روغنكاري
روغنكاري
1) علم روانکاری
وظایفی که امروزه برای روغنها در نظر گرفته می شود با توجه به نوع آنها متفاوت می باشد. بعنوان مثال یک روغن هیدرولیک علاوه بر رونکاری وظیفه انتقال انرژی ، انتقال حرارت ، آب بندی و... را نیز به عهده دارد. بطور کلی وظایف عمده رونکار ها عبارتند از:
الف-وظیفه اصلی
ب-وظایف دیگر
2)انتقال حرارت .
3)انتقال انرژی هیدرولیکی .
4)معلق نگه داشتن مواد زائد و جلوگیری از رسو ب آنها بر روی قطعات سیستم.
5)آب بندی سیستم.
6)خفیف نمودن ضربانت ناگهانی .
چنانچه روغنهای روانکار به طرز صحیح مصرف شوند و برای هر سیستمی روغن مناسب با آن بکار گرفته شود . نتایج سودمند عدیده ای حاصل می گردد که اعم آن بشرح ذیل می باشد:
الف) نتایج اولیه
2. کنترل دمای قطعات
3. کاهش توان مورد نیاز
ب)نتایج ثانویه (توجیه اقتصادی)
2. کاهش قیمت تمام شده در اثر کار کرد بیشتر ماشین آلات خط تولید.
3. کاهش نیروی انسانی ، تعمیرات وهزینه تعویض قطعات.
4. کاهش هزینه های مصروفه جهت تامین توان مورد نیاز.
2)تقسیم بندی روانکارها
روانکارهای گازی
روانکارهای گازی بکار میروند.همچنین رونکاری در بعضی از انواع دمنده ( Blowers )
بوسیله گازی که دمیده شده انجام می گیرد که در نتیجه از آلودگی گاز دمیده شده بوسیله روانکار، جلوگیری می شود.
روانکارهای جامد
بعنوان مثال در راکتور هسته ای روانکارها در برابر انرژی تشعشی زیاد باید مقاوم باشند یا در بعضی از موارد لازم است که روانکار تحت شرایط خلاء فراریت کم داشته باشد. در این قبیل موارد از روانکار های جامد استفاده می شود.یکی از بهترین روانکار های جامد گرافیت است. که ا ز لحاظ شیمیایی خیلی پایدار و در مقابل اشعه رادیو اکتیو بی تفاوت است. از این روانکار در درجه حرارت بالا نیز استفاده می شود زیرا حتی در اثر سوختن دی اکسید کربن تولید می کند که بدون اینکه ذرات در محل باقی بگذرد از محیط روانکاری خارج می شود.
روانکاری نیمه جامد (گریس )
روانکارهای مایع
الف)روغنهای سنتتیک ب)روغنهای معدنی
هر دو نوع روغنهای فوق الذکر به نوعی از نفت خام مشتق می شوند با این تفاوت که روغنهای سینتتیک از انجام یکسری واکنشهای دقیق و کنترل شده بر روی محصولات مختلف پتروشیمی تولید می شوند و در نتیجه دارای کارایی و قیمت تمام شده بالایی می باشند ولی روغنهای معدنی از انجام یکسری عملیات تفکیک بر روی نفت خام و حداکثر یک واکنش شیمیایی کنترل شده حاصل می گردند و بنابراین دارای قیمت کمتری نسبت به روغنهای سنتیک می باشند. اما از آنجایی که در طیف وسیعی از مصارف روانکارهای مایع ، روغنهای معدنی با قیمت کمتر قابل مصرف می باشند تولید این نوع روانکارها در سطح دنیا بسیار بالاتر از روغنهای سنتتیک می باشد و در ایران نیز عمدتاً روغنهای معدنی تولید می شوند
3)روغن
تعاریف و اصطلاحات:
گرانروی
شاخص گرانروی
نقطه اشتعال
نقطه احتراق
نقطه ریزش
نقطه ابری شدن
نقطه آنیلین
4) طبقه بندی انواع روغن های روانکار
روغن ها بر حسب دو پارامتر طبقه بندی می گردند :
1. گرانروی یا ویسکوزیته (طبقه بندی کمی ) ( نام )
2. سطح کارایی یا سطح کیفیت (طبقه بندی کیفی )( نام خانوادگی )
گرانروی
گرانروی بر دو نوع است :
گرانروی مطلق
گرانروی سینماتیک ( حرکتی)
بطور کلی گرانروی بصورت عدد در جلوی نام روغن های مختلف ذکر می شود .
کامل هیدرولیک 68: متوسط ویسکوزیته این روغن در 68 cSt,40°c می باشد .
کامل هیدرولیک 100: متوسط ویسکوزیته این روغن در 68 cSt,40°c می باشد .
سطح کیفیت
سطوح کیفیت یا بصورت حروف لاتین نظیر سطح کیفیت CD,CE,SE,SG و یا ترکیب حروف و اعداد مانند MIL-L-2104D&CCMC,GL می باشد .
عموما" شرکت های تولید کننده روغن از ذکر سطح کیفیت در نام روغن خودداری می کنند و نام های تجارتی خاصی را برای محصولات خود در نظر می گیرند که با مراجعه به مشخصات روغن مورد نظر که از طرف شرکت سازنده ارائه میشود می توان سطح کیفیت را که جزء این مشخصات است بدست آورد .
به عنوان مثال روغن موتور کامل (با گرانروی های مختلف)دارای سطح کیفیت APl SC/CC می باشد که در مشخصات مربوطه وهمچنین روی ظروف بسته بندی
آن ذکر شده است .
