کارآفريني در کسب و کار خانگي


 

نويسنده: مهسا مظلومي رضواني




 
امروزه کسب و کارهاي خانگي از بخش هاي حياتي و ضروري فعاليت هاي اقتصادي کشورهاي پيشرفته محسوب مي شوند. کسب و کار خانگي از نظر ايجاد شغل، نوآوري در عرضه ي محصول يا خدمات، موجب تنوع و دگرگوني زيادي در اجتماع و اقتصاد هر کشور مي شوند. همچنين کسب و کارهاي خانگي براي جوانان، نقطه ي شروع مناسبي براي راه اندازي کسب و کار شخصي است؛ زيرا راه اندازي آن در مقايسه با ديگر انواع کسب و کار ساده و آسان است. کسب و کارهاي خانگي در ايران نيز سابقه ي ديرينه اي دارند. بسياري از صنايع دستي در امروزه هم وجود دارند، در منازل و محل سکونت افراد توليد مي شده اند. به طور کلي کسب و کار خانگي پديده ي جديدي نيست بلکه در نتيجه ي تغييرات و تحولاتي که در فعاليت هاي اقتصادي اجتماعي امروزه به وجود آمده به آن توجه بيشتري شده است و اين کسب و کارها روز به روز گسترش و توسعه مي يابند.
«کار آفريني» بخشي که اين روزها بيش از هميشه و بيش از همه چيز در مورد آن صحبت مي شود، فرآيند يا مفهومي است که در طي آن فرد کارآفرين با ايده هاي نو و خلاق و شناسايي فرصت هاي جديد با بسيج منابع به ايجاد کسب و شرکت هاي نو، سازمان هاي جديد و نوآور رشد مبادرت مي ورزد.
اين امر توأم با پذيرش خطرات است، ولي اغلب منجر به معرفي محصول يا ارائه ي خدمت به جامعه مي شوند. بنابراين «کارآفرينان» عوامل تغيير هستند که گاهي موجب پيشرفت هاي حيرت انگيز نيز شده اند.
انگيزه هاي مختلفي در کارآفرين شدن مؤثر هستند که از جمله ي آن ها نياز به موفقيت، نياز به کسب درآمد و ثروت، نياز به داشتن شهرت و مهم تر از همه نيازمندي به احساس مفيد بودن و استقلال طلبي را مي توان نام برد.
شرايط و مشخصات شخصي و يا حتي نيازهاي جامعه باعث مي شود که ابتکارات و خلاقيت هاي نويني شکل بگيرد و شروع هر کاري با سرمايه اي اندک و يا زياد شروع شود. « چگونگي ارزش مورد انتظار» هم مفهومي کليدي در کارآفريني است و يکي از سوالات مهم در اين خصوص اين است که چه کنيم که نسل جوان، کارآفرين شوند؟
شايد بتوان مؤلفه هاي ارزش هاي مورد انتظار نسل جوان را دست کاري کرد تا به جايي برسيم که ارزش مورد انتظار را به سوي کاري مولد سوق داده و به طريقي بر هم بزنيم که فرد به سوي کار مولد و ارزشمند رهنمود شود و مواردي که اشخاص را از مسير کارآفريني جدا مي کنند شناسايي شوند.
به طور کلي از اوايل قرن بيست و يکم با طيف و پديده ي جديدي در کشورهاي در حال توسعه با عنوان «مشارکت اقتصادي زنان در جامعه ي اقتصادي کشور» مواجه شديم.
اغلب اوقات، زنان فرصت هاي کاري کمتري دارند و با حقوق و دستمزد کمتري مشغول به کار مي شوند، قوانين حقوقي ناظر بر خانواده، زمينه هاي مثبت و منفي فراواني دارند و با وجود اين که هيچ گونه منعي براي کار زنان در جامعه موجود نيست، اما برخي از قوانين، خود نقض شده و برخي از آن ها نيز حمايت زنان را در پي دارند، که از آن جمله مي توان به موضوع ماده ي 1106 مربوط به نفقه ي زنان و ماده ي 1117 موضوع منع کار زنان در صورت عدم رضايت شوهر اشاره کرد. اين در حالي است که ماده ي 5 مصوبه 1371 شوراي عالي انقلاب به منظور افزايش مرخصي زايمان زنان و قانون اشتغال نيمه وقت زنان نيز کمکي به استفاده از حقوق مساوي آن ها نکرده و بديهي است، زمينه سازي در خصوص راه اندازي فعاليت زنان، مستلزم بررسي مشکلات و رفع موانع خواهد بود.
بر اين اساس، رسيدگي به وضعيت تدارکات و تجهيزات اوليه شروع کار و سنجيدن شرايط موفقيت در کسب و کار و سرمايه گذاري بر روي شخص کارآفرين ( کسب مهارت و تجربه)، پيش نياز و زمينه ساز سازمان دهي و کارآفريني است و قطعا انتظار واقع گرايانه از آن چه به عنوان «نقشه ي راه» مطرح مي شود، شروع کار و دسترسي به موفقيت را آشکارتر مي کند.

