خستگی‌های روزمره زایل می‌شود. از پیامبر خدا(ص) روایت شده: «خوش‌خویى، دوستى (و صمیمیت) را استوار مىکند.»([1])
ابوعبدالله جدل می‌گوید: «از همسرِ پیامبر پرسیدم که اخلاق پیامبر(ص) با خانوادهاش چگونه بود؟ گفت: نیکخوترینِ مردمان بود؛ نه دشنام مىداد، نه بدزبانى مىکرد، نه اهل هیاهو به راه انداختن در کوچه و بازار بود و نه بدى را با بدى جبران مىکرد، بلکه مىبخشید و گذشت مىکرد.»([2])
ابن‌محبوب نیز نقل میکند: به امام صادق(ع) گفتم: حدّ خوش‌خویى چیست؟ فرمودند: «در رفتارت افتادگى کنى، سخنت را شیرین نمایى و برادرت را با روى گشاده دیدار کنى.»([3])
2) مدارا کردن
مدارا کردن به این معناست که در زندگی خانوادگی، برخی رفتارهای اشتباه و نابجای همسرمان را که نمی‌توانیم اصلاح کنیم، تحمل کرده و از آنها چشم بپوشیم و آنها را همان‌گونه که هستند، بپذیریم. از امام على در این باره نقل شده است: «زن، (مانند) گُل است، نه قهرمان؛ پس در همه‌حال، با او مدارا کن و با وى، به خوبى همنشینى نماى تا زندگىات باصفا شود.»([4])
3) عفو و گذشت
گذشت و اغماضِ هر یک از زن و شوهر از لغزش‌ها و کارهای ناپسند دیگری در محیط خانواده، اهمیت فراوانی دارد و بی‌توجهی به آن، فضای صمیمیت و آسایشِ حاکم بر خانواده را به محیط اضطراب، بدبینی، عصبانیت و عیب‌جوییِ مستمر هر یک از اعضا نسبت به دیگری تبدیل خواهد کرد. عفو و گذشت آنقدر اهمیت دارد که قرآن کریم، عفو و گذشت را از موارد احسان مىداند و فردى که داراى احسان باشد، محبوب خداوند متعال است: «وَ العافینَ عَنِ النّاسِ و اللَّهُ یُحِبُّ المُحسِنین؛ و از خطاى مردم درمىگذرند، و خدا نیکوکاران را دوست دارد.»([5])
از حضرت امیر(ع) روایت شده است: «آگاه باشید که هر کس بر اخلاق زنِ بداخلاق، شکیبایى ورزد و مزد این کار را از خدا بخواهد، خداوند ثواب سپاسگزاران را به او عطا مىکند.»([6])
از حضرت امیر(ع) روایت شده است: «آگاه باشید که هر کس بر اخلاق زنِ بداخلاق، شکیبایى ورزد و مزد این کار را از خدا بخواهد، خداوند ثواب سپاسگزاران را به او عطا مىکند.»([6])
4) آسانگیری
صفت «سخت‌گیری» جزئی از منفی‌نگری است که از نظر دین و اخلاق مذموم است؛ زیرا زمینه را برای رشد سایر اختلافات و ناسازگاری‌ها فراهم میکند. آسانگیری، به‌خصوص درباره‌ی زنان، آنقدر مطلوب و نیکوست که رسول گرامی اسلام فرمودند: «خداوند به زنان، آسان‌گیر و مهربان‌تر است. هیچ مردی زن خود را خشنود نکند، مگر این‌که خداوند در قیامت او را خشنود سازد.»([7])
امیرالمؤمنین علی فرمودند: «پاداش هر انسان مؤمن آسان‌گیر و نرمخو، بهشت است.»([8]) ایشان همچنین می‌فرمایند: «کاری را که در توان زن نیست، بر او تحمیل مکن! زنان چون گل بهاری هستند، نه پهلوان سخت‌کوش و پرتوان.»([9])
امیرالمؤمنین علی فرمودند: «پاداش هر انسان مؤمن آسان‌گیر و نرمخو، بهشت است.»([8]) ایشان همچنین می‌فرمایند: «کاری را که در توان زن نیست، بر او تحمیل مکن! زنان چون گل بهاری هستند، نه پهلوان سخت‌کوش و پرتوان.»([9])
بیشتر بخوانید: وظایف شوهر نسبت به زن
5) آراستگی
زنان دوست دارند همواره شوهران خود را در شکل و صورت آراسته ببینند؛ یعنی مرد همیشه به سر و صورت و لباسهای خود برسد. او با این کار علاوه بر افزایش صمیمیت در زندگی، به عفت همسرش نیز کمک میکند.