1-5) طبقه بندی انواع روغن های موتور
گرانروی
SAE J300 Viscosity Grades Engine Oils
High Shear Viscosity (cP) at 150 °c Min. and 100 s Min. Kinematic Viscosity (cSt)at 100°c Max. KinematicViscosity (cSt)at 100 °c Max. LowTempereture(C)
Pumping Viscosity cP MAX.
With no Yeild Stress LowTempereture(C)
Cranking Viscosity cP Max. SAE
Viscosity
Grades
- - 3.8 60000at-40 3250at-30 0w
- - 3.8 60000at-35 3500at-25 5w
- - 4.1 60000at-30 3500at-20 10w
- - 5.6 60000at-25 3500at-15 15w
- - 5.6 60000at-20 4500at-10 20w
- - 9.3 60000at-15 6000at-5 25w
206 <9.3 5.6 - - 20
206 <16.3 9.3 - - 30
2.9(0w-40,5w-40 and10w-40 grades) <16.3 12.5 - - 40
3.7(5w-40,20w-40 and25w-40,40 grades) <16.3 12.5 - - 40
3.7 <21.9 16.3 - - 50
3.7 <26.1 21.9 - - 50
All valusare critical specifications as diffined by ASTM d3244
1 cp=1mpa,s ,1Cst=1 mm s
:Notes
ASTM D5293
astm d4684
Note the persenve of any yield stress detectable by this method constitutes afailure regardless od viscosity
ASTM D 445
ASTM D 4683, CEC L-36-A-90 ASTM D 47771
این نوع از روغن ها به علت داشتن مواد افزودنی خاص ، در سرما (هنگام استارت موتور) مثل سبک ( مثلاً 10 w یا SAE 20W ) هستند یعنی موتور به راحتی روشن می شود و روغن به سرعت به تمام قسمت های موتور می رسد و روغنکاری قطعات رابخوبی انجام می دهد و با گرم شدن موتور گرانروی روغن 40 تا 50می رسد لذا در گرما لایه روغن بین قطعات باقی می ماند و بخوبی آنها را از یکدیگر جدا می کند .
از آنجایی که 80 درصد ساییدگی قطعات متحرک موتور در مرحله استارت رخ می دهد لذا روانکاری قطعات در این مرحله که معمولاً موتور سرد است حائز اهمیت بوده و ضروری است از روغن های چند درجه ای که در سرما دارای گرانروی پائین هستند استفاده شود .
سطح کیفیت
روغن مخصوص خودروهای دیزلی از پائین ترین سطح کیفیت یعنی CA شروع می شود و هر چه کیفیت بالاتر می رود حرف دوم از A به تریب حروف الفبای لاتین جلوتر می رود که امروزه اخرین و بالاترین سطح کیفیت CH4 می باشد .
( کیفیت بالاتر → کیفیت پائین تر )
SA-SB-SC-SD-SE-SF-SG-SH-SJ-SL-SM : روغن های بنزینی
CA-CB-CC-CD-CE-CF4-CG-CH4-CI4 : روغن های دیزلی
علاوه بر API سایر موسسات از جمله ارتش آمریکا با علامت اختصاری MIL –L و سازندگان خودرو کشور های بازار مشترک اروپا با علامت اختصاری CCMC که اخیراً با علامت اختصاری ACEA جایگزین شده است ،در مورد طبقه بندی کیفی روغن های موتور استاندارد هایی تعریف نموده اند که جهت مقایسه آنها دو جدول ذیل ارائه می گردد .
طبقه بندی API برای روغن موتور (چهار زمانه )
API معادل MIL- توصیف خلاصه در مورد ترکیبات
SA ----------- روغن پایه
SB ---------- SA + مواد ضد خوردگی + ضد اکسیداسیون
SC ---------- +SB ،مواد ضد زنگ +ضد سائیدگی + پاک کنندگی
SD ---------- مشابه SC, دارای مقدار بیشتری از مواد افزودنی
SE MIL-L-46152A مشابه SD دارای مقدار بیشتری از مواد افزودنی
SF MIL-L46152B,C مشابه SE ، اما دارای مواد ضد کسیداسیون و ضد سائیدگی
SG MIL-L46152D,E مشابه SF با دارا بودن کیفیتی برتر از آن با مقدار بیشتری از مواد افزودنی
SH ----------- مشابه SG با دارا بودن کیفیتی که آزمون های آزمایشگاهی متعددی شامل آزمون NOAK فراریت و قابلیت فیلتر شدن را جواب می دهد.
SJ --------------- مشخصات مشابه SH با دارابودن کیفیتی برتر که ازمونهای Gelatin index ,homogeneity/ miscibility را جواب می دهد.
طبقه بندی انواع روغن های دنده خودرو
Axle and manual transmission lubricant viscosity classfication
250 140 90 85w 80w 75w 70w SAE Classification
41.0 24.0 13.5 11.0 7.0 4.1 4.1 Min
(cSt) Viscosity
@100°C
NO Req 41.0 24.0 No Requirement max
(cSt)
No Requirement -12 -26 -40 -55 Viscosity of 150000cp max .temp°C
No Requirement Channel point
min. °C
No Requirement Flash point
min. °C
85w140 80w-90 75w MIL-L-2105E
Specification
24 13.5 4.1 Min
(cSt) Viscosity
@100°C
<41.0 24.0 ------ max
(cSt)
-12 -26 -40 Viscosity of 150000cp max .temp°C
-20 -35 -45 Channel point
min. °C
180 165 150 Flash point
min. °C
سطح کیفیت
علامت طبقه بندی معادل در طبقه بندی ارتش امریکا (MIL-L) ماهیت یا مورد مصرف
GL-1
روغ دنده سیستم های دستی (مارپیچی ) روغن پایه بدون ماده افزودنی کاهش دهنده اثرات فشار برای شرایط سبک. GL-2
دارای کیفیتی برتر از GL-1 با ماده افزودنی ضد سائیدگی GL-3
دارای کیفیتی برتر از GL-2 با مقدار کمی ماده افزودنی کاهش دهنده اثرات فشار برای شرایط متوسط
GL-4 MIL-L-2105 متناسب برایجعبه دنده های (گیربکس های ) بسیاری از خودروها
GL-5 MIL-L-2105 C,D مناسب برای دیفرانسیل ها و دنده های هیپوئید و برخی از جعبه دنده های خودکار
GL-6 روغن دنده های ویژه ( نوعی خاص از دنده های هیپوئید.)
