اهمیت لقمه حلال در دوران بارداری

 به ره­گیری والدین از غذای پاک و حلال، قبل از انعقاد نطفه و بعد از آن، در سعادتمندی انسان موثر است.
 

چکیده : در نظر داشتن لقمه حلال و کسب مشروع و یادگیری مسائل فقهی مربوط به کار و تجارت، منحصر به دوران بارداری نیست، بلکه باید در تمام دوران عمر آدمی مورد توجه قرار بگیرد. اگر این امر مهم مورد غفلت خانواده‌ها قرار بگیرد، تلاش در تربیت دینی با شکست مواجه شده و در ادامه دست‌یابی به جامعه آرمانی ناممکن خواهد بود

تعداد کلمات 1316 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

بارداری دورۀ ویژه‌ای است و به فرمودۀ پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله شقاوت و سعادت انسان در این دوره معین می‌شود[1]، لذا مراقبت و انجام اعمال عبادی و اخلاقی در طول این مدّت، موجب سلامت روحی و جسمی جنین خواهد بود. به خصوص پیش از بارداری برای داشتن فرزند صالح و موفقیت در تربیت دینی، والدین باید چهل روز به روح و جسم خود برسند. چهل روز تغذیۀ کافی، حلال، پاک، هوای خوب، عبادت و انجام واجبات، به جا آوردن مستحبات، استغفار، دوری از گناهان، موجب تطهیر شده و بعد از آن بهترین زمان برای انعقاد نطفه محسوب می‌شود.[2]
والدین در شکل‌دهی فطرت و سرشت پاک و بالفعل کردن صفات بالقوۀ فرزندان اثر مهمی دارند، لذا برای جلوگیری از ایجاد مشکلات جسمی، روحی و اخلاقی فرزند باید در طول زندگی، ویژگی پرهیز از گناه و توجه به لقمۀ حلال را در خود تقویت کرده، هنگامی که قصد بچه‌دار شدن داشتند، این صفات را پررنگ‌تر نموده و پیش از انعقاد نطفه و در حین بارداری برای نکته‌های ذیل، اهمیت قائل شوند:
 
اهمیت لقمه حلال در چیست؟

توجه اسلام به رفتارها و خوراکی‌های قبل از انعقاد نطفه و در زمان بارداری نشان می‌دهد که هر کس در برابر نسل و فرزندانش مسئول خوردن‌ها و نخوردن‌ها و انتخاب‌ها نیز هست؛ اثر محیط بر نسل قطعی است؛ این اثر جزء قضا و قدر و سنت الهی است و فکر این که هر چه در سرنوشت کودک رقم زده شده، قابل تغییر نیست، اشتباه است. این که رسول گرامی صلی الله علیه و آله می‌فرماید: السّعیدُ مَن سَعَدَ فِی بَطن أمِّهِ و الشَّقیّ مَن شَقی فی بَطن أمِّهِ.[3] کاملاً درست و علمی است؛ اما باید در نظر گرفت که برای تعیین سرنوشت آینده به «بطن مادر» اشاره شده نه به «رحم مادر». این به معنای آن است که بزرگ‌ترین خدمت والدین به فرزند، انتخاب مرد و زن صالح است؛ زیرا از مرد صالح، به زن صالح، نطفۀ خوب، غذای پاک و حلال می‌رسد و از هر دو، ویژگی‌های اخلاقی ستوده به جنین انتقال پیدا می‌کند. چنین فرزندی بدون شک سعادتمند خواهد شد و بالعکس جنینی که از محیط آلوده ارث می‌برد، این پلیدی‌ها در جسم و جانش اثر گذاشته و او را شقی خواهد کرد.[4]
 

 پس حلال بودن غذا پیش از هر امر دیگری باید مورد توجه باشد، که علت بسیاری از ناهنجاری‌ها، ظلم‌ها و تجاوزها، لقمه حرام معرفی شده است. اگر پدر و مادر از راه نامشروع (مثل دروغ، تقلّب، کم‌فروشی، گران‌فروشی، غشّ در معامله، معاملات حرام و...) کسب درآمد کنند و نطفه فرزندشان با مال حرام بسته شود، موجب شریک شدن شیطان در نطفه خواهند شد. از امام محمّد باقر علیه السّلام در مورد چگونگی شراکت شیطان در آیه «وَ شارِکْهُمْ فِی الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ ..»[5] پرسیده شد؛ فرمودند: آنچه از مال حرام باشد شیطان در آن شریک است... وقتی که شخص با همسر خویش نزدیکی می‌کند، شیطان با او همراهی می‌کند و اگر مال از حرام باشد، قسمتی از فرزند از نطفه شیطان و قسمتی، از نطفه خود شخص خواهد بود.[6] نتیجه مشارکت شیطان آن خواهد شد که فرزند به انجام انواع گناه، شرارت و دور شدن از عبادت، رغبت بیشتری دارد؛ لذا تربیت او با سختی مواجه خواهد شد.
 

