غلامحسین ساعدی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : گلزار مشاهیر

داستان پرداز، فیلمنامه‏نویس، نمایشنامه‏نویس، مترجم. تولد: 1311، تبریز. درگذشت: 2 آذر 1364، پاریس. غلامحسین ساعدى فارغ‏التحصیل دكتراى پزشكى از دانشگاه تهران است. از سال 1336 شروع به نمایشنامه‏نویسى با نام مستعار «گوهر مراد» نمود. فهرست نمایشنامه‏هایى كه از وى به چاپ رسیده‏اند، چنین است: كار بافك‏ها در سنگر (1339)؛ كلاته گل (1340)؛ عروسى (1341)؛ ده لال بازى (ده نمایش پانتومیم، 1342)؛ چوب به دست‏هاى ورزیل (1345)؛ در انتظار (1345)؛ پنج نمایشنامه از انقلاب مشروطیت (1354 ،1353 ،1347)؛ آى بى كلاه، آى با كلاه (1346)؛ خانه روشنى؛ (پنج نمایشنامه، 1346)؛ دیكته و زاویه دو نمایشنامه، 1347)؛ پرواربندان (1348)؛ واى بر مغلوب (1349)؛ ما نمى‏شنویم (سه نمایشنامه، 1349)؛ جانشین (1349)؛ چشم در برابر چشم (1350)؛ عاقبت قلم فرسایى (دو نمایشنامه، 1354)؛ رگ و ریشه‏ى دربدرى (1356)؛ ماه عسل (1357)؛ اتللو در سرزمین عجایب؛ شب هول؛ بازگشت (در پاریس). نمایشنامه‏هایى نیز از وى در مجلات به چاپ رسیده است: «خیاط افسون شده» («آدینه» آبان 1367)، «لیلاج‏ها» («سخن» آذر 1336)، «قاصدك‏ها» («صدف» فروردین 1337). علاوه بر تحقیقات ساعدى براى مؤسسه تحقیقات و مطالعات اجتماعى در سال‏هاى 1342 الى 1345 (نظیر خیاو یا مشكین شهر، كعبه‏ى ییلاقات شاهسون- 1344) و مطالبى كه براى روزنامه‏ها و مجلات مى‏نوشت، ترجمه‏هایى از وى به جا مانده است، از آن جمله است: شناخت خویشتن (آرتور جرسلید، ترجمه با همكارى محمدنقى براهنى، 1342)، قلب، بیماریهاى قلبى و فشار خون (ه بله كسلى، ترجمه با همكارى محمدعلى نقشینه، 1342)؛ آمریكا، آمریكا (الیا كازان، با همكاى با محمدنقى براهنى، 1343)؛ از آثار دیگر وى چاپ ساعدى صورت گرفت و به مباحث نمایش و تئاتر اختصاص داشت، همچنین شش جلد كتاب الفبا به همت وى به چاپ رسید. غلامحسین ساعدى فیلمنامه نیز مى‏نوشت. از جمله فیلمنامه‏هایى كه از وى به چاپ رسیده است مى‏توان به این عنوان‏ها اشاره نمود: فصل گستاخى (1349)؛ گاو (1530)؛ عافیت گاه (1368). وى از سال 1348 فعالیت خود را در سینما آغار كرد و فیلم «گاو» را ساخت. عمده‏ى فیلم‏هاى وى به این شرح هستند: «آرامش در حضور دیگران» (با همكاى ناصر تقوایى، 1352)، «دایره‏ى مینا» (با همكارى داریوش مهرجویى، 1357)؛ «بنفشه‏زار» (بر اساس نمایشنامه‏ى چوب دست‏هاى ورزیل، 1363، نمایش داده نشد)؛ «فصل گستاخى، ما نمى‏شنویم (ناتمام...). عنوان‏هاى داستان‏هایى كه از وى به چاپ رسیده‏اند به این شرح هستند: اهل هوا (1346)؛ ایلخچى (1357 ،1342)؛ ترس و لرز (شش داستان پیوسته، 1347)؛ توپ (1348)؛ خانه‏هاى شهر رى (1334)؛ خیاو یا مشكین شهر (1345)؛ داستان دوستان (1340)؛ دندیل (چهار داستان، 1347)؛ ساندویچ (1368)؛ شب‏نشینى باشكوه (دوازده داستان، 1336)؛ شب بازى تمام شد (جلد یك، 1352)؛ عاقبت قلم فرسایى (1354)؛ عزاداران بیل (هشت داستان پیوسته، 1343)؛ كار بافك‏ها در سنگر (1339)؛ گمشده‏ى لب دریا (1349)؛ گور و گهواره (سه داستان، 1345)؛ مهدى دیگر (1346)؛ واهمه‏هاى بى‏نام و نشان (چهار داستان، 1346). ضمنا داستان‏هاى: «صداخونه»، «پادگان خاكسترى»، «پیگمالیون»، «مرغ انجیر»، «شبان فریبك»، «خانه برف »، «قدرت تازه» نیز در مجلات «كلك»، «سخن» و «صدف» و «كتاب هفته»، «اندیشه و هنر» از وى به چاپ رسیده است. غلامحسین ساعدى در سال 1359 به فرانسه رفت و تا هنگام مرگ در پاریس بود. پیكرش در قبرستان پاریس (پرلاشز) مدفون است.