طبقه بندی روغن های صنعتی
گرانروی
ISO Viscosity Grade Conversions
Saybolt viscosity
SUS
100°f (37.8 °c) ASTM
Saybolt
VISCOSITY
Number Kinematic
Viscosity limits cSt 40°c
(104°f) Mid-point
Kinemtic
viscosity ISO
Viscosity Grade
MAX Min MAX Min
35.5 34.0 32 2.42 1.98 2.2 2
38.2 36.5 36 3.52 2.88 3.2 3
42.7 39.9 40 5.06 4.14 4.6 5
50.3 45.7 50 7.48 6.12 6.8 7
62.8 55.5 60 11.0 9.00 10 10
83 72 75 16.5 13.5 15 15
115 96 105 24.2 19.8 22 22
164 135 150 35.2 28.8 32 32
234 191 215 50.6 41.4 46 46
345 280 315 74.8 61.2 68 68
500 410 465 110 90.0 100 100
750 615 700 165 135 150 150
1110 900 1000 242 198 220 220
1600 1310 1500 352 288 320 320
2300 1880 2150 506 414 460 460
3400 2800 3150 748 612 680 680
5000 4100 4650 1100 900 1000 1000
7500 6100 7000 1650 1350 1500 1500
سطح کیفیت
کاربرد و سطوح کیفیت دسته بندی روانسازی صنعتی
توربین بخار 51515 ASTM 7220 B DIN
M-L-17331 H,BC 489 Turbine Oils
روغن دنده های صنعتی DIN5157 pt3
(French steel) FT 158
US Steel224 , AGMA 250-04
Cincinati Milacron P35,P59,P63 Industrial gear Oils
روغن های هیدرولیک afnor NEF 48603,DIN 5152pt I&ll
MAN n 689 H-LPD.DENISON HF-O
Cincinati Milacron p68 ,p69,p70
Mil-H-24459 ,mil-l-17672D Hydraulic Oils
ویژه انواع ماشین ابزار با سطوحکیفیت روغن های دنده روغنی ، هیدرولیک و بستر کشویی ها Machine Tool Oils
روغن های سیستم غلطکی و کشویی
Cincinatati Milacron P47 ,P50
Fernch steel FT172 Slidway Oils
روغن های برش active مخصوص فلزات غیر رنگی
روغن های برش inactive مخصوص فلزات رنگین Neat Cutting Fluids
روغن های امولوسیون شونده مخصوص عملیات تراشکاری Soluble Cutting Fluids
مخصوص کشش انواع ورق و مفتول Drawing Lubricants
روانسازی عملیات نورد فلزات Rolling Lubricants
روغن های عایق الکتریکی BS148
مخصوص دنده ترانسفور مرو کلیدهای فشار قوی IEC296 Transformer &Switch Gear Oils
روغن های عایق الکتریکی کابل فشار قوی IEC465 Cable Oils
روغن های کمپرسور های برودتی
DIN 51503BS,2626&6412
DIN 8960,ISO6743 Refrigation Oils
روغن کمپرسور هوا Comperessor Oils
روغن انتقال حرارت Heat Transfer Oils
روغن های گردشی عملیات حرارتی فلزات Heat Teatment Oils
روغن های گردشی DIN 5152 pt,1&Denison HFl Circulating Oils
کاربرد صحیح روغن های موتور
1. فشار روغن ودلایل تغییرات آن
بنابراین تصوری نادرست خواهد بود اگر بالا بودن فشار روغن بعنوان مزیتی برای روغن تلقی گردد. حال آنکه متاسفانه اکثر مصرف کنندگان روغن ، مخصوصاً رانندگانی که با خودروهای مجهز به عقربه فشار سنج روغن سفر می کنند مایلند عقربه فشار سنج روی اعداد بالاتر از حد نرمال بایستد . در همین ارتباط و در تائید مطلب ، ذکر این نکته ضروری است که که بنا به گفته یکی از مسئولین شرکت مرسدس بنز با آنکه فشار نرمال برای تعدادی از خودروهای بنز کمی پیش از Bar 2.5 ذکرشده است ولی اکثررانندگان شار bar 3.0-3.5 رافشار مطلوب می دانندوحتی فشار های کمتر از bar 3.5 موتور را معیوب ارزیابی کرده ونسبت به تعمیر آن اقدام می نمایند .
همچنین در زمان خرید و فروش این نوع خودرو ها فشار روغن معیاری برای تعین وضعیت موتور بوده و فروشندگان نیز برای پوشاندن عیوب مکانیکی که ممکن است خودرو دچار آن باشد با استفاده از روغن های با ویسکوزیته بالایا موادی موسوم به STP فشار روغن را بالاتر از حد نرمال نگه داشته و خریداران را در مورد سلامت موتور خودرو مجاب می کند .
عوامل موثر در فشار روغن
1-1 عوامل روغنی :
1. اکسیداسیون و نیتراسیون .
2. آلودگی ذرات فلزی و گردو خاک .
3. آلودگی با ضد یخ .