حتي در شرايطي که به نظر مي رسد شروع کار نياز به تجربه ي قبلي نداشته باشد، باز هم آشنايي با زمينه ي کار مربوطه، رسيدن به هدف را آسان تر و اخذ نتيجه را ارزشمندتر مي کند.
در اين مبحث اگر نگاهي به معرفي کسب و کارهاي خانگي کنيد، شايد در شروع «کم ارزشي ميزان درآمد» به نظر بزرگ جلوه کند، اما بايد اين مهم را در نظر داشت که چنين کسب و کارهايي مزاياي را در بر دارد که امکان بهره وري و رشد اقتصادي را در خانواده آسان تر مي کند، يعني بدون اجازه کردن محل، دفتر کار، مغازه، فروشگاه و بدون ثبت شرکت و مؤسسه، بدون ترک منزل و توانايي اداره ي کار در خانه مي توان کاري را شروع نموده و کسب درآمد کرد. امروز با پيشرفت هاي زيادي که در زمينه علوم رايانه و ديگر وسايل ارتباطي به وجود آمده، محيط خانه محل مناسب و کاراکتري براي کسب و کار شده است. اگر چه تمامي مشاغل قابل راه اندازي در منزل نيستند، اما انواع بسياري از مشاغل را مي توان از منزل هدايت و راه اندازي کرد و بخشي از درآمدها نيز معاف از ماليات مي شوند. تقسيم بندي و انتخاب کسب و کار در منزل با روحيه ي افراد متفاوت است.
گام اول اين که بايد بازار داخلي و کسب و کار انتخابي را به درستي شناسايي کرد. براي شروع هر کاري بايد برنامه ي کار و به عبارتي طرح کسب و کار را نوشت (business plan) اين روش در حالي گسترش يافته است که براي هر نوع کسب و کاري بايد در شروع کار، طرح مقدماتي و برنامه ريزي کاري داشت. شايد در شروع نيازي به نوشتن طرح و برنامه احساس نشود و شايد چون بيشتر اوقات «سرمايه گذاري شخصي» و يا «خانوادگي» است، توجيه شفاهي طرح مورد تأييد قرار گيرد، اما زماني که کار پيشرفت کرد و يا براي دريافت وام و يا رشد فعاليت به صورت جدي تر کار را تعقيب مي کنيم، احساس وجود و لزوم طرح کسب و کار احساس مي شود. گاهي اوقات احساس مي شود که انتخاب نوع کسب و کار نيز بستگي به جنسيت افراد دارد.
برخي از انواع مشاغل شايد در قديم مناسب انتخاب شغل و فعاليت جهت زنان نبود و صرفا به وسيله مردان انجام مي شده و بالعکس کارهايي از جمله نظافت فضاهاي خصوصي از جمله استخرهاي منازل، باغباني و... از انواع کارهايي است که اجراي آن توسط زنان غيرمعمول به نظر مي رسد، اما نوعي از کارها مشابه نگهداري کودکان، کارهاي دستي که نياز به سليقه زنان دارد، از عهده زنان بر مي آيد.
در برخي از مشاغل نيز جنسيت تأثيري ندارد، مشابه بازاريابي تلفني، آشپزي، سرويس هاي خدماتي (تايپ، ترجمه، تدريس خصوصي)، اما در اين نوع کارها ابزار مناسب، تجربه و تحصيل به طور مثال (در بخش ترجمه و تدريس) همچنين نحوه ي اطلاع از چگونگي امنيت کاري و سلامت کار و همچنين پشتکار در جهت اخذ نتيجه ي مطلوب و از موارد مهم آن روش هاي مختلفي براي معرفي خدمات قابل ارائه نيز موجود است.
منبع: بانو 30