از پیامبر خدا(ص) نقل شده است: «لباسهاى خود را بشویید، موهای‌تان را اصلاح کنید، مسواک بزنید، خود را آراسته سازید و نظافت کنید؛ چراکه (قوم) بنىاسرائیل، این کارها را نمىکردند؛ در نتیجه، زنان‌شان به زنا دادن افتادند.»([10])
حسن‌بن‌جَهم می‌گوید: امام موسی‌بن‌جعفر را دیدم که خَضاب کرده بود. گفتم: قربانت گردم! خضاب کردهاید؟ حضرت کاظم(ص) فرمودند: «آرى؛ آراسته بودن، از عواملى است که بر پاک‌دامنىِ زن مىافزاید. زنان، از آن رو ترکِ پاکدامنى مىکنند که شوهران‌شان آراستهبودن را ترک مىنمایند.» سپس فرمود: «آیا دوست دارى همسرت را مانند خودت، ناآراسته ببینى؟» گفتم: نه. فرمود: «او نیز همین‌طور.»([11])
بهترین کارهایی که به آراستهبودن مرد کمک میکند:
ـ در خانه از بهترین لباسهای خانگی استفاده کرده و تنوع در پوشش را رعایت کند؛
ـ هنگام بیرون رفتن از منزل، از لباسهای اتوکرده و معطر استفاده کند؛
ـ به‌موقع به اصلاح سر و صورت برسد؛
ـ هر روز دست‌کم یک بار مسواک بزند؛
ـ از پوشیدن لباسهای چرک و کثیف )به‌خصوص جوراب‌ها( پرهیز کند؛
ـ هنگام رسیدن به خانه، لباسها را عوض کرده و موهایش را شانه بزند؛
ـ پیش از این‌که لباس‌هایش بوی عرق بدهد، آنها را تعویض کند.
از پیامبر خدا(ص) نقل شده است: «لباسهاى خود را بشویید، موهای‌تان را اصلاح کنید، مسواک بزنید، خود را آراسته سازید و نظافت کنید؛ چراکه (قوم) بنىاسرائیل، این کارها را نمىکردند؛ در نتیجه، زنان‌شان به زنا دادن افتادند.»([10])
حسن‌بن‌جَهم می‌گوید: امام موسی‌بن‌جعفر را دیدم که خَضاب کرده بود. گفتم: قربانت گردم! خضاب کردهاید؟ حضرت کاظم(ص) فرمودند: «آرى؛ آراسته بودن، از عواملى است که بر پاک‌دامنىِ زن مىافزاید. زنان، از آن رو ترکِ پاکدامنى مىکنند که شوهران‌شان آراستهبودن را ترک مىنمایند.» سپس فرمود: «آیا دوست دارى همسرت را مانند خودت، ناآراسته ببینى؟» گفتم: نه. فرمود: «او نیز همین‌طور.»([11])
بهترین کارهایی که به آراستهبودن مرد کمک میکند:
ـ در خانه از بهترین لباسهای خانگی استفاده کرده و تنوع در پوشش را رعایت کند؛
ـ هنگام بیرون رفتن از منزل، از لباسهای اتوکرده و معطر استفاده کند؛
ـ به‌موقع به اصلاح سر و صورت برسد؛
ـ هر روز دست‌کم یک بار مسواک بزند؛
ـ از پوشیدن لباسهای چرک و کثیف )به‌خصوص جوراب‌ها( پرهیز کند؛
ـ هنگام رسیدن به خانه، لباسها را عوض کرده و موهایش را شانه بزند؛
ـ پیش از این‌که لباس‌هایش بوی عرق بدهد، آنها را تعویض کند.
