آداب دوست‌يابي در دوران کودکي

کودکان، امروز با هم دوستان صميمي هستند و فردا به ظاهر دشمن مي‌شوند. هرکسي که با آنها از مدرسه به خانه مي‌آيد دوست لحظه‌اي آنهاست. به‌ اين صورت گردهمايي‌ها و گروه‌هاي دوستان مداوم تشکيل مي‌شوند و از هم مي‌پاشند. والدين زماني که کودکشان براي دوست‌يابي و نگه داشتن آنها مشکل پيدا مي‌کند، احساس ناتواني مي‌کنند. هر نوباوه‌اي نيازمند چند دوست خوب و يا گروهي است که بتواند آنها را متعلق به خود بداند زيرا با داشتن آنها مي‌تواند چيزهاي زيادي درباره خودش بياموزد. شما والدين گرامي، چگونه آيين دوست‌يابي را به کودکان‌تان آموزش مي‌دهيد؟ اگر مي‌خواهيد در اين باره بيشتر بدانيد، به راهکارهايي براي دوست‌يابي و حفظ دوستان از سوي کودکان دقت کنيد.
اگر کودک خردسالي، امکان برقراري ارتباط با ديگران را نداشته باشد، نمي‌تواند بياموزد که چه طور در اجتماع رفتار کند. به او مهارت‌هاي اجتماعي را بياموزيد و هنگامي‌که دوستي‌اش خاتمه يافت يا احساس بروز مشکل کرد به او کمک کنيد. براي زمان بازي خردسالان و کودکان پيش از سنين مدرسه برنامه‌ريزي کنيد. روي اولين تجارب کودکان نظارت کنيد و آماده باشيد تا با دخالت در کارشان بازي آنها را آسان کنيد.

گردش‌هاي خانوادگي
 

اجتماع چند گروه خانواده فرصت خوبي براي ورود کودکان در موقعيت‌هاي اجتماعي به همراه کودکان سنين متعدد فراهم مي‌کند. اين موقعيت‌ها به کودک شما فرصت مي‌دهد مهارت‌هاي اجتماعي را به کار گيرد و در عين حال نظاره‌گر ارتباط شما با مردم ديگر باشد. همچنين گردش‌هاي خانوادگي موجب ايجاد پيوندهاي عميق داخل خانواده مي‌شود و بعدها که کودکتان بايد مقابل فشار گروه همسالان ايستادگي کند؛ چنين گردش‌هايي نتيجه خود را نشان خواهد داد. پافشاري نکنيد. کودک را در مقابل مردم انگشت نما نکنيد، از جملاتي مانند «نمي‌توني به دايي‌ات سلام کني؟» يا «براي همه از يک تا ده بشمر» بپرهيزيد. هرچه قدر کودک در موقعيت‌هاي اجتماعي به خودش توجه بيشتري داشته باشد، احساس راحتي براي او مشکل‌تر خواهد بود.

به کودک برچسب نزنيد
 

توصيف کودکتان به عنوان خجالتي، تنها، ساکت و يا سرد، روشي غلط است که بعد تاوانش را پس خواهيد داد. براي نمونه در حال گذشتن از کوچه هستيد و به آشنايي برمي‌خوريد. مريم دو ساله يا بيشتر در سلام کردن يا حتي نگاه به فرد آشنا ترديد دارد. رو به فرد آشنا مي‌کنيد و مي‌گوييد « مريم خجالتيه » ولي نمي‌دانيد که با برچسب زدن به کودکتان رفتار او را تقويت مي‌کنيد. زماني که به کودکتان برچسب انزواطلب و يا دچار مشکل در دوست‌يابي را مي‌زنيد، رفتار اجتماعي نامناسب را در او برمي‌انگيزيد. درحالي که مي‌توانيد با گفتن جملاتي او را تشويق کنيد تا اجتماعي تر باشد. «تازه الان ديدنتون چند دقيقه طول مي‌کشه تا بهتون عادت کنه.» اين جمله را به جاي اينکه بگوييد «هميشه همين طوره» به کار ببريد.

