پرسش :

چرا در ايران اگر دختران و پسران با هم ارتباط داشته باشند جرم محسوب مي شود؟ حتي يك درخواست ساده.


شرح پرسش :
پاسخ :
مسأله ارتباط دختر و پسر يا زن و مرد از موارد بسيار حساسي است كه اگر رعايت موازين شرعي و اخلاقي در آن صورت نگيرد مي‏تواند افراد را دچار مشكلات عمده‏اي بنمايد. به همين جهت برنامه‏ريزي دستورات شرعي و اخلاقي اسلام بر اين اساس است كه كمترين رابطه ميان زن و مرد نامحرم صورت بگيرد چرا كه در اين ارتباط، زمينه‏هاي گناه بسيار فراهم است و موارد لغزش به وفور يافت مي‏شود، به خصوص اگر اين ارتباط همراه با صميميت و روشي خاص باشد. بنابراين توصيه مي‏شود در ارتباطات كاري و فاميلي به حداقل رابطه با جنس مخالف اكتفا شود و از رابطه در موارد غيرضروري پرهيز شود. بسياري از مفاسد اخلاقي كه براي جوانان پيش مي‏آيد نتيجه همين ارتباطات عاطفي و محبت‏آميز است كه البته در ابتدا چندان به نظر نمي‏آيد و انسان گمان مي‏كند خطري ندارد اما پس از اين كه روابط عميق‏تر و صميمي‏تر شد و لطافت‏هاي حساسيت‏هاي معنوي رفته رفته كم مي‏شود و احساسات زودگذر و دلبستگي‏ها و وابستگي‏ها رو به سوي انسان مي‏آورد آنگاه بايد منتظر عواقب شوم اين ارتباطهاي محبت‏آميز بود. البته ممكن است كسي آن قدر مسلط بر خود باشد كه هرگز گرفتار مشكلي نشود اما اين يك استثناء مي باشد و به طور طبيعي تداوم چنين روابطي به نتايج ناخوشايندي مي‏انجامد. بنابراين در ارتباطهاي فاميلي نيز مانند پسر دايي و پسر عمو و يا شوهر خواهر بايد با سنگيني و متانت رفتار نمود و از هر رفتاري كه ارتباط صميمي ايجاد مي‏كند پرهيز نمود مانند شوخي كردن و اظهار علاقه و امثال آن طبيعي است كه چنين محبتي مانع محبت خدا مي‏شود و انسان را از قرب الهي دور مي‏كند. از اميرمؤمنان علي (ع) نقل شده است كه آن حضرت به زنان جوان ابتدا سلام نمي‏كرد و مي‏فرمود مي‏ترسم از شنيدن پاسخ سلام آنها در دلم چيزي وارد شود كه ضررش از ثواب سلام دادن بيشتر باشد، (الف) در سرگذشت حضرت موسي (ع) آمده است: هنگامي كه دختر حضرت شعيب موسي (ع)ِ را به سوي خانه خودشان راهنمايي مي‏كرد. از پيش‏رو حركت مي‏كرد و موسي به دنبال او حركت مي‏كرد ولي چون باد بر لباس دختر مي‏وزيد، حضرت موسي (ع) به دختر گفت من جلو حركت مي‏كنم و بر سر دو راهي مرا راهنمايي‏كن"،(ب). و اين‏گونه حضرت موسي (ع) عفت و حيا خويش را به نمايش گذاشت، بنابراين در جايي كه اولياي دين چنين احتياطهايي مي‏كنند وظيفه افراد ديگر روشن است، بنابراين حتي شنيدن صداي نامحرم ممكن است در دل انسان تأثير منفي بگذارد چه رسد به اين كه در حد شوخي و اظهار كلمات محبت‏آميز باشد. البته ممكن است انسان براي خود توجيهاتي پيدا كند مانند اين كه اين رابطه كاري لازم است و يا اين نوع رابطه طبيعي و انساني است و امثال آن اما بايد توجه نمود كه اينها توجيهاتي است كه نفس انسان و شيطان براي فرار از انجام وظيفه مي‏كنند و تأثيري در حقيقت امر ندارد. ارتباط زن و مرد نامحرم هر قدر بيشتر باشد و محبت آنها به همديگر هر اندازه عميق‏تر باشد امكان ناهنجاري در روابط اجتماعي و روابط خانوادگي بيشتر مي‏شود و دستيابي به محبت و قرب الهي مشكل‏تر مي‏شود و چنين لذت‏هاي زودگذر، آدمي را از لذت‏هاي پايدار محروم .
بنابراين ما هيچ گاه اين طور تصور نمي كنيم كه هر صحبتي بين دخترو پسر جنبه ي منفي و حرام دارد. ولي هنگامي كه چيزي خطر دارد بايد از آن پرهيز كنيم. روي لبه ي پرتگاه نبايد راه رفت. حال ممكن است كسي اين كار را انجام دهد و سقوط هم نكند، در آن صورت دليل نمي شود كه بگوييم روي لبه ي پرتگاه راه رفتن اشكالي ندارد و بي خطر است. دختر و پسر آن هم در سنين جواني در اين دوستي ها بسيار آسيب پذير هستند. چون زمينه دروني و روحي آنها آماده است و با كوچك ترين برخوردي ممكن است علاقه اي شديد بين آنها به وجود آيد، كه چون حساب شده و منطقي نبوده، ضربات روحي و عاطفي زيادي را تحمل كنند.
اسلام، قرار گرفتن زن و مرد نامحرم در مكان خلوتي كه ديگري در آن راه ندارد، حرام كرده است. حال ممكن است كه هزاران مورد پيش بيايد و هيچ گناهي انجام نگيرد، ولي براي اين كه انسان در معرض خطر نباشد بايد حكم شرعي فوق را رعايت كند. حكم فوق براي اين نيست كه اسلام همه ي زنان و مردان را بد و خلاف كار مي داند، بلكه مي خواهد از احتمال بروز گناه و سقوط اخلاقي جلوگيري كند. دقيقاً به همين جهت است كه ما بايد از دوستي بين دختر و پسر با هر بهانه اي پرهيز كنيم و البته صحبت عادي دختر و پسري كه فاميل و يا آشناي نزديك هستند در حضور جمع اشكالي ندارد و يا اينكه يكي از نزديكان يا آشنايان انسان در خانه و در كنار پدر و مادر به ما آموزش دهد، اشكالي ندارد.
منظور ما محيطهاي خصوصي و ارتباطات عاطفي است كه به بهانه دوستي سالم بين دختر و پسر مطرح مي گردد و سرآغاز مشكلات و سلب آسايش در دنيا و آخرت است. حتي در همان مورد فوق نيز هرگاه احساس كرديد كه هنگام درخواست چيزي، تمايلات خاص و علاقه ي عاطفي در شما ايجاد شده است؛ به نفعتان است كه زودتر خودتان را كنار بكشيد و خويشتن را گرفتار يك علاقه ي عاطفي نكنيد. براي همين هم سفارش شده است كه افراد نامحرم برخورد با يكديگر و صحبت و مذاكره را به حداقل لازم برسانند؛ زيرا ضرر آن بيش از نفعش مي باشد.
منابع و مآخذ:
الف) اصول كافي، ج 2، ص 648، ح 1، باب التسليم علي النساء
ب)تفسيرنمونه، ج 16، ص 59
eporsesh.com