استیون پل جابز

ملیت : انگلستان   -  قرن : 20

استیون پل جابز (به انگلیسی: Steven Paul Jobs) (زادهٔ ۲۴ فوریه ۱۹۵۱) مدیر ارشد اجرایی شرکت رایانه‌ای شرکت اپل و یکی از چهره‌های پیشرو در صنعت رایانه است. او به همراه استیو وزنیاک با بنیان گذاشتن شرکت اپل در سال ۱۹۷۶ و ارائه‌ٔ رایانهٔ اپل II، به مورد پسند عام قرار گرفتن مفهوم رایانهٔ خانگی کمک بسیار کرده است. بعده‌ها، او یکی از اولین افرادی بود که به ارزش تجاری بالقوهٔ واسط گرافیکی کاربر و موشواره‌ای که در مرکز تحقیقات شرکت زیراکس در پالوآلتو ساخته شده بود، آگاه گشت و بر افزوده شدن این فناوری‌های نوین به رایانه‌ٔ اپل مکینتاش نظارت کرد. امروزه، به‌عنوان مدیر ارشد عملیاتی شرکت اپل، جابز به نجات‌دهندهٔ اصلی این شرکت معروف شده‌است. خصوصاً پس از به نتیجه رسیدن ایده‌ای که وی اصرار و علاقه‌ای شخصی به آن داشته است؛ آی‌پاد. همچنین او نائب‌رئیس و مدیر عاملاستودیوی پویانمایی پیکسار نیز بوده است . این شرکت یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه‌ٔ تولید محصولات سینمایی‌ای است که از پویانمایی رایانه‌ای استفاده می‌کنند. در ۲۴ ژانویه ۲۰۰۶، شرکت والت دیزنی تمامی سهام شرکت پیکسار را به مبلغ ۷.۴ میلیارد دلار (به شکل سهام در دیزنی) خریداری نمود و تمامی مدیریت این شرکت عظیم را از زیر انگشتان آقای جابز برداشتند سالهای ابتدایی زندگی او فرزند «جوآنی سیمپسون» و پدری سوری و مسلمان به نام «عبدالفتاح ("جان") جَندَلی»، استاد دانشگاه در زمینهٔ علوم سیاسی، است. او در شهر گرین‌بِی در ایالت ویسکانسین ایالات متحده بدنیا آمد. بدلیل اینکه پدر و مادر او زوجی ازدواج نکرده بودند و در آن زمان داشتن فرزند برای چنین زوجی از نظر جامعه قابل قبول نبود، استیون پاول برای پذیرفتن به فرزندخواندگی از سوی زوجی دیگر معرفی شد. خیلی زود پس از تولد، زوج دیگری به نام «پاول و کلارا جابز» از اهالی شهر مانتِین ویو در سانتاکلارای کالیفورنیا، او را به فرزندی پذیرفتند. نام کلارا جابز قبل از ازدواج کلارا هاکوپیان بود. این زوج وی را «استیون پاول» نام گذاشتند. پدر و مادر اصلی او بعدها ازدواج کردند و خواهر تنی جابز را به دنیا آوردند. وی مونا سیمپسون نام دارد و رمان‌نویس است. ازدواج پدر و مادر تنی جابز چند سال بعد با طلاق پایان گرفت. تا به امروز جابز از اینکه پاول و کلارا جابز را والدین ناتنی‌اش بخوانند، بیزار است و ترجیح می‌دهد که ایشان تنها به‌عنوان «والدین» او خوانده شوند. در سال ۱۹۷۲، جابز از دبیرستان «هومستید» در شهر کوپِرتینو در کالیفورنیا فارغ‌التحصیل شد و در کالج رید در شهر پورتلند ایالت اورِگُن ثبت نام کرد اما بعد از یک نیمسال تحصیلی انصراف داد. سالها بعد زمانی که در یک مراسم فارغ‌التحصیلی در سال ۲۰۰۵ در دانشگاه استنفورد سخنرانی می‌کرد گفت که حتی پس از انصرافش از ادامهٔ تحصیل در کالج رید باز هم سر کلاسها - از جمله کلاسی دربارهٔ خوشنویسی حاضر می‌شده است. او در مورد این کلاس گفت: «اگر گذر من به این یک کلاس در کالج نمی‌افتاد، مَک [رایانهٔ مکینتاش] هیچوقت دارای قلم‌های رایانه‌ای متفاوت و فاصله‌های مناسب نسبی نمی‌بود». در