کشف علت دوست‌گريزي کودک
 

اگر کودکتان در ايجاد و نگهداري دوستي‌ها مشکل دارد، بکوشيد علت آن را دريابيد. آيا آن‌قدر حساس است که هميشه احساساتش جريحه دار مي‌شود و دوستانش را از دست مي‌دهد؟ آيا ساکت است و نسبت به ارتباط با ديگران بي تفاوت است؟ آيا تهاجمي ‌و قلدر است و به همين علت کودکان ديگر نمي‌خواهند با او باشند؟ آيا از مهارت‌هاي اجتماعي برخوردار نيست؟ آيا مهارت‌هاي لازم را براي يک دوست باوفابودن ندارد؟

صحبت با کودک
 

دقيق باشيد. درباره رفتارهايي که مشاهده مي‌کنيد و اينکه چگونه موجب تاثيرگذاري بر روابط مي‌شوند، گفتگو کنيد. درباره دوستي صحبت کنيد. اگر کودک به دليل تمام شدن يک رابطه دوستي از نظر رواني آسيب ديده است، درباره وضعيت دوستي‌ها و اينکه چطور طي سال‌ها دوستان زيادي خواهد داشت که بعضي از آنها به مدت طولاني و بعضي از آنها تنها مدت کوتاهي دوست او خواهند بود، گفتگو کنيد.از کودک بخواهيد نام يکي از همکلاسي‌هايش را که همه او را دوست دارند بگويد و سپس درباره خصوصيات او چنين بپرسيد: «چه طور رفتار مي‌کند؟ چه کارهايي انجام مي‌دهد؟ ويژگي‌هاي يک دوست خوب چيست؟»

تعيين اهداف دوستي
 

با همديگر در اين‌باره صحبت کنيد که دوست دارد چه مهارت‌هاي اجتماعي و چطور دوستي‌هايي داشته باشد، بيشتر کودکان مي‌توانند به آساني کودکاني را که دوست دارند، با آنها دوست باشند، نام ببرند.

ارايه الگوي مناسب
 

کودک شما خواهد کوشيد به طور دقيق مانند شما رفتار کند. بنابراين به ياد بسپاريد زماني که شما در حال خوش‌آمدگويي به مردم، گفتگوي تلفني، خريد، بازي و يا انجام هر کار ديگري با مردم هستيد، الگوي رفتار اجتماعي را به او نشان مي‌دهيد. اگر خجالتي بودن يکي از مشخصات شماست، او ممکن است از خجالتي بودن شما تقليد کند و بنابراين شايد لازم باشد که‌ اين مشخصه خودتان را تغيير دهيد. به ياد بسپاريد که مهارت‌هاي اجتماعي ديگري هستند که شما به طور ناخودآگاه در حال آموختن آنها به کودکتان هستيد حتي اگر ترجيح مي‌دهيد که آنها را ياد نگيرد.

ايفاي نقش براي آموزش کودک
 

اجراي نمايش، فرصتي عالي در اختيار شما قرار مي‌دهد که روش‌هاي مناسب رفتار با ديگر مردم را به کودک ارايه دهيد. از کودکتان بخواهيد که آنها را طوري که مشکل ايجاد نکند، تمرين کند. ابتدا موقعيت‌هاي ساده‌اي را نشان دهيد و سپس آنها را پيچيده‌تر کنيد. موقعيت‌ها مي‌تواند شامل دعوت يک دوست به بازي، رد يک دعوت، مخالفت مسالمت‌آميز، صحبت با تلفن، خوشامدگويي به ميهمانان، گفتگو با کودکان و بزرگسالان و يا نمونه‌اي از يک ورزشکار خوب باشد. نقش‌ها را بين خودتان عوض کنيد.

مهارت‌هاي گفتگو را آموزش دهيد
 

موارد زير را تمرين کنيد: سلام کردن، معرفي، پرسيدن پرسش‌هاي خاصي براي ادامه يافتن گفتگو براي مثال چه خبر؟ ديگه چه طوري ؟ تکرار نام‌ها را آموزش دهيد. نقش معرفي کردن افراد را گوشزد کنيد و به کودک بگوييد نام ديگران را تکرار کند تا اطمينان يابد آنها را به ياد خواهد آورد. همچنين به کودک بياموزيد که پذيرفتني است که پس از معرفي شدن به فردي دوباره از او بخواهيد نامش را تکرار کند.

فرصت‌هايي براي تمرين
 

به کودک فرصت دهيد مهارت‌هاي جديدش را به کار گيرد. بدون مجبور کردن او را تشويق کنيد دوستان ديگر را براي بازي دعوت کند. به او پيشنهاد کنيد با هم فيلم ببينند، ساندويچ بخورند يا به تماشاي فوتبال بروند. به سوي موقعيت‌هاي طولاني‌تر و کمتر برنامه‌ريزي شده برويد. به تدريج زماني را که کودکان با هم سپري مي‌کنند، زياد کنيد.