4. انتخاب غلط روغن .
5. رقیق شدن با سوخت .
6. شکستن مولوکولها .v.l.l
7. سطح پائین روغن درون کارتر .
2-1 عوامل مکانیکی
2. اشکالات پمپ روغن .
3. عیوب شیر اطمینان .
4. شل بودن اتصالات پمپ .
5. لقی بیش از اندازه یاتاقانها .
6. عدم کار کرد درست کولر روغن .
2) کاهش میزان روغن موتور و علل آن
450 SEL-450SE-350SE-280SEL-280S-
کاهش روغن به میزان 1.5 تا 2.5 لیتر در هر 1000 کیلومتر را مجاز دانسته و لی اغلب مصرف کنندگان این میزان کاهش را دلیلی بر عدم مرغوبیت روغن دانسته و اقدام به تعویض کامل روغن می کنند حال آنکه کاهش کاملاً طبیعی است و می توان با اضافه نمودن روغنی از همان نوع وبه همان مقدار آن را برطرف نمود .
1-2 - عوامل معمول کاهش روغن موتور
1. معمولاً ده تا بیست درصد روغن خروجی از طریق کارتر جداره سیلندر می سوزد و از موتور خارج می شود، این مقدار کاهش حدود mm3/round 0.06 می باشد. که با در نظر گرفتن دور موتور 400RPM و سرعت صد کیلومتر در ساعت، حدود CM3 150 روغن در هر 1000 کیلومتر خارج می گردد .
2. در موتور های احتراق داخلی به دلیل بالا بودن دمای سیستم ، مقداری از روغن موجود درون کارتر تبخیر شده .
به هر صورت مجموع کاهش مجاز روغن در 1000 کیلومتر حدود 2/1 لیتر می باشد که در بعضی از خودرو ها به دلیل شرایط کاری سخت تر این میزان حتی ممکن است به 5/2 لیتر در هر 1000کیلومتر نیز برسد .به هر شکل می باید این میزان کاهش با سرریز نمودن روغنی از همان نوع توصیه شده توسط سازنده و موجود درون کارتر، جبران گردد .
2-2- عوامل غیر معمول کاهش روغن
1. سطح روغن از محدوده مجاز بالاتر است در این حال باید روغن را تا زیر حد مجاز بالایی تخلیه نمود .
2. روغن با ویسکوزیته نامناسب و کمتر از توصیه سازنده خودرو انتخاب شده است ،روغن باید تخلیه شود و روغن مناسب جایگزین گردد .
3. دمای روغن از حد نرمال بالاتر رفته است باید اشکالات مکانیکی را مورد توجه قرار داد .
4. روغن از طریق آب بندها ی میل سوپاپ و میل لنگ به بیرون نشت می کند اشکالات آب بندها باید بر طرف گردد .
5. رینگ پیستون دچار سائیدگی یا چسبندگی شده اند، رینگ ها و پیستون ها باید تعمیر یا تعویض شوند .
6. گاید و ساق سوپاپ ها دچار چسبندگی شده اند، در اینصورت قطعات باید تعویض شوند .
7. آب بند ی و سوپاپ ها در حالت بسته دچار اشکال است . باید سوپاپ ها و نشیمنگاه آنها را مورد برسی و توجه قرار داد .
8. ویسکوزیته روغن بایدمطابق توصیه سازنده خوردو انتخاب شده است . ولی به دلیل محدوده وسیع طول هیدروکربورهای موجود در روغن ، هیدروکربورهای کوتاه تر سبک تر و سریعاً تبخیر می شوند و میزان روغن ها کاهش می یابد .
استفاده از آزمایشات روغن در جهت شناسایی وضعیت موتور و تعیین کیلومتر کارکرد مفید روغن
همانطور که در ابتدای مطلب آمده است سیستم روانکاری و روغن موتور شباهت بسیاری به دستگاه گردش خون داردبه همان ترتیبیکه با آزمایشات خون می توان به بسیاری از معایب دستگاه گردش خون پی برد با مطالعه نتایج حاصل از آزمایشات روغن نیز می توان از وضعیت و سلامت سیستم روانکاری مطلع گردید این آزمایشات عبارتند از :
1. تعیین میزان و نوع فلزات موجود در روغن .
2. تعیین تغییرات ویسکوزیته روغن در حال کار .
تفاوت بین مقدار ویسکوزیته روغن کارکرده و روغن تازه، نشان دهنده وقوع تغییراتی در روغن می باشد که این تغییرات می تواند ناشی از تحولات شیمیایی و فیزیکی روغن باشد . از مهمترین تحولات شیمیایی می توان اکسیداسیون و از تغییرات فیزیکی ، آلودگی با براده های فلزی و گرد و غبار ، اختلاط با سوخت و اختلاط با روغن سبک تر را نام برد .
1. اکسیداسیون روغن .
2. نیتراسیون روغن .
3. آلودگی روغن با ذرات فلزی و گرد غبار .
4. اختلاط روغن با سوخت .
5. اختلاط با روغن سبک تر .
3-3 آزمایشات دیگر
2. تست آب .
تست Blotter spot
3. نقطه اشتعال Flash Point.
4. مواد حل نشدنی در پنتان و تولوئن .
5. تست TAN و TBN.
4-3 تعیین کیلومتر کارکرد مفید روغن موتور
عوامل موثر در تغییر طراحی موتور :
2. استفاده کنندگان از موتور دیزل .
قوانین آژانس حفاظت از محیط زیست
Environmental Protection Agency (EPA) و دیگر ارگان های دولتی حفاظت از محیط زیست در سراسر جهان ، مبنی بر کم کردن آلاینده های مضر موتور و درخواست استفاده کنندگان موتور دیزل (تجهیزات سنگین و کامیون ها) مبنی بر نیازبه موتور هایی با قدرت (H.P) بالاتر سبب گردید تا سازندگان خودرو تغییراتی را در طراحی موتور بدهند .