زمستان ۱۹۷۴، او به کالیفورنیا بازگشت و به همراه استیو وزنیاک، حضور در جلسات «انجمن رایانهٔ هوم‌بِرو» را آغاز کرد. جابز شغلی به عنوان یک تکنیسین در شرکت آتاری، سازنده‌ٔ رایانه و دستگاه بازی رایانه‌ای که آن روزها محبوب بود، یافت. در طی این دوران، این مسئله برای بعضی افراد علاقمند آشکار شده بود که با ایجاد تغییر اندکی در صدای نوعی سوت‌سوتک که به عنوان اسباب‌بازی در جعبه‌های کورن‌فلکس موجود بود، شخص می‌توانست فرکانسی ۲۶۰۰ هرتزی را ایجاد کند. این فرکانس صوتی خاص نوعی پیام صوتی استفاده‌شده جهت مسائل نظارت بر شبکه‌ٔ تلفن شرکت اِی تی اَند تی (AT&T) بود که با تقلید آن به‌وسیلهٔ دمیدن سوت در گوشی تلفن، امکان انجام دادن مکالمات راه دور به شکل رایگان ممکن می‌شد. در سال ۱۹۷۴ جابز و وزنیاک برای مدت کوتاهی وارد کسب و کار تولید و فروش «جعبهٔ آبی» مبتنی بر این ایده شدند. با استفاده از این جعبه مکالمات راه‌دور رایگان ممکن می‌شد. پس از سفر معنوی استیو به هند، وی با سری تراشیده و با جامهٔ سنتی هندی بر تن، به آمریکا بازگشت. او سرِ کار پیشین‌اش در آتاری بازگشت اما برای پیشگیری از ایجاد مزاحمت از سوی او برای دیگر کارمندان، تنها پس از ساعت کاری که طراحان دیگر رفته بودند، می‌توانست سر کارش بیاید. وظیفهٔ او ساختن یک صفحهٔ مدار الکترونیکی برای یک بازی شرکت آتاری - به نام Breakout - بود. بر طبق گفتهٔ نولان بوشنل - بنیانگذار آتاری - جایزه‌ای ۱۰۰ دلاری به ازای هر تراشه‌ای که در فرآیند طراحی از دستگاه اصلی حذف می‌شد، داده می‌شد. استیو که علاقه و دانش اندکی در طراحی صفحه مدارهای الکترونیکی داشت، با استو وزنیاک قول و قراری گذاشت که اگر «واز» (Woz - مخفف Wozniak) بتواند صفحهٔ مداری با حداقل تعداد تراشه‌ها طراحی کند، جایزه‌ای که از آتاری دریافت می‌کنند را بین خودشان تقسیم نمایند. این پروژه انجام شد و با وجود حیرت فراوان مسوولین آتاری، وزنیاک توانست که تعداد تراشه‌های استفاده شده در دستگاه نهایی را ۵۰ عدد کاهش دهد. متاسفانه، وزنیاک طراحی را به حدی فشرده انجام داده بود که تولید دستگاه نهایی بر روی خط مونتاژهای آن دوران ممکن نبود. با وجود این، جابز به وزنیاک گفت که آتاری تنها ۵۰۰ دلار از جایزه را پرداخت کرده است (در صورتی که تمامی ۵۰۰۰ دلار جایزه پرداخت شده بود) و پیشنهاد کرد که وزنیاک نیمی از آن را برای کاری که انجام داده بود بردارد. سالها بعد، زمانی که استیو وزنیاک مبلغ واقعی جایزه را فهمید، نتوانست بر احساسات خود غلبه کند و گریست. او گفت که می‌خواسته است که لطفی در حق یک دوست خوب بکند و اگر جابز از او خواسته بود که آن کار را مجانی هم انجام دهد، فقط بدلیل جالب بودن همکاری با آتاری و بخاطر خود بازی Breakout، حتماً انجامش می‌داد. اما در حالتی که پیش آمده بود، احساس می‌کرد که به او خیانت شده است. استیو جابز بقیهٔ آن مبلغ را برای آغاز شرکت اپل سرمایه‌گذاری کرد و آن دو در این شرکت سهیم شدند، اما دوستی آنها هیچگاه به شکل گذشته باز نگشت. البته خود وزنیاک در پاسخ به پرسشی در این باره گفته است که این مساله آنقدر قدیمی است که می‌توان آن را فراموش‌شده دانست و او