6) تشکر کردن
امام سجاد(ع) فرمودند: «حقّ کسى که با تو نیکویى کرده، آن است که شکر نعمت او را به جای آورى؛ نیکىِ او را به خاطر داشته باشى؛ یا در مجالس نزد دیگران یاد کنى، تا دیگران نیز از او به نیکى یاد کنند.»([12])
7) تعریف و تحسین
تعریف و تحسین باید صادقانه باشد و همراه با توقع و چشمداشتی نباشد. البته ابراز عملی، پشتوانه‌ی ابراز زبانی است، و نمایاندن محبت، بدون پشتوانه‌ی عملی، فریبی بیش نیست.
امام صادق(ع) می‌فرماید: «هر کس به مسلمانی "آفرین" بگوید، خداوند متعال تا قیامت برایش آفرین مینویسد.»([13])
امام صادق(ع) می‌فرماید: «هر کس به مسلمانی "آفرین" بگوید، خداوند متعال تا قیامت برایش آفرین مینویسد.»([13])
8) هدیه دادن
هدیه دادن به همسر، آثار عجیبی دارد و به قول روان‌شناسان: از کوچکهای بزرگ است؛ یعنی با این‌که خود، کاری کوچک و کمهزینه است، ولی اثرات فراوانی بر روابط زوجین میگذارد. در روایات آمده است: «هدیهدادن، کینه را از بین می‌برد.»([14])
رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «هدیه دادن مرد به همسرش، باعث افزایش عفت زن می‌شود.»([15])
رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «هدیه دادن مرد به همسرش، باعث افزایش عفت زن می‌شود.»([15])
9) استفاده از اصل تغافل
اصل تغافل این است که شوهر از اشتباه زنش چشمپوشی کند و خودش را به ندانمکاری بزند؛ به عبارت دیگر، به گونهای رفتار کند که گویا از چیزی خبر ندارد. امام علی(ع) در این باره می‌فرماید: «شریف‌ترین اخلاق انسانِ باکرامت، تغافل اوست از چیزی که می‌داند.»([16])
امام صادق(ع) می‌فرماید: «قدر و منزلت خویش را با تغافل گرامی بدارید.»([17]) از رسول خدا(ص) نیز روایت شده: «زیبایی‌های زندگی را کشف کنید (مثبتنگر باشید).»([18])
امام صادق(ع) می‌فرماید: «قدر و منزلت خویش را با تغافل گرامی بدارید.»([17]) از رسول خدا(ص) نیز روایت شده: «زیبایی‌های زندگی را کشف کنید (مثبتنگر باشید).»([18])
10) سوءظن نداشتن
سوءظن، همچون طوفان تکاندهندهای، ستونهای استوار زندگی را متزلزل میسازد. بعضی مردان به همسر خود بدگمان می‌شوند، یا در حفظ عفت و پاک‌دامنی او تا سرحدّ وسواس پیش می‌روند و بر او سخت‌گیری بیجا می‌کنند. می‌گویند: کفش زنانه را نباید مهمان مرد ببیند، اسم همسرم را نباید هیچ مردی بداند؛ در صورتی که دانستن نام‌های حضرت زهرا(س) و مادران ائمه(ع) را خوب و مستحب می‌شمارد! و...