تغییر در طراحی موتور و نتایج آن
در موتور های جدید ،رینگ بالایی پیستون بالاتر از نوع مشابه در موتور های قدیمی می باشد.نتایج این تغییر در طراحی
موتور دیزل عبارتند از :
2. کارائی بالاتر : بعلت آنکه حجم شکاف بین رینگ بالایی و بالای پیستون ودیواره آستری سیلندر کاهش می یابد ضریب تراکم بالا رفته و این امر سبب می گردد فضای مرده در محفظه احتراق کم شده و کارائی سوخت را بهبود بخشیده و آلودگی را تقلیل می دهد .
علل تغییر در روغن موتور های دیزلی
از سویی موتور های دیزلی امروزی روغن کمتری می سوزانند و نهایتاً مقدار روغن برای سرریز کردن نیز کمتر گردیده و این امر موجب می گردد که دوده ورودی به روغن به سرعت فزونی یابد، لذا پراکنده سازی دوده در روغن در مقایسه با روغن های قدیمی می بایست بیشتر باشد .
عدم توجه به دوده مورد بحث موجب مشکلات ذیل می شود
( عوارض ناشی از عدم توجه به دوده وارده به روغن )
1. گرفتگی و انسداد فیلتر روغن .
2. تشکیل لجن .
3. رشد سریع ویسکوزیته .
خرابی یاتاقان ها .
این رسوبات در هر بار تعویض مرتب انباشته می گردد.سرانجام در اثر فرار گاز از پشت پیستون زیاد شده که سایش (بوش) سیلندر را بهمراه خواهد داشت .
مشکلات ناشی از تغییردر طراحی موتور
1. افزایش میزان دوده در روغن .
2. افزایش درجه حرارت رینگ .
لذا بمنظور فائق آمدن و غلبه کردن بر مشکلات مزبور باید از روغنی استفاده شود که قابلیت حمل دوده بیشتر و تحمل درجه حرارت بالاتر را داشته باشد و بتواند عمر بهینه موتور را حفظ نماید .
مزایای یک روغن دیزلی با استاندارد API CF4:
1. خاصیت پراکنده سازی بالاتر برای کنترل مقدار دوده و کاهش تغییرات در گرفتگی فیلتر در بزرگراه ها و جاده های معمولی (تغییرات گرفتگی فیلتر به علت تغییرات سرعت می باشد ).
2. کاهش سایش محفظه سیلندر بوسیله حداقل کردن رسوبات روی رینگ که در موتورهای با عمر بالا اتفاق می ا فتند .
3. کاهش مصرف روغن تا 40 درصد در مقایسه با روغن مونوگرید مانند SAE30 .
کارائی API CF4 : مهمترین شرط کارائی روغن ها ی با سطح استاندارد CF4 یکی مصرف پائین روغن و دیگری کاهش تشکیل رسوب می باشد مصرف پائین روغن به کاهش آلودگی کمک می کند. کاهش رسوب در محفظه رینگ و شیارهای رینگ حفظ ساختار بوش های سیلندر را سبب شده که نتیجه آن حفظ کنترل روغن وبهبود عمر موتور می باشد .
روغن موتور SHPD :
روغن موتور SHPD یک روغن موتور دیزلی پیشرفته با کیفیت بسیار عالی برای استفاده در موتور های توربوشارژ قدرت بالا است . SHPD یک روانکار برجسته برای حمل و نقل های جاده ای است این روغن موتور در واحد های قدرت ساختمانی صنعتی نیز بکار میرود.این روغن موتور برای موتورهای توربوشاژ non intercooled
وعملکرد خاموش و روشن در بزرگراه ها تحت دشوارترین شرایط بکار می رود .
خواص روغن موتور دیزلی :SHPD
1- دارای فرمولاسیون پیشرفته از مرسدس بنز 3/288 و ولو VDS2 می باشد .
2- قابلیت حرارتی بالا باعث جلوگیری از رینگ چسباندن می شود .
3- دارابودن مقاومت ضدپولیش کاری عالی جهت حفظ بورینگ ها در موتور های دیزلی توربو شارژ قدرت بالا .
4- به علت مولتی گرید بودن و دارا بودن مقاومت برشی خوب باعث استارت آسان محافظت در مقابل سایش شده و همچنین باعث کنترل مصرف روغن در موتور می شود .
ویژگی ها :
روغن موتور نوع SHPD بوسیله سازندگان موتور برای حفاظت در مقابل آسیب های ناشی از صیقلی شدن سیلندر توصیه شده است روغن موتور SHPD در مقابل استاندارد های شناخته شده صنعتی خودرو از قبیل تست پولیش فوردتورنادو ، دایلمر بنز MAN QC13-107 و 364 A نتایج بسیار عالی می دهد .
خصوصیات فیزیکی یک نمونه روغن SHPD عبارتند از :
|
گرید ویسکوزیته SAE |
15w40 |
|
دانسیته در 15 °C(kg/lit) |
./887 |
|
ویسکوزیته سینما تیک در °C cSt40 |
104 |
|
ویسکوزیته سینما تیک در °C cSt100 |
14.3 |
|
شاخص گرانروی |
138 |
|
نقطه اشتعال به روش بسته °C |
215 |
|
نقطه ریزش °C |
-26 |
|
درصد خاکستر سولفاته wt% |
1.9 |
|
T.B.N عدد قلیائیت mgKOH/gr |
13 |
نکات ایمنی و بهداشتی روغن های موتور :
1- مضرات روغن
- تماس باچشم: تماس روغن با چشم ها باعث صدمات زود گذر قرنیه چشم می شود .