نیز مایل است آن را فراموش کند. بعلاوه او گفته است که این مساله ممکن است اشتباهی از سوی آتاری بوده باشد که بعده‌ها آن مبلغ را ۵۰۰۰ دلار اعلام کرده‌اند. در سال ۱۹۷۶، وقتی جابز ۲۱ ساله و وزنیاک ۲۶ ساله بودند، شرکت رایانه‌ای اپل را در پارکینگ خانوادهٔ جابز، بنیان گذاشتند. اولین رایانهٔ شخصی‌ای که جابز و وزنیاک به بازار معرفی کردند اپل I نام داشت. قیمت این رایانه ۶۶۶ دلار و ۶۶ سنت بود. در سال ۱۹۷۷، جابز و وزنیاک رایانهٔٔ اپل II را معرفی کردند که این رایانه به موفقیتی عظیم در بازار رایانه‌های خانگی تبدیل شد و شرکت اپل را به یکی از بازیگران صنعت در حال تولد رایانه‌های شخصی تبدیل کرد. در دسامبر ۱۹۸۰، شرکت رایانه‌ای اپل به شرکت سهامی عام تبدیل شد و با شاخص ابتدایی عرضهٌ عمومی (IPO) بالایی که کسب نمود، قدرت و نفوذ جابز بیش از پیش افزوده گشت. در همان سال، شرکت اپل، رایانهٔ اپل III را معرفی کرد که این رایانه با موفقیت کمتری در بازار مواجه شد. هم‌زمان با رشد اپل، این شرکت جستجویی را برای یافتن مدیران مستعد که بتوانند آن را در مدیریت توسعه و گسترش کمک کنند، آغاز کرد. در سال ۱۹۸۳، جابز با به چالش‌طلبیدن جان سِکولِی که یکی از مدیران پپسی کولا بود، او را تطمیع کرد که به‌عنوان مدیر عامل اپل کار کند. جابز به او گفته بود: «می‌خواهی که باقی زندگی‌ات را صرف فروختن آب‌-شکر بگذرانی، یا می‌خواهی شانس این را داشته باشی که دنیا را عوض کنی؟». در همان سال شرکت اپل، رایانه‌ٔ اپل لیزا را معرفی کرد که با وجود پیشرفته بودن از نظر فناوری از بابت تجاری ناموفق از آب درآمد. سال ۱۹۸۴ سال معرفی رایانه‌ٔ مکینتاش بود. این رایانه اولین رایانه‌ای بود که واسط گرافیکی کاربر داشت و از نظر تجاری به موفقیت دست یافت. تولید و توسعهٔ مک توسطجِف راسکین آغاز شده بود و گروه تولید و توسعه این رایانه در اپل تحت تأثیر فناوری‌ای بودند که توسط آزمایشگاه‌های زیراکس در پالوآلتو تولید شده بود ولی هنوز به شکل تجاری ارائه نشده بود. موفقیت رایانهٔ مکینتاش شرکت اپل را متقاعد کرد که تولید رایانهٔ اپل II را به نفع خط تولید جدید مکینتاش متوقف کند که این مساله تا به امروز ادامه یافته است. • جداشدن از اپل و تاٰسیس NeXT جابز در 1985 از مدیرعاملی شرکت اپل استعفا داد و به همراه چندی از کارمندان پیشین خود شرکت کامپیوتری دیگر به نام NeXT راه‌اندازی کرد. در 1988 این شرکت در مراسمی در شهر سان فرانسیسکو به عنوان یک شرکت فعال در زمینه کامپیوترهای آموزشی معرفی شد. اولین محصولات شرکت NeXT با قدرت پردازش بالا، گرافیک مناسب و سیستم صدای قدرتمند بسیار پرطفدار بودند. بار دیگر مشکلی که برای کامپیوترهای اپل پیش آمده بود گربیانگیر NeXT شد. قیمت بالا، صفحه نمایش سیاه و سفید، عدم سازگاری با نرم‌افزارهای روز و قابلیت اتصال به کامپیوترهای دیگر از مشکلات محصولات NeXT بود. • تاٰسیس شرکت Pixar NeXT یک شکست دیگر برای جابز بود. در 1986 استیو جابز شرکت کوچکی به نام Pixar را از جورج لوکاس، کارگردان معروف هالیوود خریداری کرد. حوزه کار Pixar انیمیشن‌های کامپیوتری بود. نه سال بعد از پیوستن جابز به این شرکت اولین فیلم