از نظر دین مبین اسلام گمانهای نادرست، گناه شمرده می‌شود: «اى کسانى که ایمان آوردهاید! از بسیارى گمانها دورى کنید، زیرا برخى گمانها گناه است.»([19])
پیامبر خدا(ص) می‌فرمایند: «از گمان بپرهیزید، زیرا گمان بد، دروغترینِ دروغ است.»([20]) امام علی(ع) نیز به فرزندش می‌فرماید: «پسرم! از اظهار غیرت بیجا بپرهیز؛ زیرا (سوءظن) زنهای خوب و صالح را هم به مریضی و انحراف سوق می‌دهد.»([21])
از نظر دین مبین اسلام گمانهای نادرست، گناه شمرده می‌شود: «اى کسانى که ایمان آوردهاید! از بسیارى گمانها دورى کنید، زیرا برخى گمانها گناه است.»([19])
پیامبر خدا(ص) می‌فرمایند: «از گمان بپرهیزید، زیرا گمان بد، دروغترینِ دروغ است.»([20]) امام علی(ع) نیز به فرزندش می‌فرماید: «پسرم! از اظهار غیرت بیجا بپرهیز؛ زیرا (سوءظن) زنهای خوب و صالح را هم به مریضی و انحراف سوق می‌دهد.»([21])
11) زیباییِ کلام
جملات زیبا، اثراث فراوانی در برطرف کردن کنش‌ها و اختلافاتِ زندگی دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد، اگر جملات زیبا به همراه لحن زیبا باشند، اثرگذاریِ کلام را تا چهل درصد افزایش می‌دهند.
امام علی(ع) می‌فرماید: «زبانت را به سخن ملایم و سلام کردن عادت بده، تا دوستانت زیاد و دشمنانت کم شوند.»([22]) ایشان در جایی دیگر می‌فرمایند: «زیبا سخن گویید تا پاسخ زیبا بشنوید.»([23])
امام علی(ع) می‌فرماید: «زبانت را به سخن ملایم و سلام کردن عادت بده، تا دوستانت زیاد و دشمنانت کم شوند.»([22]) ایشان در جایی دیگر می‌فرمایند: «زیبا سخن گویید تا پاسخ زیبا بشنوید.»([23])
الف) زیبایی کلام در صدا کردن نام همسر
در سیره‌ی حضرت امیر(ع) آمده که وقتی میخواستند حضرت زهرا(س) را صدا کنند، میفرمودند: «نفسی لک الفدا (جان علی به فدایت)»، «حبیبتی زهرا»، «بنت رسولالله» و «زهراجان». و پاسخی که از حضرت زهرا(س) می‌شنیدند، این بود: «روحی لک الفدا»، «ابوتراب»، «اباالحسن» و «علیجان».
پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «سه چیز است که محبت شخص را درباره‌ی دیگری خالص میکند... یکی از آنها این است که طرف مقابل را به اسمی صدا بزند که وی می‌پسندد.»([24])
پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «سه چیز است که محبت شخص را درباره‌ی دیگری خالص میکند... یکی از آنها این است که طرف مقابل را به اسمی صدا بزند که وی می‌پسندد.»([24])
ب) سخنان روحیه‌بخش
بعضی سخنها معجزه‌ی محبت می‌کنند و باعث می‌شوند دل زن پر از مهر و محبت شوهر شود. امام سجاد(ع) در این باره می‌فرمایند: «سخن زیبا ثروت مىآورد، روزى را فراوان مىکند، اجل را به تأخیر مىاندازد، شخص را در میان خانواده محبوب و او را به بهشت وارد مىکند.»([25])
در مقابل، اگر لحن کلام تند و خشن و با بیادبی همراه باشد، موجب دل‌خوری و کدورت خواهد شد. امام علی(ع) می‌فرمایند: «از گفتنِ سخن زشت بپرهیز که دل را پر از خشم و کینه میکند.»([26])
