سلیم مؤذن‌زادهٔ اردبیلی

سلیم مؤذن‌زادهٔ اردبیلی یکی از مداحان معروف ایرانی است که در سال ۱۳۱۵ خورشیدی در شهر اردبیل زاده شد. وی که بیش‌تر نوحه‌هایی را به زبان ترکی آذربایجانی سروده، به زبان‌های فارسی و عربی نیز تسلط دارد. پدرش شیخ عبدالکریم مؤذن‌زادهٔ اردبیلی نخستین مؤذن رادیوی ایران است و برادرش رحیم مؤذن‌زادهٔ اردبیلی نیز از مؤذنان معروف اسلامی است. سلیم مؤذن‌زاده در مراسم ختم حیدر علی‌اف رئیس‌جمهور پیشین جمهوری آذربایجان برای اجرای نوحه دعوت شده بود.

سبک

سلیم موذن زاده اردبیلی، با سابقه ترین مداح درقید زندگانی ایران است که نوای او بیش از شش دهه است که هنوز از حنجره‌ای استثنایی، گوش و دل علاقه مندان را نوازش می‌دهد. اعجاب و توانایی بی وصف دراجرای برنامه‌های گوناگون مداحی، نوحه خوانی، مولود خوانی، اذان و قرائت قرآن مجید از دوران نوجوانی وی را درردیف یکی از مطرح ترین افراد جهان دراین رشته‌ها قرارداده است. بطورمتوسط روزانه پنج ساعت از عمر خود را صرف مداحی کرده و بیش از دو هزارعنوان نوار کاست مربوط به برنامه‌های او از زمان پیدایش ضبط صوت تاکنون به زبان‌های ترکی، فارسی و عربی موجود است. فخرالذاکرین، سلیم موذن زاده با معرفی خود به عنوان نوکر پیرآستان مقدس اهل بیت (ع) می‌گوید: حنجرهٔ من یک موهبت الهی است و وقف سید الشهدا (ع) می‌باشد واستفاده از آن درزمینه‌های غیرازاین صحیح نیست.

نسب خانوادگی

از زمان حاکمیت دین اسلام افراد زیادی از اردبیل تاکنون به حرفه موذنی و مداحی پرداختند که تا قبل از۵/۱ قرن اخیراطلاعات کافی ازآنان دردست نمی‌باشد. اما بطور مسلم صدای گیرا درخانوادهٔ موذن زاده اردبیلی موروثی بوده و همه فرزندان و نوادگان مرحوم شیخ فرج این موهبت الهی را ازاو به یادگار بردند. شیخ فرج، پدربزرگ سلیم موذن زاده اردبیلی، قدیمی ترین موذن کشوراست که اطلاعات مختصری از وی موجود می‌باشد. به گفتهٔ سال خوردگان، صدای اذان وی را ساکنان روستاهای واقع درحاشیه سه فرسنگی شهراردبیل سحرگاهان از بام مسجد زینال در مرکز شهر می شنیده‌اند. شیخ عبدالکریم، فرزند شیخ فرج هم نخستین موذن درایران است که نوای اذان دلنشین او شهرت جهانی دارد. او درسال ۱۲۷۳ شمسی در محلهٔ " تازه شهر" اردبیل متولد گردید و تا سال ۱۳۲۱شمسی نوای توحیدی اش از منارهٔ مسجد میرزا علی اکبر این شهر به گوش می‌رسید. نعیم، سلیم، رحیم، محمود و داود پنج فرزند او نیز از مداحان اهل بیت (ع) و موذن‌های مشهور جهان اسلام هستند که اکنون از میان آنان فقط سلیم درقید حیات بوده و به این حرفه مشغول است. شادروان رحیم موذن زاده اردبیلی نیز که اذان بی مانند او در دستگاه بیات ترک درفهرست آثارمعنوی ایران به ثبت رسید چند سال قبل براثر بیماری دعوت حق را لبیک گفت.

استاد سلیم، دربارهٔ پدرش می‌گوید: او در سال ۱۳۲۱ شمسی به قصد زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) عازم مشهد مقدس می‌شود و در بین راه شبی را درمنزل یکی از دوستان خویش درتهران سپری می‌کند. ازآنجایی که شیخ عبدالکریم عشق موذنی داشته سحرگاه به پشت بام منزل واقع درخیابان عین الدوله رفته و ندای توحیدی اذان را سر می‌دهد. امام جماعت وقت مسجد سلطانی (امام فعلی) صدای اذان او را از دور شنیده و قبل از ظهر سراغ او را از تمام خانه‌های اطراف می‌گیرد. به او می‌گویند که شیخی از اردبیل آمده و درخانهٔ "مطلب بلوری " میهمان است و با درخواست امام جماعت، ظهر همان روز " شیخ عبدالکریم " در پشت بلندگوی مسجد قرار گرفته و نوای ملکوتی " اشهدان لااله الاالله " را به گوش مردم می رساند. او پس از بازگشت از زیارت مشهد مقدس درتهران ماندگار شده و موذن مسجد سلطانی می‌شود بطوریکه تا سال ۱۳۲۹ خورشیدی که دارفانی را وداع گفت صدای اذان وی روزی سه بار از رادیو واقع درمیدان ارک تهران پخش می شده است. سلیم، صدای خوب درمداحی را از رشته‌های هنری ظریف توصیف می‌کند که ملاحت، زیرو بم آهنگ، ادای کلام و تحریرهای مناسب لازمه این هنراست. وی که خود علاوه برحفظ روش‌های قدیمی، سبک‌های جدیدی با اصالت فرهنگی را در نوحه خوانی و مداحی ابداع نموده، می‌گوید: صدای من در برابر صدای پدرم مانند قطره‌ای است درمقابل دریا.

استاد موذن زاده در حضور آیت ا... طباطبایی مفسر تفسیر المیزان نیز مداحی داشته‌اند که ایشان از استاد تقاضای مداحی عربی میکرده است. به گفته اهل فن صدای ایشان ماندگارترین صدای برای مداحی در طول اعصار مختلف می‌باشد.

: درگذشت

سلیم موذن زاده مداح اهل بیت صبح روز سه شنبه دوم آذرماه 1395 مطابق با 22 صفر 1438 در بیمارستان امام خمینی (ره) اردبیل به علت بیماری قلبی دار فانی را وداع گفت .