- بلعیدن : سبب معده درد و ایجاد حالت تهوع می گردد ، در صورت تنفس و ورود روغن به شش ها التهاب شدید ریوی ایجاد می گردد .
- مه روغن : سبب آسیب رسیدن به شش ها و راههای تنفسی می گردد .
2- کمکهای اولیه :
- پوست : لبایس های آلوده را خارج کرده و پوست را با آب و صابون شستشو دهید . بطور کلی باید تماس با پوست را به حداقل ممکن رساند که برای اینکار می توان از دستکش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی که نئو پرن و نیتریل و پلی اتیلن یا PVC می باشد استفاده کنید .
- چشم : در صورت تماس روغن با چشم ها به مدت 15 دقیقه با آب شستشو دهید .
- تنفس :استنشاق بخارات به میزان کم مشکلی ایجاد نمی کندولی اگر بخارات ایجاد شده ناشی از محصولات داغ باشد بسرعت بایستی از منبع تراوش جلوگیری شود و سریعاً بایستی از گاز اکسیژن و دستگاههای تنفسی استفاده نمود .
- کمک های اولیه در هنگام آتش سوزی: در هنگام آتش سوزی از کف های مقاوم در برابر الکل ، مواد شیمیایی خشک ماسه و دولومیت و co2 استفاده شود از آب به شکل اسپری استفاده گردد تا از انتشار آتش جلوگیری شده و بخارات را پراکنده سازد و همین طور بایستی از تجهیزات تنفسی و پوشش های مقاوم در برابر مواد شیمیایی استفاده نمود .
3- محافظت های روغن :
- از سیستم تهویه خوب و مناسب استفاده گردد تا تنفس بخارات روغن حتی الامکان جلوگیری شود .
- ظروف محتوی روغن را از زمانیکه بی مصرف است کاملاً بسته نگه داشته و دور از اسیدها و اکسید کننده های قوی نگهداری نمایید .
- از چکه کردن روغن وتماس با پوست و چشم حتی الامکان جلوگیری کرده و حتماً در محل کار قسمتی راجهت شستشوی چشم ها در نظر بگیرید .
- جمع آوری چکه ها و قطره های روغن و برگرداندن آن به ظرف نگهداری روغن و شستشوی کافی نقاط آلوده شده با آب و مواد شوینده ضروری است .
استاندارد گازهای خروجی برای ماشین های مسافربری بر حسب g/km
|
TIRE |
YEAR |
CO |
HC |
HC+NOX |
NOX |
PM |
موتورهای دیزلی
EURO1+ |
1992/07 |
2/72(3/16) |
- |
0/97(1/13) |
- |
0.14(0.18) |
|
EURO2,lDl |
1996/01 |
1/0 |
- |
0.7 |
- |
0.08 |
|
EURO2 ,Dl |
1996/01a |
1/0 |
- |
0.9 |
- |
0.10 |
|
EURO3 |
2000/01 |
0.64 |
- |
0.56 |
0.50 |
0.05 |
|
EURO4 |
2005/01 |
0.50 |
- |
0.30 |
0.25 |
0.025 |
استاندارد گازهای خروجی برای ماشین های مسافربری بر حسب g/km
CLASS |
TIRE |
YEAR |
CO |
HC |
HC+NOX |
NOX |
PM |
موتورهای دیزلی
N1,Class
1<1305kg |
EURO1 |
1994/10 |
2.72 |
-- |
0.97 |
-- |
0.14 |
|
|
EURO2 |
1998/01 |
1.0 |
-- |
0.60 |
-- |
0.10 |
|
|
EURO3 |
2000/01 |
0.64 |
-- |
0.59 |
-- |
0.05 |
|
|
EURO4 |
2005/01 |
5.0 |
-- |
0.30 |
-- |
0.025 |
N1,classll
1305-
1760kg |
EURO1 |
1994/10 |
5.17 |
-- |
1.40 |
-- |
0.19 |
|
|
EURO2 |
1998/01 |
1.2 |
-- |
1.1 |
-- |
0.15 |
|
|
EURO3 |
2002/01 |
0.80 |
-- |
0.72 |
-- |
0.07 |
|
|
EURO4 |
2006/01 |
0.63 |
-- |
0.39 |
-- |
0.04 |
N1,class
lll>1760kg |
EURO1 |
1997/10 |
6.90 |
-- |
1.70 |
-- |
0.25 |
|
|
EURO2 |
1998/01 |
1.35 |
-- |
1.3 |
-- |
0.20 |
|
|
EURO3 |
2002/01 |
0.95 |
-- |
0.86 |
-- |
0.10 |
|
|
EURO4 |
2006/01 |
0.74 |
-- |
0.46 |
-- |
0.06 |
بهبود کیفی سوخت
الف : بنزینی
بنزینی |
Euro п |
Euro ш |
EuroIV |
|
عدد اکتان (RON) |
88-93 |
91-95 |
91-95 |
|
سرب (G/L) |
0.013 |
0.005 |
0.005 |
|
سولفور (گوگرد): درصد جرمی |
0.05 |
0.015 |
0.005 |
|
بنزین: درصد حجمی |
3 - 5 |
1 |
1 |
ب : دیزلی
|
دیزلی |
Euro п |
Euro ш |
EuroIV |
|
عدد ستان |
48 |
51 |
51 |
|
دانسیته kg/m3 |
820-860 |
820-845 |
820-845 |
|
درصد جرمی سولفور |
0.05 |
0.035 |
0.005 |
میزان گازهای خروجی بر حسب استاندارد :EURO
|
استاندارد زیست محیطی |
Euro 0 |
Euro 1 |
Euro 2 |
Euro 3 |
|
سال |
1990 - 1998 |
1992 - 1993 |
1995 - 1996 |
2000 - 2001 |
|
NOX g/kwh |
14.4 |
8 |
7 |
5 |
|
PM g/kwh |
- |
0.36 |
0.15 |
0.10 |
|
CO g/kwh |
11.2 |
4.5 |
4 |
2.1 |
|
HC g/kw |
2.4 |
1.1 |
1.1 |
0.66 |
گریس
گریس محصول نیمه مایع تا جامد است که از متفرق شدن یک عامل سفت کننده در یک مایع روان کننده حاصل می شود. این تعریف حاکی از آن است که گریس یک مایع روان کننده است که به میزان مشخص سفت شده و دارای خواصی است که روغن روان کننده به تنهایی فاقد آن است .
