خداوند متعال در سوره نساء به حلیت متعه (عقد موقت) اشاره فرمود: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً»[1] ؛ «و زنانى را که متعه (ازدواج موقت) مى کنید. واجب است است مهرشان را بپردازید».

به گواهى بیشتر مفسران اهل تسنن و همه مفسران شیعه، این آیه مربوط به ازدواج موقّت است.

روایات فراوانى از اهل بیت (علیه السلام)  در ذیل آیه وارد شده که آن را به متعه تفسیر و تبیین مى کند واژه «متعه» ـ که «استمتعتم» از آن گرفته شده ـ در لغت به معناى بهره گیرى است، ولى در اصطلاح شرع، به معناى ازدواج موقت است.

گذشته از آیه، روایات فراونى از پیامبر (صلی الله علیه وآله)  آمده که ازدواج موقت در آغاز عصر رسالت مشروع و حلال گردیده و اتفاق عموم دانشمندان شیعه و سنى بر جواز آن بوده است و حتى مسلمانان در آغاز اسلام به آن عمل مى کردند. منتها مخالفان مدعى اند: این حکم بعدها نسخ و تحریم شده است.

لبته بدیهى است که هیچ کس ـ جز پیامبر اسلام ـ حق نسخ احکام را ندارد و تنها او است که مى تواند به فرمان خدا پاره اى از احکام را نسخ کند. جالب اینکه جمله معروف خلیفه دوم[2]، به طور صریح دلالت مى کند که این حکم نسخ نشده و او خود این امر را حرام کرده است؛ به هر حال اصل حکم مسلم بوده و هیچ دلیل قانع  کننده اى بر نسخ آن وجود ندارد.[3]
 
پی‌نوشت‌ها‌:
[1]. نساء4، آیه 24.
[2]. «مُتْعَتانِ کانَتْ عَلى عِهْدِ رَسُولِ الله  وَ اَنَا مُحَرِّمُهُما وَ مُعاقِبٌ عَلَیْهِما، مُتْعَةُ النِّساءِ وَ مُتْعَةُ الْحَجِّ»؛ «دو متعه در زمان پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله)  بود که من آنها را حرام کردم و بر آنها مجازات مى کنم متعه زنان و حج تمتع که نوع خاصى از حج است».
[3]. ر.ک: تفسیر نمونه، ذیل آیه 24 از نساء.
 
منبع: مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌هاى دانشجویى؛ دفتر بیست و یکم (احکام ازدواج، مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام)، سید مجتبى حسینى، قم: دفتر نشر معارف، 1385.
 
مطالب مرتبط:

اگر مردى بخواهد خانم بیوه‌اى را به عقد موقت خود در آورد، چگونه صیغه بخواند؟

اگر یک مرد و خانم بیوه اى، بخواهند خودشان صیغه عقد موقت بخوانند، کیفیت آن به چه شکل است؟

فرق عقد موقت با زنا در چیست؟

تفاوت عقد موقّت و دائم در چیست؟

اگر کسى به واسطه نداشتن همسر و نبود شرایط ازدواج دائم، به گناه مى افتد، آیا ازدواج موقت براى او واجب مى شود؟

نظر مراجع تقلید درباره ازدواج موقت چیست؟

آیا ازدواج موقت با دختر بهایى جایز است؟

آیا مرد متأهل مى تواند در مسافرت، بدون اجازه همسر خود با زنان اهل کتاب ازدواج موقّت کند؟

آیا براى ازدواج با دختر مسلمانى که پدرش مسیحى است، اجازه پدرش شرط است؟

آیا ازدواج موقّت با دختر مسیحى و یهودى، نیاز به اجازه پدرش دارد؟