قزوين: شاهزاده حسين

گفته شده که حسين فرزند امام رضا(ع) در سفر به مرو حين عبور از قزوين، در اين شهر درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد. در دوره ي حکومت صفويان براي اين امامزاده که بعدها به شاهزاده حسين معروف شد، ساختمانهاي متعددي بنا گرديد و زيارتگاه مردم قزوين شد. مجموعه بناهاي شاهزاده حسين عبارتند از: دروازه ورودي، ساختمان گنبددار، رواق، ميانسرا، ايوان، بقعه و اتاقهايي در اطراف صحن مرکزي يا ميانسرا. ورودي مجموعه ي شاهزاده حسين، از سمت شمال، شبيه دروازه هاي ورودي شهرهاي عهد صفوي و قاجاريه است. اين ورودي طاقنما و شش مناره است که هر يک باکاشيکاري بسيار زيبا تزيين شده است (تصوير 9-5).
بعقه شاهزاده حسين با دو ورودي از سمت شمال و جنوب در ميان صحن بزرگي قرار گرفته است. در اطراف صحن ايوانهايي وجود دارد که باکاشيکاري در طرحهاي مختلف تزيين شده است. ورودي بقعه ي شاهزاده حسين داراي مقرنس کاري و تزيينات مختلف است، که در دوره ي قاجاريه با افزودن تالاري به آن شکل تازه اي يافته است. در بخش غربي و شرقي بقعه، دو رواق ساخته شده که به نامهاي بالاسر و پايين پا معروف و داراي گچبري و کاشيکاري است.
ازاره ي داخل بقعه شاهزاده حسين، باکاشي خشتي هفت رنگ، بدنه ي آن با آيينه کاري و زير گنبد باکتيبه هايي به خط ثلث در زمينه ي لاجوردي تزيين شده است.
قديمترين و زيباترين اثر مجموعه شاهزاده حسين، در چوبي منبت کاري شده ي آن است که در سال 967 هجري به مجموعه اضافه شده است. طبق کتيبه اي از کاشي معرق، اين مجموعه در سال 1040 هجري به دستور زينب بيگم، دختر شاه طهماسب صفوي، بازسازي و صندوق چوبي نفيسي بر مزار آن نصب شده است. در سالهاي اخير نيز مجموعه ي شاهزاده حسين تعمير اساسي شده و بناهايي را که به آن افزوده اند که از جمله ي آنها بناي يادبودي است که به ياد شهيد رجايي، رئيس جمهور اسبق، ساخته اند. در اتاقهاي اطراف امامزاده نيز شهداي قزوين، در جنگ تحميلي، به خاک سپرده شده اند.
منبع: کتاب تاريخ هنر معماري ايران در دوره ي اسلامي
/س