در مقابل، اگر لحن کلام تند و خشن و با بیادبی همراه باشد، موجب دل‌خوری و کدورت خواهد شد. امام علی(ع) می‌فرمایند: «از گفتنِ سخن زشت بپرهیز که دل را پر از خشم و کینه میکند.»([26])
12) کمک به کارهای خانه
یکى از وظایف اخلاقى مشترک زوجین که در تحکیم بنیان خانواده، نقشی اساسى دارد، یارى رساندن آنان به یکدیگر در اداره‌ی امور زندگى است؛ بنابراین، شوهر باید تا حد توان به همسرش در انجام کارهای خانه، به‌ویژه کارهای سخت و سنگین کمک کند. دین مقدس اسلام نیز برای خدمت کردن مرد در خانه، اهمیت خاصی قائل شده است، به طوری که حتی گفته شده: «اگر مردی به زنش آب دهد، ثواب می‌برد.»([27])
پیامبر خدا(ص) فرمودند: «اى على! به خانواده‌ی خود خدمت نمىکند، مگر انسان راستگو، یا شهید و یا مردى که خداوند، خیر دنیا و آخرت را براى او بخواهد.([28]) اى على! هرکس در خدمتگزارىِ خانواده، ترش‌رویى (بداخلاقی) نکند، بدون حساب وارد بهشت مىگردد. اى على! خدمت به خانواده، کفاره‌ی گناهان کبیره، خاموشکننده‌ی آتش خشم پروردگار، مهریه‌ی حورالعین و افزاینده‌ی نیکىها و درجات است.»([29])
از امام صادق(ع) روایت شده: «امیرمؤمنان(ع) هیزم و آب مىآورد و جارو مىکرد و فاطمه(س) آرد مىساخت، خمیر مىکرد و نان مىپخت.»([30])
پیامبر خدا(ص) فرمودند: «اى على! به خانواده‌ی خود خدمت نمىکند، مگر انسان راستگو، یا شهید و یا مردى که خداوند، خیر دنیا و آخرت را براى او بخواهد.([28]) اى على! هرکس در خدمتگزارىِ خانواده، ترش‌رویى (بداخلاقی) نکند، بدون حساب وارد بهشت مىگردد. اى على! خدمت به خانواده، کفاره‌ی گناهان کبیره، خاموشکننده‌ی آتش خشم پروردگار، مهریه‌ی حورالعین و افزاینده‌ی نیکىها و درجات است.»([29])
از امام صادق(ع) روایت شده: «امیرمؤمنان(ع) هیزم و آب مىآورد و جارو مىکرد و فاطمه(س) آرد مىساخت، خمیر مىکرد و نان مىپخت.»([30])
نمایش پی نوشت ها:
[1]. تحف‌العقول، ص45.
[2]. مسند ابن‌حنبل، ج10، ص75، ح26049.
[3]. الکافی، ج2، ص103، ح4.
[4]. من‌لایحضره‌الفقیه، ج3، ص556، ح4911.
[5]. آل‌عمران، آیۀ 134.
[6]. همان، ج4، ص16، ح4968.
[7]. وسائل‌الشیعه، کتاب النکاح، ش24932.
[8]. جلوه‌های حکمت، ص524.
[9]. نهج‌البلاغه، نامة 31.
[10]. سیر‌أعلام‌النبلاء، ج18، ص259.
[11]. کافی، ج5، ص568.
[12]. مکارم الاخلاق، ص422.
[13]. کافی، ج2، ص206.
[14]. عیون‌أخبارالرضا، ج2، ص74.
[15]. من‌لا‌یحضره الفقیه، ج4، ص381.
[16]. غررالحکم، ص421.
[17]. مستدرک‌الوسائل، ج9، ص159، ح22.
[18]. امالی شیخ صدوق، ص201.
[19]. حجرات، آیة 12.
[20]. بحارالأنوار، ج75، ص195، ح8.
[21]. نهج‌البلاغه، نامة31.
[22]. غررالحکم، ج4، ص329.
[23]. همان، ج2، ص266.
[24]. کافی، ج2، ص643.
[25]. خصال، ج1، ص463.
[26]. غررالحکم، ج2، ص298.
[27]. معجم الکبیر، ج18، ص259.
[28]. بحارالأنوار، ج104، ص132، ح1.
[29]. جامع‌أحادیث‌الشیعه، ج22، ص304.
31. بحار‌الانوار، ج104، ص132، ح 1.
32. همان، ج43، ص50، ح47.
1. قرآن کریم.