1) مزایای گریس نسبت به روغن
2. راحتی استفاده و بکار گیری گریس .
3. منتفی شدن چکه و نشتی روانساز .
4. امکان استفاده از سیستم آب بندی ساده تر در ماشین آلات .
5. چسبندگی خوب به قطعات .
6. راندمان بالاتر در شرایط دما و فشار بالا .
7. طراحی ساده تر دستگاه هایی که با گریس روانکاری می شوند .
2) معایب گریس نسبت به روغن
2. روغن ها راحت تر به قطعات و مجاری دستگاهها راه پیدا می کنند .
3. کارگر کمتری برای تعویض روغن و سرویس مورد نیاز است .
4. نگهداری و بسته بندی گریس ها با مسایل بیشتری توام است .
تنوع روغن و ماده سفت کننده باعث شده انواع مختلف گریس با کارآیی های گوناگون ساخته و عرضه شوند. بطور کلی گریس را می توان براساس نوع روغن بکار گرفته در آن به دو دسته معدنی و سینتتیک تقسیم بندی نمود .
1- روغن های معدنی :
2- روغن های سنتزی :
بطور کلی برای انتخاب گریس مناسب باید به نکات ذیل توجه نمود :
1. توجه به شرایط و فشار کار در ماشین الات و انتخاب گریسی که بتواند از عهده روانسازی برآید .
2. گریس بتواند جلوی زنگ زدگی و خوردگی قطعات را بگیرد .
3. گریس بتواند در درجه حرارت های مختلف رفتار مناسبی ارائه دهد و تغییرات شدید ویسکوزیته نداشته باشد .
4. گریس با ترکیبات لاستیک های ( الاستومرها) و اشرها و عایق های آب بندی seal)) سازگاری داشته و آنها را فاسد نکند.
5. انتخاب با توجه به امکان گریس کاری مجدد و عمر گریس صورت پذیرد .
3) تعاریف و اصطلاحات
نفوذ پذیری و گرید Penetration &Consistency
به همین دلیل قوام گریس حین کارکردن به دلیل خرد شدن الیاف به تدریج از بین می رود و گریس نرم و بعبارتی نفوذپذیری آن زیاد می شود. این آزمون اغلب پس از وارد کردن فشار و نیروی برش (shear) به گریس ،انجام می شود و نتیجه با عنوان نفوذپذیری پس از کار خوانده می شود. این آزمون برای تقسیم بندی گریس ها از حالت نیمه مایع تا جامد بکار می رود .
|
NLGI |
نفوذ پس از کار |
حالت فیزیکی |
نحوه استفاده از گریس |
|
000 |
445-475 |
مایع |
به کمک سیستم های پمپ کننده مرکزی |
|
00 |
400-430 |
نیمه مایع |
به کمک سیستم های پمپ کننده مرکزی |
|
0 |
355-385 |
نیمه مایع |
به کمک سیستم های پمپ کننده مرکزی |
|
1 |
310-340 |
ژلاتینی |
به کمک تلمبه گریس با سیستم های پمپ کننده مرکزی |
|
2 |
265-295 |
ژلاتینی |
به کمک تلمبه گریس با سیستم های پمپ کننده مرکزی |
|
3 |
220-250 |
ژلاتینی |
به کمک تلمبه گریس |
|
4 |
175-205 |
نیمه جامد |
به کمک تلمبه گریس |
|
5 |
130-160 |
نیمه جامد |
مستقیماً بصورت جامد در ابعاد مشخص مورد استفاده قرار می گیرد . |
|
6 |
85-115 |
جامد |
مستقیماً بصورت جامد در ابعاد مشخص مورد استفاده قرار می گیرد . |
نقطه قطره ای شدن Drop-point
بافت texture
رنگ color
پر کننده filler
عمر سرویس service life
مقاومت مکانیکی در دمای محیط
Resistance to Softening at Room Temperature
مقاومت در برابر آب Water Resistance
حدکثر دمای عملیاتی مجاز در دستگاه (درجه سانتی گراد )
Max.Continuous Usable Temperature
قابلیت حفظ ساختار در مقابل گرم وسرد شدن متوالی
Reversibility Respect to Temperature Flactuations
برخی از گریس ها بویژه گریس کلسیم (کاپ) با بالا رفتن دمای عملیاتی دستگاه و نزدیک شدن به نقطه ذوب گریس متلاشی و از هم می پاشند و حتی با خنک شدن دستگاه حالت ژلاتینی اولیه خود را بدست نمی آورند و بصورت دو فاز روغن و ذرات معلق صابون در می آیند .
در این شرایط بایستی بی درنگ اقدام به تعویض گریس نمود. اصطلاحاً چنین گریس هایی را برگشت ناپذیر می خوانند و بر عکس گریس هایی که مجدداًحالت ژلاتینی خود را بدست می آورند، برگشت پذیر می نامند .
