شناخت انواع پوست

شناخت نوع پوست جهت انجام مراقبت هاي لازم از پوست هر فرد امري کاملاً ضروري است. کيفيت اوليه پوست هر فرد يعني نوع پوست وي امري است که ژنتيکي تعيين مي شود يعني هر فرد با آن متولد مي شود اما در طول زندگي مسائل مختلف مي توانند روي کيفيت پوست تأثير بگذارند. به عنوان مثال شستشوي بيش از حد پوست، افزايش سن، نور آفتاب، استرس هاي روحي و تغذيه نامناسب و رژيم هاي سخت و غير منطقي همگي مي توانند روي کيفيت معمول پوست هر فرد تأثير بگذارند.
1-پوست طبيعي:در اين نوع پوست، تمام اجزاء پوست به اندازه و به موقع فعاليت مي کنند و پوست نه خيلي خشک است و نه خيلي چرب. رطوبت پوست در حد مطلوب بوده و پوست از نظر ظاهري کاملاً صاف بوده، چرب و روغني به نظر نرسيده و منافذ آن گشاد نيستند. اين نوع پوست کاملاً قابل انعطاف است و صابون را به خوبي تحمل مي کند. اين نو ع پوست ها، هر چند کم دردسرسازترين پوست ها هستند بايد مراقبت کافي به عمل آورد تا ديرتر دچار تغييرات پيري شوند.
2-پوست خشک: پوست هايي هستند کشيده و نازک و خشک که بسيار به سرما و شستشو با صابون هاي معمولي حساس بوده و به سهولت تحريک مي شود. مقدار منافذ پوست در اين نوع پوست ها بسيار کم است و گاه هيچ منفذي را نمي توان پيدا کرد. اين افراد معمولاً پس از شستشوي پوست صورت، احساس کشيدگي پوست به خصوص روي گونه ها مي کنند. اين پوست ها نسبت به نور آفتاب و شرايط نامساعد جوي مثل باد نيز بسيار حساس مي باشند. خشکي پوست موجب مي شود تا اين نوع پوست ها زودتر از ديگر انوع پوست دچار چين و چروک گردد. در ابتدا خطوط ظريفي در اطراف چشم و لب ها تشکيل مي شود که اگر مراقبت هاي ويژه انجام نگيرد، تبديل به چروک خواهند شد. خشکي پوست بدليل کم بودن ترشحات غدد سباسه (چربي) و نيز تبخير بيش از حد آب در سطح پوست است. خشکي پوست مي تواند منشأ داخلي يا خارجي داشته باشد. منظور از منشأ داخلي اين است که فرد مبتلا به خشکي پوست ژنتيکي است مثلاً ممکن است مبتلا به اگزماي سرشتي (درماتيت آتوپيک) است و يا نوعي بيماري پوست بنام ايکتيوز باشد. منظور از منشأ خارجي اين است که فردي بواسطه مسائل شغلي وي تحريکات بيروني دچار خشکي بيش از حد پوست شده است. مثلاً کسانيکه به هر دليل با مواد شوينده زياد سر و کار دارند يا مثلاً با مواد شيمايي خاصي تماس دارند ممکن است دچار خشکي بيش از حد پوست گردند.
پوست هاي خشک بطور کلي مستعد پيري زودرس هستند و چين و چروک در صورت عدم مراقبت هاي لازم در سنين پايين روي پوست ايجاد خواهد شد. مصرف مکرر مرطوب کننده ها و چرب کننده ها در اين پوست ها ضروري است.
3-پوست چرب: در اين نوع پوست، فعاليت غدد سباسبه (چربي) بيشتر از حد معمول است. در پوست چرب، ضخامت لايه شاخي و کراتينيني بيشتر است و همين امر سبب ضخيم تر به نظر رسيدن اين نوع پوست مي گردد. اغلب يک لايه چربي روي اين گونه پوست ها وجود دارد که موجب براق به نظر رسيدن آن شده و هم چنين اغلب منافذ باز فراوان و بعضاً گشادي در اين پوست ها وجود دارد. صورت اين افراد صبح ها هنگام بيدار شدن از خواب، چرب و براق است. گاه دانه هاي سرسياهي بنام کومدون نيز در اين پوست ها قابل مشاهده است. بايد بدانيم که اين نوع پوست ها برخلاف پوست هاي خشک بسيار مقاوم بوده و ديرتر دچار چين و چروک مي شود. پوست چرب نياز به مراقبت فراوان دارد و به علت جذب آسان آلودگي هاي هوا و نيز گرد و غبار محيط بايد هميشه تميز و دور از آلودگي باشد و براي اين منظور گاه لازم است فرد، روزانه دو تا سه بار صورت خود را با صابون بشويد. در اين حالت هميشه بايد پوست را با نوعي کرم مرطوب کننده ملايم و فاقد چربي پوست را مرطوب نگه داشت زيرا پوست هاي چرب مستعد آکنه و جوش زدن بوده و اگر فردي براي مرطوب کردن پوست از کرم هاي سنگين و چرب استفاده کند احتمال رخداد يا تشديد آکنه افزايش مي يابد. از نظر پيشگيري از ايجاد چين و چروک اين نوع پوست ها جزء بهترين پوست ها مي باشند، در ضمن رخداد سرطانهاي پوست در پوست چرب نيز کمتر است.
4-پوست مختلط يا mixed: بيشتر خانم ها داراي اين نوع پوست هستند بدين معني که پوست پيشاني و بيني چرب بوده و بقيه نواحي بخصوص اطراف چشم و گونه ها خشک مي باشد، اصطلاحاً به ناحيه چرب اين نوع پوست ها ناحيه T مي گويند. نگهداري اين نوع پوست ها نسبتاً مشکل است زيرا افراد بايد براي نواحي چرب مراقبت مربوط به پوست هاي چرب و براي نواحي چشم مراقبت هاي لازم براي پوست هاي خشک را بعمل آورد.
5-پوست حساس: اين پوست ها معمولاً خيلي خشک بوده، در لمس سفت به نظر مي رسد و به سهولت دچار التهاب و تحريک مي گردد. اين پوست ها قادر به تحمل بسياري از کرم هاي مرطوب کننده وحتي ضدآفتاب ها نيستند. عطر و بوي کرم براي اين پوست ها آزاردهنده بوده و به سرعت دچار قرمزي والتهاب و حتي پوسته ريزي مي شوند. مراقبت از اين نوع پوستها بسيار مشکل است و فرد بايد از فرآورده هاي آرايشي و بهداشتي مخصوص پوست هاي حساس که داراي حداقل مواد نگهدارنده و نيز فاقد عطر باشد استفاده نمايد و با آزمودن فرآورده هاي مختلف، محصول مناسب و سازگار با پوست خود را پيدا کند. فراموش نکنيد که اين پوست ها بسيار نسبت به نور آفتار و تغييرات دماي محيط نيز حساس هستند. اين افراد از ضدآفتاب هاي فيزيکي و ضدآفتاب فاقد مواد شيميايي استفاده کنند و براي آنها استفاده از ضدآفتاب هاي مخصوص بچه ها توصيه مي شود.
بيماراني که پوست حساس دارند بايد در مصرف برخي داروهاي موضعي شامل اسيدهاي ميوه، ويتامين هاي E,C لانولين، پروپيلين گليکول و رتيوئيدها (که براي درمان آکنه استفاده مي شود)پرهيز نمايند.
منبع:فصل نامه بهداشت پوست و مو(شماره 21)
/خ