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله بعد از چهل روز عبادت و روزه‌داری و کناره‌گیری از حضرت خدیجه با میوه‌ای که از بهشت آورده شده بود افطار کرد، که تأثیر آن در وجود مطهّر حضرت فاطمه زهرا علیها السّلام پدیدار شد. چه فرقی بود بین غذای بهشتی که حضرت تناول کردند با بقیۀ غذاهایی که ایشان مصرف می‌کردند؟ مگر امکان داشت پیامبر خدا غذایی بخورد که در آن شبهه باشد؟ در پاسخ باید گفت: عناصر تشکیل‌دهندۀ این نطفه، باید حالت خاص و فوق‌العاده‌ای داشته باشد تا بتواند وجود پاک و مطهر حضرت فاطمه علیها السّلام را به وجود آورد و همسری شایسته برای حضرت امیرالمؤمنین علیه السّلام باشد و استمرار این غذای بهشتی را به نطفۀ امام حسن و امام حسین علیه السّلام برساند تا امامان یکی پس از دیگری آمده و نوبت به مصلح کل جهان، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف برسد.
 

علاوه بر مواد غذایی، از دیگر عوامل مؤثر در نطفه و جنین، اثر تهیه‌کنندۀ غذاست. غذای بهشتی که رسول خدا تناول کرد متأثر از صفات خداوندی بود. بنابراین، وجود مقدسی از آن به وجود آمد. پس می‌توان نتیجه گرفت میوه‌ای که کشاورز صالح با نام خدا کاشته و آبیاری کرده و با نام خدا پرورش داده و با انسانیت و نوازش، آن را رشد داده، با میوه‌ای که کشاورزی فاسق و گناهکار تهیه نموده فرق می‌کند؛ هر چند که کشاورز فاسق کود خوب داده، آبیاری مناسب کرده و به میوۀ خوبی دست یافته باشد، اما از جهت تأثیرگذاری بر روحِ خورندۀ آن، فراوردۀ دست انسان صالح با فاجر متفاوت خواهد بود؛ اگرچه خورنده اطلاعی نداشته باشد. به کار بردن نام خدا و تسبح و تکبیر و تهلیل گفتنِ کشاورز، رشد مادی گیاه را بهتر می‌کند، محصول را صاحب صفات نیک کشاورز می‌سازد و به خورنده‌اش منتقل می‌کند.[7] لذا والدین، به خصوص مادر باردار باید مراقب باشد که چه لقمه‌ای بر دهان می‌گذارد تا آثار مثبت آن را در نسل خود مشاهده کند.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً ..»؛[8] ای مردم! از آنچه [از انواع میوه‌ها و خوردنی‌ها] در زمین حلال و پاکیزه است بخورید... بهره‌گیری از لقمه حلال و پرهیز از لقمه حرام، تنها شامل مال حرامی که وارد دهان می‌شود نیست، بلکه هر گونه تصرّف نامشروعی را شامل می‌شود؛ برای مثال اگر شخصی زمینی را به ناحق غصب کرده باشد، حتی اگر هیچ گونه بهره‌ای از آن نبرد؛ اثر چنین فعلی در نسل او آشکار خواهد شد.
 

در نظر داشتن لقمه حلال و کسب مشروع و یادگیری مسائل فقهی مربوط به کار و تجارت، منحصر به دوران بارداری نیست بلکه باید در تمام دوران عمر آدمی مورد توجه قرار بگیرد. اگر این امر مهم مورد غفلت خانواده‌ها قرار بگیرد، تلاش در تربیت دینی با شکست مواجه شده و در ادامه دست‌یابی به جامعه آرمانی ناممکن خواهد بود.[9]

منبع: آقا میری؛ فاطمه سادات (1395)، عطیه الهی، انتشارات بوستان کتاب، چاپ اول، قم.