2. ا‌بن‌بابویه، محمد بن على(شیخ صدوق)، علل الشرائع، ترجمه: محمدجواد ذهنى تهرانى، قم: انتشارات مؤمنین، اول، 1380ش.
3. ا‌بن‌بابویه، محمد بن على(شیخ صدوق)، الخصال، قم: جامعه مدرسین، اول، 1382ش.
4. ا‌بن‌بابویه، محمد بن على(شیخ صدوق)، پاداش نیکی‌ها و کیفر گناهان (ترجمۀ ثواب الأعمال)، قم: دفتر انتشارات اسلامی، اول، 1381ش.
5. ا‌بن‌بابویه، محمد بن على(شیخ صدوق)، من لا یحضره الفقیه، تهران: دار الکتب الاسلامیه، اول، 1367ش.
6. ا‌بن‌بابویه، محمد بن على(شیخ صدوق)، عیون أخبار الرضا(ع)، تهران: نشر صدوق، اول، 1378ق.
7. امینی، ابراهیم، آیین همسرداری، قم، بوستان کتاب، 1396.
8. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، قم: دار الکتب الاسلامیه، دوم، 1371ق.
9. بروجردى، آقا حسین، منابع فقه شیعه (ترجمه جامع الأحادیث الشیعه)، ترجمه: عدهاى از فضلا، تهران: فرهنگ سبز، اول، 1386.
10. پاینده، ابو‌القاسم، نهج‌الفصاحه، تهران: دنیای دانش، چهارم، 1382ش.
11. تمیمى آمدى، عبد‌الواحد بن محمد، تصنیف غررالحکم و درر‌الکلم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، اول، 1366ش.
12. تمیمى آمدى، عبد‌الواحد بن محمد، غررالحکم و درر‌الکلم، تحقیق و تصحیح: سیدمهدى رجائى، قم: دار الکتاب الإسلامی، دوم، 1410ق.
13. حلوانى، حسین بن محمد بن حسن بن نصر، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، قم: بنیاد امام مهدی(ع)، اول، 1408ق.
14. حمیرى، عبدالله بن جعفر، قرب الإسناد، تحقیق و تصحیح: مؤسسة آلالبیت(ع)، قم: مؤسسة آلالبیت(ع)، اول، 1413ق.
15. دیلمى، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب، قم: شریف الرضی، اول، 1412ق.
16. قطب‌الدین راوندى، سعید بن هبة‌الله، الدعوات، قم: انتشارات مدرسه امام مهدى(ع)، 1407ق.
17. محمدی ری‌شهری، محمد، منتخب میزان‌الحکمه، قم: دار الحدیث، 1387.
18. حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق و تصحیح: مؤسسة آلالبیت(ع)، قم: مؤسسة آلالبیت(ع)، اول، 1409ق.
19. طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، تهران: دوم، 1365ش.
20. طوسى، محمد بن حسن، الأمالی، قم: دار‌الثقافه، اول، 1414ق.
21. اشتغال یا خانه‌داری، علی محمدی، قم: مؤسسه امام خمینی(ره)، 1388.
22. کراجکى، محمد بن على، گنجینۀ معارف شیعه إمامیه (ترجمۀ کنز‌الفوائد و التعجب)، تهران: فردوسی، اول، بى‌تا.
23. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، الکافی، تهران: دار الکتب الإسلامیه، چهارم، 1407ق.
24. کوفى اهوازى، حسین بن سعید، زاهد کیست؟ وظیفه‌اش چیست؟ (ترجمۀ الزهد)، قم: نور السجاد(ع)، اول، 1387ش.
25. مجلسى، محمد‌باقر، بحارالأنوار، بیروت: دار احیاء التراث علمی، دوم، 1403ق.
26. مجلسى، محمدتقى بن مقصودعلى، لوامع صاحبقرانى (مشهور به شرح فقیه)، قم: اسماعیلیان، دوم، 1414ق.
27. نورى، حسین بن محمدتقى مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، تحقیق و تصحیح: مؤسسة آلالبیت(ع)، قم: مؤسسة آلالبیت(ع)، اول، 1408ق.
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}