گرما زدگي





افراد سالمند بيش از ديگران در معرض خطر ناشي از گرماي زياد هوا قرار دارند. هر سال با فرا رسيدن فصول گرم تعداد زيادي از سالمندان بر اثر عوارض ناشي از کمبود آب بدن دچار اختلالات اساسي مي‌شوند.‏طبق گفته‌هاي انجمن جامعه سالمندان آمريکا به دليل تغييرات جسمي ناشي از افرايش سن، دماي بدن سالمندان به سرعت جوانان پايين نمي‌آيد.‏افراد سالمند گرماي زياد هوا را خوب احساس نمي‌کنند. حتي زماني هم که آب از دست مي‌دهند، تمايلي به نوشيدن آب ندارند.
‏تمام اين عوامل به اين معني است که گرماي شديد، مشکلات بهداشتي جدي براي سالمندان به وجود مي‌آورد و خطر مرگ را در آنان بالا مي‌برد.‏هر سال حدود 200 نفر در آمريکا بر اثر مشکلات بهداشتي ناشي از گرماي بالا و رطوبت، جان خود را از دست مي‌دهند. بيشترين افرادي که به اين مشکلات مبتلا مي‌شوند، افراد 50 سال به بالا هستند.‏اين اختلال به طورويژه در مواردي که فرد سالمند به تنهايي زندگي مي‌کند يا اينکه دور از مراکز درماني است، شدت بيشتري خواهد داشت.
‏بررسي‌هاي جديد محققان در همين زمينه نشان مي‌دهد يک اشکال موجود در مغز موجب بروز کم آبي در بدن سالمندان مي‌شود. به طور معمول زماني که محتواي آب بدن کاهش مي‌يابد، مغز با افزايش حس تشنگي و همچنين جذب بيشتر آب سعي مي‌کند مقدار آب بدن را در حد طبيعي حفظ کند.
بخشي از قشر مغز که با حس تشنگي ارتباط دارد، در افراد سالمند با نوشيدن مقدار اندکي آب غير فعال مي‌شود و اين وضع موجب مي‌شود تا فرد دست از نوشيدن آب بکشد، در حالي که بدنش همچنان به آب نيازمند است.

‏چگونگي پيشگيري از گرمازدگي

گوش کردن به اين توصيه‌ها مي‌تواند در پيشگيري از عوارض ناشي از گرما به شما کمک کند:
‏1) به بدن تان گوش فرادهيد. گرفتگي عضلاني، خستگي، ضعف، اختلال تمرکز، سردرگمي، سرگيجه، تهوع، تنفس با تقلا، ضربان نبض سريع يا غيرطبيعي ممکن است نشانه‌هاي بروز اين مشکل باشند. اين علائم هشداردهنده را جدي بگيريد.
اگر احساس ناخوشي مي‌کنيد- حتي به مقدار کم- به جاي خنکي برويد، مقدار زيادي آب خنک بنوشيد و اگر حال تان بهتر نشد، از ديگران درخواست کمک کنيد.
2) تهويه مطبوع در جريان يک موج گرما مي‌تواند نجات بخش باشد. حتي گذراندن چند ساعت در يک اتاق داراي تهويه مطبوع به شما کمک مي‌کند.
شهرداري‌ها بايد در جريان موج‌هاي گرما مراکزي براي خنک شدن افراد راه بيندازند.
3) درست لباس بپوشيد؛ لباس‌هاي گشاد و به رنگ روشن که نور را منعکس مي‌کنند، خنک شدن، تبخير عرق را راحت‌تر مي‌کند.
4) زير نور خورشيد قرار نگيريد. شايد تعجب کنيد که هر تابستان چه تعداد افراد به علت گوش نکردن به همين توصيه ساده، دچار گرمازدگي مي‌شوند.
5) به‏ همسايه‌ها تان سر بزنيد. انزواي اجتماعي، يک عامل خطرساز در بيماري‌هاي ناشي از گرما و مرگ ومير حاصل از آن است. اگر شخص سالمندي را مي‌شناسيد که تنها زندگي مي‌کند و خانه‌اش داراي دستگاه‌هاي خنک کننده مناسب نيست، به او سر بزنيد و به او کمک کنيد.

‏با گرمازدگي آشنا شويم

از دست دادن مايع از راه ادرار به علت مصرف داروهاي مدر مانند «لازيکس» و برخي داروهاي ضدفشارخون ممکن است در شرايط معمولي مشکلي ايجاد نکند، اما در هواي گرم ممکن است فرد را در معرض خطر کم آبي بدن قرار دهد.
برخي از کارشناسان معتقدند داروهاي مسدودکننده گيرنده بتا مانند پروپرانولول يا ايندرال با کاستن از سرعت ضربان قلب، خطر گرمازدگي را افزايش مي‌دهند.
البته تنها به خاطر گرم بودن هوا نبايد داروهاي تان را قطع کنيد، بلکه هنگام بالارفتن درجه حرارت محيط به خصوص اگر به تهويه مطبوع دسترسي نداريد، در اين مورد با پزشک تان مشورت کنيد.
‏دو عامل فعاليت بدني شديد و طولاني مدت و آب و هواي گرم، مسبب بيماري‌هاي مربوط به گرما هستنـد.
همچنين زماني که فرد دچار کم آبي در بدن مي‌شود، در معرض عوارض گرماي زياد قرار خواهد گرفت، چون در اين حالت غلظت خون بدن افزايش مي‌يابد و جريان خون کند مي‌شود که سبب اختلال در عملکرد ارگانهاي بدن مي‌شود.

‏نشانه‌هاي گرمازدگي

تعريق شديد، ضعف، سرگيجه، سردرد، حالت تهوع، استفراغ، افزايش ضربان قلب، کاهش فشار خون، پوست مرطوب، سرد و رنگ پريده، افزايش درجه حرارت مرکزي بدن تا 39 درجه سلسيوس.

‏درمان

انتقال بيمار به يک مکان خنک و دادن نوشيدني به بيمار براي جبران کم آبي بدن.‏براي جبران نمک بدن بايد کمي نمک (به نسبت يک قاشق چاي خوري نمک در يک ليتر آب) به آب اضافه کرد، لباس‌هاي فرد گرمازده را در آورد و يک ملحفه مرطوب، دور بدن او پيچيده و با باد بزن، فرد سالمند گرمازده را باد زد.
منبع: روزنامه اطلاعات