جست و جوي جهاد و شهادت در ميان کلمات

نگاهي به آثار شهيد دکتر مصطفي چمران
 

درآمد
 

شهيد دکتر مصطفي چمران از جمله رزمندگاني بود که هيچ گاه حتي در دشوارترين شرايط مجاهدت، دست از تأمل و تفکر برنداشت. آنچه در پي مي آيد نگاهي دارد به آثار اين شهيد والامقام.

جهاد و شهادت
 

جهاد و شهادت، گزيده اي از دست نوشته هاي شهيد دکتر مصطفي چمران است که در آن، از جنوب لبنان تا جنوب ايران، همه جا «عشق و انديشه»، «نيايش» و «شوق» او به «شهادت» به زيباترين شکل منعکس شده است.
راه حسين(عليه السلام)، حوادث لبنان، راه پرافتخار شهادت، پاوه همچون نقطه عطفي در انقلاب، پيامي از پاوه به ملت ايران، در خوزستان، انسان هاي آزاده، عوامل شکست و پيروزي، اسلام راستين- اسلام نه شرقي نه غربي – و «اي حيات با تو وداع مي کنم» برخي از عناوين اين کتاب است.
چاپ نخست اين اثر در سال 1361 همراه با تصوير، در 87 صفحه توسط دفتر انتشارات اسلامي انجام شده است.

لبنان
 

اين اثر، گزيده اي از مجموعه سخنراني ها و دست نوشته هاي شهيد دکتر مصطفي چمران درباره لبنان است.
در اين کتاب خواننده با تاريخ، مسايل سياسي، احزاب و گروه ها و نيز وضعيت مردم محروم جنوب لبنان آشنا مي شود.
برخي از عناوين اين اثر که در چهارده فصل تنظيم شده، چنين است: جنوب لبنان (جبل عامل) مهد تشيع در طول تاريخ، جنايات اسرائيل، فعاليت احزاب چپ در لبنان، ورود امام موسي صدر به لبنان، تحليلي از «فتح» و «امل» و حوادث لبنان، ربوده شدن امام موسي صدر در طليعه پيروزي انقلاب اسلامي و: «انقلاب اسلامي ايران روزانه اميد شيعيان لبنان».
چاپ نخست اين اثر در خردادماه 1362 در 384 صفحه همراه با نقشه و تصوير، توسط بنياد شهيد چمران و با همکاري بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس انجام گرفته است.

انسان و خدا
 

انسان و خدا، گزيده چهار سخنراني از مجموع ده سخنراني علمي و عرفاني شهيد چمران است که در ايام مبارک رمضان در سال 1359 طي ده شب، در کانون توحيد تهران ايراد شده است.
اين گفتارها، مباحثي چون: خدا، روح، عالم غيب، روش قرآن مجيد در اثبات خدا، قلمرو علم و فلسفه، اصول اساسي مکاتب موجود دنيا، اصول سه گانه حکومت اسلامي و: «حرکت به سوي مکتب واسطه» را در بر مي گيرد.
در اين مجموعه، شهيد چمران با بياني لطيف و روان و قابل فهم همگان، مسائل پيچيده اعتقادي و سياسي را مورد بررسي قرار داده است.
چاپ اول اين کتاب در خرداد 1367 در 156 صفحه توسط بنياد شهيد چمران صورت گرفته است.

رقصي چنين ميانه ميدانم آرزوست
 

در اولين روزهاي هجوم گسترده و نظامي عراق به کشورمان، دکتر مصطفي چمران و حضرت آيت الله خامنه اي که هر دو نماينده حضرت امام در شوراي عالي دفاع و نماينده مردم در مجلس اسلامي بودند، با نظر و توصيه امام خميني(رحمت الله عليه) براي سازمان دادن به نيروهاي مردمي و نيز مقاومت در برابر حمله هاي گسترده نيروهاي عراقي همراه با 60 نفر از رزمندگان با تجربه، وارد اهواز شدند و به سازماندهي و آموزش نيروهاي مردمي پرداختند. اين اثر، گزارشي زيبا، عارفانه و مختصر از حماسه هاي بزرگي است که فرزندان ايران اسلامي در دفاع از دين و ميهن آفريدند.
چاپ نخست اين اثر در سال 1378 در 72 صفحه همراه با نقشه و تصوير توسط بنياد شهيد چمران انجام گرفته است.

