نويسنده: سيد مهدي صميمي اردستاني




 

مهم ترين فايده ي مهارت حل مشکل اين است که در مواجهه با مشکلات سعي مي کنيم برخود مسلط باشيم، واکنش هاي هيجاني نشان نمي دهيم، بلافاصله تصميم نمي گيريم راه حل هاي مناسب را پيدا مي کنيم، از ميان راه حل هاي مختلفي که برگزيده ايم راهي را که درصد خطاي آن کمتر است انتخاب مي کنيم و آن را به اجرا درمي آوريم.
مهارت حل مشکل ايرادي ندارد، تنها ممکن است کمي به وقت نياز داشته باشد که شايد اين صرف وقت براي عده اي مشکل به نظر برسد. مثالي مي زنم که هم موضوع را دوره مي کند، هم مفاهيم اصلي حل مسئله را روشن تر مي سازد و هم نياز به وقت را بيشتر قابل درک مي کند:
وسيله در منزل خراب مي شود. در حال حاضر نياز فوري به آن وسيله داريم. در لحظه ي اول کمي احساس درماندگي و اضطراب مي کنيم. چه کنم؟ آيا اين وسيله قابل تعمير هست؟ آيا بايد براي تعميرش هزينه ي زيادي پرداخت؟ اگر قابل تعمير نباشد، هزينه ي خريد وسيله ي نو را چگونه فراهم کنم؟
کسي که مهارت حل مسئله را آموخته باشد، مي داند که اول بايد ذهنش را طبقه بندي کند. در اين راستا اولين قدم، تعريف مشکل است. چگونه مي توان از درماندگي بيرون آمد. در حال حاضر من به اين وسيله ( مثلاً جاروبرقي) احتياج دارم. شب مهمان دارم، چه کنم؟ چندين راه حل به نظرمان مي رسد:
1. مي توانم از همسايه قرض بگيرم.
2. مي توانم با وسيله هاي مشابه يا جاروي دستي، امروز نيازم را برطرف کنم.
3. فعلاً جاروکردن را کنار بگذارم، به کارهاي ديگري مشغول شوم تا ببينم چه مي توانم بکنم.
يکي از سه روش بالا را انتخاب مي کنم و در فرصت مناسب جاروبرقي را براي تعمير به تعميرگاه مي برم. تعميرگاه مي گويد وسيله ي شما قابل تعمير نيست. مشکل من فرق کرد. حالا بايد براي خريد وسيله ي نو، پولي تهيه کنم. حال چگونه پول خريد را فراهم کنم؟
ممکن است تعميرکار بگويد وسيله ي شما قابل تعمير است ولي هزينه اش زياد مي شود. باز بايد به فکر تهيه ي پول تعمير آن باشم. اطلاعات لازم را به دست مي آورم و يک به يک مسائل را حل مي کنم. اگر هزينه ي تعمير زياد باشد و اختلاف آن با خريد وسيله اي نو چندان نباشد، ممکن است تصميم بگيرم جاروبرقي جديدي بخرم. باز اطلاعات لازم و مدل هاي گوناگون با قيمت هاي متفاوت را بررسي مي کنم و سرانجام راه حلي در مقابلم گشوده مي شود. شايد بتوان گفت تنها ايراد حل مشکل وقت گير بودن آن است. ولي بايد پرسيد که آيا اين وقت گيربودن به مزاياي آن نمي ارزد؟ يعني اگر براي خريد جاروبرقي جديد وقت لازم را صرف کنيم و خريد خوبي انجام دهيم، ارزش نخواهد داشت؟
با مديريت زمان مي توان بهترين راه حل را انتخاب کرد. بنابراين محدوديت زمان خيلي جدي نيست.
منبع مقاله :
صميمي اردستاني، مهدي؛ (1391)، حل مشکل، ( آموزش يکي از مهارتهاي زندگي )، تهران، نشر قطره، چاپ چهارم