قابلیت پمپ شدن در سیستم های مرکزی pumpability
مقاومت فشار مکانیکی Resistance to Extreme Pressure (E.P.)
لذا از مواد افزودنی خاص برای افزایش مقاومت گریس در برابر فشار استفاده می شود تا با تشکیل لایه های مقاوم جلوی فرسایش را بگیرد . 2- جدول شرایط کارکرد
جدول زیر شرایط گوناگون کار و چگونگی اتنخاب گریس مناسب را نشان می دهد .
شرایط کار گریس مناسب
صدای پائین هنگام چرخیدن گریس های ویژه همراه با ساختار خاص و خلوص بالا.
یاتاقان با محور مایل یا عمودی گریس های چسبنده با درجه نفوذ پذیری 2و3
روانکاری دراز مدت گریس های دارای پایداری ساختمان و اغلب بر اساس روغن پایه سینتتیک و دارای نفوذپذیری 2 و 3 هستند. دمای کارکرد گریس باید بسیار بالاتر از دمای سیستم باشد.
دمای بالا گریسی که کمترین مواد باقیمانده را از خود تولید کند.
|
دمای پائین |
گریس با روغن پایه دارای دامنه باریک هیدروکربنی و نفوذپدیری 1یا 2 در صورت امکان با روغن پایه سینتتیک . |
|
محیط دارای گرد و غبار |
گریس سفت نفوذ پذیری 3 . |
|
میعان آب |
گریس امولسیون شونده . |
|
پاشش آب |
گریس دفع آب . |
|
محیط از بین برنده (خورنده) |
گریس با پایداری خوب در برابر محیط و حفاظت خوب در برابر خورندگی . |
|
ارتعاش وتنش ضربه ای |
گریس لیتیوم EP دار با نفوذپذیری 2، فاصله روانکاری مجدد زیاد در صورت امکان مواد افزودنی جامد ،همیشه سفت همراه با الیاف کوتاه . |
|
حلقه خارجی یاتاقان می چرخد حلقه داخل ثابت است. |
گریس با نفوذ پذیری 3و4 همراه با مقادیر بیشتری از مواد سفت کننده |
|
خلاء |
گریس های استاندارد یاتاقان های غلطشی که فشارهای در حد پائین حدود 10mbar را تحمل می کنند . |
انواع گریس های روانکار
همانطوریکه ذکر شد گرچه گریس ها دارای انواع گوناگون هستند اما انواع اصلی آنها را با ذکر خصوصیات اساسی می توان در جدول زیر طبقه بندی نمود :
|
نوع صابون |
نوع روغن پایه |
محدوده دمای کارکرد c |
پایداری در برابر آب |
توضیحات |
|
صابون سدیم |
روغن معدنی |
100تا20- |
غیر پایدار |
با آب تشکیل امولسیون داده و در برخی شرایط بصورت مایع تغییر حالت می دهند . |
|
صابون لیتیم |
روغن معدنی |
120تا30- |
پایدار تا 90c |
گریس چند منظوره |
|
صابون کمپلکس لیتیم |
روغن معدنی |
140تا30- |
پایدار |
گریس چند منظوره با خاصیت پایداری حرارتی بالا است . |
|
صابون کلسیم |
روغن معدنی |
70 - تا20- |
بسیار پایدار |
خاصیت آب بندی وپایداری عالی در مقابل نفوذآب داشته و آب را جذب نمی یابد |
|
صابون آلومینیوم |
روغن معدنی |
70تا20- |
پایدار |
پایداری مناسب در مقابل آب دارد |
|
صابون کمپلکس سدیم |
روغن معدنی |
160تا30- |
پایداری تا 80c |
برای دمای بالا و فشار زیاد مناسب است |
|
صابون کمپلکس کلسیم |
روغن معدنی |
120تا30- |
بسیار پایدار |
با توجه به گرانروی روغن پایه به عنوان گریس چند منظوره در دما.فشار و سرعت بالا کاربرد دارد |
|
صابون کمپلکس باریم |
روغن معدنی |
120تا20- |
بسیار پایدار |
در مقابل بخار پایدار است با توجه به گرانروی روغن پایه به عنوان گریس چند منظوره در دما,فشار و سرعت بالا کاربرد دارد |
|
پلی اوره |
روغن معدنی |
160تا20- |
پایدار |
در شرایط عملیاتی ساخت با دما, فشار و سرعت بالا توصیه می شود |
|
صابون کمپلکس آلومینیوم |
روغن معدنی |
140تا30- |
پایدار |
با توجه به گرانروی روغن پایه در دما, فشار و سرعت بالا توصیه می شود |
|
بنتونیت |
روغن معدنی یا روغن استری |
160تا20- |
پایدار |
گریس نیمه جامد و ژله مانند در دما فشار و سرعت پایین کاربرد دارد |
|
صابون لیتیم |
روغن استری |
120تا60- |
پایدار |
در دمای پایین و سرعت بالا کاربرد دارد |
|
صابون کمپلکس باریم |
روغن استری |
120تا40- |
پایدار |
در مقابل بخار پایدار است و برای کار در دمای پایین و سرعت بالا مناسب است |
|
صابون کمپلکس کلسیم |
روغن استری |
120تا40- |
پایدار |
در مقابل بخار پایدار است و برای کار در دمای پایین و سرعت بالا مناسب است |
|
صابون لیتیم |
روغن سلیکونی |
170تا40- |
بسیار پایدار |
به منظور کار در دمای پایین و سرعت بالا و سرعت کم و متوسط و فشار زیاد مناسب است |
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت : sarvandihos
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}