خدا بود و ديگر هيچ نبود
 

اين کتاب، دسته نوشته هاي تاريخ دار شهيد دکتر چمران در شرايط مختلف زندگي و درباره مسائل و موضوعات مختلف است.
گردآورنده اثر (مهندس مهدي چمران)، اين نوشته ها را در سه محور اصلي: «يادداشت هاي آمريکا»، «يادداشت هاي لبنان» و «يادداشت هاي ايران» فراهم آورده و مفهوم برخي لغات و کلمات عربي را در پانوشت صفحات شرح داده است. يادداشت ها، وقايع يک دوران بيست ساله را از سال 1338 تا 1358 در بر مي گيرند.
چاپ اول اين کتاب در سال 1380 در 232 صفحه همراه با تصوير و نمونه دست نوشت شهيد چمران توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و بنياد شهيد چمران صورت گرفته است.

علي (علیه السلام)، زيباترين سروده هستي
 

اين اثر، در بر گيرنده چند دست نوشته و سه سخنراني شهيد دکتر چمران درباره جلوه هاي گوناگون زندگاني علي عليه السلام است. شهيد دکتر مصطفي چمران در اين اثر، با نگاهي عاشقانه و نثري زيبا، دردها، شکوه ها و نگراني هاي خود را صميمانه با مولا علي(عليه السلام) در ميان نهاده است. اين اثر مزين به تصوري از مولاي متقيان علي عليه السلام، اثر هنري دکتر چمران در سن شانزده سالگي است.
چاپ نخست اين کتاب در سال 1380 در 103 صفحه به وسيله بنياد شهيد چمران و دفتر نشر فرهنگي اسلامي انجام شده است.

بينش و نيايش
 

بينش و نيايش، در برگيرنده يک مقاله، متن يک سخنراني و گزينه اي از نيايش هاي عارفانه و عاشقانه سردار پرافتخار اسلام، دکتر مصطفي چمران است.
مهندس مهدي چمران در مقدمه خود بر اين اثر، زندگي و نقش اين عارف رزمنده را به کوتاهي شرح داده است. شهيد دکتر چمران در اين کتاب، طي تحليلي کوتاه و پرمحتوا، تاثير پيروزي انقلاب اسلامي ايران را بر منطقه و جهان بيان کرده است. اين تحليل آنچنان روشنگر و دقيق است که گويي آن شهيد بزرگوار، با بينش الهي، مسائل امروز جهان و منطقه را در آئينه دل خويش مشاهده کرده است.
چاپ هشتم اين اثر، همراه با 23 تصوير در سال 1381 در 81 صفحه توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامي صورت گرفته است.

کردستان
 

اين کتاب از سه گونه دست نوشته و سخنراني تشکيل شده است. قسمت اعظم و مهم اين اثر، همان دست نوشته اصلي شهيد چمران پيرامون حوادث پاوه است که وي فرصت اتمام آن را نيافته است. نوع دوم بخش هايي از سخنراني هاي شهيد در زمان و مکان هاي مختلف پيرامون مسائل کردستان است.
نوع سوم، مطالبي است از دسته نوشته هاي پراکنده و گوناگون شهيد چمران، که همگي در پيوند با مسائل کردستان است. در اين اثر مي خوانيم: پيام امام خميني(رحمت الله عليه) به مناسبت شهادت دکتر مصطفي چمران، پاوه، فرمان تاريخي امام و سرآغاز نجات کردستان، مسلح کردن فئودال ها در کردستان، حادثه قارنه و... «پيرامون خودمختاري در کردستان» و «نيايش».
چاپ پنجم اين کتاب در سال 1381 در 174 صفحه همراه با نقشه، نمونه دست خط شهيد چمران و تصاوير متعدد توسط بنياد شهيد چمران و تهيه و تدوين و چاپ و نشر آن به وسيله دفتر نشر فرهنگ اسلامي صورت گرفته است.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 37