سوءاستفاده سیاسی از یک اختلاف نظر فقهی

چند سالی هست، همزمان با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و یا پیش از عید سعید فطر، شاهد بروز اختلافاتی در تعیین اول ماه و رویت هلال ماه هستیم. این مسأله و بروز اختلاف بین مراجع عظام تقلید در این مورد خاص همانند دیگر اختلافات فقهی، بحثی کاملا تخصصی است و به مبانی و دلایل فقهی و علمی مربوط می‌شود که به طور مفصل در آثار علما و فقها بیان شده است.
به طور خلاصه، می توان گفت که این اختلاف به چگونگی رویت هلال ماه ـ رویت با چشم مسلح و یا غیرمسلح ـ و یا رویت هلال هنگام غروب آفتاب، پیش از زوال و پس از زوال، اتحاد آفاق، محاسبات اهل نجوم و اهل فکر برمی‌گردد.
البته با وجود این که بارها این اختلافات فقهی و تأثیر آن بر اعلام عید سعید فطر در رسانه ها اعلام شده شده، در سال‌های اخیر و به ویژه سال گذشته، پاره‌ای از محافل سیاسی ضدانقلاب - که البته سابقه آنها در اختلاف افکنی و ضدیت با نظام بر همه آشکار است - با تمسک به تفاوت فتاوای مراجع عظام تقلید در رؤیت هلال ماه شوال، تلاش کردند تا یک مسأله کاملا بدیهی شرعی و فقهی را نشانه و نتیجه اختلاف مراجع با نظام معرفی کنند.
برخی هم تا آنجا پیش رفتند که این اختلاف فقهی را به مسائل سیاسی سال گذشته از جمله انتخابات و رخدادهای پس از انتخابات گره زدند و از این مسأله در راستای امیال سیاسی خود بهره‌برداری و در اظهار نظری بی پایه و عجیب، اختلاف در اعلام عید سعید فطر را به نارضایتی مراجع از انتخابات سال گذشته عنوان کردند.
دقیقا در همین راستا و در ادامه همین سیاست منافقانه بود که این جریان رسانه‌ای، مسأله اختلاف در عید فطر را به عنوان فرصتی برای اختلاف افکنی دستاویز خود قرار داد و با سوءاستفاده از یک مسأله کاملا فقهی، آن را نشانه اختلاف مراجع عظام تقلید با نظام اسلامی عنوان کرد.
بر همین اساس، سال گذشته با اعلام رویت هلال ماه شوال و عید سعید فطر از سوی دفتر رهبر انقلاب، سایت‌ها و رسانه‌هایی چون «بی‌بی‌سی» فارسی، «رادیو فردا»، «صدای آمریکا» و تعدادی دیگر از سایت‌ها، در یک اقدام هماهنگ، به شایعه‌پراکنی و حتی در مواردی دروغ‌پراکنی متوسل شدند و اخباری را در راستای القای اختلاف بین مراجع و رهبر انقلاب منتشر کردند.
برای نمونه، یکی از سایت‌های ضدانقلاب در تیتری عجیب - که بیانگر نگاه سیاسی آن به یک مسأله کاملا فقهی بود - مدعی شد: «بی اعتنایی مراجع تقلید به نظر رهبر در مورد پایان رمضان؛ مردم ایران عید فطر حکومتی را روزه گرفتند!»
این سایت، در گزارشی که نشان از بی‌اطلاعی کامل نویسندگان آن از مسائل فقهی داشت، نوشت: «رهبر جمهوری اسلامی ایران، در حالی نماز عید فطر را در دانشگاه تهران اقامه کرد که مراجع تقلید عمده ـ حتی مراجع تقلید حامی حکومت ـ یکشنبه را به عنوان روز عید نپذیرفته‌اند.
بدین ترتیب، در حالی که دستگاه حکومتی یکشنبه را روز عید فطر و تعطیل رسمی اعلام کرده است، بیشتر مردم ایران که مقلد مرجعی غیر از آیت‌الله خامنه‌ای هستند، یکشنبه را نیز روزه بوده اند.»
«رادیو فردا» نیز با وجود این که به سابقه وجود اختلاف در تعیین عید فطر در سال های گذشته اعتراف کرد، در تناقضی آشکار، اختلاف در سال 88 را به مسأله انتخابات گره زد و مدعی شد: «اختلاف بین مراجع مذهبى بر سر روز قطعى عید فطر در سال هاى گذشته نیز سابقه داشته است، ولى به نظر مى رسد، با توجه به اختلاف تعداد بیشترى از مراجع تقلید با رهبر جمهورى اسلامى ایران بر سر رویدادهای پس از انتخابات ریاست جمهورى ایران، عید فطر امسال رنگ و بوى سیاسى ترى به خود گرفته است.»
«بی بی سی» فارسی نیز به وجود اختلاف بین مراجع و علما اشاره کرد؛ اما با شگرد خاصی خواست که اختلاف سال گذشته را یک مسأله ویژه و استثنایی معرفی کند: «اختلاف نظر در مورد احراز حلول ماه شوال در میان شیعیان، امری بی سابقه نیست؛ اما امسال، نظر اکثر قابل توجهی از مراجع تقلید و روحانیون ارشد شیعه، با اعلام رسمی فرا رسیدن عید فطر در جمهوری اسلامی بر پایه نظر آیت‌الله خامنه‌ای تفاوت داشته است.»
«العربیه» نیز همراستا با دیگر رسانه های ضدانقلاب، مسأله انتخابات و رخدادهای پس از آن را به عید فطر پیوند زد و ادعا کرد: «مراجع مذکور در جریان حوادث انتخابات گذشته در ایران، از عملکرد دستگاه های امنیتی و قضایی به شدت انتقاد کرده بودند».
با نگاهی به آنچه در بالا آمد، به خوبی می توان دریافت که متأسفانه رسانه‌هایی که آبشخوری بیرون از ایران دارند و از هر وسیله‌ای برای تخریب انسجام ملی ایرانیان بهره می برند، حتی نسبت به بدیهیات دینی نیز تشکیک کرده و در پی ایجاد اختلاف میان ملت هستند.
منبع: پایگاه دفترحفظ و نشر آثارمقام معظم رهبری (مدظله العالی)