زيبايي معنوي از منظر روايات

در زيبايي معنوي، اعمال و اذکار متعددي مؤثر است؛ مانند روايتي که در آن، امام صادق (عليه السلام) مي فرمايد: « نماز شب، صورت را نوراني مي کند». نورانيت چهره از امور معنوي است که به وسيله امري معنوي چون نماز شب به دست مي آيد.

زيبايي مادي

از منظر روايات، در زيبايي مادي چهره، عوامل مختلفي مؤثر است؛ مانند گرفتن موي بيني، خوردن گلابي، پر خوري نکردن و....

پاسخ تفصيلي

از ديدگاه اسلام زيبايي بر زيبايي مادي و زيبايي معنوي تقسيم مي شود و تأکيد بيشتري در کسب زيبايي معنوي شده است؛ هرچند بر کسب زيبايي مادي هم تشويق شده است، اما نکته اي که بايد توجه نمود اين است که زيبايي معنوي چهره، به وسيله امور معنوي - مانند نماز - به دست آمده و زيبايي مادي و ظاهري چهره نيز به صورت طبيعي به وسيله امور مادي به دست مي آيد.

مفهوم زيبايي

در قرآن کريم و احاديث، از مفهوم « زيبا و زيبايي » به « حُسن » ، يعني، زيبايي و نيکويي يا هر چيزي که شادي آور و خوشايند باشد. حسن و جمال به يک معنا هستند؛ اما « جمال و جميل » به معناي زيبايي کثير و زياد است و اين کلمه ها در قرآن کريم، به صورت هاي مختلف ( مانند مصدر و اسم ) به کار برده شده و زيبايي به اين معنا مورد مدح و ستايش قرار گرفته است؛ مانند: « ...قُولُوا لِلنّاس حُسناً...»: به مردم نيک بگوييد.
« إن تَمسَسکُم حَسَنَة ....» اگر نيکي به شما برسد، آن ها را ناراحت مي کند.
« فيهِنّ خَيراتٌ حِسان » و در آن باغ هاي بهشتي، زناني نيکو خلق و زيبايند. »
« فَاصبِر صَبراَ جَميلاً » پس صبر کن؛ صبر نيکو. ( صبر جميل، به معني شکيبايي زيبا و قابل توجه است و آن صبر و استقامتي است که تداوم داشته باشد، يأس و نوميدي به آن راه نيابد و توأم با بي تابي و جزع و شکوه و آه و ناله نباشد.
خلاصه اين که اين کلمات، در معناي مثبت و نيکو به کار برده شده و داراي پيام سرور آور و خوشايند براي بندگان خداي متعال است. بعد از اين که درباره حسن و زيبايي مادي و معنوي، توضيحي کوتاه و اجمالي داده شد، پاسخ به پرسش مطرح شده را از هر دو جنبه مورد بررسي قرار مي دهيم.

زيبايي معنوي

قبل از اين که به زيبايي ظاهري و مادي ( مانند زيبايي در چهره ) بپردازيم، لازم است که در مورد زيبايي معنوي و باطني و چگونگي ايجاد اين زيبايي درخود از منظر سخنان پيامبر اکرم ( صلي الله عليه و آله و سلم ) و امامان معصوم ( عليه السلام ) استفاده کنيم؛ در اين جا به برخي از اين روايات اشاره مي شود:

امام علي (عليه السلام):

« زيبايي انسان، در بردباري او است » زيرا آرامشي که از راه بردباري به روح انسان وارد مي شود اخلاق و رفتار انسان را در برابر مشکلات و بلاها، زيبا و نيکو مي کند.

امام علي (عليه السلام):

« زيبايي مؤمن، به تقوا و ورع او است. »

امام حسن عسکري (عليه السلام)

« زيبايي عقل، زيبايي باطني ( معنوي ) انسان است ».

پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم):

« هر کس نماز شب بخواند، چهره اش در روز نيکو مي شود.

امام علي (عليه السلام):

«.... نماز، نورانيت صورت است...»

امام صادق (عليه السلام):

« نماز شب، صورت را نوراني مي کند. » و روايات ديگري که در مورد اعمال و کارهايي که موجب نورانيت و زيبايي معنوي انسان مي شود، وارد شده است.

زيبايي مادي

در احاديث، علاوه بر زيبايي معنوي، به زيبايي ظاهري و مادي هم اهميت داده شده که از راه هاي مادي به دست مي آيد. از منظر روايات، در زيبايي مادي چهره عوامل مختلفي مؤثر است. در زير به برخي از رواياتي که درباره زيبايي ظاهري و مادي و چيزهايي که چهره انسان را زشت مي کند، وارده شده، اشاره مي شود:

امام صادق (عليه السلام):

« گرفتن مو از بيني، باعث زيبايي چهره است ».

امام علي (عليه السلام) فرمودند:

پيامبر اکرم (صلي الله عليه و آله و سلم ) فرمودند: « برادرم عيسي (عليه السلام) به شهري عبور نمود که در آن مرد و زني فرياد مي کردند، حضرت به آنها فرمود: شما را چه مي شود و چرا فرياد مي کنيد؟ آن مرد عرض کرد: اي پيامبر خدا، اين همسر من است و هيچ بدي هم ندارد بلکه زني است صالحه ولي در عين حال دوست دارم از او جدا شوم. حضرت عيسي (عليه السلام) فرمود: به هر حال بگو چه نقصي در او است که مي خواهي از وي جدا شوي؟ آن مرد عرضه داشت: بدون اين که پير شده باشد صورتش شکسته و فرسوده شده. حضرت به آن زن فرمود: اي زن دوست داري طراوت صورتت به تو برگردد؟ آن زن عرضه داشت: آري. حضرت فرمود: هرگاه غذا تناول مي کني، زنهار پيش از سير شدن از آن دست بکش؛ زيرا طعام وقتي در شکم و معده زياد شد، طراوت و نشاط صورت را مي برد. زن به اين دستور عمل نمود، طراوت صورتش دوباره بازگشت.»

امام صادق (عليه السلام):

حنا بوي بد را از بين مي برد چهره را شاداب و با طراوت مي کند، دهان را خوشبو مي سازد فرزندان آدمي را زيبا و خوش سيما مي کند. در روايتي از امام موسي کاظم (عليه السلام) آمده است که شستن سر با گِل سر شور، چهره را زيبا مي کند.

امام صادق (عليه السلام):

« گلابي چهره را زيبا مي کند.»
در روايتي از امام صادق (عليه السلام) آمده است که، گياه کاسني چهره را زيبا مي کند. روايات ديگري که درباره ي زيبايي مادي چهره وارد شده است. اين طور نيست که با ذکر بتوان چهره مادي انسان را زيبا و عوض کرد، بلکه براي زيبايي مادي ما انسان ها اموري مادي پيش رو گذاشته شده است.
منبع مقاله :
نشريه زيبايي سالم، سال هفتم، اول و پانزدهم دي ماه 1393