انیمیشن این شرکت به نام داستان اسباب بازی (Toy Story) منتشر شد و به فروش بسیار بالایی در جهان رسید. شرکت Pixar بعدها تولید سری فیلم‌های انیمیشن داستان اسباب بازی را ادامه داد و شرکت دیزنی بعد از مدتی تهیه کنندگی و پخش فیلم‌های تولید Pixar را برعهده گرفت. فیلم Mosters Inc. محصول شرکت Pixar بیشترین فروش آخر هفته در تاریخ فیلم‌های انیمیشنی در آمریکا را داشت. • بازگشت به اپل در دسامبر 1996 اپل شرکت NeXT را به قیمت 400 میلیون دلار خریداری کرد و جابز به عنوان مشاور مدیرعامل به اپل بازگشت. بعد از یکسال از ورود مجدد استیو جابز، اپل در اقدامی غافلگیر کننده به همکاری با رقیب جدیش، مایکروسافت پرداخت. در این همکاری اپل و مایکروسافت در زمینه تولید و معرفی فن‌آوری‌های کامپیوتری جدیدی با یکدیگر همکاری کردند. در نوامبر 1997 استیو جابز اعلام کرد کاربران می‌توانند کامپیوترهای اپل را از طریق اینترنت یا تلفن سفارش دهند. از آنجا فروشگاه اپل به عنوان یک موفقیت بازاریابی جدید معرفی شد. تنها بعد از یک هفته از راه‌انداری، این فروشگاه به بزرگترین فروشگاه تجارت الکترونیک تبدیل شد. در 1997 استیو جابز به عنوان مدیرعامل موقت شرکت اپل معرفی شد. در 1998 جابز نسل کامپیوترهای iMac را معرفی کرد که قدرت پردازش بسیار بالا و در عین حال قیمت مناسبی داشتند. در 1999 نیز iBook به عنوان نسل اول لپ‌تاپ‌های اپل معرفی شد. لپ‌تاپ‌های اپل آن زمان اولین کامپیوترهایی بودند که به فن‌آوری AirPort اپل مجهز شدند. این فن‌آوری به کاربران اجازه می‌داد به صورت بی‌سیم به اینترنت متصل شوند. در همین دوره استیو جابز مدیر عامل شرکت اپل شد. استیو جابز تا اکتبر 2009 میزان 5.426 میلیون دلار از سهام اپل را در اختیار داشت. وی همچنین تا آن زمان 138 میلیون دلار از سهام شرکت دیزنی را در اختیار دارد. مجله فوربز (Forbes) سرمایه استیو جابز را تا سال 2009 حدود 5.1 میلیارد دلار تخمین زد. به این ترتیب وی چهل و سومین پولدار در آمریکاست. یکی از شاخص‌ترین نکات در مورد استیو جابز که همکارانش همواره به آن اشاره می‌کردند، نحوه مدیریت اوست. بسیاری از کارمندان و همکارانش می‌گویند روحیه چالشگر و رقابتی جابز او را از دیگر رقبایش جدا می‌سازد. جابز در 1991 با لاورین پاول ازدواج کرد. حاصل این ازدواج سه فرزند است. • سرطان لوزالمعده و مرخصی‌های جابز از اپل در سال 2004 استیو جابز اعلام کرد که به سرطان پانکراس دچار شده‌است. سرطان پانکراس یا لوزالمعده یکی از کشنده‌ترین و بدخیم‌ترین انواع سرطان است البته جابز می‌گوید نوع سرطان وی بسیار نادر و تقریباً خوشخیم است. در جولای 2004 طی عمل جراحی تومور از بدن جابز خارج شد. در سال 2009 جابز اعلام کرد که از عدم توازن هورمون رنج می‌برد و طی یک عمل جراحی کبد پیوندی دریافت کرد و به مدت 6 ماه در مرخصی به سر برد. در ژانویه 2011 استیو جابز اعلام کرد که به علت مشکلات پزشکی دوباره قصد دارد به مرخصی برود و در طول این مدت، تیم کوک وظیفه نظارت بر کارهای شرکت اپل را بر عهده خواهد داشت در اوایل سال 2011 روزنامه انگلیسی Financial Times استیو جابز را به عنوان چهره برتر سال 2010 انتخاب کرد.