نظارت و تشويق
 

بگذاريد کودک بداند در حال چه کاري است. اين کار را با دادن نمره انجام ندهيد بلکه به او بگوييد. چند کلمه تحسين آميز به کار ببريد تا به کودک بگوييد چه قدر خوب با دوستش کنار آمده است. يک الگوي خوب براي کودک‌تان باشيد. خوشبختانه بچه‌ها با محافظت و پشتيباني والدينشان راحت‌تر مي‌توانند دوست پيدا کنند.
پس زندگي اجتماعي کودکتان را با اين موارد آغاز کنيد:

درباره دوستي بخوانيد
 

تعدادي داستان درباره دوست پيدا کردن انتخاب کنيد و آنها را براي کودک خود بخوانيد، درباره اينکه چگونه شخصيت‌ها، افراد جديد را ملاقات مي‌کنند، بحث کنيد و درباره راه‌هايي که کودک شما مي‌تواند از بعضي از اين ايده‌ها در زندگي خودش استفاده نمايد گفتگو کنيد. آنها را ترغيب به برداشتن گوشي تلفن کنيد. يک مادربه پسر ? ساله‌اش ياد داد که مکالمات را با گفتن الو و گفتن نامش آغاز کند. اين راه بزرگي براي آشنا شدن با افراد است. او در زمين بازي به سرعت به سمت بچه‌ها مي‌دود و مي‌گويد، سلام اسم من «جاشوا» است و از اينجا به بعد شخصيت خود را نشان مي‌دهد. فکر نکنيد که شما مجبوريد کارگردان امور اجتماعي کودکتان باشيد و به آنها يک عبارت پيچيده يا بامزه ياد دهيد تا خودشان را معرفي نمايند. به آنها نشان دهيد که بايد صادق و راستگو باشند. حتي گفتن عبارت «من عاشق تاب‌بازي هستم. تو چه طور؟» به کودک ديگري که منتظر نوبتش است، مي‌تواند سرآغاز يک دوستي زيبا باشد. اگر کودک شما خجالتي است، بگذاريد گفتگوها و احوال‌پرسي‌هاي خود را با خواهر و برادر بزرگتر خود انجام دهد.

در جايي که کودکان هستند حضور داشته باشيد
 

استاد مرکز رشد و مراقبت کودک مي‌گويد: «همه آموزش‌هاي دنيا موثر واقع نمي‌شود، مگر اينکه کودک شما آن چه را که ياد گرفته واقعاً تمرين کند.» اگر کودک شما هنوز در مهدکودک يا پيش دبستاني نيست به يک گروه بازي ملحق شويد. به‌طور مرتب به پارک برويد به کتابخانه محلي يا به يک موزه برويد. قرار ملاقات‌هاي زيادي بگذاريد. با دوستان صميمي ‌يا احتمالي کودکتان قرار بازي در خانه بگذاريد و آنها را به خانه دعوت کنيد. به آنها وقت بدهيد که همديگر را بهتر بشناسند و تفريح و سرگرمي‌ داشته باشند.

روي مهارت‌هاي اجتماعي کار کنيد
 

مطمئن شويد که کودکان‌تان درک مي‌کنند که دوستان خوب با هم شريک مي‌شوند و نوبت را رعايت مي‌کنند. به يکديگر گوش مي‌دهند و همديگر را نمي‌زنند و مسخره نمي‌کنند. به او توضيح دهيد که او هم بايد در جستجوي دوستاني باشد که آنها هم اين قوانين را مي‌دانند و دنبال مي‌کنند. کودکتان را تشويق کنيد که علايق خود را کشف کند. به‌طور معمول دوستي‌ها در زمينه فعاليت‌هاي مشترک رشد مي‌کنند. بنابراين به او کمک کنيد که مشغول انجام کاري شود که از آن لذت مي‌برد مثل رفتن به کلاس نقاشي يا ملحق شدن به تنها تيم‌هاي ورزشي.

با روش دوست‌يابي کودک‌تان هماهنگ باشيد
 

بعضي از کودکان هيچ مشکلي در نزديک شدن به بچه‌هاي ديگر ندارند در حالي که براي ديگران ممکن است مقداري طول بکشد تا آشنا شوند. تعدادي از آنها دوست دارند دوستان زيادي داشته باشند در حالي که کودک شما ممکن است فقط يک دوست داشته باشد تا وقتي که او يک دوست صميمي ‌دارد و شاد است همه چيز براي او خوب و راحت خواهد بود.
منبع:http://salamat.com
/ج